Холдербай Усманович : другие произведения.

Xoldor Vulqonning yapon she'riyatidan qilgan tarjimalari. Xayku va tankalar

Самиздат: [Регистрация] [Найти] [Рейтинги] [Обсуждения] [Новинки] [Обзоры] [Помощь|Техвопросы]
Ссылки:
Школа кожевенного мастерства: сумки, ремни своими руками
 Ваша оценка:
  Yapon she'riyatidan Xoldor Vulqon tarjimalari.
  
  
  
   Xayku va tankalar:
  
  
   --------------------
   Xayku va tankalar haqida
   ---------------------
  
  
   Xayku va tankalarda koʻp qirrali nimkosa ma'no, kinoya, fisqu fasod, falsafiy mazmun mushoxadalar yoʻq.Bu ixcham poetik janr goʻzal tabiat manzaralarini, yoxud narsalar xolatini, yoki odamning muayyan ruhiy kayfiyatini aks etdirish orqali oʻquvchiga xayrat bagʻishlash, osuda tonglar kabi toza tuygʻular baxsh etish san'atidir.Xayku va tankalarda aks etdirilgan manzaralarni koʻz oldingizga keltira olsangiz, togʻdagi qishloqda oy chiqishini sargʻayib kuzatayotgan dexqonlar holatini,butazorlar ortidan ohista koʻtarilayotgan toʻlin oyni koʻrayotganday, chigirtkalar chirillashini eshitayotganday, boʻlasiz.Tahayyul va tahayyur shu'lalariga yoʻgʻrilasiz.Quyida bundan olti asr avval yozilgan yapon xaykularini va tankalarini oʻz tarjimam orqali hukmingizga havola qilaman.
  
  
   ----------------------------------------
   Xoldor Vulqon. 1983 - 2013 yillar.
   ----------------------------------------
  
  
  
   Xaykular.
  
  
  
  
  
  
   ---------------------
   Matsuo Basyo
   ---------------------
  
  
  
  
  ***
  
  Botargoxda qizardi quyosh,
  Qizardi suv, hatto oʻt -oʻlan.
  Choʻgʻdek yonar shudring ham hatto!
  
  
  
  ***
  
  Shilliqqurt teruvchi odamlar,
  Kun boʻyi daydiydi dalada,
  Usti boshi, engilari loy...
  
  
  
  
  ***
  
  Jim -jit oydin sukunatda
  Kashtan yongʻogʻini gʻajiyotgan qurtning,
  Tovushini ham eshitish mumkin.
  
  
  
  
  ***
  
  Choy terguvchi ayollar
  Choy barglarin terib ketishdi
  Kuzgi shamolday.
  
  
  
  
  ***
  
  Katalakday kulbamni
  Chor tarafdan yoritdi
  Derazamdan moʻralagan oy.
  
  
  
  
  ***
  
  Shu koʻm - koʻk dengizga uloqtiraman,
  Shamol tortqilab yirtgan qalpogʻim bilan
  Dabdalasi chiqqan shippagimni men.
  
  
  
  
  ***
  
  Shamolda oʻntayotgan daraxt va,
  Kosaga tomayotgan chakki tovushin,
  Tinglab yotdim yolgʻiz, tun boʻyi.
  
  
  
  
  ***
  
  O, keldingmi, darbadar qargʻa!
  Sening eski ining qaylarda ekan?
  Olxoʻrilar burkandi gulga!
  
  
  
  
  ***
  
  Togʻ etagidagi kulbamga yoʻqlab,
  Kelayotgan aziz doʻstimning
  Naqd iyagidan kelar oʻt - oʻlan.
  
  
  
  
  ***
  
  Tungi osmonlarga termuldim uzoq,
  Va nihoyat mana, bulutlar aro,
  Yaraqladi shu'laafshon oy.
  
  
  
  
  ***
  
  Tungi sabo shivirlashini va
  Mening she'rlarimni tushunar faqat
  Dalalarda yolgʻiz tunаgan odam.
  
  
  
  
  ***
  
  Guldagi shudringni ichar kapalak.
  Hatto kuz kelgan boʻlsada, baribir
  Yashagisi keladi uning.
  
  
  
  
  ***
  
  Kuzgi bambukzorga berkindi,
  Charchab, bir zumgina tin oldi
  Xazonrez shamol.
  
  
  
  
  ***
  
  Yaxshilab qara, huv ana!
  Koʻrayapsanmi chetan devor ostidagi
  Gullayotgan "choʻpon" gulini?
  
  
  
  
  ***
  
  Uzoq - uzoqlarda ibodatxonaning
  Qizil tomi koʻrinib turar
  Gullagan giloslar buluti aro.
  
  
  
  
  ***
  
  Hayotim kabi engil,
  Guruch saqlash uchun qovoqdan yasalgan
  Shu boʻm -boʻsh idish.
  
  
  
  
  ***
  
  O, uygʻon, uygʻonsangchi axir,
  Hech yoʻq sen hamrox boʻl menga,
  Charchab, uxlayotgan kapalak!
  
  
  
  
  ***
  
  Hayr yorim, hayr, yaxshi bor!
  Oydinda gullagan olxoʻrilarni
  Eslab turgin, yod et, unutma.
  
  
  
  
  ***
  
  Hoy mol baqayotgan bolalar!
  Sindirib, tugatmalaring,
  Xivich qilib olxoʻri shoxin!
  
  
  
  
  ***
  
  Koʻxna xovuz, kimsasiz jimlik.
  Birdan suvga sakradi baqa,
  Xalqalandi sukunatda suv.
  
  
  
  
  ***
  
  Dengiz suvi sovuq.
  Chagʻalay uxlolmasdan qiynalar,
  Toʻlqin uzra qalqib, chayqalib.
  
  
  
  
  ***
  
  Yarim tunda uygʻonib ketdim,
  Oshxonada suvi muzlab qolgan
  Shisha idish yorilgan mahal.
  
  
  
  
  ***
  
  Shaharda yangi yil bozori gavjum,
  Qani endi, men ham borsaydim,
  Tutatqi - isiriq sotib olsaydim.
  
  
  
  
  ***
  
  Giloslar gullab yotgan tomonda
  Jranglaydi hamon qoʻngʻiroq.
  Ueno yo Asakuso tomonda balki.
  
  
  
  
  ***
  
  Kun boʻyi pishgan bugʻdoyzor ustida,
  Vijir -vijir qilib toʻxtamay,
  Sayrab, sira toʻymadi toʻrgʻay.
  
  
  
  
  ***
  
  Daraxtning shoxida boʻm -boʻsh qush ini.
  Qaramoq qaygʻuli, qachonlardir koʻchib ketgan
  Qoʻshnimning xuvillab yotgan uyiga.
  
  
  
  
  ***
  Tunda shamni asta yoqar ekansan,
  Xuddi chaqmoqni ushlab turganday
  Tuyulding menga.
  
  
  
  
  ***
  
  Yaqinda olamdan oʻtgan ayolning,
  Chetan devorida ochilgan oppoq
  Guli ham menga sovuq tuyuldi.
  
  
  
  
  ***
  Qishilishton kimsasiz kulbaning,
  Chirigan ustunini taqillatayotir
  Toʻxtovsiz va ayovsiz choʻqib.
  
  
  
  
  ***
  
  Qishloqqa kuz tashrif buyurdi yana.
  Oʻtloqda shoshilmay, sekin odimlaydi
  Oyoqlari uzun qarqara.
  
  
  
  
  ***
  
  Dexqon sholi yanchishdan toʻxtab,
  Toʻlin oyoga termuldi uzoq
  Kuzgi xirmonda.
  
  
  
  
  ***
  
  Gulxan olovida quritayapman
  Yomgʻirda ivigan kiyimlarimni,
  Kuzgi sovuq izgʻirin...
  
  
  
  
  ***
  
  Koʻtarmoqda ohista qaddin,
  Boyagina yomgʻir payxon qilgan
  Kuzgi xrizantema gullari.
  
  
  
  
  ***
  
  Iltimos, may toʻldirilgan qadaxga
  Loy tushirmay uchinglar,
  Barka topgur, qaldirgʻochlar!
  
  
  
  
  ***
  
  Gullayotgan gilos ostida,
  Xuddi rol ijro etayotgan akter kabi,
  Tunash uchun choʻzilib yotdim.
  
  
  
  
  ***
  
  Giloslar qiygʻos gullagan.
  Tong boʻlsa, oʻsha oʻsha, begʻam,
  Ohista oqarar togʻlar ortida.
  
  
  
  
  ***
  
  Faqat koʻprik qoldi
  Koʻzdan yoʻqolmagan.
  Shovullaydi bahor yomgʻiri...
  
  
  
  
  ***
  Goʻyo hozir, unga javoban
  Qoʻngʻiroq ham zingʻillab qolar.
  Hazin zuvillaydi zuvildoq.
  
  
  
  
  ***
  
  Kuzataman qirgʻoqda gʻamgin,
  Baliqchilar qayiqda yoqqan
  Chiroqlar marjoni suzar zulmatda.
  
  
  
  
  ***
  
  Pechakgullar ochilib yotar.
  Boʻyni ingichka qovoqlar esa,
  Oʻxshamaydi biri ikkinchisiga.
  
  
  
  
  ***
  
  Yoʻq, men topa olmadim,
  Senga oʻxshash narsani hali,
  Yangi chiqqan oy!
  
  
  
  
  ***
  
  Bulutlar qilt etmay turibdi,
  Osmonning teng yarmini qoplab.
  Chaqmoqlarni kutmoqda ular.
  
  
  
  
  ***
  
  O, ularning koʻpligini!
  Son -sanoqsiz chechaklar!
  Yana hammasi har -xil gullabdi!
  
  
  
  
  ***
  
  Oʻz hayotini oʻrabdi
  Koʻprik ustunlariga
  Uvadagullar...
  
  
  
  
  ***
  
  Hayr! -dedim men kimgadir,
  Kimdir hayrlashdi men bilan.
  Kiso togʻlarida kezib yurar kuz.
  
  
  
  
  ***
  
  Top etib erga uzilib tushdi,
  Kashtan daraxtining toʻpchasi.
  Men uni doʻstimga sovgʻa qilaman.
  
  
  
  
  ***
  
  Mana, guruch ham tugadi.
  Endi guruch saqlaydigan idishga
  Gul oʻtqazaman.
  
  
  
  
  ***
  
  Doʻstim oʻyqlab kelsa, yaxshi boʻlardi,
  Shu gʻamgin yolgʻizlik sukunatida.
  Kuzgi yaproq uzilib tushdi.
  
  
  
  
  ***
  
  Chiroq oʻchgan, zimiston kulba,
  Bir kishilik sovuq, yarimta adyol.
  Oʻransang, goʻyo chaqaman deydi.
  
  
  
  ***
  Gʻir gʻir esar tungi shabada.
  Suvni xalqalaydi, sakraydi baliq.
  Choʻmilaman oydinda yolgʻiz.
  
  
  
  
  ***
  
  Qish kechasi, yolgʻizlik.
  Suyanaman, shiftga boqqancha
  Kulbam oʻrtasidagi ustunga.
  
  
  
  
  ***
  
  Hamon pishillab oʻtga tomayotgan,
  Achchiq -achchiq koʻz yoshlarimdan
  Oʻchib qolmasaydi gulxan choʻgʻlari.
  
  
  
  
  ***
  
  Yakuniga etdi bahor ham.
  Jiqqa yoshga toʻldi xovuzda,
  Biltanglagan baliqlar koʻzi.
  
  
  
  
  ***
  
  Kechki qoʻngʻiroqlar jarangi...
  Oʻshani ham eshitolmaysan
  Bu kimsasiz ovloqda shomlar.
  
  
  
  
  ***
  
  Mening yoʻlaniqlagichim -
  Uzun -uzun oʻt -oʻlan oʻsgan
  Oʻtloqdagi oʻroqchi odam.
  
  
  
  
  ***
  
  Kuzgi xirmonlarda don yanchiyotib,
  Uzoq -uzoqlarda oh chekayotgan
  Kakku ovozitni tinglamoq rohat.
  
  
  
  
  ***
  Hoy, podachi, podani xayda
  Huv anavi tomonga,
  Kakku sayrayotgan yoqlarga!
  
  
  
  
  ***
  
  Shiddatli bahor yomgʻiri!
  Boʻtana suv, quturib, toshib,
  Shavaqi shovvani koʻmib tashladi.
  
  
  
  
  ***
  Oh, qanday rohat!
  Sholipoya, yashil sholilar!
  Jildiraydi qaerdadir suv.
  
  
  
  
  ***
  Quyilish dorvozasi tomonda
  Uzunoyoq qarqarani koʻkragiga qadar,
  Koʻmar soʻlim dengiz suvlari.
  
  
  
  
  ***
  
  Shovullaydi oydinda dengiz.
  Somon yoʻli esa, choʻzilgan
  Uzoqdagi Sado oroligacha.
  
  
  
  
  ***
  
  Hijron haqidagi xaykuni
  Elpugʻichga yozayotsam, kutilmaganda,
  Qirs etib qoʻlimda sinib qoldi u.
  
  
  
  
  ***
  Oʻlgan jangchining chirib, teshilgan
  Xarbiy dubulgʻasi ostida begʻam
  Kuylar chirildoq.
  
  
  
  
  ***
  Manashu bujur tosh qachonlardir
  Siyoxdoni boʻlgan biror shoirning.
  Oʻydigʻida yaltirar shudring.
  
  
  
  
  ***
  
  Ninachi uchyapti, uchyapti hamon,
  Qoʻna olmay, shamolda egilayotgan
  Kurmak novdasiga.
  
  
  
  
  ***
  Dexqonlar, hayqirib, daladan quvgan
  Chumchuqlar galasi panox topdi oxir,
  Choy butalari orasidan.
  
  
  
  
  ***
  Semiz choʻchqani ham uchirib ketar,
  Qishki qor qoplagan dalalarda
  Charx urgan bu shiddatli quyun.
  
  
  
  
  ***
  
  Oʻltiraman kulbamda yolgʻiz,
  Xuddi kimdir nogʻora chalayotganday,
  Tomning tunukasin taqirlatar doʻl.
  
  
  
  
  ***
  
  Men qarsak chalgan mahal,
  Aks -sado yangragan yoqda
  Porlar toʻlin oy.
  
  
  
  
  ***
  
  Yolgʻiz, pastak kimsasiz kulba.
  Hatto qizilishton ham
  Taqillatmas uning eshigin.
  
  
  
  
  ***
  
  Sen ham koʻrgan eding va sevar eding
  Yangi chiqqan oyning oʻrogʻin, doʻstim.
  Endi u mozoring ustida porlar.
  
  
  
  
  ***
  Uzoq mehmon boʻlmay,
  Ketib qoldi magʻrib tomon oy,
  Xontaxtani yolgʻiz qoldirib.
  
  
  
   --------------------------------------
   Kobayasi ISSA .
   ------------------------------------
  
  
  
  ***
  
  Qiygʻos gullayotgan giloslar,
  Majbur qildi otdan tushishga
  Kaltafaxm amaldorni ham.
  
  
  
  
  ***
  
  Dalalarga qoʻndi yovvoyi gʻozlar.
  Tomoshabin odamlarni
  Ado qilib boʻlmaydi sanab.
  
  
  
  
   ***
  
  O, qanchalar gʻamginlik bilan,
  Kuzatmoqda kapalakning
  Ozod parvozini qafasdagi qush!
  
  
  
  
  ***
  Kuz shamoli keltirdi
  Bir quchoq xazon,
  Oʻchoqqa yoqmoq uchun.
  
  
  
  
  ***
  
  Shudring koʻzdan gʻoyib boʻldi,
  Uchib ketdi, nopok bu dunyoda
  Qiladigan ishi qolmaganday.
  
  
  
  
  ***
  Dexqonlarga ham hayronman.
  Ular oʻrnatgan dala qoʻriqchilarining
  Hammasi qingʻir -qiyshiq.
  
  
  
  
  ***
  Bu qoʻziqorinning zaharli ekanini va,
  Eganki odamni oʻldirishini
  Bilardim, avvaldan bilar edima!..
  
  
  
  
  ***
  Yil oxirlab qolgan paytlar
  Qogʻoz qanot chiqarib, birdan
  Uchib ketdi qaygadir pullar...
  
  
  
  
  ***
  Ehhey, necha kun yumaladi ekan
  Bu shoʻrlik poʻrtaxol mevasi
  Tekislikka tushguncha togʻdan?!
  
  
  
  
  ***
  Arshi A'lodan tushayotganday,
  Oydinda ohista erga qoʻnayotgan
  Oppoq gilos gulpallalari.
  
  
  
  
  ***
  Xaydamanglar qovoqarini!
  Axir u uzoqlardan kelgan,
  Oʻtloqdagi gullarni yoʻqlab.
  
  
  
  
  ***
  Choshgoh payti soyada yotib,
  Jazirama dalada ishlayotgan,
  Odamlarga hurmatim ortdi.
  
  
  
  
   ---------------------------
   Yosa BUSON .
   ---------------------------
  
  
  ***
  
  Oydin kecha. Sayraydi boʻlbul
  Kichkina tumshugʻini
  Boricha ochib.
  
  
  
  
  ***
  Toʻrgʻay sayrar toʻliqib, toshib,
  Uzoq termuladi koʻkka samuray,
  Engini koʻziga soyabon qilib.
  
  
  
  
  ***
  
  Iliq bahor oqshomi.
  Yoʻlovchilar oʻtdi, oy porlayotgan,
  Bulbul chax -chax sayrayotgan payt.
  
  
  
  ***
  Yugirik dengiz toʻlqinlari yuvar,
  Xurpaygan oppoq qarqaraning,
  Uzun -uzun oyoqlarini.
  
  
  
  
  ***
  Oh, qanchalar maza!
  Kechsang yozgi tiniq suvlarni,
  Shippagingni qoʻlinga olib.
  
  
  
  
  ***
  
  Ikki yoki uchta gulpalla
  Bir -birining ustiga tushdi.
  Pion guli toʻkilayotir.
  
  
  
  
  ***
  
  Tungi pashshaxonaga qamalgan,
  Yonarqurtlar uchdi zulmatda.
  Quvonchlarga toʻldi yuragim!
  
  
  
  
  ***
  
  Kuzgi boʻron.
  Novdalarga qoʻngan chumchuq galasi
  Muvozanat saqlaydi arang.
  
  
  
  
  ***
  Oqshom, shundoq jinkoʻchada
  "Bon" bayramiga ketayotgan yoʻlovchini,
  Quvlab qoldi qopogʻon itlar.
  
  
  
  
  ***
  
  Oy porlagan kecha koʻzi ojiz odam,
  Tasodifan menga turtinib ketib,
  Kulib yubordi.
  
  
  
  
  ***
  
  Hatto Xudo urgan qaroqchi ham,
  Joʻshib, qoʻshiq aytib yuborar
  Bunday yorugʻ oydin kechada.
  
  
  
  
  ***
  
  Oy tikkaga kelgan mahal.
  Kimsasiz koʻchada yuribman daydib,
  Yolgʻiz bir oʻzim.
  
  
   ***
  
  Qirgʻoqda bir oʻzim baliq tutman.
  Gʻarib, gʻamgin kuzgi shamollar
  Taranglashtiradi qarmoq ipini.
  
  ***
  Xaydamanglar qovoqarini!
  Axir u uzoqlardan kelgan,
  Oʻtloqdagi gullarni yoʻqlab.
  
  
  ***
  Choshgoh payti soyada yotib,
  Jazirama dalada ishlayotgan,
  Odamlarga hurmatim ortdi.
  
  
  
  
   ***
   Qorli tong.
   Yana quritilgan baliqni
   eyman shekilli yolgʻiz bir oʻzim.
  
  
  
  
   ***
   Dengiz suvida suzib yurar
   mayda yaltiroq baliqchalar.
   Tutaman desang, yoʻq boʻlib qolishar.
  
  
  
  
   ***
   Shu qoyadan turib,
   koʻm - koʻk dengizga
   qalpogʻimni uloqtiraman!
  
  
  
   ***
   Qishki dala.
   Uzoqlarda yurar dexqonlar
   qolgan - qutgan choʻplarni yigʻib.
  
  
  
   ***
   Sochim oʻsibdi.
   Ozib ketdim, rangim olingan
   bugʻu oyidagi yomgʻir toʻxtamas.
  
  
  
   ***
   Banan yaproqlari soʻlgʻin.
   Oyning porlab chiqishini
   sargʻayib kuzatar dexqonlar.
  
  
  
   ***
   Yoʻllar toygʻoq muzlama.
   Attang, toyib yiqildi
   shirakayf doʻstim.
  
  
  
   ***
   Oʻlgan oʻgʻlin eslab yigʻladi ota.
   Soʻnayotgan gulxan choʻgʻlari
   oʻchib qoldi uning koʻzyoshlaridan.
  
  
  
   ***
   Egnimdagi qogʻoz koʻylagimni
   ivitib yirtibdi
   bahor yomgʻiri.
  
  
  
   ***
   Muzlagan olabugʻa baliqlari
   irjaytirib yotar tishlarin
   sovuq doʻkon peshtaxtasida.
  
  
  
   ***
   Qaydasan, ey mening tayanchim?
   Xassa qilib olgan choʻpagimni
   sindirdi kuzgi shamol.
  
  
  
   ***
   Ufqlarga botmoqda quyosh.
   Kuzgi daryo suvlarida
   yaltillaydi mayda baliqlar.
  
  
  
   ***
   Choponim yupqa.
   Kun boʻyi oʻtirib, undagi bitlarni
   terib oʻldirdim.
  
  
  
   ***
   Juda qalin qor yogʻibdi.
   Endi Xakbinz togʻidan
   qanday oshib oʻtar odamlar?
  
  
  
   ***
   Yosinodagi gullagan giloslarni
   koʻrsataymi senga,
   mening qalpogʻim?
  
  
  
   ***
   Oxir quvib etdim nihoyat,
   oʻtgan bahorni
   olis "Vaka" bandargoxida.
  
  
  
   ***
   Voy bayov!.. Voy bayov!..
   Yana nima deyish mumkin siz haqingizda
   Yosinodagi gullagan giloslar!
  
  
  
   ***
   Ustunlariga has - xashak ilingan
   koʻprik hayrlashayotir
   toʻlin oy bilan.
  
  
  
   ***
   Qaydan keldi bu yalqovlik?
   Bugun arang uygʻotishdi meni,
   shovullaydi bahor yomgʻiri.
  
  
  
   ***
   Quvonchla boqamiz yonarqurtlarga,
   qayiqchidan umid yoʻq, u mast.
   Toʻlqinlar qayiqni surib bormoqda.
  
  
  
   ***
   Oydin qish kechasi,
   qor bosgan yoʻllar.
   Itga otay desam topilmaydi tosh.
  
  
  
   --------------------------
   Kobayasi Issa
   ------------------------
  
  
  
   ***
   Kechib oʻtdim sayoz va toshli,
   feruzarang daryo suvlarin,
   shippagimni qoʻlimga olib.
  
  
  
   ***
   Oydin kecha.
   Tiniq sholipoya suvida
   oqib yurar gilos gullari.
  
  
  
   -----------------------
   Kovaxigasi Xekigado
   ----------------------
  
  
  
   ***
   Suzayotir qora kemaday,
   sekin asta bulutlar aro
   togʻning choʻqqisi.
  
  
  
   ***
   Shilliqqurtning sira
   chigʻanogʻidan chiqqisi kelmas.
   Kuzgi shamollar...
  
  
  
   -------------------
   Masaoka Siki
   -------------------
  
  
  
   Gullagan Yamabuka soyasi.
   Suv solingan qovoqda
   biltanglaydi kumushrang baliq.
  
  
  
   ***
   Kimsasizlik.
   Daraxt ostidagi shaloq oʻrindiqda
   qaragʻayning igna barglari.
  
  
  
   ------------------------
   Nayto Meysetsu
   -----------------------
  
  
  
   ***
   Qaytarib keladi oʻz ovozimni
   yana oʻzimga
   kuzgi boʻronlar.
  
  
  
   ***
   Yurmayotgan otining
   jilovidan tortar zoʻr berib
   aravakash sovuq kechada.
  
  
  
   ***
   Eshitilar oyna ortidan
   dexqon ketmonining chiqirlashlari.
   Shudgorda tosh koʻp.
  
  
  
   ***
   Zilol suvli daryoda,
   lapanglab oqmoqda
   suvga qulatilgan xodalar.
  
  
  
   ***
   Tutunlarda koʻrinmay ketar
   sargashta roxib.
   Olislarda qoʻngʻiroq tovushi...
  
  
  
   ***
   Chugʻurchuqlar galasi
   uchib oʻtdi tepamdan.
   Eshitdim qanotlar shuvillashini.
  
  
  
   ***
   Menga sovgʻa berishdi.
   Oltin baliqchani olib ketyapman
   suvli qovoqda.
  
  
  
   ***
   Qish yomgʻiri.
   Hamma narsa jim.
   Qirgʻoqdagi qayiq ham hatto.
  
  
  
   ***
   Goʻyo kapalaklarni oldiga solib,
   xaydab kelayotganga oʻxshar
   soʻqmoqdagi yoʻlovchi.
  
  
  
  
   -----------------------
   Taneda Santoka
   -----------------------
  
  
   ***
   Shunday ketmoqdaman,
   soʻzanakni qalpogʻimga
   qoʻndirganimcha.
  
  
  
   ***
   Yolgʻiz oʻtiribman,
   romga elimlab
   yangi qogʻozni.
  
  
  
   ***
   Qanday va qayoqdan qaramayin,
   hamon yogʻayapti toʻxtamay,
   yogʻayapti qor.
  
  
  
   ***
   Chirildoqlar chirillar.
   Berkinishning iloji yoʻq
   bu tovushlardan.
  
  
  
   ***
   Uchyapti, hamon uchayapti
   kuzgi daraxtlarning sargʻaygan
   yaproqlari sovuq shamolda.
  
  
  
   ***
   Dam olib yotgan chogʻim
   qip qizil soʻzanak
   oyogʻimga qoʻndi oʻtloqda.
  
  
  
   ***
   Yaxshilab chaynash kerak,
   xafsala bilan.
   Guruch bu guruchda...
  
  
  
   ***
   Boʻkib sake ichib, mast boʻlib,
   chirildoqlar bilan birga
   uxlab qolibman.
  
  
  
   ***
   Yozgi sel shovqini.
   Yillar oʻtishi bilan men kabi
   sel ham qaribdi.
  
  
  
   ***
   Ayozli qish kechasi,
   sovuq izgʻirin.
   Men qaerda tunayman endi?..
  
  
  
   ***
   Qayoqqadir shoshar
   sovuq bulutlar
   cheksiz osmonda...
  
  
  
   ***
   Dalada izgʻirin.
   Toshlarni teraman
   kuzgi shamolda...
  
  
  
   ***
   Qanday ivib ketdima
   boyagina huv anavi,
   bulutlardan yoqqan yomgʻirda!..
  
  
  
   ***
   Uziliksiz kavshanaman.
   Mening ovqatim -
   guruch kepagi.
  
  
  
   ***
   Hoy, noinsof chigirtka,
   xaltadagi guruch oʻzi oz,
   ertagacha etsin...
  
  
  
   ***
   Emoqqa ovqat yoʻq.
   Kuzataman quyoshni gʻamgin
   baland, olis togʻlar ortiga...
  
  
   ***
   Yolgʻiz, begʻam, oppoq kapalak
   Uchib aylanmoqda pildirab.
   Hamma yoqda tosh.
  
  
  
   ***
   Kulbam ayvonida yolgʻiz oʻltirib,
   rohatdan koʻzlarim yumib, kavshanib,
   "Uembosi" qiyomin eyman . . .
  
  
  
   ***
   Yolgʻiz va sokin
   jim - jit oʻngirlarning
   shaffof tonglari . . .
  
  
  
   ***
   Iyul jalasi.
   Oʻprilib ketdimi deymanda,
   osmon toʻgʻoni . . .
  
  
  
   ***
   Xotiralar uchib kelar
   qaydandir birdan
   oppoq yuvosh kapalak bilan . . .
  
  
  
   ***
   Atrof togʻ, qaragʻay oʻrmoni.
   Toshni yostiq qilib yotibman.
   Shosha pisha suzar kuzgi bulutlar. . .
  
  
  
   ***
   Tungi ibodatxonada
   tongacha mushuk
   oʻynadi parvona kapalak bilan.
  
  
  
   ***
   Yoʻlda kasal boʻlib qoldim.
   Mana endi tungi zulmatda,
   tinglayapman sel shovqinini . . .
  
  
  
   ***
   Qorongʻi tushdi.
   Endi oydin togʻlardan
   axtaraman tunamoqqa joy.
  
  
  
   ***
   Naxot shu kul qolgan boʻlsa
   yoqib yuborilgan kundaligimdan ?. . .
  
  
  
   ***
   Tong pallasi yirik tomchilar
   nogʻora qilib chalar
   pastakkina kulbam tomini.
  
  
  
   ***
   Meni burga chaqib, uxlatmayapti,
   yulduz toʻla bepoyon osmon . . .
  
  
  
   ***
   Dengizlarga tikilganimcha
   sohildagi oʻtloqda
   boʻshanaman , xojat qilaman.
  
  
  
   ***
   Kuzgi shamollarda
   Ot sugʻoraman . . .
  
  
  
   ***
   Choʻchqa menga tikildi.
   Qiziqishdan ochilgan ogʻziga
   kirmoqda kuzgi shamol .
  
  
  
   ***
   Kun boʻyi yomgʻir yogʻdi .
   Men oʻyladim hasratga choʻmib ,
   olislarda qolgan Vatanimni.
  
  
  
   ***
   Buncha ham mazali
   boʻlmasa guruch .
   Kavshanaman bir oʻzim oʻychan.
  
  
  
   ***
   Oftob qizdirmoqda
   ustarada taglab qirilgan
   taqir boshimni...
  
  
  
  
   -------------------
   Isikava Tokuboku
   ---------------------
  
  
  
   ***
   Turgenevning romanini
   poezdda oʻqib ketayotib,
   "Isikari" dan oʻtib ketibman.
  
  
  
   ----------------------
   Midzuxara Syuosi
   ---------------------
  
  
  
   ***
   Qishloq uzra gʻamgin porlagan oyni,
   tomosha qilmas hech kim.
   Barcha sholi oʻrimida . . .
  
  
  
   ***
   Olmalar gullagan.
   Boyagina yoqqan bahor selidan keyin,
   oppoq gul qopladi sohil suvlarin.
  
  
  
   ***
   Oy porlar .
   Qayinlar soyasi sezilmas ,
   tumanlarga choʻmgan qayinzor.
  
  
  
   ***
   Bahorni kuzatayapman
   yomgʻirlarda shalobbo ivib,
   bulutlar bilan yuzma - yuz , togʻda.
  
  
  
   ***
   Yomgʻirli kun.
   Oqin boʻylab oqar xrizantemalar
   koʻrinmaydi bironta qayiq.
  
  
  
   ***
   Choy gullaydi baland qoyada.
   Shom zulmati qoplagan togʻlar.
   Olislardan koʻtarilar oy.
  
  
  
   ***
   Qaldirgʻochlar chiyillab uchar,
   gir aylanib, togʻdagi kulbamning,
   tomi ustidan.
  
  
  
   ***
   Xagi gullayotgan
   Asama togʻiga chiqaman
   bulutlarni goʻyoki qayrib . . .
  
  
  
   ***
   Baland jarlar aro, toʻlqinlar uzra,
   chagʻalaylar ini yonida
   olxoʻri gullar . . .
  
  
  
   ***
   Berkinadi oʻt - oʻlan ichra
   tunash uchun oʻtloq kakkusi ,
   yaqinlashar tun . . .
  
  
  
   -----------------------
   Akutagava Ryunoske
   ---------------------
  
  
  
   ***
   Mana tong otdi.
   Qoʻshigʻini toʻxtatib, birdan ,
   chirildoq jimib qoldi.
  
  
  
   ***
   Togʻ etaklarida
   yumilib qolibdi sovuq ayozdan ,
   choy gʻunchalari.
  
  
  
   ***
   Qishki yomgʻirlar.
   Kanal qirgʻogʻidagi choyxonada
   yolgʻiz bir mehmon . . .
  
  
  
   ***
   Bogʻ yoʻlakchasidagi
   koʻlmakda aks etar.
   Azaliya gullari . . .
  
  
  
   ------------------------
   Natsume Soseki
   ------------------------
  
  
   ***
   Men kasal yotgan xonaning
   bambuk pardasiga ohista qoʻndi
   kuzgi kapalak.
  
  
  
   ***
   Kuzgi daryo, baland sohillar.
   Daryo uzra aks - sado yangrar.
   chayla qurishyapti uzoqda.
  
  
  
  
   ----------------------
   Iida Dakotsu
   -----------------------
  
  
  
   ***
   Pechka eshikchasin ochib, qarasam,
   koʻmir oxista, istamaygina,
   "qraq, qraq" etib, yonmoqda ekan. . .
  
  
  
   ***
   Shamolda chayqalib, jaranglar
   eshikka osilgan mitti qoʻngʻiroq.
   Anor gullabdi . . .
  
  
  
   ***
   Pashshaxonaga kirib yotibman.
   Soʻnayotir kuzgi saharda
   oʻchoqdagi kechagi choʻgʻlar . . .
  
  
  
   ***
   Qor koʻmib tashladi
   barcha yoʻllarni.
   Isinaman oʻchoq oldida yolgʻiz . . .
  
  
  
   --------------------
   Nayto Meysetsu
   ----------------------
  
  
  
  
   ***
   Shaffof suvda
   qilt etmaydi mudroq baliqlar.
   Kuzgi shamol . . .
  
  
  
   -----------------------
   Takaxama Kyosi
   ----------------------
  
  
   ***
   Guvillagan sovuq shamolni,
   koʻksim bilan qarshi olib .
   bir zumga unutdim qariganimni . . .
  
  
  
   ***
   Hademay jimib qolar
   oʻtinchining boltasi togʻda.
   Kuzgi yomgʻirlar . . .
  
  
  
   ***
   Loyqalatib ariq suvini,
   dexqon sholgʻom yuvar
   hafsala bilan . . .
  
  
  
   ***
   Birinchi qish yomgʻiri.
   Mening yuragimda umrbod
   qolar endi u . . .
  
  
  
   ***
   Boshim uzra uchib oʻtdi qush,
   tumshugʻida nimadir choʻqib.
   Meva shekilli . . .
  
  
  
   ***
   Mana , yana bitta chinor novdasi,
   yaproqlarin toʻkib, yalangʻochlandi . . .
   Suv quyganday jim jit chor taraf.
  
  
  
   ***
   Baland togʻ yonbagʻirlaridan turib,
   oʻtinchilar oʻychan termulib qarar,
   vodiydagi qolgan qutgan qorlarga . ..
  
  
  
   ----------------------
   Kovaxigasi Xekigado
   ----------------------
  
  
  
   ***
   Oyogʻim ostida oʻralashib ,
   oʻsib yotgan maysalar aro
   chiyillaydi mitti joʻjalar.
  
  
  
   ***
   Men tun boʻyi xayku yozaman.
   Kamsuqumgina xotinim esa,
   kiyimini yamab - yasqaydi . . .
  
  
  
   ***
   Oʻtloqqa chiqaman.
   Qizgʻaldoqlar toʻzgʻir shamolda
   va suqsirlar uchib oʻtar sarosar. . .
  
  
  
   ***
   Kartoshka qaynataman.
   Goʻyo qaydadir, koinotning boʻshliqlarida
   yigʻlar bolakay . . .
  
  
  
   ***
   Qoraygan oʻchoq moʻrisi uzra
   aylanadi inga joy izlab
   qaldirgʻochlar bahorda . . .
  
  
  
   ***
   Qishloqda bayram,
   qirmizi fonuslar yonar.
   Boʻkiradi bugʻu zulmatda . . .
  
  
  
   ***
   Suv charxpalagin aylantirishdan,
   charchab holdan toydi odamlar
   sholi ekish mavsumida . . .
  
  
  
   ***
   Bugʻda pishirilgan sholgʻomni
   Suzmaga qoʻshib eb,
   oʻltirdim gʻamgin . . .
  
  
  
   ***
   Sovuq suyagimdan oʻtib ketdi.
   Choshgox payti sohilda
   qaragʻaylar aro daydiyman hamon.
  
  
  
  
   -----------------------
   Isikava Takuboku
   ------------------------
  
  
  
   Kasalxona derazasiga
   yaqin olib kelishdi meni.
   Odamlarni koʻrib, quvondim.
  
  
  
   ***
   Oxiri uloqtirdim
   kuya egan telpagimni men.
   Olti yil kiydim uni.
  
  
  
  
   -------------------
   Toki Dzemmaro
   ------------------
  
  
  
   ***
   Uzoqlarni koʻrsatdim barmogʻim bilan,
   u yoqlarda, u oʻlkalarda
   oqib yotar Volga daryosi.
  
  
  
   ***
   Uziliksiz, xuddi telbadek,
   oʻylayverdim achchiq tamaki chekib,
   olis Sibir qorlari haqda.
  
  
  
   ***
   Qayta - qayta oʻqiyman koʻzlarimda yosh,
   yurakka yaqin Turgenevning bu kitobini.
   Muqovasi sargʻayib ketgan...
  
  
  
   ***
   Oh, necha bor oʻchdi papiros choʻgʻi,
   Hasratli oʻylar -
   Achchiq Rus tamakisi, qish...
  
  
  
  
   ---------------------
   Nasivaki Dzyundzaburo
   ---------------------
  
  
  
   Kuzgi daryo qirgʻogʻi.
   Uzun uzun oʻt - oʻlan ichra
   Baliq tutar qarmoqda kimdir.
  
  
  
  
   ----------------------
   Masaoka Siki
   ----------------------
  
  
  
   ***
   Chirildoqlar chirillar,
   ammo ming afsus
   quloqlari kardir otamning...
  
  
  
   ***
   Qishloqdan shaharga kelib,
   gullagan gilosni tomosha qilayotgan
   dexqon hamyonini kesib ketishdi...
  
  
  
   ***
   Rangpar oy.
   Mening birdan
   tarvuz oʻgʻirlagim keldi negadir.
  
  
  
   ***
   Oʻgʻrini tutib,
   simyogʻochga bogʻlab qoʻydilar.
   Tungi ayoz...
  
  
  
   ***
   Qish oqshomi.
   Xovuzdagi oʻrdaklar ustiga
   qor yogʻayotir.
  
  
  
   ***
   Shom payti qiynalib yurib,
   fonusni osdim
   gullayotgan gilos shoxiga...
  
  
  
   ***
   Tumanlarning qa'ridan chiqdim.
   Ehhe, qanchalar buyuk dengiz
   roʻparamda yastanib yotar!
  
  
  
   ***
   Yozgi daryo.
   Koʻprik boru lekin,
   otlar oʻtar sayoz kechuvdan...
  
  
  
   ***
   Odamlar koʻpchilik boʻlib,
   yotib olgan kema saxniga.
   Porlar yozgi oy...
  
  
  
   ***
   Ortimga oʻgrilgan paytim,
   hozirgina yonimdan oʻtgan yoʻlovchi
   tumanlarda koʻrinmay ketdi...
  
  
  
   ***
   Qayiqdan, koʻpriklardan
   kir yoyadigan joydan,
   hamma yoqdan qararlar oyga...
  
  
  
   ***
   Bahor oqshomi.
   Kimdir oʻtdi yonimdan
   sibizgʻa chalib...
  
  
  
   ***
   Qanday qaygʻuli koʻrinish!
   Oʻrgimchak toʻriga
   kapalaklar ilinib yotar...
  
  
  
  
  
   --------------------
   Saygyo she'riyatidan:
   Tankalar
   ---------------------------
  
  
  
   ***
   Duvillab toʻkildi
   uzun uzun oʻt - oʻlanlardan.
   billur shudringlar.
   Kuzgi shamol guvillar
   Myagino dalalarida.
  
  
  
   ***
   Kech kuzak osmoni,
   qosh qoraygan on,
   arang - arang yaltirab,
   koʻrindi nihoyat uzoq kutdirgan,
   sogʻintirgan oy.
  
  
  
   ***
   Endi qandoq qilaman men,
   koʻylagimning namchil engida
   yalt etdi shu'la.
   Botib ketdi bulut ortiga
   kuzgi mayus oy.
  
  
  
   ***
   Kuz oqshomi, oydinda
   yoprildi bulutlar
   oy yuzin toʻsmoq uchun.
   Yoʻq, koʻzlarimni aldabdi
   gʻozlar galasining koʻlankalari.
  
  
  
   ***
   Osmonda oy yoʻq.
   Chiqarmikin u ?
   Men ayvonda oʻltirganimcha
   uzoq kutdim, juda ham uzoq
   oy chiqishin togʻli qishloqda.
  
  
  
   ***
   Kunduzgiday yop - yorugʻ kecha
   koʻlankam ham koʻrinmas.
   Oy yaraqlab porlar
   borar manzilimni angladim
   qoʻngʻiroqlar tovushidan.
  
  
  
   ***
   Shudringlarin toʻkmay,
   uzib oldim men
   gullagan Xagi butogʻini,
   chigirtkalar qoʻshigʻin tinglab
   oy yorugʻida.
  
  
  
   ***
   Qora siyox bilan yozilgan
   xatlarga oʻxshab
   gʻozlar qanot qoqib,
   gʻogʻolab uchar
   tungi osmonda.
  
  
  
   ***
   Oʻt - oʻlanlarni qayrib,
   yurdim qaygʻuga botib.
   Shudringlardan ogʻirlashdi
   koʻylagim engi.
   Chigirtkalar menga qoʻshilib yigʻlar.
  
  
  
   ***
   Bahor tumanlari.
   Qayoqqa, qaysi tarafga
   uchib ketdi ekan qirgʻovullar?
   Ular tuxum qoʻygan oʻtloqqa
   bolalar oʻt qoʻyibdi...
  
  
  
   ***
   Tuman qoplagan dala.
   Oʻraman oʻt - oʻlanni.
   Tumanlar qaygʻuli.
   Bolaligim berkinib olgan
   huv olisda , tumanlardan ham narida.
  
  
  
   ***
   Tumanli tepaliklar tomonga
   berkingan qirgʻovullar.
   Uzoq - uzoqlardan
   qanotlar sharpasi
   sezilar menga...
  
  
  
   ***
   Tinchim yoʻqolgan mening.
   Tinimsiz oʻylayman, qaysi oʻngirda
   qaysi togʻ yonbagʻirida
   qaysi olcha
   gullar ekan birinchi boʻlib?..
  
  
  
   -----------------------
   Vakayama Bokusiy yozgan tankalar
   ---------------------
  
  
   ***
   Vulqon poyida oʻsgan
   qaragʻay oʻrmoni tepasida oy
   kumush shu'lalar taratgan kecha
   tun boʻyi tinmay
   sayradi kakku.
  
  
  
  
   ***
   Eski kvartalda,
   ufqdagi shom bulutlariga
   qarab toʻymayman .
   Kechki soat vaqtin xabarlab,
   jom chaladi ibodatxona.
  
  
  
   ***
   Sajdagoxdan tushaman ,
   zinama - zina yurib, ohista
   va quyuqlashayotgan zulmatda
   butun vujudim bilan
   his qilaman bu kuz , bu tunni . . .
  
  
  
   ***
   Shom hasrati choʻkkan kulbada
   qirmiz koʻmirlarga sochsang
   ozgina sake,
   hushboʻy koʻkatlarning xidiga
   toʻlib ketar oʻshanda xonang .
  
  
  
  
   ***
   Uzoq uzoqlarda qorli choʻqqilar.
   Haybatli qoyalar poyida esa
   shovullaydi dolgʻali dengiz.
   Qirgʻoq boʻylab sayr qilaman
   bahor quvonchiga toʻlib vujudim.
  
  
  
  
   ***
   Yarim kecha oydinda yolgʻiz
   kulbamga qaytaman.
   Soʻng zinapoyada toʻxtayman,
   engimdagi archa ignabarglarin
   qoqib tushirmoq uchun.
  
  
  
  
   ***
   Bulutlar tarqadi.
   Men Asama choʻqqisidagi
   soʻqmoq uzra yuribman daydib.
   Vulqon moʻrisi ustida
   bulut parchasiga oʻxshagan tutun.
  
  
  
   ***
   Termulaman koʻm koʻk dengizga,
   eshitaman suvlar shovqinin.
   Toʻlqinlar qoyaga oʻzini urar,
   goho koʻkka sapchib , gohida pastlab,
   yuragimni toʻldirar gʻamga.
  
  
  
   ***
   Dud burqsigan loypaxsa oʻchoq.
   Tutun xidi kelar
   kurujkadagi qaynoq suvdan.
   Togʻdagi qishki kulbada sovir
   gʻaribgina kechki ovqatim.
  
  
  
   ***
   Daraxt shoxlari aro
   porlaydi qishki quyosh.
   Yuzlarimni ohista silar
   uning xorgʻin nurlari.
   Yoritadi , lekin isitmas !
  
  
  
   ***
   Men uzoqqa ketdim .
   va dengiz sohilida
   tunamoqchi boʻldim.
   Endi yotgan edim, yarim kechasi.
   Sharros quydi daxshatli jala.
  
  
  
  
   ---------------------
   Yosii Isamu
   --------------------
  
  
  
   ***
   Havoda suzadi tamaki xidi,
   oydin kecha, kimsasiz yoʻllar.
   Jubbamga burkanib, yuribman, daydib
   qingʻir - qiyshiq jinkoʻchalarda.
   Gion xavosidan simirib yolgʻiz . . .
  
  
  
   ***
   Poytaxtda ayoz.
   Muzlab qolmadimikan uchib ketayotib
   qoʻngʻiroqlar jarangi?..
   Asta valdirayman
   sovib qolgan sake ustida . . .
  
  
  
   ***
   Bilganimda edi, oʻshal derazadan
   tumanli zulmatlar aro porlagan
   fonusning xira va xorgʻin yogʻdusi aro
   oydin sukunatda oynasin asta
   taqillatgan boʻlardim albat.
  
  
  
   ***
   Nahot hech kim kelmas oʻlganimdan soʻng
   soʻppayib yotgan yolgʻiz qabrimni
   ziyorat qilmoqqa, koʻz yoshi toʻkib?
   Oʻlganingdan keyin unutilishingni
   Oʻylamoq qaygʻuli . . .
  
  
  
   ***
   Eshitdim , Bokusiy tark etibdi
   oxiri bu telba dunyoni.
   O, kuz bunchalar mayus va gʻarib,
   hattoki yurt ba yurt daydib yursamda,
   hatto eb - ichsamda, huzurlansamda ! . .
  
  
  
   ***
   Kamdan - kam odamga nasib qiladi
   totib namxush qaygʻuni -
   lablar bilan his qilmoq
   tinimsiz ichilgan sake ta'mini
   hayot va mamotning chegarasida . . .
  
  
  
   ***
   Fevral oyi oxirlab borar,
   olis momaqaldiroq tovushi -
   bahorning ilk aks - sadosi.
   Krab chigʻanogʻida Sake qaynatyapman
   dengiz sohilida bir oʻzim, yolgʻiz.
  
  
  
   ***
  
   Qaerda , qanday va qachon ,
   tark etarkinman bu dunyoni men.
   Men hayotim haqida oʻylayman,
   oʻylayman oʻlimim haqida uzoq
   oydin Ino tekisligida.
  
  
  
   ***
   Iztirobli oʻylar ogʻushida jim
   oʻchoqqa oʻt qalayman, puflayman tutun
   va tun boʻyi bedor oʻltirib,
   hasratli bexudud oʻyga choʻmaman,
   qizargan koʻmirlarni kovlab, agʻdarib . . .
  
  
  
  
   ***
  
   Sening fikringa qoʻshilmagan
   odamlarni savalash shartmi?
   Yaxshisi qoʻlinga tolxivich olib,
   oʻz - oʻzingni ayovsiz savalab,
   momataloq qilgan yaxshiroq . . .
  
  
  
   ***
   Hasratli qaygʻular!
   Bugun yana oʻchoqdagi koʻmir choʻgʻida
   sake isityapman bir oʻzim yolgʻiz.
   Kundan kun tobora qishga
   singib borayotir Nirao darasi . . .
  
  
  
  
   ---------------------
   Ito Satio
   ---------------------
  
  
  
  
   ***
   Men yomgʻirli tunda
   pion gullarini sogʻinib ketdim .
   Soʻng toshfonarni yoqib, ohista
   tashqariga chiqdim, pion gullarini
   koʻrib kelmoqlik uchun.
  
  
  
  
   ***
   Koʻrayapman - tosh ustin yopib,
   va daraxtlar poyini qoplab,
   goʻyo birgalashib, yigʻilib,
   hamkorlikda chirpiramoqqa
   hozirlanar bargi xazonlar . . .
  
  
  
  
   ***
   Xorigan er, charchagan osmon
   tong otguncha uyquga ketar.
   Zulmat quyuqlashar
   va bepoyon dengiz ustidan
   begʻamgina koʻtarilar oy . . .
  
  
  
   --------------------
   Simaki Akaxiko
   --------------------
  
  
  
   ***
   Gullayotgan oʻtloqlar aro
   oʻt - oʻlanli soʻqmoqdan yurib,
   etib keldim bugʻdoyzorga men.
   Va xoʻrsinib, dedim: -Jim - jitlik!
   oʻrdak gʻaqilladi menga javoban . . .
  
  
  
   ***
   Yarim kecha
   quyuqlashgan tumanlar aro
   sizar yogʻdular
   va sirgʻalgan oy shu'lasida
   gʻira - shira jilvalanar suv . . .
  
  
  
   ***
   Oʻrmon sayxonligidagi
   uzun uzun oʻt -oʻlan oʻsgan oʻtloqda
   oʻylanib oʻltirib, yolgʻiz bir oʻzim
   togʻli oʻlka bilan xayirlashyapman.
   Qaygʻuli va ogʻir bu yurak uchun.
  
  
  
   ***
   Chiroq shu'lasiga talpinganicha
   parvonalar aylanar uchib.
   Uyda, men bilan yonma - yon,
   bolalarim uxlar
   eski - tuskilarga oʻranib, qotib . . .
  
  
  
   ***
   Yomgʻir tindi, yorishdi osmon.
   Shundan boʻlsa kerak,
   havo toza, muzdek musaffo.
   Guruch qogʻozining qirgʻoqlarida ,
   yonib tugayotir botish shu'lasi . . .
  
  
  
   ***
   Jim kimsasiz tungi koʻchalar.
   Soʻngan kullar qurumi bosgan
   oʻchoq moʻrisining qirgʻoqlarini
   qirov bilan bezar
   izgʻirin ayoz . . .
  
  
  
   ***
   Uzoq uzoqlardan, zulmat qa'ridan
   elas elas eshitilar quloqqa
   toʻlqinlarning boʻgʻiq shovqini.
   Daraxtlar soyasi choʻzilib yotgan
   oydinda raqs tushar dexqonlar.
  
  
  
  
   ***
   Yozayapman , yozayapman ,
   qorongʻi tushsa ham oy shu'lasida.
   Hatto chiroqni yoqish uchun ham
   oʻrnimdan turgim kelmas.
   Yolgʻiz qarshilayman oqshomni shunday . . .
  
  
  
  
   ***
   Dalalarda erib ketdi qor,
   qoʻngʻir tuproq yalongʻochlandi
   va osilib turar er uzra
   botayotgan quyosh lappagi.
   Koʻrinishi kichik va sovuq . . .
  
  
  
  
   ---------------------------
   Nagatsuka Takasi
   --------------------------
  
  
  
   ***
   Dala ortidagi zovurda
   boshlarini chiqarib suvdan
   baqalar kuylaydi.
   Bahorgi oʻrmonlarda esa
   kalinalar gullabdi oppoq .
  
  
  
   ***
   Uy oldidagi bogʻda
   sukunatli sokin tumanlar.
   Tongi gʻira - shirada
   badyan shoxlaridan toʻkilgan
   xazonlarni supuraman jim.
  
  
  
  
   ***
   Loviya palaklari
   yigʻishtirib olingan.
   Kuzgi daladagi
   toʻrsaygan kulrang tikanlar aro
   chigirtkalar chirillar gʻamgin . . .
  
  
  
   ***
   O ,Kameliya guli ,
   muzlab sovqotding ,
   sovuq shamolda.
   Senga xech kim achinib boqmas .
   Oʻxshash bizning taqdirlarimiz . . .
  
  
  
   ***
   Bugun tunda jarangdor
   ovoz bilan kuylar chirildoq.
   Qaerdadir shu yaqin atrofda -
   balki , misol uchun , oshxonada , yoki
   sabzovot solingan toʻrvada kuylar. . .
  
  
  
  
   ---------------------
   Koidzumi Tikasi
   ----------------------
  
  
  
   ***
   Botayotgan kunning shu'lasi
   qirmizi yongʻinday shomgi togʻlarda.
   Bambuklarning qoraygan
   soyalari esa aks etar
   qogʻoz devorda . . .
  
  
  
   ***
   Qoʻshnilar meni
   bugʻli xammomida choʻmilish uchun
   taklif qilishdi.
   Qaytayotib osmonga boqdim,
   uchqunlardi qor . . .
  
  
  
  
   ***
   Qadrdon doʻstimni
   ziyorat qilgani bordim.
   Juda erta ochilibdi
   oppoq moychechaklar
   chetan devorli bogʻlarda.
  
  
  
   ***
   Fonarni oʻchirib
   boraman tong sahar chogʻi
   va koʻraman olisda
   oppoq tumanlar bulut singari
   yumalanib suzar er uzra . . .
  
  
  
  
   ---------------------
   Syaku Tyoku
   ---------------------
  
  
  
   ***
   Boʻm - boʻsh yoʻl .
   quyiladi atrofga jimlik.
   Qichishadi burun katagim
   yoqilgan gulxanning achchiq dudidan.
   Choy qaynatmoqdaman . . .
  
  
  
   ***
   Qalbda xotirjamlik.
   Bahor boʻronidan soʻng
   hamma narsa tinchlandi, mana.
   Eshitila boshladi koʻchada yana
   yogʻoch kovushlarning toʻqillashlari . . .
  
  
  
   ***
   Bulutlardan sizib oʻtayotgan
   oyning xira yogʻdusida
   toshayotgan daryo kechuvidagi
   sholipoyalar aro
   boʻqoq tortgan sholilar xidi . . .
  
  
  
   ***
   Togʻdagi qishloq
   qor bosgan daraxtlar .
   oppoq osuda jimlik.
   Odam ham, it ham koʻrinmas
   qargʻalar yuribdi kulbam oldida.
  
  
  
   ***
   Mana , yana qaytib keldim men,
   tomida oy porlab turgan oʻsha
   togʻdagi pastakkina kulbamga.
   Oshxonada yangrar qadrdon qoʻshiq .
   bu mening hamxonam - yolgʻiz chirildoq . . .
  
  
  
  
   ------------------------
   Xaykular
   -----------------------
  
  
  
   * * *
   Baland qoyadagi daraxtga yana
   ilinib qolibdi
   mening varragim . . .
  
  
   --------------------------------------
   Kobayasi ISSA .
   ------------------------------------
  
  
  
   ***
  
   Qiygʻos gullayotgan giloslar,
   Majbur qildi otdan tushishga
   Befarosat amaldorni ham.
  
  
  
  
   ***
  
   Dalalarga qoʻndi yovvoyi gʻozlar.
   Tomoshabin odamlarni
   Ado qilib boʻlmaydi sanab.
  
  
  
  
   ***
  
   O, qanchalar gʻamginlik bilan,
   Kuzatmoqda kapalakning
   Ozod parvozini qafasdagi qush!
  
  
  
  
   ***
   Kuz shamoli keltirdi
   Bir quchoq xazon,
   Oʻchoqqa yoqmoq uchun.
  
  
  
  
   ***
  
   Shudring koʻzdan gʻoyib boʻldi,
   Uchib ketdi, nopok bu dunyoda
   Qiladigan ishi qolmaganday.
  
  
  
  
   ***
   Dexqonlarga ham hayronman.
   Ular oʻrnatgan dala qoʻriqchilarining
   Hammasi qingʻir -qiyshiq.
  
  
  
  
   ***
   Bu qoʻziqorinning zaharli ekanini va,
   Eganki odamni oʻldirishini
   Bilardim, avvaldan bilar edima!..
  
  
  
  
   ***
   Yil oxirlab qolgan paytlar
   Qogʻoz qanot chiqarib, birdan
   Uchib ketdi qaygadir pullar...
  
  
  
  
   ***
   Ehhey, necha kun yumaladi ekan
   Bu shoʻrlik poʻrtaxol mevasi
   Tekislikka tushguncha togʻdan?!
  
  
  
  
   ***
   Arshi A'lodan tushayotganday,
   Oydinda ohista erga qoʻnayotgan
   Oppoq gilos gulpallalari.
  
  
  
  
   ***
   Xaydamanglar qovoqarini!
   Axir u uzoqlardan kelgan,
   Oʻtloqdagi gullarni yoʻqlab.
  
  
  
  
   ***
   Choshgoh payti soyada yotib,
   Jazirama dalada ishlayotgan,
   Odamlarga hurmatim ortdi.
  
  
  
  
  
   ---------------------------
   Yosa BUSON .
   ---------------------------
  
  
  
   * * *
   Bahor seli.
   Okeanga quyilmoqda
   boʻtana suvlar . . .
  
  
  
  
   ***
  
   Oydin kecha. Sayraydi boʻlbul
   Kichkina tumshugʻini
   Boricha ochib.
  
  
  
  
   ***
  
   Oʻtaverar shoshib bahor kunlari,
   Bir -birini kuvlab, oldinma - keyin.
   Men esa, oʻtmishda yashayman hamon.
  
  
  
  
   ***
   Quyosh ham ohista botmoqda ufqqa.
   Kitlar koʻrinmadi bugun negadir.
   Qoraymoqda dengiz yuzasi.
  
  
  
  
   ***
   Toʻrgʻay sayrar toʻliqib, toshib,
   Uzoq termuladi koʻkka samuray,
   Engini koʻziga soyabon qilib.
  
  
  
  
   ***
  
   Iliq bahor oqshomi.
   Yoʻlovchilar oʻtdi, oy porlayotgan,
   Bulbul chax -chax sayrayotgan payt.
  
  
  
  
   ***
  
   Ogʻir, ulkan qoʻngʻiroq chetiga
   Qoʻnib turar omonat
   Engil kapalak.
  
  
  
  
   ***
   Yugirik dengiz toʻlqinlari yuvar,
   Xurpaygan oppoq qarqaraning,
   Uzun -uzun oyoqlarini.
  
  
  
  
   ***
   Oh, qanchalar maza!
   Kechsang yozgi tiniq suvlarni,
   Shippagingni qoʻlinga olib.
  
  
  
  
   ***
  
   Ikki yoki uchta gulpalla
   Bir -birining ustiga tushdi.
   Pion guli toʻkilayotir.
  
  
  
  
   ***
  
   Tungi pashshaxonaga qamalgan,
   Yonarqurtlar uchdi zulmatda.
   Quvonchlarga toʻldi yuragim!
  
  
  
  
   ***
  
   Kuzgi boʻron.
   Novdalarga qoʻngan chumchuq galasi
   Muvozanat saqlaydi arang.
  
  
  
  
   ***
   Oqshom, shundoq jinkoʻchada
   "Bon" bayramiga ketayotgan yoʻlovchini,
   Quvlab qoldi qopogʻon itlar.
  
  
  
  
   ***
  
   Oy porlagan kecha koʻzi ojiz odam,
   Tasodifan menga turtinib ketib,
   Kulib yubordi.
  
  
  
  
   ***
  
   Hatto Xudo urgan qaroqchi ham,
   Joʻshib, qoʻshiq aytib yuborar
   Bunday yorugʻ oydin kechada.
  
  
  
  
   ***
  
   Oy tikkaga kelgan mahal.
   Kimsasiz koʻchada yuribman daydib,
   Yolgʻiz bir oʻzim.
  
  
  
  
   ***
  
   Tol novdalari bargsiz,
   Ariq suvi tiniq va sayoz,
   Toshlar yalangʻoch.
  
  
  
  
   ***
  
   Qirgʻoqda bir oʻzim baliq tutaman.
   Gʻarib, gʻamgin kuzgi shamollar
   Taranglashtiradi qarmoq ipini.
  
  
  
  
   ***
  
   Kuzgi soʻlgʻin oʻtloq.
   Ehhe, qancha qoʻytikon yopishibdi,
   Otning dumiga!
  
  
  
   ***
  
   Sovuq ayoz, qorongʻu kecha.
   Zulmatda turtinib xotinimning,
   Tarogʻini bosib, sindirdim yana.
  
  
  
   ***
   Bir maromda shigʻillar arra.
   O, qashshoqlik, o, kambagʻallik!
   Qaxraton qish, qor bosgan dala.
  
  
  
   ***
   Porlar dala uzra shu'laafshon oy.
   Men unga termulgancha, unutdim,
   Qandaydir shoirona iztiroblarni...
  
  
  
   * * *
   Oyning birinchi kuni , mening ushoqdek
   varragim boshqa varraklar bilan
   qoʻshilib likillar Edo* ustida . . .
   ---------------------
   * Edo- Tokioning eski nomi.
   Kobayasi ISSA .
  
  
  
   * * *
   Sel toshqini.
   Oh, qanchalar toʻlib oqmoqda
   qal'a atrofidagi zovurlar !
   -------------------------------
   Masaoka SIKI .
  
  
  
   * * *
   Suv toshqini.
   Mushuk tushib ketdi oqimga
   Sakrab oʻtolmadi bechora .
   -----------------------------
   XORO
  
  
  
   * * *
   Bahor shamoli.
   Yutoqib - yutoqib suv ichar sichqon
   Sumida daryosidan . . .
   -----------------------------
   Kobayasi ISSA .
  
  
  
   * * *
   Ajoyib varrak koʻtarildi
   kambagʻalning tomi ustidan
   koʻm - koʻk osmonga . . .
   ----------------------------
   Kobayasi ISSA .
  
  
  
   * * *
   Qayiq ustida varaqlari
   tosh bilan bostirilgan kitob.
   Bahor shamollari esar . . .
   -----------------------
   KITO.
  
  
  
   ***
   Kapalaklar uchib yuribdi
   U yoqdan buyoqqa xorgʻin,
   Oʻtgan bahorni izlab.
  
   Gomey.
  
  
  
   ***
   Kuzgi toʻlin oy.
   O, mumkin boʻlsaydi qayta tugʻilmoq,
   Men togʻda qaragʻay boʻlardim albat!
  
   Ryota.
  
  
  
   ***
   Oppoq lotos gulin
   Kesib oldim oʻroq bilan
   Yugirik toʻlqinlar aro.
  
   Idzen.
  
  
  
   ***
   Bir kechada pechakgul,
   Chirmashibdi quduq chelagiga.
   Endi qoʻshnilardan olaman suvni.
  
   Tiyo.
  
  
  
   ****
   Xovuz uzra qizil ninachi
   Tutyapti, tutyapti, tutyapti hamon
   Suvdagi oʻz aksini.
  
   Tiyo.
  
  
  
   ***
   Oy toʻlgan kecha.
   Qushlar ham hatto
   Inlarini berkitmay uxlar.
  
   Tiyo.
  
  
  
   ***
   O, porloq oy!
   Men sen tomon yuraman, sen esa,
   Badtar olislaysan.
  
   Tiyo.
  
  
  
  
   ***
   Vannadagi suvni
   Qayga toʻkishimni bilmayman.
   Hamma yoqda chirildoq.
  
   Onisura.
  
  
  
  
   ***
   Sovuq qish kechasi
   Xuvillagan daladagi qoʻriqchi
   Qargʻalarga qoʻnalgʻa boʻldi.
  
   Kikaku.
  
  
  
  
   ***
   Quyosh botayotir ufqlar bagʻriga.
   Kimsasiz jim -jit koʻchada yolgʻiz,
   Uchib yurar daydi kapalak.
  
   Kikaku.
  
  
  
  
   ***
   Ogʻir tavaqali dorvoza
   Tambalangan allaqachonlar.
   Oy porlaydi ayozli tunda.
  
   Kikaku.
  
  
  
  
   ***
   El kabi tez uchadi yillar,
   Oʻn yil oʻtibdiya darrov oradan.
   Kechagina qabrga qoʻygandik uni!
  
   Kikaku.
  
  
  
  
   * * *
   Bahor shamoli .
   Turnalar oqarib xurpayar ,
   qaragʻaylar orasida . . .
   ----------------------------
   RAYDZON .
  
  
  
   * * *
   Xuddi odamlarday daydib yuribdi
   kaptarlar , chumchuqlar
   baliq ovi mavsumida .
   --------------------------------
   Kobayasi ISSA .
  
  
  
   * * *
   Baliq ovi mavsumida
   qisqichbaqa ishonqiramay
   oʻlchab yurar qumda oyoq izlarin . . .
   ---------------------
   ROFU
  
  
  
   * * *
   Sholi ekish mavsumi.
   Ox qancha qaygʻu, qancha tashvishlar
   quyilgan - a bu qoʻshiqlarga !
   ---------------------------
   Kobayasi ISSA .
  
  
  
   * * *
   Dexqon uxlar togʻ etagida,
   ketmonchaga boshini qoʻyib.
   Toʻrgʻay sayramoqda havoda.
   ------------------------------------
   Kobayasi ISSA
  
  
  
   * * *
   Sholipoya chopgani chiqdim .
   Qush ham sayrab qoʻymas aqalli
   togʻ yonbagʻrida . . .
   ----------------------
   Yosa BUSON .
  
  
  
   * * *
   Men bu erni agʻdargunimcha
   ketib qopti dala osmonida
   suzib yurgan bir parcha bulut . . .
   -------------------------
   Yosa BUSON
  
  
  
   * * *
   Oqshom tutunlari.
   Nogʻoralar zirillar gulxan tomonda.
   Chalinadi quloqqa qoʻshiq . . .
   -----------------------
   RYoTA .
  
  
  
   * * *
   Kun uzoq choʻzilar.
   Koʻprikka qoʻnganicha turar tustovuq.
   Ketmaydi uchib . . .
   --------------------------
   Yosa BUSON .
  
  
  
   * * *
   Kun uzundan uzoq.
   Olisdan elas elas eshitiladi ,
   objuvozning xorgʻin gʻijiri . . .
   ---------------------------
   YaXA .
  
  
  
   * * *
   Uzoqda uchmoqda bir gala oʻrdak.
   Men ketmonchamni chayqayman.
   Gʻaq etadi nimadir suvda . . .
   ---------------------------
   Yosa BUSON .
  
  
  
   * * *
   Oʻtloq uzra tutun choʻzilgan.
   Vaysashmoqda bir narsalar deb
   ikkita biya . . .
   ----------------------------
   Kobayasi ISSA .
  
  
  
   * * *
   Eh sen bulbul!
   Olxoʻri gullariga
   Oyoqlaring loyin artayapsanmi?!
  
   -----------------------------
   Kobayasi ISSA .
  
  
  
   * * *
   Bulbul sayrayapti,
   har zamonda tashlab qahrli nazar
   mening kulbamga . . .
   --------------------------
   Kobayasi ISSA .
  
  
  
   * * *
   Dexqon ishlayotgan
   orol ustida ham
   toʻrgʻay qoʻshigʻi . . .
   --------------------------------
   Kobayasi ISSA .
  
  
  
   * * *
   Yashil javdarizor.
   Toʻrgʻay koʻtarildi dala ustiga
   soʻng yana pastladi . . .
   --------------------------
   ONITSURA .
  
  
  
   * * *
   Narsalarni yoruqqa qoʻyib,
   kuzataman soyalar tugʻilishini
   kuzgi choshgoxda . . .
   -------------------------
   KYoSI .
  
  
  
   * * *
   Tong yorishar.
   Qoʻngʻiroqlar ovozi
   tumanlarga belanar.
   -------------------------
   Matsuo BASYo .
  
  
  
   * * *
   Kuz kechasi.
   Oʻraladi noʻnoq yoʻlovchi
   yupqa koʻylakka . . .
   ------------------------------
   Kobayasi ISSA .
  
  
  
   * * *
   Taralmoqda o - o - o - ou !
   Mungli chorlov aks - sadosi.
   Tun qoʻynida daydiydi bugʻu . . .
   -----------------------
   Matsuo BASYo .
  
  
  
   * * *
   Kuzgi togʻda ibodatxona.
   Ayvonda turgancha tingladim mayus
   bugʻu chorlovin. . .
   ------------------------
   Kobayasi ISSA .
  
  
  
   * * *
   Bugʻu ovozi
   olisga jaranglab singadi
   mayus va mayus.
   -------------------------
   Matsuo BASYo .
  
  
  
   * * *
   Tungi sovuq.
   Menga juldur toʻnin qarzga berarmi
   daladaga yolgʻiz qoʻriqchi? . .
   --------------------------
   Matsuo BASYo .
  
  
  
   * * *
   Izgʻirin.
   Uzoqda xurpaygan turnani
   koʻrayapman men . . .
   ----------------------------
   Yosa BUSON .
  
  
  
   * * *
   Poʻsht - poʻsht , chirildoq,
   hozir yonboshimga agʻdarilaman.
   Qani, joʻnab qolchi bu erdan !
   ------------------------
   Kobayasi ISSA .
  
  
  
   * * *
   Oʻchoq boshidagi kovakka
   chirildoq kirib olgan.
   Tungi sovuq . . .
   -----------------------
   Yosa BUSON .
  
  
  
   * * *
   Kuz kelmoqda.
   Bu haqda xabar olib ,
   uchib keldi qizil ninachi .
   ------------------
   SIRAO .
  
  
  
   * * *
   Zogʻcha tutib oldim.
   Uning koʻzlariga qarab bildimki,
   kuz kelayotir .
   -----------------------
   DAKOTSU .
  
  
  
   * * *
   Ilgaklangan eshik.
   Hovli sahnasida
   oʻynar xazonrez . . .
   ----------------------
   TEYGA .
  
  
  
   * * *
   Akillaydi bezovta koʻppak,
   ajratib qurigan xazon shitirin.
   Xovlida boʻron . . .
   ---------------------
   Sisey - DZYo .
  
  
  
   * * *
   Oppoq xrizantema.
   Mana qarshisida toʻxtab qaychi ham
   qotib qoldi bir daqiqaga .
   --------------------
   Yosa BUSON .
  
  
  
   * * *
   Yangi bogʻ yaratdim.
   Nihoyat undagi toshlar namlandi.
   Birinchi qish yomgʻiri . . .
   -----------------------
   SYaDO .
  
  
  
   * * *
   Birinchi qish yomgʻiri.
   Maymun ham qarshilik qilmaydi
   kiydirsang chopon.
   -------------------------
   Matsuo BASYo .
  
  
  
   * * *
   Qanday qaysar odam !
   Baliq tutar qish yomgʻirida
   qosh qoraygan chogʻ . . .
   -----------------------
   Yosa BUSON .
  
  
  
   * * *
   Men shamolga qarshi yurayapman.
   Soyabonim ortga tortadi
   qishki yomgʻirlar vaqti . . .
   -----------------------
   Sisey - DZYo
  
  
  
   * * *
   Dexqon keng dalada
   menga yoʻl koʻrsatdi
   yulingan sholgʻom bilan . . .
   ----------------------
   Kobayasi ISSA .
  
  
  
   * * *
   Tovuqlar katakda uxlashayotir.
   Qor esa yanada qalinroq
   qoplayotir dalalar ustin.
   --------------------------------
   Kobayasi ISSA
  
  
  
   * * *
   Shamol qalpogʻini uchirib,
   savalaydi sellar beayov.
   Qoʻriqchi dalada . . .
   ----------------------------
   XAGI - DZYo .
  
  
  
   * * *
   Oydin kecha.
   Naqadar ayanchli , naqadar baxtsiz
   daladagi qoʻriqchi . . .
   -----------------------------
   Masaoka SIKI.
  
  
  
   * * *
   Daladagi qoʻriqchi
   hatto Xizr boʻlib kelganida ham
   boshdan olmas evroqalpogʻin.
   ----------------
   DANSUY
  
  
  
   * * *
   Hoy, hovlida yana ne shovqin?!
   Bu qoʻriqchi, kuchli shamolda
   erga qulab tushdi gursillab.
   ---------------
   BONTYo .
  
  
  
   * * *
   Gʻoz, yovvoyi gʻoz,
   ayt necha yil uchding sarosar
   oʻrmonlar ortiga, dengiz ortiga?. .
   ---------------
   Kobayasi ISSA.
  
  
  
   * * *
   Yovvoyi gʻozlarning galasi
   gʻogʻolab pastladi yaydoq dalaga .
   Kuchaymoqda tungi sovuqlar . . .
   -----------------
   KYoROKU.
  
  
  
   * * *
   Qizilishton taqillatmoqda.
   Kun botsa ham hamon tinmaydi
   hamon oʻsha eski joyida . . .
   -------------------
   Kobayasi ISSA.
  
  
  
   * * *
   Oʻchoq boshidagi kovakda
   kuylar tamom oʻzin unutib
   tanish chirildoq . . .
   ----------------
   Matsuo BASYo.
  
  
  
   * * *
   Teshik soyabon -
   qishlov uchun qoʻl keldi juda
   koʻrshapalaklarga . . .
   ----------------
   Yosa BUSON.
  
  
  
  
   * * *
   Sovuq tun.
   Jigʻimga tegish uchun qoʻshnilar atay
   qozon taqirlatayotirmi?
   ----------------
   Yosa BUSON.
  
  
  
   * * *
   Sichqon chiqib borar
   koʻrpam yonidagi jinchiroq sari.
   Yogʻ ham muzlabdi . . .
   -----------
   Yosa BUSON.
  
  
  
 Ваша оценка:
Связаться с программистом сайта.

Новые книги авторов СИ, вышедшие из печати:
О.Болдырева "Крадуш. Чужие души" М.Николаев "Вторжение на Землю"

Как попасть в этoт список

Кожевенное мастерство | Сайт "Художники" | Доска об'явлений "Книги"