Стыл Даніэль : другие произведения.

Шпіён

Самиздат: [Регистрация] [Найти] [Рейтинги] [Обсуждения] [Новинки] [Обзоры] [Помощь|Техвопросы]
Ссылки:
Школа кожевенного мастерства: сумки, ремни своими руками
 Ваша оценка:

  
  Змест
  Вокладка
  Тытульны ліст
  Аўтарскае права
  Эпіграф
  Раздзел 1
  Раздзел 2
  Раздзел 3
  Раздзел 4
  Раздзел 5
  Глава 6
  РАЗДЗЕЛ 7
  Раздзел 8
  Раздзел 9
  Раздзел 10
  Раздзел 11
  Раздзел 12
  Раздзел 13
  Раздзел 14
  Раздзел 15
  Раздзел 16
  Раздзел 17
  Раздзел 18
  Раздзел 19
  Прысвячэнне
  Даніэль Стыл
  Пра аўтара
  
  
  Шпіён - гэта твор фантастыкі. Імёны, героі, месцы і здарэнні з'яўляюцца прадуктам фантазіі аўтара або выкарыстоўваюцца выдумана. Любое падабенства з рэальнымі падзеямі, месцамі або асобамі, жывымі ці памерлымі, цалкам выпадковае.
  Аўтарскае права No 2019 Даніэль Стыл: Стыл, Даніэль, аўтар.
  Назва: Шпіён : раман / Даніэль Стыл.
  
  
  
  «Кожная вялікая мара пачынаецца з летуценніка. Заўсёды памятайце, у вас ёсць сіла, цярпенне і жаданне дасягнуць зорак, каб змяніць свет».
  — КРЫНІЦА НЕВЯДОМАЯ _ _
  
  
  Раздзел 1
  Успамінаючы пра гэта пазней, лета 1939 года было апошнім «нармальным» летам, якое ўспамінала Аляксандра Уікхэм. Прайшло пяць гадоў з таго часу, як яна адзначыла першы лонданскі «Сезон» у васемнаццаць гадоў, падзеі, якую яе бацькі чакалі з хваляваннем і чаканнем з таго часу, як яна была маленькай дзяўчынкай. Яна чакала гэтага як вопыту ўсяго жыцця, вызначальнага моманту, калі яна будзе прадстаўлена пры двары разам з усімі іншымі дочкамі арыстакратычных сем'яў. Гэта быў яе афіцыйны ўваход у грамадства, і з 1780 года, калі першы баль каралевы Шарлоты быў праведзены каралём Георгам III у гонар сваёй жонкі, мэтай «выходу» і прадстаўлення было дазволіць арыстакратычным маладым жанчынам прыцягнуць увагу будучыя мужы. Шлюб павінен быў быць вынікам у адносна кароткі час. Хаця сучасныя бацькі 1930-х гадоў менш сур'ёзна ставіліся да гэтага, чаканы вынік не змяніўся.
  Алекс была прадстаўлена пры двары каралю Георгу V і каралеве Марыі і прыйшла на баль каралевы Шарлоты ў вытанчанай белай сукенцы з карункаў і атласа, якую яе маці пашыў для яе Жан Пату ў Парыжы. З яе ростам і далікатнай бялявай знешнасцю Алекс была ашаламляльнай прыгажуняй, і ў яе не было недахопу ў жаніхах. Яе старэйшыя браты, Уільям і Джэфры, бязлітасна дражнілі яе з нагоды таго, што яна дэбютантка, і яе наступнай няздольнасці знайсці мужа ў першыя месяцы сезона ў Лондане. Прысутнасць на вечарынах, балях і свецкіх мерапрыемствах стала сур'ёзнай зменай для Алекс, якая, як і ўсе члены яе сям'і, была без розуму з самага ранняга дзяцінства. Яе браты здзекаваліся з яе, каб быць карапузам, каб выжыць. Насіць элегантныя сукенкі кожны вечар і належныя сукенкі на кожным абедзе ў Лондане было для яе стомнай, а часам нават цяжкай працай.
  
  У яе было шмат сяброў сярод іншых дэбютантак, і большасць з іх былі заручаны да канца сезона і неўзабаве пасля гэтага выйшлі замуж. Алекса не магла ўявіць сябе ў васямнаццаць замуж за каго-небудзь. Яна хацела паступіць ва ўніверсітэт, які яе бацька лічыў непатрэбным, а маці — недарэчным. Аляксей быў заўзятым чытачом і студэнтам гісторыі. Зграя старанных гувернантак нарадзіла ў ёй цягу да ведаў і любоў да літаратуры, адточыла майстэрства акварэлі, мудрагелістай вышыўкі і габелена. Яе дар мовы дапамог ёй амаль бездакорна вывучыць французскую, нямецкую і італьянскую мовы. Яна гаварыла па-французску і па-нямецку гэтак жа добра, як і па-ангельску, што ніхто не лічыў выдатным, і яе італьянская мова была амаль такой жа добрай. Яна любіла чытаць на французскай і нямецкай мовах. Яна таксама была вытанчанай танцоркай, што рабіла яе вельмі жаданай партнёркай на балях, якія яна наведвала са сваёй сям'ёй.
  Але для Алекс было не толькі кадрылі, якія яна танцавала без асаблівых высілкаў, яе любоў да літаратуры і дар валодання мовамі. Мужчыны, з якімі яна сустракалася, называлі яе «адухоўленай». Яна не баялася выказваць сваё меркаванне і валодала злым пачуццём гумару. Гэта зрабіла яе выдатным сябрам для таварышаў-мужчын яе братоў, але мала хто з іх мог сабе ўявіць ажаніцца на ёй, нягледзячы на яе прыгажосць. Тым, хто хацеў прыняць выклік, Аляксей падаўся фатальна сумным. У яе не было жадання замыкацца ў Гэмпшыры, дзе знаходзіўся маёнтак яе бацькоў, шыць ноччу ля вогнішча, як яе маці, або выхоўваць зграю непакорлівых дзяцей, як гэта было яе братам. Можа, пазней, але дакладна не ў васемнаццаць.
  
  Пяць гадоў пасля яе лонданскага сезона ў 1934 годзе праляцелі хутка: Алекс ездзіла за мяжу з бацькамі, ездзіла верхам на мясцовае паляванне ці іншыя, куды яе запрашалі, наведвала сваіх сяброў, якія на той час пажаніліся і нават нарадзілі некалькіх дзяцей, хадзіла ў хатнія вечарынкі і дапамога бацьку ў іх маёнтку. Яна цікавілася зямлёй больш, чым яе браты, абодва з якіх беглі ў Лондан. Уільям, старэйшы, вёў жыццё джэнтльмена і захапляўся лятальнымі апаратамі. Джэфры працаваў у банку, кожны вечар хадзіў на вечарынкі і быў вядомы як сэрцаед. Яе браты таксама не спяшаліся жаніцца.
  Джэфры было дваццаць пяць, а Уільяму - дваццаць сем, і яны пры кожнай магчымасці ездзілі на паветраныя гонкі ў Англію і Францыю. Ён быў дасведчаным пілотам. Алекс думала, што яе братам было нашмат весялей, чым ёй. Яна была чымсьці вязнем правілаў грамадства і таго, што лічылася належным для жанчыны. Яна была самай хуткай наезніцай у акрузе, што раздражняла яе братоў і іх сяброў, і яе дар валодання мовамі прыдаўся ім у сямейных падарожжах. Да дваццаці трох гадоў яна некалькі разоў была ў Нью-Ёрку са сваімі бацькамі і лічыла амерыканскіх мужчын больш ліберальнымі ў сваім мысленні і больш вясёлымі, чым англічане, якіх яна сустракала. Ёй падабалася размаўляць пра палітыку са сваімі братамі і бацькам, хаця яны настойліва прасілі яе не рабіць гэтага на вячэрах, каб яна не напалохала мужчын, якія захочуць заляцацца да яе. Яе адказ на каментары братоў на гэтую тэму быў рэзкім.
  
  «Я б не хацеў мужчыну, які не паважае маё меркаванне або якому я не магу выказаць сваё меркаванне».
  «Ты станеш старой дзевай, калі не ўтаймуеш свой язык і сваю страсць да коней», — папярэджваў яе Джэфры, але абодва яе брата ганарыліся тым, наколькі яна адважная, разумная, смелая і ясная ў ёй. мысленне. Іх бацькі рабілі выгляд, што не заўважаюць, але ўпотай перажывалі, што яна яшчэ не знайшла мужа і, відаць, не жадае яго.
  Яна слухала па радыё ўсе прамовы Гітлера на нямецкай мове, прачытала пра яго некалькі кніг. Задоўга да падзей лета 1939 года яна прадказала, што вайна будзе непазбежная. Да таго лета з ёй пагадзіліся браты і бацька. Гэта здавалася непазбежным, і яны былі ў страху, але не здзіўлены, калі 3 верасня была аб'яўлена вайна. Яны сабраліся, каб паслухаць прамову караля Георга па радыё, які заклікаў брытанцаў ва ўсім свеце быць моцнымі і мужнымі і абараняць сваю краіну. Як і большасць насельніцтва, рэакцыя Уікхэмаў была імгненнай. Абодва браты Алекса запісаліся ў RAF, Уільям у камандаванне знішчальнікаў, што падыходзіла яму ў якасці пілота-аса, а Джэфры ў камандаванне бамбардзіроўшчыкаў. Ваганняў не было. Неўзабаве яны з'явіліся на службу і трэніроўкі, як і большасць іх сяброў. Гэта было тое, чаго ад іх чакалі, і яны пайшлі ахвотна.
  Алекс маўчала пра гэта на працягу некалькіх тыдняў, а затым напалохала сваіх бацькоў, калі абвясціла, што далучылася да добраахвотнай арганізацыі медсясцёр першай дапамогі Ёманры неўзабаве пасля таго, як Вілі і Джэф сышлі на навучанне. Яе бацькі самі вырашылі, як унесці свой уклад у ваенныя намаганні. Яе бацька быў ужо ў прызыўным узросце, але яны добраахвотна прынялі ў свой дом дваццаць дзяцей з Лондана. Заахвочвалася эвакуацыя дзяцей з гарадоў, і многія бацькі імкнуліся знайсці бяспечныя дамы для сваіх дзяцей у краіне. Маці Аляксея, Вікторыя, ужо была занята падрыхтоўкай будынка, дзе размясцілі дамачадцаў і стайнікаў. Іх мужчынскі персанал у любым выпадку значна паменшыцца з-за прызыву, і ў іх былі іншыя памяшканні для жанчын. Для дзяцей уладкоўвалі двух'ярусныя пакоі. Іх збіраліся даглядаць тры хатнія прыслужніцы, а ўрокі даваць дзве вясковыя дзяўчынкі і дзве настаўніцы з мясцовай школы. Вікторыя збіралася вучыць і іх. Яна спадзявалася, што Алекс дапаможа ёй, але потым Алекс абвясціў, што едзе ў Лондан, каб кіраваць грузавікамі і машынамі хуткай дапамогі, працаваць у якасці памочніка ў мясцовых бальніцах і выконваць любыя іншыя даручэнні, якія яны ёй давалі. Яе бацькі ганарыліся ёю, але былі занепакоеныя тым, што яна знаходзіцца ў Лондане. Чакаліся бамбардзіроўкі, і ёй было б бяспечней на дачы, дапамагала даглядаць дзяцей. Дзеці, у якіх Уікхэмы будуць жыць, былі выхадцамі з беднага і сярэдняга класа, і сем'і па ўсёй краіне прымалі іх да сябе.
  
  Алекс уважліва вывучыў яе варыянты, перш чым пайсці добраахвотна ў службу медсясцёр першай дапамогі Yeomanry. Яна магла далучыцца да Жаночай добраахвотнай службы, каб займацца канцэлярскай працай, якая яе не цікавіла, або мерамі засцярогі ад паветраных налётаў, або працаваць жаночай помпай у пажарнай службе. Жаночая валанцёрская служба таксама арганізоўвала прытулкі, пункты абмену адзеннем і перасоўныя сталовыя. Яна магла ўступіць у жаночую сухапутную армію, каб навучыцца сельскагаспадарчай працы, пра якую яна ўжо шмат ведала з іх маёнтка, але Алекс не хацеў заставацца ў Гэмпшыры, а палічыў за лепшае з'ехаць у горад.
  Дапаможная тэрытарыяльная служба прапанавала больш таго, чым яна спадзявалася займацца, з вадзіцелем і агульнымі абавязкамі, але калі яна звязалася з імі, яны прапанавалі канцылярскую працу, якая трымала б яе закрытай у офісе. Яна хацела больш фізічнай працы. Яна таксама размаўляла з жаночымі дапаможнымі ваенна-паветранымі сіламі аб разгортванні паветраных шароў. Але ў рэшце рэшт першая дапамога медсясцёр Yeomanry прагучала так, як быццам гэта лепш за ўсё адпавядае яе навыкам, і яны сказалі, што ў яе будуць іншыя магчымасці, калі яна далучыцца.
  
  Яе браты дражнілі яе з гэтай нагоды, калі яна пісала ім, і сказалі, што будуць сачыць за ёй, калі паедуць у Лондан. Яе маці плакала, калі яна пакідала Гэмпшыр, і паабяцала быць асцярожнай, але яна ўжо была занятая і занятая працай з дзецьмі, якія пражывалі з імі. Самаму малодшаму было пяць, а старэйшаму — адзінаццаць, што, на думку Алекса, было б нашмат цяжэйшай працай, чым тое, што ёй даручаць у Лондане.
  Яна прыехала ў горад у кастрычніку, праз месяц пасля абвяшчэння вайны. Кароль зноў загаварыў, падзякаваўшы ўсёй краіне за іх адказ на ваенныя намаганні. Алекс адчувала, што нарэшце занялася чымсьці важным, і ёй вельмі спадабаўся месяц трэніровак з жанчынамі ўсіх узростаў, з усіх слаёў грамадства і з любой часткі краіны. Яна адчувала, што хтосьці расчыніў дзверы і вокны яе жыцця ў шырокі свет, які яна спадзявалася знайсці ва ўніверсітэце і чаго так доўга прагнула. Яна пастаянна пісала бацькам і братам лісты, расказвала ім пра тое, што робіць і вучыцца.
  Джэф прыехаў у Лондан падчас перапынку ва ўласных трэніроўках і ўзяў яе на абед у Rules, адзін з іх любімых рэстаранаў. Людзі ўхвальна ўсміхаліся, бачачы іх абодвух у форме. Яна была ўсхваляваная, калі паведаміла Джэфу пра ўсё, што ёй сказалі. Яна ўжо ведала, што ў якасці свайго першага даручэння будзе кіраваць грузавікамі, што вызваляе мужчын для больш важных спраў.
  «Якраз тое, пра што я заўсёды марыў, — дражніў ён яе, — каб у мяне была сястра, якая будзе вадзіцелем грузавіка. Табе гэта падыходзіць, Аляксей. Дзякуй Богу, ты так і не ажаніўся».
  
  «О, заткніся», — сказала яна, усміхаючыся яму вачыма, поўнымі свавольства. «А я не «ніколі» не ажаніўся, я проста яшчэ не ажаніўся. Напэўна, аднойчы зраблю».
  «А можа і пасля вайны на грузавіку ездзіць. Магчыма, вы знайшлі сваё сапраўднае пакліканне».
  «А ты, калі пачнеш лётаць?» - спытала яна з выглядам заклапочанасці, прыхаванай іх пастаяннымі здзекамі.
  «Хутка. Я не магу чакаць, каб разбамбіць немцаў». Уільям ужо выконваў палёты. Два браты заўсёды былі жорсткай канкурэнцыяй, але Уільям меў больш вопыту пілота, чым Джэф.
  Як заўсёды, яны добра правялі час разам, і пасля абеду Джэф высадзіў яе ў інтэрнат. Правілы зацямнення ўжо выконваліся, і вокны былі закрыты. Будаваліся схованкі. Лондан кіпеў ад актыўнасці і маладых людзей у форме, калі былі абвешчаныя правілы і ўмовы ваеннага часу. Нармаванне яшчэ не пачалося, але ўжо папярэдзілі ў Мінхарчы, што ў студзені пачнецца з цукру, масла і сала. Усе ведалі, што жыццё кардынальна зменіцца, але гэтага яшчэ не было. І святочныя стравы застануцца практычна такімі ж.
  Вяртаючыся ў інтэрнат Алекса, Джэф папярэдзіў яе аб небяспецы хуткіх мужчын, якія спрабуюць скарыстацца маладымі нявіннымі жанчынамі, і што вынікам можа быць цяжарнасць або венерычныя захворванні. Аляксей засмяяўся са сказанага.
  «Мама нічога пра гэта не згадвала, калі я выйшаў з дому».
  «Яна занадта ветлівая. Верагодна, яна лічыць, што ёй гэта не трэба, і што ты занадта добра выхаваны, каб паводзіць сябе дрэнна». Ён кінуў на яе суровы, братэрскі позірк.
  
  «І вы думаеце, што я не?» Яна падняла брыво на брата.
  «Я ведаю мужчын. І калі вы закахаецеся ў якога-небудзь нягодніка, ён можа ўгаварыць вас на нешта, пра што вы пашкадуеце».
  «Я не дурная», - сказала яна, выглядаючы злёгку абражаным.
  «Я проста не хачу, каб з табой што-небудзь здарылася. Вы ніколі не жылі ў горадзе і не сустракалі такіх людзей, як некаторыя з тых, якіх вы сустрэнеце цяпер. Яны могуць быць даволі смелымі, - зноў папярэдзіў ён яе, вырашыўшы абараніць сваю малодшую сястру.
  — Я таксама, — упэўнена сказала яна.
  «Ну, толькі памятай, калі ты зацяжарыш, я заб'ю цябе… і ты разаб'еш сэрцы нашых бацькоў».
  «Я не збіраюся рабіць нічога падобнага», - сказала яна, узрушаная тым, што ён нават прапанаваў гэта. «Я прыйшла сюды працаваць, а не шукаць мужчыну або хадзіць па барах і напівацца». Яна ведала, што некаторыя дзяўчаты ў яе інтэрнаце заігрывалі з кожным салдатам, якога бачылі. Гэта быў не яе стыль. «Магчыма, мне варта было пайсці ў армію або ў каралеўскія ВВС, як вы з Уілі. Я думаў пра гэта. Можа быць, я, у рэшце рэшт ".
  «Вы робіце дастаткова», - сказаў ён з цёплым выглядам. «Людзі кажуць добрыя рэчы пра медсясцёр першай дапамогі Yeomanry, і шмат у чым гэта не пра сыход. Гэта цяжкая праца. Толькі каб цябе не выгналі, - зноў падражніў ён яе, - лаячы на адрас настаўніка, начальства ці яшчэ чаго. Я ведаю, якім ты можаш быць!»
  «Толькі трымайся за спіну і пераканайся, што ты дастанеш немцаў, перш чым яны дабяруцца да цябе», — папярэдзіла яна яго. Яны абняліся, і ён пакінуў яе каля спальні. Ён павінен быў быць на сваёй базе да поўначы, і яго трэба было падвезці назад.
  Яна была рада, што ўбачыла яго. Яна сумавала па братах і бацьках, але была шчаслівая быць у Лондане, дзе яе вучылі быць карыснай. Яна не цярпелася прыступіць да працы. Яна амаль скончыла навучанне і ганарылася тым, што ўдзельнічала ў ваенных дзеяннях, хоць задавалася пытаннем, ці варта ёй рабіць больш. Абодва яе браты былі часткай перадавых паветраных ударных сіл Каралеўскіх ВПС і выконвалі бамбардзіроўкі над Германіяй. Разведвальныя місіі пачаліся, як толькі была абвешчана вайна, і кіраванне Алекса на грузавіку ці машыне хуткай дапамогі здалося ёй мізэрным у параўнанні з больш драматычным укладам яе братоў. Але, прынамсі, яна не сядзела дома ў Гэмпшыры, сказала яна сабе.
  
  У той вечар яны з Джэфам гаварылі за вячэрай аб тым, каб паехаць дадому на Каляды. Усе трое атрымалі дазвол на гэта, і Джэф сказаў, што гэта можа быць апошні шанец у іх. Яны былі ў захапленні ад гэтага, і іншыя людзі з камандавання бамбавікоў Джэфа таксама збіраліся дадому. На гэтыя першыя Каляды вайны начальства было паблажлівым да іх. Гэта было чаго чакаць. У вайне не было ніякіх буйных дзеянняў, або было вельмі мала. У асноўным гэта былі падрыхтоўка і планы, падрыхтоўка да таго, што павінна было адбыцца. Таксама прыехалі валанцёрыць канадцы, аўстралійцы і амерыканцы. У групе Алекса былі нават два канадцы і аўстралійка. Аляксею спадабалася знаёміцца з імі. Усе яны здаваліся значна больш свабоднымі і незалежнымі, чым ангельскія дзяўчаты, якіх ведала Алекс, і яна захаплялася імі.
  
  —
  Калі Алекс, Уілі і Джэф вярнуліся ў Гэмпшыр на Каляды, усё выглядала не інакш, як у іншыя гады. У сельскай мясцовасці было гэтак жа спакойна. Адзіная змена заключалася ў тым, што з правіламі адключэння святла вокны былі закрыты, каб нельга было бачыць, як ярка свецяць калядныя елкі з дамоў або вітрын крам у гарадах. І на вітрынах крам у Ліндхерсце, іх любімым мястэчку на рынку, была супрацьвыбуховая стужка. Увялі нарміраванне бензіну, таму людзі не ездзілі на вялікія адлегласці да сем'яў. Але ежы было ўдосталь, і святкаванне Калядаў было такім жа, як і раней. Рэстарацыі і гатэлі былі поўныя. У людзей быў святочны настрой, нягледзячы на вайну.
  
  Сотні тысяч дзяцей былі адпраўлены з Лондана ў дамы ў краіне, і ўрад не рэкамендаваў адпраўляць іх назад у Лондан на канікулы і заклікаў прымаючыя сем'і трымаць іх у краіне, бо многія з іх не захочуць пакінуць сваіх бацькоў у Лондан зноў, калі яны пайшлі дадому. Іх бацькам сказалі не наведваць іх па той жа прычыне. І паколькі паездкі па чыгунцы былі зведзены да мінімуму, дзеці, якіх адправілі, мусілі прыстасавацца да сваіх першых Калядаў без бацькоў. Вікторыя і яе памочнікі вырашылі зрабіць гэты час шчаслівым для сябе.
  Уікхэмы прыкладалі вялікія намаганні, каб пацешыць дзяцей і зрабіць Каляды асаблівымі. Вікторыя і дзяўчаты, якія дапамагалі іх даглядаць, звязалі і набылі ўсім падарункі. Вікторыя кожную ноч заседжвалася дапазна, шыючы для кожнага дзіцяці мішку Тэдзі. Алекс далучыўся да яе, калі яна вярнулася дадому, дапамагаў ёй скончыць апошнія, завязаўшы ім на шыі ярка-чырвоныя стужкі. Для кожнага дзіцяці Вікторыя звязала швэдар. Яна і амаль усе жанчыны ў краіне пастаянна вязалі і выконвалі розныя дзяржаўныя схемы, як зэканоміць грошы на вопратцы. Стрыманасць заахвочвалася, але не выконвалася.
  Уікхэмы двойчы абедалі напярэдадні Калядаў. Па-першае, ранняя для дзяцей, дзе яны атрымалі падарункі і радасна пішчалі над мішкамі. Цудам падышлі ўсе швэдры, цёмна-сінія для хлопчыкаў і чырвоныя для дзяўчынак, і для кожнага з іх былі цукеркі з крамы ў Ліндхерсце. Увечары сям'я ладзіла традыцыйную калядную трапезу ў сталовай. Яны, як заўсёды, былі афіцыйна апрануты ў чорныя гальштукі і вячэрнія сукенкі. Яны абмяняліся ўдумліва падабранымі падарункамі. Вікторыя звязала для Алекс ружовы швэдар з ангоры, а таксама падарыла ёй пару пяшчотна-блакітных завушніц з сапфірам, такога ж колеру, як яе вочы. Апоўначы пасля абеду яны абмяняліся падарункамі. Алекс купіла сваёй маці адну з новых стыльных вялікіх сумачак у Лондане. Гэта было б практычна для таго, каб насіць з сабой падручнікі і нават вязаць. Яны станавіліся вельмі папулярнымі ў Лондане, адной з першых прыкметных змяненняў моды вайны.
  
  У калядную раніцу Алекс шакавала сваю сям'ю яшчэ адным, калі з'явілася на калядны абед у штанах, якія таксама былі апошнім часам моды ў Лондане. Яе браты выглядалі ў жаху, а бацькі здзіўлены.
  « Што гэта ? » - з відавочнай нязгодай спытаў Уільям, калі яна ўвайшла ў гасціную перад абедам. У тую раніцу яна каталася на кані і ледзь паспела пераапрануцца. «Гэта частка вашай формы?»
  "Не, гэта не так", - цвёрда сказала яна. «Не будзь такім старамодным. Усе іх носяць».
  «Ці варта было мне апрануць сукенку?» — спытаў ён.
  «Толькі калі ты хочаш. Штаны зручныя і практычныя. Габрыэль Шанэль носіць іх у Парыжы ўжо некалькі гадоў. Яны вельмі модныя. Да таго ж вы іх носіце, чаму б і не мне?»
  «Вы можаце ўявіць, што мама ў штанах?» — сказаў ён так, нібы маці не было ў пакоі. Іх бацька ўсміхнуўся.
  «Я спадзяюся, што не. Твая маці так прыгожа апранута». Ён цёпла зірнуў на жонку. «Калі Алекс хоча паспрабаваць новую моду, яна можа зрабіць гэта тут. Яна нікому не крыўдзіць, - велікадушна сказаў іх бацька, і Уільям засмуціўся, бо Джэф засмяяўся.
  
  «Добра, Алекс. Уілі трэба крыху ўзварушыцца, - пракаментаваў Джэф. Яе прычоска таксама была новая. Яна насіла свае доўгія светлыя валасы, сабраныя ў пучок, замест касы, якую яна насіла з дзяцінства. Спераду быў акуратны скрутак, і на ёй была ярка-чырвоная памада, якая таксама была новай. Пасля трох месяцаў у Лондане яна выглядала больш дарослай і вытанчанай, і яшчэ больш прыгожай.
  «Таму жанчыны маюць уніформу, — настойваў Вілі, — каб яны не з'яўляліся ў такіх недарэчных строях. Штаны мужчынскія, сукенкі і спадніцы жаночыя. Аляксей, здаецца, заблытаўся». Уільям быў жорсткі і няўхвальны. Ён быў значна больш кансерватыўным, чым яго малодшы брат.
  «Не будзь такім набітым кашуляй», — папракнуў яго Джэф, і ў рэшце рэшт Уільям расслабіўся, і яны атрымалі асалоду ад трапезы з фазана і гусака. У цывілізаванай атмасферы іх сталовай, з сямейнымі партрэтамі, якія глядзелі на іх, цяжка было паверыць, што ідзе вайна. Адзіная бачная розніца за іх сталом была ў тым, што ўсе маладыя людзі, якія ў іх працавалі, пайшлі ва ўзброеныя сілы, а пакаёўкі служылі, што да вайны лічылася б непрыстойным. Цяпер гэта была неабходнасць. Усе жанчыны займаліся валанцёрствам у суседніх гарадах, або далучыліся да дапаможнай тэрытарыяльнай службы, жаночага валанцёрства або корпуса назіральнікаў. Усе так ці інакш удзельнічалі ў ваенных дзеяннях, але ў такі мірны дзень, як Каляды, нічога не было відаць, акрамя зацямняючых штор і тканіны на вокнах. Днём у гасцёўні ярка свяцілася ёлка, на якую напярэдадні прывялі палюбавацца дзеці. Яны былі ў захапленні ад таго, наколькі ён высокі і які шчодра ўпрыгожаны ўсімі прыгожымі ўпрыгожваннямі, якімі карысталася сям'я на працягу многіх гадоў, са старажытным анёлам наверсе.
  
  Пасля абеду сям'я шпацыравала разам, а пра вайну не гаварыла. Нічога новага і драматычнага не адбылося з верасня, за выключэннем таго, што першы нямецкі самалёт, бамбавік Heinkel He III, быў збіты над Брытаніяй у канцы кастрычніка. Ўінстан Чэрчыль паслядоўна гаварыў пра тое, што павінна адбыцца.
  Але Вікхэмы размаўлялі пра мясцовыя навіны, калі шпацыравалі па тэрыторыі свайго маёнтка. Хлопцы лёгка жартавалі, ідучы наперадзе, і Алекс далучылася да іх, пабыўшы некаторы час з бацькамі ў іх тэмпе. Вікторыя атрымлівала асалоду ад дзяцей з імі ў Гэмпшыры, хоць яна прызналася, што гэта вялікая праца, каб мець так шмат маленькіх дзяцей, за якіх трэба несці адказнасць. Дагэтуль яны не дастаўлялі ёй клопатаў і не сумавалі так па радзіме, як напачатку.
  «Пра што вы двое гаворыце?» — спытала Алекс у Уілі і Джэфа, калі яна дагнала іх, усё яшчэ апрануўшы штаны, якія абурылі яе старэйшага брата.
  «Хуткія самалёты і распусныя жанчыны», — іранізаваў Джэф з усмешкай да сястры.
  «Ці павінен я пакінуць вас на гэта?» — спытала яна яго.
  "Зусім не. Вы прыстойна сябе паводзіце ў Лондане?»
  - Вядома, - сказала яна, успомніўшы параду Джэфа. І насамрэч яна была. Яна была занятая сваёй валанцёрскай працай і даручэннямі, якія яны ёй давалі, у асноўным да гэтага часу ездзіла. Яна была адказнай, надзейнай, добрым вадзіцелем. Яна шмат гадоў ездзіла ў Гэмпшыры пасля таго, як адзін з канюшнікаў навучыў яе, калі ёй было семнаццаць. «Вы сябе паводзіце прыстойна?» - спытала яна сваіх братоў, і Уільям кіўнуў, а Джэф вагаўся.
  
  «Я не збіраюся расказваць малодшай сястры пра сваё любоўнае жыццё», — сказаў ён, смеючыся, і абодва яго брата і сёстры закацілі вочы.
  «Не хваліся», - сказаў Алекс, і на гэты раз Уільям засмяяўся.
  «Яго фантазійнае жыццё, хутчэй. Якая жанчына будзе з ім мірыцца?»
  «Дзясяткі іх», — упэўнена сказаў Джэф і пагнаўся за імі вакол тых самых дрэў, каля якіх яны гулялі ў дзяцінстве. У іх доме ў Гэмпшыры было нешта такое мірнае і аднаўляльнае. Усе яны любілі гэта. Алекс лічыла гэта занадта сумным, калі яна жыла там, але цяпер, калі яна была ў Лондане, вяртанне дадому здавалася падарункам, як і ўсім ім.
  Іх бацькі глядзелі, як яны ганяліся адзін за адным, як дзеці, і ўсміхаліся. Гэта была знаёмая сцэна, і Эдвард абняў жонку. На імгненне яна спалохалася, назіраючы за імі, спадзеючыся, што ўсе яны будуць у бяспецы, і Эдвард мог адчуць думкі сваёй жонкі. «У іх усё будзе добра», — прашаптаў ён ёй, і яна кіўнула са слязамі на вачах. Яе страхі затрымаліся ў горле, як кулак. Яна спадзявалася, што ён мае рацыю.
  Яны вярнуліся ў дом, калі пачало цямнець, а потым пайшлі да дзяцей, якія добра правялі дзень, гуляючы з дзяўчынкамі, якія іх даглядалі. Адна з настаўніц таксама правяла з імі дзень, бо яе ўласныя сыны не прыехалі дадому з далёкіх баз на Каляды. Дзеці з Лондана былі шчасцем для іх усіх.
  
  —
  Уільям быў першым, хто сышоў, праз тры дні пасля Каляд. Ён павінен быў вярнуцца на сваю базу. Яму не дазволілі сказаць ім, чаму. Джэф з'ехаў раніцай напярэдадні Новага года. У той вечар у Лондане ў яго былі планы, і ён ехаў раннім цягніком. Падзякаваўшы бацькам і пацалаваўшы сястру, ён паабяцаў неўзабаве зноў забраць яе на абед у Лондан.
  
  Аляксей з'ехаў на Новы год. Яе водпуск скончыўся ў тую ноч. Маці на імгненне прыціснула яе да сябе, а потым паглядзела дачцэ ў вочы.
  «Будзьце асцярожныя, г-н Чэрчыль кажа, што хутка ўсё пагоршыцца». Вікторыя яму паверыла.
  «Я ў парадку, мама. Яны навучылі нас усяму, і цяпер паўсюль бамбасховішчы, з наглядчыкамі, каб усіх спускаць пад зямлю, як толькі загучаць сірэны налёту». Вікторыя кіўнула са слязамі на вачах. Гэта было каштоўнае Каляды для іх усіх, і яна малілася, каб яно не было апошнім. У мірным Гэмпшыры было цяжка паверыць, што ідзе вайна, і яна не магла вынесці думкі, што яе дзеці будуць у небяспецы і што яна можа страціць аднаго з іх.
  Алекс зноў абняў яе, а потым памахаў, калі адзін з іх старых фермераў вёз яе на станцыю. Яе бацькі стаялі каля дома яе дзяцінства і махалі ёй рукамі, а дзеці з Лондана выбеглі і сталі вакол іх, і Алекс убачыла, як яе маці гладзіла маленькага хлопчыка па валасах з той пяшчотай, якую Алекс любіў у ёй. Яна ведала, што гэты вобраз застанецца з ёй назаўжды, куды б яна ні пайшла. Як толькі дом знік з поля зроку, яна была ўсхваляваная вяртаннем у Лондан, дзе ўсё адбывалася. Яна ледзь дачакалася. Яна памахала іх старому фермеру, як толькі села ў цягнік, і праз некалькі хвілін ён павольна пакаціўся наперад, і станцыя Ліндхерст знікла з поля зроку.
  
  
  Раздзел 2
  Вайна пачала набіраць абароты ў першыя дні 1940 года, як павольна растучы цмок, папярэджваючы хвастом. Заданні выконваліся, самалёты збіваліся з абодвух бакоў, але буйных баёў не вялося. Тысячы мужчын былі прызваны ў армію пасля першых добраахвотнікаў за апошнія месяцы. Аляксей быў здзіўлены, калі яе прывялі начальнікі і распыталі пра яе валоданне мовай. Стала відавочна, што яна цалкам свабодна гаворыць па-французску і па-нямецку і ў значнай ступені свабодна гаворыць па-італьянску. Яе спыталі, ці былі яе бацькі немцамі ці французамі, і яна адказала, што не. На далейшым допыце яна патлумачыла, што ў дзяцінстве яе вучылі ўсім тром мовам гувернанткі. Далей нічога не атрымалася, і яна забылася пра інтэрв'ю. Яна выказала здагадку, што яны проста хацелі пацвердзіць яе вернасць Вялікабрытаніі, і як толькі яны даведаліся, што яе бацькі былі ангельцамі, яны не адчулі ніякага клопату.
  Некалькі разоў яна вячэрала з Джэфам і адзін раз з Уільямам. Яна вярнулася дадому ў Гэмпшыр у красавіку на доўгія выхадныя, але яе браты не вярнуліся з Каляд. Яе бацьку асабліва не хапала дапамогі Уільяма ў кіраванні маёнткам. У яго быў старэйшы мужчына, які дапамагаў яму, але Эдвард, па сутнасці, кіраваў усё ў адзіночку цяпер, калі Уільям быў на вайне.
  
  Дзеці з Лондана квітнелі пад пільным вокам яе маці. Вікторыя пастаянна вязала ўвесь час, пакуль Алекс быў там, шыла швэдры для іх, для людзей у бальніцы, дзе яна была валанцёрам, і яшчэ адзін швэдар для Алекса. Здавалася б, народная забава. Нават у Лондане Алекс паўсюль бачыў жанчын, якія вязалі.
  Ўінстан Чэрчыль стаў прэм'ер-міністрам і загадаў краіне рыхтавацца да нападу. Яго папярэджанні сталі занадта рэальнымі, калі 10 ліпеня пачалася бітва за Брытанію, і Гітлер з поўнай сілай выпусціў на іх дэманаў вайны. Краіна стойка трымалася і была добра падрыхтавана. Бамбёжкі Лондана і іншых гарадоў былі пастаяннымі, і Алекс паспела патэлефанаваць бацькам і сказаць ім, што з ёй усё добра. У наступныя дні яна пачула ад абодвух сваіх братоў. Праз месяц люфтвафэ паспрабавала атрымаць перавагу ў паветры над Вялікабрытаніяй з вялікімі стратамі з абодвух бакоў, але больш сярод немцаў, якія пацярпелі няўдачу ў сваёй місіі. Прайшло некалькі пякельных тыдняў з пачатку бітвы за Брытанію. Чэрчыль звярнуўся да нацыі па радыё. Алекс праводзіла кожную ноч у сховішчы, дзе крычалі немаўляты, мужчыны, якія плакалі, і жанчыны, якія плакалі, але паміж жыхарамі Лондана была такая салідарнасць, якой яна ніколі раней не ведала.
  Днём яна ехала па камянях і завалах на прызначаных ёй грузавіках і машынах хуткай дапамогі, часам перавозячы параненых у шпіталі, часам грузы целаў туды, дзе іх апазнаюць і забіраюць. Будынкі разбураліся вакол яе, выгляд мёртвых і параненых стаў знаёмым, разам са смуродам смерці і гіпсавым пылам, які душыў яе, калі яна ехала.
  У жніўні, праз два дні пасля самай жорсткай атакі Люфтвафэ, калі яны не змаглі дамінаваць над брытанцамі ў паветры, даглядчыца яе інтэрнату прыйшла за ёй, калі яна апраналася на працу. Яна папрасіла Алекса спусціцца ўніз. Калі яна пайшла за ёй, то ўбачыла аднаго з камандзіраў знішчальнай эскадрыллі Уільяма, які чакаў яе з змрочным тварам. У той момант, калі ўбачыла яго, яна адчула, што яна моцна дрыжэла, стараючыся не страціць прытомнасць. Яго словы былі хуткімі, Уільям быў збіты падчас бітвы з Люфтвафэ 13 жніўня. Гэта была абвешчана перамогай Вялікабрытаніі. Ён загінуў смерцю героя, у дваццаць восем гадоў. Яна кіўнула, падзякавала камандзіру эскадрыллі і вярнулася наверх, каб сесці на ложак, адчуваючы сябе ашаломленай. Усё, пра што яна магла думаць, гэта яе бацькі і тое, як яны ўспрымуць гэтую навіну. Іх старэйшы сын памёр. Яна хацела пагаварыць з Джэфам, але ведала, што не можа з ім звязацца. Ён выконваў палёты кожны дзень, як і Уільям.
  
  Матрона дала ёй паўгадзіны ў спакоі, а потым паднялася наверх і сказала, што ў яе ёсць пяць дзён водпуску, калі яна гэтага хоча, каб паехаць дадому да бацькоў, калі яна зможа туды дабрацца. Алекс кіўнула, са слязамі цяклі па яе шчоках, падзякавала, а потым спакавала невялікую сумку і праз некалькі хвілін пайшла.
  Яна змагла сесці на павольны цягнік і прыбыла ў Ліндхерст у прыцемках. На вакзале знайшла мужчыну з машынай, які за невялікую плату быў гатовы адвезці яе дадому. Было цёмна, калі яна прыйшла туды, і яна ведала, што яе бацькі да таго часу даведаюцца. Хата здавалася пустой, калі яна прыйшла. Яна зайшла ў бібліятэку і ўбачыла, што яе бацькі сядзелі, нібы статуі, занадта ўзрушаныя, каб паварушыцца, занадта разбітыя, каб гаварыць, пакуль яны не ўбачылі яе, а потым усе трое зарыдалі, узяўшыся за рукі. Усе яны ведалі, што на вайне людзі гінуць, а Уільям быў лётчыкам-знішчальнікам, але чамусьці яны былі настолькі ўпэўнены ў яго сілах, ён быў настолькі малады, моцны і ўпэўнены ва ўсім, што ніхто з іх не думаў, што ён памрэ. Яны сядзелі разам да поўначы, а потым пайшлі на кухню. Алекс прыгатаваў ім што-небудзь паесці, але яны не былі галодныя. Вікарый мясцовай царквы прыходзіў да іх раней той ноччу, але Алекс не мог успомніць ні слова, якое ён сказаў. Уільям знік у дурной вайне, якая ніколі не павінна была пачынацца, выкліканай вар'ятам у Германіі. Гэта прымусіла яе зразумець, колькі маладых людзей магло загінуць, а ў яе яшчэ быў адзін брат, які ляцеў. Раптам усё пра вайну здалося такім няправільным, якімі б мужнымі ўсе яны ні былі.
  
  Алекс паклала іх некранутую ежу ў халадзільнік і засталася з бацькамі, пакуль яны не леглі спаць. Цяпер яе задачай было клапаціцца пра іх. Яны былі дзецьмі, а яна бацькам. Пра смерць Уільяма распаўсюдзілася вестка, людзі ў наваколлі прынеслі ежу. Дзеці, у якіх яны жылі, пакінулі маленькія пукі кветак на прыступках, не ведаючы, што яшчэ рабіць. Некаторыя з іх ужо страцілі бацькоў падчас бамбардзіровак Лондана. Алекс цяпер лепш усё гэта разумеў, бессэнсоўнасць вайны і страты, якія яны панясуць, перш чым яна скончыцца. Усё гэта было занадта рэальна.
  Яна легла на свой ложак пасля таго, як бацькі пайшлі начаваць. Яна спадзявалася, што яны выспяцца, але сумнявалася, што яны выспяцца. Яна праляжала без сну ўсю ноч, думаючы пра Уільяма, пра тое, наколькі сур'ёзным ён быў, нават будучы маленькім хлопчыкам, пра ролю старэйшага сына, якую ён так блізка прымаў да сэрца, і пра зямлю, дом і абавязкі, якія ён атрымае ў спадчыну. Цяпер Джэф, які заўсёды быў блазнам і сямейным блазнам, аднойчы павінен будзе ўвайсці на яго месца і заняць пасаду ад іх бацькі. Джэф ніколі не рыхтаваўся да гэтага, так як Уільям быў спадчыннікам. Усё круцілася ў яе галаве. Яна ўбачыла, як узышло сонца, і пачула, як адчыніліся і зачыніліся ўваходныя дзверы. Яна на дыбачках падышла да лесвіцы і, паглядзеўшы ўніз, убачыла свайго брата, які стаяў там, ашаломлены, знясілены, з цёмнымі кругамі пад вачыма, калі ён глядзеў на яе. Яны таксама далі адпачынак Джэфу. Яна імчалася ўніз па лесвіцы і кінулася яму на рукі, прыціснулася да яго, калі яны абодва заплакалі.
  
  Яна пайшла за ім на кухню і прыгатавала яму што-небудзь паесці. Рацыёнка, нарэшце, пачала кусацца, і яна выкарыстала яйкі, якія яны ўсё яшчэ атрымлівалі з ферм на сваёй тэрыторыі, тосты з невялікай колькасцю смярдзючага маргарыну, які яны мелі цяпер замест масла, і варэнне, прыгатаванае яе маці, з кубкам слабога гарбаты. Ён з'еў гэта, калі яны размаўлялі пра Уільяма і тое, што здарылася. Цяпер здавалася дзіўным, што іх было толькі двое, а не трое. Іх сям'я раптам здалася неўраўнаважанай, як крэсла без ножкі.
  Калі Джэф скончыў есці, да іх далучыліся бацькі, і яны доўга сядзелі разам на кухні. Вікарый вяртаўся да іх, і яны збіраліся запланаваць невялікую адпяванне ў царкве на наступны дзень, перш чым Джэф і Алекс павінны былі вярнуцца ў Лондан. Яго б пахавалі на фамільных могілках у іх маёнтку, але цела не было. Такім чынам, з часам надмагілле ў памяць аб ім будзе насіць яго імя, і пад ім не будзе астанкаў.
  Алекс адвёў іх маці наверх, каб дапамагчы ёй выкупацца і апрануць простую чорную сукенку, а Джэф і іх бацька выйшлі на вуліцу падыхаць паветрам і пагуляць. Эдвард паспрабаваў расказаць Джэфу некаторыя рэчы пра маёнтак, бо цяпер ён атрымае яго ў спадчыну. Ніводнаму з іх раней такая магчымасць не прыходзіла ў галаву. Джэф не мог слухаць, як бацька гаворыць пра гэта, гэта рабіла смерць Уільяма занадта рэальнай для іх абодвух. Джэф адчуў палёгку, калі спыніўся.
  Час ішоў як слімак, запаволена. Усё гэта здавалася сюррэалістычным. Уільям знік. Алекс прайшоў міма свайго пакоя па дарозе да маці і быў удзячны, што дзверы былі зачыненыя. Яна не магла бачыць усе яго знаёмыя рэчы пакуль, не цяпер.
  Калі прыехаў пробашч, яны падрыхтавалі ўсё для службы. Вікторыя сказала, якую музыку яны хочуць. Пробашч сказаў ёй, што будзе спяваць хор. Алекса сама падахвоцілася аформіць кветкі. Пасля гэтага рэшта дня паўзла, пакуль зноў не настаў вечар. Яе бацька выпіў занадта шмат скотчу, перш чым пайсці на ноч. Вікторыя легла спаць, як толькі зайшло сонца, і нарэшце Джэф і Алекс засталіся адны. Ён наліў ёй выпіць з таго, што засталося ад скотчу, і адзін сабе.
  
  "Я ненавіджу гэтыя рэчы", - сказала яна, робячы твар, пацягваючы.
  «Гэта прынясе вам карысць». Ён выпіў і наліў сабе другі. «Я меркаваў, што я памру на гэтай вайне. Такі добры пілот быў. Я быў упэўнены, што ён можа апярэдзіць кожнага немца».
  «Калі ты памрэш, я цябе заб'ю», - змрочна сказаў Алекс, робячы чарговы глыток скотчу, і ўсміхнуўся ёй.
  «Я не збіраюся паміраць, я проста наводчык, які скідвае бомбы з вялікага бамбавіка. Тут няма мудрагелістай працы ног. Яны сказалі, што Уільям памёр героем. Якая гэта розніца? Каго, чорт вазьмі, хвалюе, калі ён памёр героем? Ён пайшоў. Ён успрымаў сябе так сур'ёзна, - ён усміхнуўся пры ўспаміне, - яшчэ хлопчыкам. Ён быў старэйшым сынам да мозгу мозгу. Я нават не ведаю, як кіраваць гэтым месцам. Ён бы. Ён усё пра гэта ведаў».
  — Пасля вайны навучышся, — цвёрда сказаў Аляксей. «Тата цябе навучыць». Ён вельмі хацеў пачаць працу ўжо зараз, калі Уільям ледзь сышоў.
  «Я не хачу вучыцца. Я хачу, каб Вілі вярнуўся, - сказаў ён і пачаў усхліпваць, а Алекс абняла яго рукамі, разважаючы, ці застанецца хто-небудзь з іх ранейшым.
  Яны сядзелі разам да трох гадзін ночы, пакуль Джэф не напіўся дашчэнту, а Алекс не знямогся. Потым яна правяла яго наверх і паклала спаць у адзенні. Яна пайшла ў свой пакой, легла на хвіліну на ложак і моцна заснула, пакуль сонца не залілося ў яе пакой наступнай раніцай. Як толькі яна цалкам прачнулася, яна зразумела, які быў дзень. Яны павінны былі прайсці пахаванне Уільяма. Усё ва ўсёй канцэпцыі здавалася такім няправільным. Яго пахаванне. Не ягоны дзень народзінаў, ці нешта сьвяткаваць. Яе старэйшы брат Уілі быў мёртвы. Яна заўсёды ганарылася ім.
  
  Сям'я сабралася ў пярэднім пакоі ў дзесяць гадзін раніцы, яе маці была ў іншай змрочнай чорнай сукенцы, з чырвонымі вачыма, сціскаючы хустку і ў капелюшы, якога Алекс ніколі раней не бачыў. Аляксей быў апрануты ў старую чорную сукенку, з чорнымі панчохамі. Дзень быў незвычайна гарачы. Яе бацька быў апрануты ў цёмна-сіні гарнітур, белую кашулю, чорны гальштук і гамбург. Джэф выглядаў моцна пахмельным і быў у форме. Аляксей падвёз іх да касцёла, і калі яны прыйшлі, хвіліну ўсе азіраліся. Яны не чакалі, што там нехта будзе. Чутка пра гэта перайшла ад адной сям'і да другой, і ўсе іх супрацоўнікі і фермеры-арандатары былі там, усе сем'і, якіх яны ведалі, мясцовыя жыхары, з якімі Уільям вырас, тыя, хто не быў у арміі. А калі іх не было, то бацькі і сёстры былі побач. Тры сотні чалавек натоўпіліся ў малюсенькай царкве і высыпалі з яе, у той час як Уікхэмы прабіраліся праз маўклівы натоўп, які стаяў там з павагай да страты сям'і і разбітага сэрца. Убачыўшы іх, у Уікхэмаў па шчоках пацяклі слёзы, калі натоўп разышоўся, яны прабраліся да пярэдняй лаўкі і занялі свае месцы. Аляксей адчуў палёгку, што шкатулкі няма. Гэта паставіла б яе праз край і забіла б іх маці. Лягчэй было не мець нічога.
  Абслугоўванне было простым і паважлівым. Сваімі чыстымі галасамі спяваў хор. Вікарый Петэрсан казаў пра Уільяма як хлопчыка і юнака, пра яго майстэрства пілота і пра тое, як усім будзе яго не хапаць. Ён нагадаў сабранай кампаніі, што Вільгельм аддаў сваё жыццё за караля і краіну і быў героем да канца. У яго не было каханай, пра якую яны ведалі, калі ён памёр. Джэф ведаў, што сустракаўся з дзяўчынай у жаночых дапаможных ваенна-паветраных сілах на базе, але не думаў, што гэта сур'ёзна. Уільям не хацеў ні з кім моцна ўвязвацца пасля пачатку вайны, у адрозненне ад Джэфа, які хацеў сустракацца з усімі жанчынамі, да якіх мог дацягнуцца.
  
  Вікарый уручыў Вікторыі адну белую ружу з кампазіцый, якія Алекс старанна зрабіў напярэдадні ўвечары, і сям'я выйшла з царквы на яркае сонечнае святло. Праз некалькі месяцаў на іх фамільных могілках у сядзібе будзе новы надмагільны помнік, але пакуль не было чаго туды ехаць. Яны згублена стаялі ля царквы, калі людзі ішлі, каб паціснуць ім руку ці абняць іх, а калі ўсё скончылася, Алекс адвёз іх дадому. Такія набажэнствы праводзіліся па ўсёй Англіі, асабліва з таго часу, як месяц таму пачалася бітва за Брытанію, і цяпер яны былі часткай сем'яў загінуўшых, якія страцілі сваіх сыноў у гэтай жудаснай вайне.
  У абед яны прыйшлі дадому, і дзеці сплялі вянок з палявых кветак і паклалі яго на дзверы. Убачыўшы гэта, Вікторыя ўсміхнулася. Яны пайшлі на кухню, і Джэф і Эдвард селі за кухонны стол, а Алекс і Вікторыя прыгатавалі просты абед, які яны паспрабавалі з'есці, але ледзь змаглі праглынуць.
  Пасля гэтага Вікторыя пайшла задрамаць, а Эдвард падняўся з ёй наверх. Алекс і Джэф прагуляліся аж да сажалкі ў далёкім канцы маёмасці, дзе яны гулялі ў дзяцінстве і ганяліся за качкамі і гусямі.
  «Памятаеш, сволач штурхнуў мяне ў сажалку на Новы год, калі мне было сем гадоў?» — спытаў яе Джэф, і яна кіўнула з зімовай усмешкай.
  «Ты плакаў усю дарогу да дому, а тата крычаў на яго і казаў, што мог цябе ўтапіць. Мне было толькі пяць, але я да гэтага часу выдатна гэта памятаю». Яны абодва ўсміхнуліся пры ўспаміне, хоць гэта здавалася траўматычным, калі гэта адбылося.
  
  - Не магу паверыць, што ён ніколі не вернецца, - ціха сказаў Джэф. «Я ўсё чакаю, што ён прыйдзе і скажа нам, што ўсё было памылкай». Ім абодвум хацелася, каб гэта было, але гэта пачынала разумець.
  У тую ноч і на наступны дзень яны ўчатырох заставаліся побач. На наступны дзень Джэф павінен быў сысці і далажыць на авіябазу. Яны з Алексам трымаліся адзін за аднаго, калі ён сыходзіў, і іх маці адкрыта ўсхліпвала, молячы яго быць асцярожным. Алекс правяла з імі яшчэ адзін дзень пасля таго, як Джэф вярнуўся, а потым ёй таксама прыйшлося сысці. Яна сядзела ў цягніку, глядзела сабе пад ногі і думала пра сваіх братоў і бацькоў, калі ў купэ першага класа ўвайшоў чалавек у форме і сеў. Ён быў апрануты ў знаёмую форму RAF, якую яна так добра ведала, і яна пазбягала яго вачэй, як толькі пазнала яе. Яна не хацела размаўляць з лётчыкам, і даводзілася тлумачыць пра брата. Гэта было занадта свежа, каб згадваць незнаёмцу, і ён таксама не размаўляў з ёй. Ён проста сядзеў і глядзеў у акно. Нарэшце ён дастаў з сумкі кнігу, якую нёс. Яна не папрацавала паглядзець, што гэта такое. Але яна заўважыла, што ён высокі, прыгожы, у яго цёмныя валасы і цёплыя карыя вочы.
  Яны ехалі цэлую гадзіну, калі спыніліся на станцыі, і ён адвёў позірк ад кнігі, убачыў шыльду на платформе і ўсміхнуўся ёй. Яны спыняліся на кожнай станцыі, таму падарожжа здавалася бясконцым.
  «Гэта будзе доўгае падарожжа з такой хуткасцю, - пракаментаваў ён, - калі вы таксама збіраецеся вяртацца ў Лондан». Яна кіўнула, і ён зноў узяў кнігу і праз паўгадзіны зачыніў яе. «Наведваеце сяброў ці сям'ю ў Гэмпшыры?» Яна не бачыла яго, калі яны селі ў цягнік, але ён заўважыў яе. Гэта было б цяжка не зрабіць. Сімпатычная бландынка з добрай фігурай. Валасы ў яе зноў былі закручаны ў вузел, з акуратна зашпіленай спераду і ярка-чырвонай памадай, якую яна насіла кожны дзень. Гэта быў яе выгляд з таго часу, як яна пераехала ў Лондан. Яна была апранута ў просты чорны касцюм, чорныя панчохі і туфлі на высокіх абцасах, і не была ў форме, бо насіць яе па-за службой было неабавязкова, таму што медсястра першай дапамогі была добраахвотнай. Яна з гонарам насіла сваю форму на працы, але рэдка па-за службой, за выключэннем выпадкаў, калі выходзіла паесці адразу пасля працы з некаторымі іншымі жанчынамі.
  
  «Мае бацькі», — адказала яна на яго пытанне. «Я вырасла ў Гэмпшыры», — ціха сказала яна.
  «Я прыехаў да сяброў, але яны павінны былі пайсці на пахаванне, пакуль я быў там», і калі ён сказаў гэта, ён заўважыў чорны касцюм і чорныя панчохі і задаўся пытаннем, ці таму яна пайшла дадому, і ці пахаванне яго сябры пайшлі, быў нейкім чынам звязаны з ёй. Яны зноў замоўклі, калі ён са спачуваннем зірнуў на яе, а затым цягнік спыніўся на іншай станцыі праз некаторы час. «Мне вельмі шкада», — ціха сказаў ён, успомніўшы, што на пахаванні быў малады пілот RAF. «Твой брат?» - спытаў ён, і яна кіўнула, калі слёзы напоўнілі яе вочы, і яна адвяла погляд. Ён мог лёгка ўявіць, што нават яго мундзір для яе балючы, і не памыліўся. «Я Рычард Мантгомеры», — прадставіўся ён і працягнуў руку. Ён не хацеў ні ўмешвацца ў яе, ні быць грубым таксама.
  «Аляксандра Уікхэм», — ветліва сказала яна, калі яны паціснулі адзін аднаму рукі, што зноў успомніла яго. Маладога пілота звалі Уікхэм.
  «Гэта пачварная вайна», - сказаў ён з суровым позіркам вачэй, а потым пакінуў яе ў спакоі і больш з ёй не размаўляў. Яна заснула і не прачнулася, пакуль яны не дабраліся да Лондана. Ён дапамог ёй вынесці сумку на перон. «Ці будзе ў цябе ўсё добра самому?» Ён перажываў за яе, яна выглядала такой спустошанай. Яна кіўнула, а потым усміхнулася яму.
  
  "Я ў парадку. Дзякуй. Дзе вы знаходзіцеся?» — спытала яна, каб быць ветлівай, і калі ён сказаў гэта, гэта было тое самае месца, дзе знаходзіўся Джэф.
  «У мяне там таксама ёсць брат, у камандаванні бамбардзіроўшчыкаў. Мой брат, які загінуў, быў лётчыкам-знішчальнікам».
  «Я ўзначальваю эскадрыллю знішчальнікаў». Яна бачыла, што ён старэйшы за яе братоў, праўда, усяго на некалькі гадоў. Яму было трыццаць два.
  «Я з медсясцёр першай дапамогі Йоманры», - сказала яна, і ён кіўнуў.
  «Вы павінны шмат працаваць», - сказаў ён, праводзячы яе на вакзал. Потым працягнуў ёй сумку. - Беражыце сябе, міс Уікхэм, - ласкава сказаў ён.
  "Ты таксама."
  «Магчыма, мы яшчэ сутыкнемся», — сказаў ён з надзеяй, але яны абодва ведалі, што гэта малаверагодна. Лондан быў вялікім горадам, які цяпер кішыў людзьмі ў хаатычных абставінах. «Як клічуць твайго брата ў камандзе бамбавікоў, калі я сутыкнуся з ім на базе?»
  «Джэф Уікхэм». Ён зноў усміхнуўся ёй, і абодва пайшлі прэч. Ён павярнуўся і памахаў ёй, а потым паспяшаўся да выхаду, і яна на аўтобусе вярнулася ў свой інтэрнат. Яна была стомленай, калі прыйшла туды і зарэгістравалася, і сказала наглядчыку, што на наступны дзень прыйдзе на працу. Яна лёгка пагладзіла Алекса па плячы, і Алекс пайшоў у свой пакой. Усе астатнія дзяўчаты спалі на сваіх нарах, і яна была ўдзячная, што ёй не прыйшлося ні з кім размаўляць гэтай ноччу.
  Яна з'явілася на дзяжурства, у форме, у шэсць гадзін раніцы наступнага дня, каб яе прызначыць у якасці кіроўцы хуткай дапамогі. Гэта была ранняя змена. Яна скончыла працу праз дванаццаць гадзін, занадта стомленая, каб думаць, што стала палёгкай, і са здзіўленнем знайшла на дошцы аб'яваў запіску для сябе. На ім было імя капітана і нумар тэлефона. Яна не пазнала імя і задумалася, пра што яно. Гэта гучала афіцыйна, але тэлефанаваць было позна. На наступны дзень у яе была больш позняя змена, таму яна паспрабавала нумар на наступную раніцу, перш чым пайсці на працу ў восем раніцы . Яна зноў вярнулася на машынах хуткай дапамогі. Імя на лістку было капітан Бертрам Потэр. Ён адказаў на званок па першым званку.
  
  - Міс Уікхэм? — спытаў ён, і яна пацвердзіла гэта. «Добра з вашага боку, што ператэлефанавалі мне. Мне тэлефануюць з аддзела спецыяльных аперацый. Мы існуем каля месяца, так як у ліпені мы атрымалі адабрэнне Кабінета міністраў, і я ўпэўнены, што вы яшчэ не чулі пра нас. Я хацеў бы пагутарыць з вамі, калі ў вас будзе час. Адзін з вашых начальнікаў у Yeomanry рэкамендаваў вас. У вас ёсць некаторыя моўныя навыкі, якія могуць быць карыснымі для нас. У вас ёсць час спыніцца сёння?» Яна паняцця не мела, чаго ён хоча і чаму нехта рэкамендаваў яе, але гучаў ён прыемна.
  «Я буду працаваць прыкладна да васьмі ці дзевяці вечара».
  «У які час вы пачынаеце заўтра?» — спытаў ён яе.
  «Восем раніцы , калі я еду на машыне хуткай дапамогі, крыху пазней, калі я еду на грузавіку».
  «Сустрэча ў сем гадзін занадта рана для вас?»
  «Не, усё ў парадку», — яна здзівілася, што ён так жадае яе ўбачыць.
  «Добра. Мы на Бэйкер-стрыт». Ён даў ёй адрас і сказаў прыйсці на другі паверх і спытаць яго. «Я вып'ю для вас моцнай кавы. Дзякуй, што зайшлі ў тую гадзіну. Мне падабаецца пачынаць рана».
  "Зусім не." Пасля таго, як яна паклала трубку, яна пацікавілася, ці жадаюць яны, каб яна рабіла для іх пераклады, бо ён згадаў пра яе валоданне мовай. Акрамя гэтага яна нічога не ведала і не ўяўляла, чаго чакаць. Яна спытала ў наглядчыцы ў сваім інтэрнаце, што такое Аддзел спецыяльных аперацый, і тая адказала, што паняцця не мае. Было створана столькі спецыяльных офісаў і валанцёрскіх бюро, што яна не паспявала за імі.
  
  —
  
  На наступную раніцу Алекс паднялася ў пяць трыццаць, каб своечасова паспець на Бэйкер-стрыт, а яна была там а сёмай у форме. Яна павінна была з'явіцца ў грузавікі ў восем трыццаць, але гэта давала ёй гадзіну зносін з капітанам Потэрам, перш чым яна павінна была ад'язджаць, чаго павінна было быць дастаткова, калі ён хацеў даць ёй крыху перакладу пазней. Яна магла зрабіць гэта ноччу ў сваім інтэрнаце, у ложку з факелам, калі святло было выключана.
  Яна папрасіла жанчыну ў форме за сталом назваць капітана Потэра, і пасля таго, як яна пайшла сказаць яму, што Алекс там, ён выйшаў і праводзіў яе ў маленькі пусты кабінет без вокнаў і нічога на сценах. Ён выглядаў строга, з рэдкімі светлымі валасамі і пранізлівымі блакітнымі вачыма. На выгляд яму было каля сарака. На ім быў стары твідавы пінжак. Яна агледзелася і пацікавілася, што яны там робяць. Ніякай падказкі ў дэкоры не было.
  «Мы толькі адкрылі офіс месяц таму ў ліпені, як я вам казаў па тэлефоне. Мы яшчэ не цалкам створаны, але ў нас ёсць эфектыўны персанал. Мы даволі вялікая група аператыўнікаў, многія з якіх жанчыны, якія выконваюць спецыяльныя заданні канфідэнцыйнага характару. Некаторыя з іх могуць быць даволі небяспечнай працай, а некаторыя з іх менш. Гэта можа быць так проста, як пераклад, і мы разумеем, што вы бездакорна валодаеце французскай і нямецкай мовамі, што можа быць вельмі карысным для нас. Вас могуць папрасіць перакласці коды радыёперадачы, запоўніць дакументы, або вас могуць папрасіць зрабіць падробку, працаваць з кодам або нябачнымі чарніламі. Калі вы хочаце, мы можам папрасіць вас зайсці ў тыл ворага і вярнуць інфармацыю, стварыць разведвальныя карты або атрымаць формы для запаўнення, каб выкарыстоўваць іх у якасці дакументаў для нашых агентаў на месцах». Аляксей уважліва сачыў за ім, спрабуючы зразумець, што ён гаворыць і куды гэта вядзе.
  
  «Як мне трапіць у тыл ворага?» - спытала яна амаль шэптам.
  «Рознымі спосабамі, на цягніку, або мы можам скакаць вас на парашуце, у пэўных выпадках. Некаторыя заданні больш экстрэмальныя, чым іншыя. Часам магла быць дыверсія. Вас, вядома, навучаць валоданню зброяй, самаабароне і таму, як абараняцца ў тыле ворага. Часцей за ўсё вас адпраўлялі на разведвальныя місіі, каб вярнуць інфармацыю і дапамагчы групам Супраціўлення ў варожых раёнах і акупаваных зонах». Двума месяцамі раней Францыя трапіла пад націск немцаў.
  «Мы гаворым пра шпіянаж?» — са здзіўленнем спытаў Аляксей. Хвіліну ён не адказваў, а потым кіўнуў.
  «Так, мы. Вы ідэальны кандыдат для нас з-за вашых выдатных французскай і нямецкай. Што-небудзь з гэтага падаецца вам цікавым або магчымым? Вы павінны быць няўхільна стрыманымі, ніхто не можа ведаць, што вы працуеце на нас ці што вы робіце. Гэта можа быць няёмка, калі ў вас ёсць жаніх або хлопец, які час ад часу будзе цікавіцца, куды вы знікаеце, і распытваць вас. Вы павінны пагадзіцца трымаць у сакрэце сваю працу для нас на працягу дваццаці гадоў, нават ад вашай сям'і, або мужа, або дзяцей пазней. Мы звышсакрэтны атрад камандас, і афіцыйна мы не існуем. У вас быў бы высокі допуск, асабліва калі б вы захацелі зайсці за нас у тыл ворага. І, вядома, у вас будзе таблетка цыяніду, калі ўсё пойдзе не так. Але з добрым камплектам дакументаў і валоданнем нямецкай мовай значна менш шанцаў сутыкнуцца з непрыемнасцямі». Аляксей сядзеў і доўга глядзеў на яго.
  
  «Вы просіце мяне быць шпіёнам?» Яна не ведала, ці варта ёй ліслівіць, ці жахацца, ці тое і другое.
  «Агент, - паправіў ён, - з SOE. У нас вялікія планы адносна нашага аддзялення, і ўжо запісалася значная колькасць аператыўнікаў, набраных з іншых бюро. Мы атрымліваем іх ад вайскоўцаў і некаторых валанцёрскіх груп. Вы цалкам адпавядаеце нашаму профілю, - прахалодна сказаў ён. «Прыгажосць таго, што мы робім, у тым, што мы можам рабіць тое, чаго не могуць ваенныя. У нас больш свабоды дзеянняў».
  «Майго брата толькі што застрэлілі і забілі немцы», — змрочна сказала яна.
  «Мне шкада гэта чуць, але ў пэўным сэнсе гэта не мае значэння для гэтай працы. Мы просім вас выконваць місіі з дакладнасцю і трэніроўкай, а не эмоцыямі. Прычыны, па якіх вы далучыліся да нас, з'яўляюцца вашымі асабістымі, але ні ў якім разе вы не можаце дазволіць сваім асабістым пачуццям перашкодзіць выкананню задання. Вы павінны дакладна ўсвядоміць гэта, перш чым пачаць. Калі вы хочаце з намі працаваць, гэта значыць».
  «Я ніколі не думаў рабіць нешта падобнае. Я пайшоў валанцёрам з Yeomanry, таму што хацеў дапамагчы ваенным намаганням».
  «Я ўпэўнены, што вы дапамагаеце, але нехта іншы можа кіраваць хуткай дапамогай або грузавіком. Не кожны здольны рабіць тое, што вы можаце, з вашымі свабоднымі французскай і нямецкай мовамі. Вы былі б ідэальным аператыўнікам для адпраўкі ў тыл ворага, калі б захавалі хладную галаву. Але вы і мы абодва даведаемся пра гэта больш, калі навучым вас. А калі вы працуеце на дзяржпрадпрыемстве, вам бы плацілі наяўнымі, таму і следу няма. Гэта не празмерная сума, улічваючы рызыкі. Мы не хочам, каб у вас раптам з'явілася вялікая сума грошай, якую вы не можаце падлічыць. Гэта разумная сума. Я мяркую, што цябе ўтрымліваюць бацькі». Яна кіўнула. Алекс паглядзела на гадзіннік і ўбачыла, што ёй амаль час ісці на працу, і яна не была ўпэўненая, ці хоча ён, каб яна прыняла рашэнне на месцы. Ён прасіў аб вялікіх абавязацельствах у відавочна высокай рызыкоўнай аперацыі. Яна хацела б абмеркаваць гэта з кім-небудзь, напрыклад, з бацькам ці братам, але капітан даў зразумець, што яна не можа. Ёй давядзецца вырашаць самастойна.
  
  «Вы можаце падумаць, калі лічыце, што вам трэба гэта зрабіць». Ён бачыў яе ваганні. «Без сумневу, гэта не звычайныя місіі, і некаторыя з іх могуць быць небяспечнымі. Але яны таксама захапляльныя і цікавыя, і вы сапраўды зменіце ваенныя намаганні, дасце нам жыццёва важную інфармацыю, якая нам патрэбна, і нанясеце хаос на іх баку. Гэта тое, чаго мы ўсе хочам і што нам трэба, каб выйграць вайну». Па ягоных словах, нягледзячы на яго ранейшае папярэджанне, яна падумала пра Уільяма, збітага немцамі, і раптам захацела ўзяць працу, якую ён прапаноўваў, не з помсты, а дзеля справядлівасці. Немцы не маглі і не павінны былі выйграць вайну. І калі яна магла дапамагчы сваёй краіне перамагчы, яна хацела гэта зрабіць. Гітлера трэба было спыніць, перш чым палова дзяцей у Еўропе памерла або стала сіротамі.
  «Я зраблю гэта», сказала яна на адным дыханні. "Я хачу. Калі я пачну?» У яе вачах быў агонь, які ён спадзяваўся ўбачыць, і цяпер ён гарэў ярка. Гэта быў запал, любоў да радзімы і жаданне зрабіць больш, чым праехаць грузавік па тым, што засталося ад будынка. Ім патрэбны былі такія ж людзі, як яна, якія былі гатовыя памерці за сваю краіну, каб іншыя маглі быць свабоднымі. Яна здалася яму адважнай дзяўчынай. Яму патрэбныя былі агенты з велізарнай адвагай, рашучасцю і жаданнем свабоды. Пасля размовы з ёй нешта падказала яму, што Аляксандра Уікхэм была менавіта такой жанчынай.
  
  Ён устаў і паціснуў ёй руку, больш чым задаволены іх сустрэчай. - Нікому нічога не кажыце, міс Уікхэм. Калі хто спытае, вы можаце сказаць, што я шукаў добраахвотных памочнікаў медсясцёр. І пасля гэтага не абмяркоўвайце нічога, што пачулі сёння. Вашым сябрам і сям'і не трэба ведаць, што вы пакінулі Yeomanry. Калі яны выявяць гэта, вы можаце сказаць, што працуеце з вулічнымі помпамі, дапамагаеце тушыць пажары, або з наглядчыкамі, збіраючы людзей у сховішчы. Яны ніколі не даведаюцца, што вы працуеце на нас з гэтага моманту на працягу наступных дваццаці гадоў, нават пасля заканчэння вайны. Ці можаце вы жыць з такой таямніцай?» Яна сцвярджальна кіўнула галавой і выглядала так, нібы гэта мела на ўвазе. Гэта было дзеля добрай справы, лепшай з усіх, выжывання і свабоды Англіі.
  "Так, я магу. Мне не трэба нікому казаць».
  «Мы параім вам, калі з'явіцца на навучанне. Вы будзеце жыць з іншымі жанчынамі-агентамі ў казарме, усе з якіх, здаецца, працуюць у розных валанцёрскіх службах, і ўсе яны будуць мець строга сакрэтны допуск, як і вы. З гэтага моманту тое, што ты робіш, куды ідзеш, каго ведаеш, што бачыш, застаецца сакрэтам. Нават сярод іншых агентаў. І калі вы падазраяце, што хто-небудзь з вашых знаёмых або звязаных з імі таксама аператыўнік, вы ніколі не пытаецеся. Калі вы бачыце агента, якога вы ведаеце, на вуліцы ці дзе заўгодна, вы ніколі не вітаецеся з ім. Вы можаце чакаць, што мы пачуем вас дзесьці ў наступным месяцы. Зараз мы збіраем клас. Мы чакаем, што вы прыйдзеце на працягу некалькіх гадзін пасля таго, як мы вам патэлефануем. І калі ў вас ёсць хлопец, вы таксама не можаце нічога сказаць яму. Прыходзіць і выходзіць трэба свабодна, нікому не тлумачачы. Зразумела?»
  «Так, сэр». Яна ўстала, усміхаючыся яму і шкадуючы, што яна можа пачаць у гэты момант, а не чакаць, пакуль яе паклічуць.
  «А пакуль беражыце сябе». Затым ён зноў сеў за свой стол, і яна выйшла з яго кабінета, ашаломленая ўсім, што адбылося. Ёй было дваццаць чатыры гады, і яна толькі што стала шпіёнкай брытанскага ўрада. Усё, што яна ведала, гэта тое, што цяпер яна працуе ў дзяржпрадпрыемстве. Яна спадзявалася, што яе брат ганарыўся б ёю, бо не было ніводнай душы на свеце, якую яна магла б сказаць. З гэтага часу, што б ні здарылася, яна была сама па сабе.
  
  
  Раздзел 3
  Паколькі Алекс атрымала інструкцыю, яна нікому нічога не сказала пра сваю сустрэчу з Бертрамам Потэрам. На наступным тыдні Джэф прыехаў у Лондан, каб павячэраць з ёй, і ён усё яшчэ быў у глыбокай дэпрэсіі з-за смерці іх брата і апантаны забойствам немцаў. Гэта было ўсё, пра што ён гаварыў, і Алексу было сумна пасля абеду з ім. Ён раптам быў горкі і злы, і зацыклены на помсце. Ён амаль не казаў ні пра што іншае.
  Наступнай ноччу яна ляжала на сваёй койцы, усё яшчэ не спаўшы, думала пра сваю сустрэчу з капітанам Потэрам і разважала, калі яе выклічуць, калі загучаць сірэны паветранай налёту. Яны ўжо ўсе прызвычаіліся да гэтага, да адключэння святла і каменданцкай гадзіны, да паветраных налётаў па начах. Яна і пяцьдзесят іншых жанчын імкліва спусціліся па лесвіцы ў чаравіках і халатах у падземнае сховішча. Тут заўсёды было душна і цесна. Усе яны трымалі нешта каля сваіх ложкаў, каб апрануць іх, калі ім трэба было спешна эвакуіравацца. Галоўнае было надзець цвёрдыя чаравікі, і яна гэта рабіла. Зараз на вуліцы заўсёды валяліся камяні і абломкі будынкаў, якія разбамбілі. Яна кінулася ўніз па лесвіцы разам з астатнімі ў парадку, выйшла з будынка і паспяшалася па вуліцы да бамбасховішча, куды яны хадзілі амаль кожны вечар. Яны ўжо чулі, як наляталі самалёты і першыя бомбы падалі за некалькі кіламетраў, калі яны прыбылі ў бамбасховішча, куды лёгка знайшлі дарогу яшчэ сто чалавек. Іншыя сышлі на падземныя станцыі метро, у метро, якое мела большую прапускную здольнасць.
  
  Са столі віселі голыя цыбуліны, падлога была выслана з дошак, скрозь стаялі лаўкі. Нейкая валанцёрская група пакінула коўдры, таму што ноччу стала вельмі холадна і сыра, а дзецям былі нейкія цацкі. Часам праходзілі гадзіны, перш чым прагучаў сігнал, калі люфтвафэ закідвалі іх усю ноч. Алекс зноў падумала пра свайго брата ў яго збітым самалёце, калі яна спяшалася ўніз па лесвіцы ў старых брогах, якія насіла дзесяць гадоў таму, калі была дзяўчынай. Гэта былі самыя трывалыя чаравікі, якія яна мела, і для гэтай мэты яна прынесла іх з дому. Яна сядзела на лаўцы з групай іншых жанчын, у некалькіх з іх на руках былі дзеці. Некалькі з іх няньчылі іх, каб трымаць іх ціхімі.
  Большасць мужчын сядзела на драўляных дошках на падлозе. Яна заўважыла некалькі мужчын у форме, якія, відаць, спазняліся ў гасцях у кагосьці, напэўна, да сябровак. Яна заўважыла цёмнавалосага шыракаплечага афіцэра RAF, які стаяў да яе спіной, і не звярнула на яго асаблівай увагі. Было позна, і ўсе былі стомленыя, і заўсёды было пытанне, што застанецца ад дамоў, у якіх яны жылі. Што, калі яны выйшлі са сховішча і знайшлі іх разбуранымі? Гэта была магчымасць, з якой ім даводзілася сутыкацца кожны дзень, перспектыва страціць усё і нават людзей, якіх яны любілі. Гэта прымусіла Алекс на некалькі хвілін засумаваць па Гэмпшыры і па мірным жыцці яе бацькоў.
  Яны чулі падзенне бомбаў і адчувалі, як дрыжаць сцены сховішча, і прайшло дзве гадзіны, перш чым нарэшце прагучала ўсё чыста. Люфтвафэ цалкам разгрузілі свой груз і накіраваліся дадому.
  
  Калі яны выйшлі са сховішча, паўсюль гарэлі пажары, і помпавыя брыгады рабілі ўсё магчымае, каб змагацца з полымем. Будынак абрынуўся, і па ўсёй вуліцы было смецце. Аляксей дапамог жанчыне з двума дзецьмі, якая сказала, што яе муж быў на флоце. І калі яна дапамагала аднаму з дзяцей пераступіць праз завалы і ўхілялася ад машыны хуткай дапамогі з зачыненымі фарамі для адключэння святла, цёмнавалосы мужчына ў форме загаварыў з ёй.
  - Міс Уікхэм? Спачатку яна не ведала, хто ён такі, а потым пазнала ў ім мужчыну ў цягніку, калі некалькі дзён таму вярнулася з Гэмпшыра, пасля пахавання Ўілі. Ён сказаў, што спадзяецца, што іх шляхі перасякуцца зноў, і цяпер яны гэта зрабілі. Яна падняла вочы, нацягваючы на сябе халат, але не ўспомніла яго прозвішча. Ён быў Рычардам Нечым, але яна не магла ўспомніць чым. Яна была занадта стомленая, каб цяпер шукаць у памяці. Яна павінна была быць на працы праз шэсць гадзін.
  «О, прывітанне», - сказала яна, выглядаючы стомленай і расьсеянай, калі маці ўзяла руку свайго дзіцяці, падзякавала Алексу і пайшла. Гэта была доўгая ноч, і цяпер гэта было знаёма.
  - Рычард Мантгомеры, - сказаў ён, называючы яе імя. "Ты ў парадку? Дзе ты жывеш? Я правяду цябе назад».
  «Дзякуй, жыву ў інтэрнаце па вуліцы. Я буду добра». Былі пажарныя машыны, якія спрабавалі пад'ехаць да месца здарэння, а брыгады разграбалі абломкі будынка, які ўпаў.
  «Сённяшні вечар быў дрэнным», — пракаментаваў ён, узяўшы яе за руку, каб падтрымаць яе, калі яна спатыкнулася аб камень. «Я быў у гасцях у сябра і збіраўся вяртацца на базу, калі пачаліся сірэны. Я павінен вярнуцца праз некалькі гадзін». Яна кіўнула і падумала, ці ляцеў ён у гэты дзень на місію. Большасць з іх былі ноччу, калі ім не патрабавалася дзённае святло, каб больш дакладна трапіць у цэль. Ноччу былі дапушчаны некаторыя памылкі.
  
  «З таго часу, як я вярнулася, мы страцілі тры будынкі на гэтай вуліцы», — стомлена сказала яна. «Яны ніколі не адмаўляюцца». Яна адчайна шкадавала людзей, якія страцілі свае дамы або шалёна капаліся ў завалах у пошуках тых, каго любілі і не выбраліся.
  Да таго часу яны былі ў яе інтэрнаце, які зноў застаўся цэлым. Гэта не было прыгажосцю, але на дадзены момант гэта быў дом. Ён паглядзеў на яе, калі яны прыйшлі.
  "Гэта жудасны час і месца, каб спытаць", - сказаў ён, выбачаючыся. «Але я не ведаю, як з вамі звязацца. Вы не паабедаеце са мной калі-небудзь? Скажам, паслязаўтра?» Яна адчула, як па яе спіне прабеглі дрыжыкі, калі яна зразумела, што калі ён не з'явіцца, гэта будзе азначаць, што яго збілі. Але пакуль усё было так. Вы ніколі не ведалі, хто памрэ сёння ці заўтра, ці застанецца жывы на наступным тыдні, не кажучы ўжо пра год. Ён умольна глядзеў на яе, як быццам гэта было важна для яго, і яна не мела духу адмовіць яму, хоць у яе былі іншыя думкі. Гэта быў не час для яе звязвацца з чалавекам, з працай шпіёнкі, якую яна толькі што пагадзілася ў SOE. А што, калі заўтра ўвечары яе выклікаюць на трэніроўку? Тады яна падняла б яго.
  - Я паспрабую, - сказала яна. «Часам мяне выклікаюць на працу ў апошнюю хвіліну або мне даводзіцца працаваць усю ноч». Гэта было няпраўдай, але калі ёй патэлефанавалі з ГП, а яна не з'явілася, ёй патрэбна апраўданне. Яна павінна была б пачаць хлусіць зараз і стаць добрай у гэтым. «Ці можна дзе-небудзь пакінуць вам паведамленне, калі я не змагу?» Ён запісаў лічбу на аркушы паперы і працягнуў ёй. Яна адарвала куток і запісала нумар інтэрната і аддала яму. «Вы можаце пакінуць мне тут паведамленне, калі спатрэбіцца. Дзе сустрэнемся?» Ён даў ёй назву рыбнага рэстарана, у якім яна была. Гэта не было шыкоўна, але было чыста, добрая ежа і ціхае месца для размоў. Было не занадта шматлюдна і не занадта шумна, і яны былі адкрыты на вячэру, нягледзячы на адключэнне святла і нармаванне. Некаторыя рэстараны цяпер былі адкрыты толькі на абед.
  
  "07:00?" — прапанаваў ён.
  Яна кіўнула. «Я заканчваю ў шэсць. У гэты дзень я пачынаю а шостай раніцы».
  «Не хвалюйся, калі спазнішся, я цябе пачакаю». Ёй хацелася хаця б крыху прыбрацца перад сустрэчай з ім. Яна шкадавала, што ён не прапанаваў ёй выхадны, калі яна паспела б надзець прыстойную сукенку і абцасы. «Да сустрэчы», — сказаў ён, усміхаючыся ёй, і яна ўбачыла, што ў яго добрыя вочы. Гэта яна заўважыла і ў цягніку. Нягледзячы на відавочную моц, шырокія плечы і рост, у ім была нейкая лагоднасць. Ён быў прыгожы, але цяпер гэта здавалася менш важным. Яна махнула рукой, знікаючы ў інтэрнаце, і спадзявалася, што яго місія пройдзе добра. У адваротным выпадку гэта будзе яшчэ адна страта да незлічоных іншых. Яна ўжо ведала столькі людзей, якія загінулі, не толькі яе брата.
  Праз некалькі гадзін яна прыйшла на працу і прымусіла сябе не думаць пра Рычарда. Цяпер яна не магла дазволіць сабе ўкладваць у кагосьці шмат эмоцый. Іх жыццё было занадта эфемерным, асабліва яго ў якасці пілота і яе, калі яна пайшла працаваць у SOE.
  Цудам у тую ноч не было паветранага налёту, і на наступны дзень яна працавала ў дванаццацігадзінную змену за рулём машыны хуткай дапамогі і ледзь паспела памыць твар, расчасаць валасы і апрануць спадніцу і блузку з чырвоным пінжаком, перш чым сустрэцца Рычард у рыбным рэстаране. Яна выглядала прыгожай і маладой, нягледзячы на паспешлівасць, з якой яна апранулася, і ён быў рады яе бачыць. Увесь яго твар заззяў, калі яна прыйшла. Ён чакаў яе, калі яна прыехала, а гэта значыць, што ён яшчэ жывы і яго не збілі, за што варта было быць удзячным. Ён выглядаў гэтак жа з палёгкай, убачыўшы яе.
  
  «У нашы дні ніколі не ведаеш, хто яшчэ будзе побач з дня ў дзень», - сказаў ён, а потым збянтэжыўся, калі ўспомніў яе брата. «Прабачце, я не павінен быў гэтага казаць».
  "Чаму не? Гэта праўда, — проста сказаў Аляксей. «Мне не падабаецца думаць пра гэта такім чынам, але некалькі дзяўчат, з якімі я працую, загінулі ў выніку паветраных налётаў, калі абрыналіся будынкі, і мой брат… немагчыма прадказаць, хто ўсё гэта выжыве. Я бачыў людзей, якія выбіраліся з-пад завалаў і нават не думалі, што выжывуць, як той чалавек, які днямі сказаў мне, што яму восемдзесят пяць. А потым падае бомба, і гіне сто чалавек, у тым ліку жанчыны і дзеці».
  «Мая сястра, Джэйн, загінула падчас аднаго з першых паветраных налётаў», — ціха сказаў ён. «Яна была ў брыгадзе помпаў, спрабуючы змагацца з агнём. Яна была настаўніцай, яе любілі вучні. Яна дапамагала пажылой суседцы дабрацца да прытулку, жанчына з цяжкасцю хадзіла. Яны так і не дабраліся, і іх абодвух забілі. Вайна вучыць нас многаму і пра лёс, і пра тое, што нічога не прадбачыш. Я бамбую над Германіяй амаль кожны дзень, і пакуль яшчэ жывы. А яна не».
  «Твае бацькі, відаць, спустошаныя», - спачувальна сказала Алекс, думаючы пра сябе, усё яшчэ ў шоку ад смерці Уільяма ўсяго тыдзень таму.
  «Абодва мае бацькі памерлі перад вайной. Можа, гэта і добра. Яны разам загінулі ў выніку аварыі. Магчыма, гэта было лепш, чым усё гэта». Было ў ім нешта вельмі сур'ёзнае, і вочы ў яго былі такія пяшчотныя. «Раскажы мне пра сябе да вайны», — сказаў ён, усміхаючыся, і яна засмяялася.
  
  «Расказваць няма пра што. Ціхае жыццё ў Гэмпшыры, занадта ціхае для мяне. Я кожны дзень катаўся на кані. Я люблю паляваць са сваімі братамі. Мы ўсе шалёныя гоншчыкі. Я выйшаў шэсць гадоў таму, і быў сапраўдны Лонданскі сезон, які падаўся мне крыху смешным, хоць частка гэтага была вясёлай. Шмат вечарынак, баляў, сустрэч і прыгожых сукенак, а праз паўгода ўсё скончылася. Мне не ўдалося знайсці мужа, і я не хацела яго, таму я вярнулася ў Гэмпшыр з бацькамі, што стала нейкай палёгкай. Потым пачалася нуда. Акварэль і вышыўка, я люблю кнігі. Пра ўраджай на бацькавай маёмасці я ведаю больш за яго, але і фермерам быць не хачу. Запісаўся добраахвотнікам і пабег у Лондан ледзьве не адразу, як пачалася вайна, і вось ужо амаль год. Мне будзе цяжка вярнуцца ў Гэмпшыр, калі ўсё скончыцца. Мне падабаецца мітусня Лондана і я адчуваю сябе карысным за рулём грузавіка. Я таксама не думаю, што гэта тая кар'ера, але ў мяне няма падрыхтоўкі ні да чаго іншага. Я хацеў паступіць ва ўніверсітэт і вывучаць літаратуру, але бацька не дазволіў мне. Мяне выхоўвалі дома гувернанткі і выхавальнікі, і я заўсёды хацеў пайсці ў звычайную школу».
  «Калі ў вас ёсць запал да чытання, вы, напэўна, даведаліся дома больш, чым у школе», — сказаў ён, усміхаючыся ёй. Яго бацька быў фермерам-джэнтльменам, але, пачуўшы пра яе Лонданскі сезон і навучанне ў гувернантак, ён зразумеў, што яна значна пераўзыходзіць яго ў іерархіі брытанскага грамадства, і падазраваў, што яе бацькі не ўхваляць яго. Відавочна, што ў іх былі большыя памкненні да дачкі, якіх яна, здавалася, не падзяляла. Здавалася, яна была вельмі задаволеная тым, што не выйшла замуж, і атрымлівала асалоду ад жыцця ў Лондане, нягледзячы на небяспекі вайны. «Як вы думаеце, вы маглі б застацца ў Лондане пасля?» - спытаў ён, зацікавіўшыся ёю. У яго было адчуванне, што яна наравістая і мае свае ўласныя ідэі, якія не ўключаюць стамленне ў Гэмпшыры, асабліва цяпер, калі яна адчула смак гарадскога жыцця на сваёй скуры. У Лондане было шмат маладых жанчын, падобных на яе, і Рычард моцна падазраваў, што грамадства, якое яны ведалі, зведае некаторыя кардынальныя змены пасля вайны.
  
  «Я, вядома, паспрабую застацца, - сказала яна, - хоць маім бацькам гэта не спадабаецца, і яны будуць змагацца за тое, каб я вярнулася дадому. Яны гатовыя дазволіць мне быць тут для караля і краіны, як частка ваенных намаганняў. Але пасля гэтага яны захочуць, каб я вярнуўся туды, дзе я быў і дзе, на іх думку, я маю месца». Калі яна сказала гэта, ёй прыйшло ў галаву, што яны, вядома, не чакалі, што яна далучыцца да звышсакрэтнага атрада камандас у рамках сваёй валанцёрскай працы і стане шпіёнам.
  «Я думаю, што шмат жанчын будзе ў вашым становішчы. Цяпер яны важная частка працоўнай сілы, і яны не захочуць адмаўляцца ад гэтага, калі мужчыны вернуцца дадому. Яны атрымалі некаторую незалежнасць, нават калі ім не плацяць так добра, як мужчынам. Гэта несправядліва, але, па меншай меры, яны выйшлі з кухні ў офісы і на заводы. Гэта вялікі крок для жанчын». Яе здзівіла, наколькі ён ліберальны і сучасны. Яму, відаць, спадабалася ідэя, каб жанчыны працавалі, калі б яны гэтага хацелі.
  «Мне трэба было б паступіць ва ўніверсітэт, калі я хачу годную працу», - сказаў Алекс. «Я не думаю, што кіраванне грузавіком пасля вайны будзе для мяне дастаткова складанай задачай», - сказала яна, і ён засмяяўся.
  «Я бачу, што так і будзе». Яна была надзвычай яркай маладой жанчынай з тонкім розумам і шэрагам ідэй, якія не ўключалі ў сябе сядзенне ля вогнішча ў Гэмпшыры, займаючыся петы-пойнт і вышываючы. Але яна яшчэ не прыдумала ні свайго далейшага шляху, ні таго, як туды дабрацца. Па-першае, усе яны павінны былі выжыць, што ў дадзены момант было зусім не ўпэўненасцю. Яны былі ўдзячныя за тое, што засталіся жывыя кожны дзень.
  Яны гаварылі пра падарожжа, якое яна здзейсніла са сваімі бацькамі, і пра яе візіты ў Нью-Ёрк і Бостан з імі. Яны адправіліся ў Егіпет, у археалагічную азнаямленчую паездку, і пабывалі ў Італіі і Іспаніі. Яна ніколі не была ў Азіі, але думала, што гэта будзе захапляльна.
  
  Жыццё Рычарда да вайны было значна меншым, хоць ён адправіўся ў Кембрыдж пасля васьмі гадоў у школе-інтэрнаце ў Шатландыі, якія, па яго словах, былі падобны на турму. Яго сястра, Джэйн, пайшла ў вельмі добрую школу-інтэрнат для маладых жанчын. Ён быў належным чынам выхаваны і адукаваны, толькі не зусім на такім сацыяльным узроўні, як яе бацькі, што ёй было напляваць, але Рычард быў упэўнены, што яны будуць. Людзі пакалення і паходжання яе бацькоў чакалі, што іх дочкі выйдуць замуж за арыстакратаў, і пажадана за чалавека з тытулам, а не за джэнтльмена-фермера з добрай адукацыяй, без тытула і багацця і з вельмі маленькай фермай. У іх рэальным свеце пасля вайны яму не было чаго прапанаваць ёй, што б яны ўхвалілі. Веданне гэтага не перашкодзіла яму бавіць час з ёй, і вайна дала ім магчымасці сустрэцца і пазнаёміцца, якіх у іншым выпадку не было б. Яму было трыццаць два, на восем гадоў старэйшы за Алекса, што ні для аднаго з іх не здавалася праблемай.
  Яны разам цудоўна правялі вечар, а потым ён адвёў яе назад у інтэрнат, і яна падзякавала яму за вячэру. Ён спытаў, ці можа яна зноў паабедаць з ім у суботу, гэта быў яго першы поўны выхадны за месяц, і ў яе таксама быў выхадны. Яны дамовіліся разам пайсці ў Гайд-парк на шпацыр, і ён прапанаваў ёй незнаёмы рэстаран. Для яе гэта гучала цудоўна, пры ўмове, што яны абодва былі жывыя да таго часу, і яго не адправілі з экстранай місіяй, таму яго выхадны павінен быў быць адменены.
  Гэтага не адбылося. Ён забраў яе ў інтэрнаце апоўдні ў суботу, і яны спыніліся за рыбай і чыпсамі, якія яны елі, седзячы ў парку. Затым яны пайшлі на доўгую шпацыр, любуючыся садамі і невялікімі павільёнамі, і пакаталіся на лодцы па возеры. Ён быў уражаны тым, наколькі яна добра ведала мастацтва, асабліва французскіх імпрэсіяністаў і мастакоў італьянскага Адраджэння, калі яна казала пра гэта.
  
  «Ты магла б выкладаць гісторыю мастацтваў», — сказаў ён, перапраўляючы яе праз возера.
  «Наўрад ці. У мяне няма адукацыі, каб выкладаць. Я ведаю, чаму вучаць вас гувернанткі. Але я нічога не разбіраюся ў навуцы, і я жудасна разбіраюся ў матэматыцы. Я магу выканаць ідэальны вальс і станцаваць кадрыль, не прамахнуўшыся. Мой брат Джэф да вайны працаваў у банку. Ён паступіў ва ўніверсітэт. Я не рабіў».
  «Вы, верагодна, ведаеце больш па некаторых прадметах, чым большасць людзей, якія ведалі».
  «Бацька маёй французскай гувернанткі выкладаў гісторыю мастацтва ў Сарбоне. Яна навучыла мяне ўсяму французскаму мастацтву. Пра італьянскае мастацтва я даведаўся з кніг».
  «Я нічога не разумею ў мастацтве», — ахвотна прызнаўся ён. «Я вывучаў Чосера і брытанскую літаратуру ў Кембрыджы. Гэта не вельмі карысна, калі вы не хочаце вучыць».
  «Калі ты навучыўся лятаць?» Яна таксама хацела даведацца пра яго больш.
  «Мой бацька быў лётчыкам у Вялікай вайне. Ён браў мяне з сабой у свой самалёт з таго часу, як я быў маленькім хлопчыкам. Я заразіўся ад яго. Я траціў увесь свой час і грошы на палёты самалётаў. Я мяркую, што я мог бы быць камерцыйным пілотам пасля вайны. Я зарабіў грошы, даючы ўрокі пілотаў да вайны, калі скончыў Кембрыдж. Але на гэтым шмат грошай не заробіш. Я не мог утрымліваць сям'ю. Я яшчэ не разумеў, кім хачу стаць, калі вырасту, калі аб'явяць вайну і я пайду ў войска. Так я трапіў у камандзіра эскадрыллі. Я лётаю каля пятнаццаці гадоў. Большасць маіх пілотаў толькі нядаўна навучыліся. У мяне ёсць некалькі гарачых пілотаў, і мне пашанцавала, што яны ёсць, але большасць з іх мокрыя за вушамі, вельмі зялёныя. Я лётаў на авіяшоу за прызавыя. Тое, што я даведаўся, выратавала мне жыццё больш за некалькі разоў з таго часу, як мы пачалі лётаць».
  
  «Мой брат Уільям таксама любіў лятаць. Магчыма, ён не быў такім дасведчаным, як ты, але самалёты былі яго страсцю, - сказала яна сумна. «Я ўсё яшчэ не магу паверыць, што яго няма». Рычард кіўнуў і нічога не сказаў, але дакрануўся да яе рукі, і яна была расчулена гэтым жэстам. Ён быў далікатным чалавекам і добрым чалавекам. Ён паважаў яе лад жыцця і яе абмежаваную адукацыю, якую ён паважаў больш, чым яна. Яна заўсёды адчувала сябе ахвярай грамадства, якое не хоча, каб жанчыны атрымлівалі адукацыю. Яна прагнула ведаў і ўбірала іх, як губка.
  «Аднойчы я цябе паднясу ў самалёт, і мы паляцім разам пасля вайны», — прапанаваў ён. Ёй падабалася думаць, што такая магчымасць ёсць, хоць яна і не разлічвала на гэта. Ён хацеў. Яму цяпер было чаго чакаць. Гэта дапамагло супакоіць боль ад страты яго сястры некалькі месяцаў таму. Іх аб'ядноўвала тое, што кожны з іх страціў на вайне брата і сястру.
  Іх вячэра была ідэальнай. Ежа была смачнай, а атмасфера - прыветнай, і ён, здавалася, адчуваў сябе там з ёй цалкам спакойна. Ён быў джэнтльменам па нараджэнні і адукацыі, але ў яго не было ні багацця, ні блакітнай крыві ў яго жылах. Ён быў упэўнены, што рана ці позна гэта будзе праблемай, а яна настойвала на тым, што гэта глупства. Ён ведаў лепш, і яго адмахнуліся арыстакратычныя бацькі жанчын, з якімі ён сустракаўся раней. Ён быў рэспектабельны, але не лічыўся вартым сваіх дачок. Алекс не дазваляў яму зацыклівацца на гэтым і адкідваў яго клопаты як смешныя. Да таго ж яны не збіраліся жаніцца. Яны якраз абедалі, нагадала яна яму.
  
  Дзень, які яны правялі разам, быў менавіта такім, якім яны хацелі. Гэта было чароўна для іх абодвух, і гэта было шчаслівае палягчэнне ад болю апошніх месяцаў і пастаяннага стрэсу вайны, якая ляжала на іх на працягу апошняга года з пачатку яе. Ваенная машына Гітлера працавала бездакорна, хаця перамогі RAF нядаўна пераўзышлі колькасць перамог Люфтвафэ, што азначала, што немцаў загінула больш, чым саюзнікаў, што было змрочным поглядам на гэта.
  Рычард не пацалаваў яе, калі пакінуў яе ў інтэрнаце, хоць і хацеў. Ён быў паважлівым і ветлівым, у добрай кампаніі, і быў сур'ёзна ўражаны ёю. На працягу наступнага тыдня ён будзе кожны дзень выконваць палёты над Германіяй, і ён сказаў ёй, што патэлефануе ёй, калі ў яго зноў будзе вольны час. Яны абодва спадзяваліся, што гэта будзе хутка.
  Аляксей уплыў у інтэрнат і заснуў, думаючы пра яго ў тую ноч. Джэф патэлефанаваў ёй у нядзелю, і яна не сказала яму пра Рычарда. Яна думала, што гэта занадта рана, і нічога значнага яшчэ не адбылося. Усяго два спатканні.
  У той дзень яна пайшла на шпацыр з некалькімі іншымі жанчынамі, а калі вярнулася, капітан Потэр патэлефанаваў ёй у шэсць гадзін. Ён даў ёй адрас барака, які быў створаны, як ён выказаўся, для «добраахвотнікаў». І ён сказаў ёй, каму там данесці. Яе адвязуць у іх навучальны цэнтр, Эксперыментальную станцыю 6, у сядзібе Эштан у Хартфардшыры.
  «Заўтра пачынаеш трэніравацца. З'явіцца на дзяжурства ў 07.00. Не турбуйцеся аб першай медыцынскай сястрынскай дапамогі Yeomanry. Мы з імі справімся. Некалькі іх людзей мы ўжо забралі ў ГП. Проста скажыце ім сёння вечарам, што вы не можаце працаваць заўтра. Раніцай выклічам іх і адпусцім. Поспехаў, міс Уікхэм, - сказаў ён вельмі афіцыйна, і калі яна паклала трубку, яе рука дрыжала. Яна спадзявалася, што зрабіла правільна, пагадзіўшыся працаваць на іх. Цяпер было позна перадумаць, і яна ўсё роўна не перадумае. Што б гэта ні каштавала, яна збіралася давесці гэта да канца.
  
  Пасля гэтага яна паднялася наверх, каб пакаваць рэчы, перш чым іншыя жанчыны вярнуліся з абеду. Яе чамадан ужо быў спакаваны, і яна засунула яго пад ложак. Яна нават не змагла развітацца з сябрамі, якіх набыла там. Яна змагла сказаць толькі, што ёй прапанавалі месца ў іншым інтэрнаце для валанцёраў. Яна паняцця не мела, ці ўбачыць яна каго-небудзь з іх зноў. Вайна была часам пастаянных страт і развітанняў, у той час як вы лічылі, што хутка ўбачыцеся зноў.
  Калі б Джэф ці Рычард патэлефанавалі ёй, яны таксама не даведаліся б, куды яна падзелася. Капітан Потэр сказаў, што ў яе будзе кантактны нумар у SOE, але сацыяльныя кантакты не заахвочваліся падчас навучання, і ў яе наперадзе быў месяц навучання. Ёй проста трэба было даць ім апраўданне, чаму яна не магла іх бачыць. Доўгія гадзіны, занадта шмат працы, шэраг надзвычайных сітуацый і, магчыма, прыступ грыпу. Яна б нешта прыдумала. Вось-вось пачнецца яе таямнічае жыццё, і ёй трэба будзе прызвычаіцца хлусіць ім, таму што яна не магла сказаць ім, калі адпраўлялася на місію. У Джэфа і Рычарда былі такія ж абмежаванні, але яны выконвалі місіі, а не шпіёнілі. Яе жыццё павінна было стаць сеткай хлусні, нават для яе сям'і і тых, каго яна любіла. Калі б яны з Рычардам працягвалі бачыцца, яна таксама схлусіла б яму, дзеля высакароднай мэты. Яна ні на хвіліну не пашкадавала. Нават калі гэта было складана, яно таго вартае.
  Яна збіралася стаць шпіёнам для SOE з усім, што вынікае з гэтага. Яна яшчэ не ўяўляла, што гэта такое. Але яна павінна была даведацца, пачынаючы з сямі раніцы наступнага дня. Аляксей усё яшчэ калаціўся ад чакання, калі яна легла спаць. Яна была рада, што Рычард не патэлефанаваў ёй у тую ноч. Яна яшчэ не была гатовая пачаць яму хлусіць. Але яна ведала, што хутка давядзецца, і яшчэ доўга-доўга. Дваццаць гадоў, калі яны абодва пражылі столькі і яшчэ тады ведалі адзін аднаго.
  
  
  Раздзел 4
  Лекс не ўяўляла, у што яна ўвязваецца, калі ўступіла ў SOE, але хутка навучылася. Усё ішло на поўнай хуткасці, з таго моманту, як яна прыбыла ў трэніровачны цэнтр, дзе правядзе наступны месяц, і кінула чамадан. Яна пайшла збіраць форму, якую яны будуць насіць падчас трэніровак. Гэта былі ўтомы. У яе класе было яшчэ адзінаццаць жанчын. Ім усім далі кодавыя імёны і не дазвалялі нікому раскрываць свае сапраўдныя імёны, нават адзін аднаму. Алекс стаў Кобрай. Праз гадзіну пасля таго, як яны прыбылі, яны былі на ўроку дзюдо, вучыліся самаабароне з інструктарамі, якія не шкадавалі іх болю і шпурлялі кожную з жанчын на дыванкі так лёгка, як перагортваючы блінцы. Яны спатыкалі іх, ледзь не душылі, трымалі ў закладніках, натыкалі адзін на аднаго і на інструктараў. Пасля дзвюх гадзін Алекс адчувала сябе ў сіняках з ног да галавы.
  Адтуль яны пайшлі ў клас картаграфіі і навучылі складаць дакладныя карты і дыяграмы. Пасля таго, як яны старанна скапіявалі карты, якія ім паказвалі, яны павінны былі іх знішчыць і старанна аднавіць па памяці. Яны рабілі гэта зноў і зноў, і ім сказалі, што ў наступным месяцы яны адточаць свае новыя навыкі да дасканаласці.
  
  «Я з цяжкасцю магу хадзіць пасля заняткаў па дзюдо», — прашаптала ёй дзяўчына побач з Алексам, калі яны выйшлі з урока карты. Пасля гэтага іх вучылі фальсіфікаваць дакументы і рабіць падробкі. Кожны з іх зрабіў незлічоную колькасць памылак і мусіў пачынаць спачатку. І іх апошні занятак дня быў аб тым, як валодаць маленькім, смяротным нажом камандас, які яны павінны былі з гэтага моманту ўвесь час трымаць пры сабе. Ён быў маленькім, лёгкім, як пяро, і выглядаў як дзіцячая цацка, але ім сказалі, што яны могуць забіць ім чалавека, удвая большага за іх, калі яны навучацца правільна ім карыстацца. Дзве дзяўчыны парэзаліся нажамі падчас вучэнняў, і да таго часу, як яны вярнуліся ў казармы, усе былі псіхічна і фізічна знясіленыя.
  Алекс быў занадта стомлены, каб паабедаць, і пайшоў спаць, як і некалькі іншых жанчын. Іх разбудзілі ў дзве гадзіны ночы для чарговага занятку па дзюдо, і чакалася, што яны імгненна будуць напагатове, калі на іх нападуць вайсковыя інструктары. Пасля гэтага ім дазвалялася класціся спаць на дзве гадзіны, і зноў будзілі ў шэсць для выканання рэжыму фізічных практыкаванняў, пасля чаго паснедалі кашай, а потым адвялі ў цір, дзе іх вучылі карыстацца зброяй, малюсенькімі пісталетамі, якія яны мелі пры сабе. ва ўсе часы, вінтоўкі, пісталеты Стэн і пісталеты-кулямёты. Эксперты-стралкі, якія інструктавалі іх, сказалі, што пісталет Стэна будзе іх самай карыснай зброяй. Ён быў аўтаматычным, разбіраўся і быў надзвычай лёгкім.
  Перарываліся на абед, а потым вярталіся ў цір на дадатковыя заняткі. Завяршылі дзень чарговым заняткам па падробцы. У SOE быў аддзел, які яны называлі Станцыя XIV, і займаўся толькі падробкамі з дакладнасцю старых майстроў. Усе жанчыны ў групе Алекса адчувалі сябе нязграбнымі, спрабуючы пераймаць далікатную працу.
  
  У той вечар у іх вучыліся як нямецкая, так і французская мовы. Інструктары спрабавалі збіць іх з панталыку і збіць з панталыку, адцягнуць, каб яны перайшлі на ангельскую, што ўсе і зрабілі, калі стаміліся, акрамя Алекса, які мог думаць і па-нямецку, і па-французску.
  У наступныя дні іх вучылі шпіянажу, дыверсіям, як абыходзіцца з гранатай, як забіваць мужчыну ці жанчыну нажамі камандас і як дакладна страляць са зброі. Іх памяць пастаянна аспрэчвалася.
  Да канца першага тыдня тры жанчыны кінулі школу, молячы аб літасці. Яны не вытрымалі надзвычайнага ціску, цяжкіх урокаў, цяжкасцей, псіхічнага і фізічнага гвалту. Жанчыны, якія засталіся, былі поўныя рашучасці прытрымлівацца курсу, Алекс сярод іх, але кожны ўрок падштурхоўваў іх да межаў і расцягваў іх за межы таго, што яны лічылі магчымым вытрымаць. Іх вучылі плаваць на вялікія адлегласці пад вадой, як даставаць кулю і зашываць сабе скуру. Іх вучылі перадаваць па радыё і карыстацца кур'ерамі. Яны даведаліся розныя коды і як расшыфроўваць паведамленні. Яны павінны былі запомніць цэлыя старонкі тэксту, а затым прайграць іх ідэальна, у выпадку, калі яны павінны былі знішчыць важны дакумент, а затым стварыць яго нанова, калі яны вяртаюцца з місіі. Іх вучылі, што казаць, калі арыштуюць. Урокі дзюдо працягваліся і былі ўсё больш жорсткімі. Іх вучылі страляць на забойства з любой зброі, якой яны валодалі, і як прызямляцца з парашутам.
  Гэта быў самы жудасны, знясільваючы, цяжкі, пакутлівы месяц у жыцці Алекса. Жанчыны амаль не спалі, і прыйшлося запісаць усё на памяць. Яны павінны былі імкнуцца ад дасканаласці да дасканаласці. Яны не маглі памыліцца. Ад гэтага залежала жыццё, іх і іншых. Іх вучылі, як хаваць таблетку цыяніду, калі яе прымаць і як. У канцы месяца мозг Алекс адчуваў сябе як мяса для гамбургера, яе цела, як быццам яе штодня збівалі дашчэнту, але яе карты і падробкі былі бездакорнымі, яна магла трапіць у яблочко любой з іх стрэльбаў. навучылі карыстацца. Калі яе папрасілі напасці на інструктара па дзюдо, яна зламала яму нос, і ён яе павіншаваў. Яна вывучыла ўсё, чаму яны яе вучылі, і яна напружыла сваю памяць да мяжы і магла прайграць да трох старонак дакументаў і расшыфраваць усё, што яны далі ёй расшыфраваць. Яна зламалася і заплакала толькі ў апошні дзень, калі ёй сказалі, што яна памерла, што для яе было неверагодна. Яна была ўпэўненая, што ў канцы курсаў яе адмовяць. Яна ніколі не працавала так шмат за ўсё сваё жыццё.
  
  Алекс двойчы тэлефанавала і пакідала паведамленні Джэфу і адзін раз Рычарду, каб сказаць, што яна працуе ў дзве змены ў няцотныя гадзіны і не магла бачыць іх некалькі тыдняў, але запэўніла, што з ёй усё ў парадку. Джэф патэлефанаваў ёй толькі адзін раз па нумары, які яна пакінула яму для паведамлення. Рычард тэлефанаваў чатыры разы, каб сказаць, што думае пра яе і спадзяецца, што яна не знясіленая доўгімі гадзінамі, і ён з нецярпеннем чакаў сустрэчы з ёй, калі яна вернецца да звычайных змен.
  Пасля заканчэння курсаў яе накіравалі ў інтэрнат для кіроўцаў грузавікоў, якія фактычна ўваходзілі ў склад ваеннай разведкі і адначасова працавалі дэшыфроўшчыкамі. Яна павінна была казаць кожнаму, хто пытаўся, што цяпер яна ездзіць толькі на грузавіках і павінна рабіць дастаўкі па ўсёй Англіі і Шатландыі, каб пакрыць свае адсутнасці, якія, як ёй сказалі, будуць частымі, хаця звычайна кароткімі. Ёй далі тры дні адпачынку, і яна хацела толькі спаць, але паслухмяна патэлефанавала Рычарду і свайму брату. Джэф выконваў місію, калі яна патэлефанавала, і Рычард ператэлефанаваў ёй праз дзве гадзіны па яе новым кантактным нумары. Ён адчуў палёгку, калі пачуў яе голас.
  
  «Ты, напэўна, знясілены, Алекс. Вы працуеце ў дзве змены чатыры тыдні і два дні». Ён старанна падлічваў і гучаў у захапленні ад таго, што нарэшце загаварыў з ёй.
  «Я ў парадку, проста стаміўся». Яна ніяк не магла растлумачыць яму ўсё гэта, нават калі б ёй дазволілі. Яна была пераўтворана ў смяротную машыну для збору інфармацыі і знішчэння ўсіх, хто ёй перашкаджае. Цяпер яна ўвесь час насіла маленькі пісталет і свой камандасскі нож у скураных ножнах і ведала, як імі карыстацца гэтак жа эфектыўна, як любы салдат. Яна хавала іх у сваёй вопратцы, прывязвала да сцягна, на поясе, дзе заўгодна магла да іх хутка дацягнуцца, але іх не было відаць. Яна чакала свайго першага задання, але мела тры дні, каб аднавіцца, расслабіцца і ўвабраць у сябе ўсё, чаму яе вучылі, пакуль гэта не стала яе часткай, як дыханне або сэрцабіцце, без намаганняў і думак.
  «У вас ёсць час на абед?» - з надзеяй спытаў Рычард.
  «У мяне ёсць час, але я магу заснуць на талерцы. Я не ўпэўнены, што я быў бы прыстойнай кампаніяй, я моцна ў гэтым сумняваюся».
  «Мне ўсё адно. Вы можаце храпці на працягу ўсёй ежы. Я проста хачу цябе бачыць. Я выходжу сёння вечарам. Вы зможаце?» Яна проста хацела спаць, не адбіваючыся ад інструктара па дзюдо і не ствараючы падробку ў паўсоне, але яна таксама хацела бачыць яго.
  «Вядома, я хацеў бы». Ён прапанаваў невялікі індыйскі рэстаран побач з яе старым інтэрнатам, і яна сказала яму, што пераехала ў іншае жыллё для кіроўцаў грузавікоў. Яна больш не ездзіла на машынах хуткай дапамогі. Яна будзе займацца пастаўкамі па Англіі, Шатландыі і Ірландыі матэрыялаў для будаўніцтва бункераў у сельскай мясцовасці і агнявых кропак на ўзбярэжжы. Яна сказала, што яны выбіваюць камяні з абломкаў разбомбленых дамоў у Лондане, каб пабудаваць узлётна-пасадачныя паласы ў іншых месцах Англіі, што было праўдай, хаця яна гэтага не рабіла. Цяпер гэта была яе прыкрыццё, і ён быў здзіўлены.
  
  «Я думаў, вам спадабалася праца хуткай дапамогі».
  «Я, але мяне перавялі».
  «Тыпова», — сказаў ён і сказаў ёй, што індыйскі рэстаран нязмушаны. У яе не было сіл апрануць сукенку, замест яе былі штаны і швэдар. SOE хацела, каб яна насіла сваю старую форму Yeomanry для працы ў Лондане. Яна была ў цывільным, калі выязджала на заданні ў ГП. Усе яе ўборы былі старанна падабраныя для яе і спакаваныя ў чамадан, у залежнасці ад ролі, якую яна павінна была гуляць. Але дома, у Англіі, яе валанцёрская праца Yeomanry была яе прыкрыццём. Многія з жанчын, якіх яна сустракала падчас навучання і ў інтэрнаце, пачыналі, як і яна, у Yeomanry або ў іншых валанцёрскіх службах.
  Рычард чакаў яе ў рэстаране, калі яна туды прыйшла. Ён выглядаў такім жа прыгожым, як заўсёды, і быў вельмі рады бачыць яе. Яна магла быць апранута ў халат, і ён бы не заўважыў. Ён цёпла абняў яе, калі яна прыйшла, і трымаў яе за руку ўвесь абед, калі яны не елі. У рэстаране было цёпла, і яна, не задумваючыся, засунула рукавы свайго швэдра да локцяў, а Рычард з жахам глядзеў на яе рукі і пяшчотна дакранаўся да іх. У яе былі сінякі па ўсіх руках ад заняткаў па дзюдо, і яна адразу ж сцягнула рукавы. Астатнія часткі яе цела выглядалі яшчэ горш, але яна адчула палёгку, што ён гэтага не бачыў.
  «Прабачце, на мінулым тыдні я вёз груз цэментавых блокаў, і пара з іх упала на мяне. Выглядае горш, чым ёсць».
  - Я цалкам за тое, каб жанчыны выконвалі ваенную працу, - сказаў ён, нахмурыўшыся, зноў трымаючы яе за руку, - але яны не могуць прымусіць вас знаходзіцца ў небяспечных умовах, якія сапраўды павінны быць мужчынскай працай. Гэта няправільна, Аляксей». Яна ўсміхнулася яму, шчаслівая бачыць яго зноў і апынуцца ў цывілізаваным месцы пасля злоўжыванняў за апошнія чатыры тыдні.
  
  «Наколькі бяспечная ваша праца?» - далікатна спытала яна яго. «Мы ўсе робім тое, што павінны. А кіраваць грузавікамі пакуль жаночая праца, якая б ні была нагрузка. Я ў парадку. Сапраўды». Ён паводзіў сябе так, быццам верыў ёй, але хваляваўся.
  «Я сумаваў па табе, Алекс. Для мяне гэта было як год».
  «Са мной таксама», — сказала яна, усміхаючыся яму. Здавалася, гэта стагоддзе. Яна адчувала сябе так, быццам яе выпусцілі з турмы, але яна ведала, што ўсё, чаму яны яе навучылі, паслужыць ёй добрую службу і, магчыма, выратуе жыццё, калі яна пачне выконваць місіі ў тыле ворага для SOE.
  Як толькі яны выйшлі з рэстарана пасля абеду, ён пацалаваў яе. У яго пачуццях і ў тым, як ён дакранаўся да яе, была настойлівасць.
  «Апошні месяц навучыў мяне, што я не хачу прапусціць ні хвіліны з табой, якую мы можам правесці разам». І тады ён вагаўся, перш чым задаць ёй пытанне. «Ці паехаў бы ты калі-небудзь са мной куды-небудзь, калі б мы маглі атрымаць пару дзён водпуску адначасова?» Яна задумалася на хвіліну і ўважліва паглядзела на яго.
  «Магчыма, але не так хутка. Давайце лепш пазнаёмімся, перш чым рабіць нешта такое рызыкоўнае». Яна не хацела зацяжарыць і ведала, што папярэджанні Джэфа, калі яна прыехала ў Лондан, былі слушнымі. Шмат дзяўчат упершыню ўдалечыні ад дома зацяжарылі і апынуліся ў цяжкіх сітуацыях. Яна не хацела быць адной з іх.
  «Я закаханы ў цябе», - прашаптаў Рычард, трымаючы яе на руках, і яны стаялі на вуліцы.
  
  «Я таксама кахаю цябе», - сказала яна пяшчотна, і мела гэта на ўвазе. «Але я не хачу рабіць нічога глупства, пра якое мы пашкадуем».
  «Калі ты зацяжарыш, я ажанюся з табой», — высакародна сказаў ён, і яна пахітала галавой.
  «Калі мы калі-небудзь пажэнімся, я хачу, каб гэта было таму, што мы гэтага хочам, а не таму, што мы павінны». Ён кіўнуў і зразумеў, што яна мае рацыю. Ён быў у шаленстве без яе на працягу месяца, і ён хацеў большага з ёй, чым проста абед. Але ён пагадзіўся пачакаць.
  Ён адвёз яе ў яе новы інтэрнат, які быў яшчэ больш брыдкі, чым той, які ён бачыў апошнім, і яны доўга стаялі на вуліцы і цалаваліся. «Ці можна пабачыцца праз два дні?» Яна ведала, што гэта азначае, што ён ляціць на наступны дзень, але не пыталася. У іх абодвух былі ваенныя сакрэты, вартыя павагі.
  «Я хацеў бы гэтага. Гэта мой апошні выхадны, - сказала яна, калі ён праводзіў яе па прыступках і пакінуў ля дзвярэй. Яго не пусцілі ўнутр. Гэта быў жаночы інтэрнат, і мужчын туды не пускалі, хоць яна чула, што дзяўчаты часам прабіралі сваіх хлопцаў. Яна не хацела гэтага рабіць з ім. «Я хацела б, каб ты аднойчы пазнаёміўся з маімі бацькамі і маім братам», — сказала яна. Ёй усё яшчэ было дзіўна ўсведамляць, што цяпер у яе толькі адзін.
  «Я буду», — паабяцаў ён, і яны пацалаваліся апошні раз. Яна моцна спала, калі праз некалькі хвілін яе галава стукнулася аб падушку. Яна спала, пакуль не прыйшла наглядчыца сказаць ёй, што яе брат тэлефануе. Яна паспяшалася ўніз, каб пагаварыць з ім упершыню за месяц.
  «Дзе ты, чорт вазьмі, быў?» Ён гучаў напалову заклапочана і напалову злы на яе. Яму не падабалася не ведаць, дзе яна.
  «Ваджу па ўсёй Англіі, цяпер я на грузавіку».
  "Што ты зрабіў? Звольняць з хуткай дапамогі? Ты кепскі кіроўца, Алекс». Ён засмяяўся, сказаўшы гэта, і адчуў палёгку. "Вы працуеце сёння?"
  
  - Не, я пайшла, - сказала яна сонна, зірнуўшы на сінякі на сваіх руках і ўспомніўшы, наколькі Рычард быў узрушаны, калі ўбачыў іх.
  «Я прыйду да вас пазней. Я не павінен вяртацца на базу да чатырох».
  Разам абедалі ў любімым і нагадваючым пра дзяцінства Rules. Цяпер ён быў адкрыты толькі на абед. Пасля яны шпацыравалі па Лондане паміж разбуранымі будынкамі ў яе новым раёне. Было адчуванне, што вайна будзе доўжыцца вечна, а прайшло ўсяго трынаццаць месяцаў. Так шмат жыццяў было страчана, у тым ліку іх брата. Але Джэф выглядаў лепш, чым месяц таму, і сказаў, што сустракаецца з новай дзяўчынай, мясцовай жыхаркай, якая жыла каля авіябазы. Яе бацька быў мясніком, і ён займаўся кантрабандай ялавічыны для іх, калі Джэф вячэраў у іх доме. Яна хацела расказаць яму пра Рычарда, але адчувала, што гэта занадта хутка. Яны нават не былі знаёмыя два месяцы, і яна большую частку гэтага часу адсутнічала. У ваенны час усё адбылося хутка. Яна ніколі раней не казала нікому мужчыну, што кахае яго, але з Рычардам гэта было добра. І яны абодва востра ўсведамлялі, што кожнае спатканне можа быць апошнім, што яшчэ больш узмацняла ўсё.
  Джэф пакінуў яе своечасова, каб вярнуцца на базу, і ў тую ноч яна ляжала ў ложку, думаючы пра Рычарда і жадаючы быць з ім. Яе цікавіла, калі яна атрымае сваё першае заданне ад SOE. Яны сказалі, што гэта можа прайсці некалькі дзён ці тыдняў, а тым часам яны зробяць з яе сумленную жанчыну і будуць час ад часу ездзіць на грузавіку, проста на заданні па Лондане, каб яна была пад рукой, калі яны мелі патрэбу ў ёй у кароткі тэрмін. Яна не зможа папярэдзіць Рычарда, калі сыходзіць, або сказаць, дзе яна была, калі вярнулася. Але ён таксама не павінен быў расказваць ёй пра місіі, на якіх ён ляцеў. Вайна зрабіла іх усіх хлусамі.
  
  Іх абед на наступны вечар быў такім жа салодкім, як і ўвесь час, праведзены разам. Іх пацалункі станавіліся больш доўгімі і гарачымі, і ён не мог адвесці рукі ад яе цела. Яна таксама прагла яго. Яна ледзь паспела адарвацца. Яна хацела пайсці з ім у гасцінічны нумар, як і большасць маладых пар у Лондане, але хацела, каб гэта адбылося менавіта тады, а не ў нейкім занядбаным гатэлі, дзе яны прыкідваліся жанатымі, а парцье ўсміхалася. іх і ведаў, што гэта няпраўда. Яна хацела, каб іх першы раз застаўся каштоўным успамінам, а не адчуваў сябе таннай хітрасцю. Рычард разумеў і не стаў настойваць на ёй, хаця ягонае жаданне было моцным, якое адпавядала яе жаданні.
  У яго не было адпачынку да канца тыдня, і праз два дні пасля таго, як яна ўбачыла Рычарда, ёй патэлефанавала жанчына, прызначаная яе кантактам у SOE. Яна сказала Алексу зайсці ў офіс на Бэйкер-стрыт на наступны дзень. Аляксей ведаў, што гэта значыць. На наступную раніцу яна выйшла з інтэрнату ў простай сукенцы і пінжаку і праз паўгадзіны была ў офісе ГП. У іх ужо былі праязныя, пашпарт і спакаваны для яе чамадан. Яны пасылалі яе ў Германію, каб яна прывезла сто бланкаў, ці столькі, колькі яна магла атрымаць, якія немцы выкарыстоўвалі ў якасці пропускаў для свабоднага перамяшчэння па краіне з ваеннымі пячаткамі. Сотня з іх дазволіла б сваім супрацоўнікам SOE лёгка ўвайсці і свабодна перамяшчацца па краіне без пытанняў. Яны хацелі сотню, але былі б задаволены ўсім, што маглі атрымаць.
  «Гэта ўсё? Вы хочаце, каб я вярнуў стос пустых пропускаў?» Аляксею гэта не здавалася цяжкай місіяй. Яна павінна была ўехаць у Германію са Швейцарыі па падробленых дакументах, як маладая немка, якая вярталася з Цюрыха.
  
  «Вам давядзецца прабівацца ў паліцэйскі ўчастак ці ў офіс гестапа і красці іх, калі ніхто не глядзіць. Гэта можа быць не так проста, як вы думаеце», - паведаміў ёй яе кантакт, якога яна ведала толькі як Марлен, што было не яе сапраўдным імем.
  Чамадан, які яны спакавалі для яе, быў напоўнены адзеннем, набытым у Германіі, аж да туфляў, шапкі і бялізны. Яе паліто мела невялікі футравы каўнер. Яна павінна была быць сакратаром у медыцынскім кабінеце ў Штутгарце і ехаць у Берлін да сваёй сястры. Яна вярталася з медыцынскай канвенцыі ў Швейцарыі, накіраванай яе працадаўцам. У яе былі ўсе патрэбныя дакументы на гэта і дастаткова нямецкіх марак, каб выглядаць праўдападобна. Яна павінна была пайсці ў паліцэйскі ўчастак, каб паведаміць аб падазроным здарэнні і скрасці бланкі, пакуль яна была там. Для іх была спецыяльная сумка, якую яна магла насіць пад сукенкай. Яна павінна была быць як мага больш сціплай і абаяльнай, размаўляць на ідэальнай нямецкай мове. І як толькі яна атрымае форму, якую яны хацелі, яна павінна была вярнуцца ў Швейцарыю і вярнуцца ў Англію.
  Гэта гучала проста, але магло ўскладніцца, калі якая-небудзь частка яе гісторыі выклікала падазрэнні або былі выяўленыя яе падробленыя дакументы і пашпарт. Будзем спадзявацца, што яны не будуць, але яе вучылі, што часам самыя простыя місіі ішлі не так, і ў гэтым выпадку Алекса затрымалі ў Германіі, магчыма, адправілі ў турму, працоўны лагер ці нават расстралялі, калі яны падазравалі яе ворагам агент. Усё было магчыма, калі яна была ў Германіі. З самага пачатку ёй далі зразумець, што калі яна трапіць у бяду, яна сама па сабе. Яе не выцягнулі б. Яна ведала ўмовы і пагадзілася на іх. Яна пакінула Лондан той ноччу з падробленым брытанскім пашпартам, які яна павінна была знішчыць у ваннай на вакзале ў Цюрыху, калі прыедзе. Яна несла невялікі флакон з кіслатой у губной памадзе, каб растварыць старонкі, і павінна была выкінуць рэшткі пашпарта ў смеццевае вядро. Як толькі яна нанясе кіслату, старонкі растануць. У яе быў прылеплены да цела нямецкі пашпарт.
  
  Алекс праседзела без сну ў цягніку ўсю ноч, яе сэрца білася так моцна, што яна магла гэта чуць. Раніцай да Цюрыха дабраліся па раскладзе, дарога заняла семнаццаць гадзін. Яна выпіла кубак кавы на вакзале, пайшла ў прыбіральню, знішчыла брытанскі пашпарт, якім карысталася, і пахавала яго сляды глыбока ў смецці. Затым яна пераапранулася, дастаўшы нямецкі пашпарт і праязныя дакументы з сумкі, прылепленай скотчам да яе цела, і выйшла з прыбіральні своечасова, каб сесці на ранішні цягнік на Берлін з білетам, які яна набыла ў купэ другога класа. Дарога з Цюрыха ў Берлін заняла цэлы дзень, чатырнаццаць гадзін, і з чыгуначнага вакзала яна пайшла проста ў бліжэйшы паліцэйскі ўчастак, куды яе накіравалі, калі яна папрасіла. Яна ўвайшла, выглядаючы крыху ўсхваляванай, вельмі маладой і нявіннай. Яна папрасіла пагаварыць з супрацоўнікам міліцыі, і пасля кароткага чакання яе завялі ў кабінет сяржанта міліцыі. Яна сарамліва ўсміхнулася яму, і ад аднаго погляду на яе ён ледзь не растаў. Ён быў стары, стомлены і стомлены, і крычаў на сваю сакратарку, калі яна прыйшла. Ён якраз збіраўся ісці на абед.
  «Так, фройляйн?» Ён узбадзёрыўся ў той момант, калі Аляксей зайшоў у свой кабінет. Яна расказала яму сваю гісторыю, што смуглявы мужчына спрабаваў купіць яе нямецкі пашпарт і праязныя дакументы, і яна думала, што паліцыя павінна ведаць пра гэта. Яна хацела апісаць яго паліцыі, каб яго злавілі.
  «Ах, цыганы!» - сказаў ён з выглядам велізарнага раздражнення. Ён сказаў ёй, што звычайна не варта было нават пісаць пра гэта справаздачу, гэта здаралася так часта, але ён, відаць, хацеў падоўжыць яе час у сваім офісе, і сказаў, што для яе, таму што яна ўзяла на сябе клопат каб прыехаць да яго, ён напіша рапарт, а яна была добрай грамадзянкай Германіі, каб выканаць свой грамадзянскі абавязак і выставіць яго як нядобразычліўца. Сяржант на хвіліну апраўдваўся, каб дастаць правільны бланк, праверыўшы некалькі акуратных стосікаў на падваконні, і, як толькі ён выйшаў з пакоя, Аляксей падышоў і адразу заўважыў камандзіровачныя бланкі з афіцыйнай пячаткай. Яна ўзяла іх тоўстую кучу, паклала ў блузку і сунула ў мяшочак, зноў зашпіліла блузку і села ў крэсла чакаць яго. Ён вярнуўся праз пяць хвілін, з валасамі, відавочна, толькі што прычасанымі і памадзіраванымі, якія пахлі танным адэкалонам, усміхаючыся ёй і расказваючы, якое задавальненне было сустрэць такую прыгожую маладую жанчыну.
  
  Ён напісаў сваю справаздачу з роспісам, тлумачэнне здарэння і апісанне чалавека, якога апісаў яму Алекс, і прымусіў Алекса падпісаць яе. Яна зрабіла гэта, удзячна ўсміхнуўшыся паліцэйскаму, і сказала яму, што вельмі прыемна ведаць, што такія людзі, як ён, абараняюць невінаватых. Калі яна выйшла з яго кабінета, ён з тугой зірнуў на яе, зноў крыкнуў на сакратарку перад тым, як пайсці на абед, і Алекс узяў таксі і паехаў на вакзал. Місія выканана. Ці амаль. Ёй яшчэ трэба было вярнуцца ў Цюрых. Праз гадзіну адыходзіў цягнік. Яна купіла білет і зрабіла адзін тэлефонны званок на нумар у Цюрыху перад тым, як сесці ў цягнік, і паведаміла, у які час цягнік прыбудзе ў код, які ёй далі для паездкі. Затым яна села на цягнік, пасялілася на паўгадзіны, і ён адправіўся своечасова на чатырнаццацігадзінны шлях назад у Цюрых. Ён своечасова прыбыў у Цюрых. Яна купіла часопіс і цукеркі і пайшла ў прыбіральню, дзе яна і старэйшая жанчына сутыкнуліся проста ў дзвярах. Аляксей ветліва папрасіў прабачэння, і яны адступілі адзін ад аднаго. Абмен быў зроблены так гладка, што гэта было незаўважна. Пажылая жанчына з'ехала з нямецкім пашпартам і праязнымі дакументамі Алекса, а Алекс набыў выкарыстоўваны брытанскі пашпарт з яе фатаграфіяй. У пашпарце быў білет да Лондана на наступны цягнік. Ад’язджала праз паўгадзіны. Алекс паспела сесці, паставіла чамадан на стэлаж, села ў купэ і аддала білет кандуктару, калі той яго папрасіў. Цягнік адышоў ад станцыі ў час, бо ў Алексі закалацілася сэрца, і ўрэшце яна супакоілася.
  
  Прыехаўшы ў Лондан, Алекс узяў таксі на Бэйкер-стрыт, дзе яе чакала Марлен. Аляксей перадаў камандзіровачныя бланкі, якія яна ўзяла ў пастарунку, іх было каля сотні. Яна скінула з сябе нямецкую вопратку, пакінула чамадан і апранулася ў сваю. Роўна праз два дні і некалькі гадзін пасля таго, як яна пакінула Бэйкер-стрыт у Цюрых, яна вярнулася, выканаўшы сваю першую місію.
  «Табе пашанцавала», — сказала Марлен, каб нагадаць ёй, што так бывае не заўсёды.
  – Пашанцавала пачаткоўцам, – сціпла сказаў Аляксей, усміхаючыся ёй. Марлен не адказала на ўсмешку. Яна была там, каб выконваць працу ў любы час, а не сябраваць з агентамі.
  «Мы звяжамся, калі ты нам спатрэбіцца», - было ўсё, што яна сказала, калі Алекс выйшаў. Было невялікае адчуванне перамогі, што яна добра выканала заданне і ўсё прайшло гладка, і пульсацыя страху, думаючы пра тое, што было б, калі б гэтага не было. Яна магла быць мёртвай да таго часу. Яна здрыганулася, падумаўшы пра тоўстага зашмальцаванага паліцэйскага ў Берліне, ад якога пахла памадай для валасоў і танным адэкалонам. Але цяпер яна была ў ім. Дарогі назад не было, ды яна і не хацела. Яна была агентам брытанскай разведкі, і акрамя страху, перамогі і ўласнага здзіўлення, было непераадольнае пачуццё гонару за тое, што яна нарэшце зрабіла нешта для сваёй краіны, штосьці важнае і выратуе жыцці. І дзеля гэтага яна была гатовая ахвяраваць уласным жыццём.
  
  
  Раздзел 5
  Лекс адчувала сябе ашаломленай, пакуль яна думала пра гэта, і ёй стала ясна, якой смеласцю і якой ёй пашанцавала. Калі б якая-небудзь частка задання пайшла не так, у яе маглі быць сур'ёзныя праблемы. Але, на яе шчасце, ён быў гладкім, як шоўк. Страшна было ўсведамляць, на якую вялікую рызыку яна ішла. Здавалася, што гэта важная справа, і насамрэч гэта быў спосаб адпомсціць за смерць брата, перахітрыць нацыстаў на іх роднай тэрыторыі, але яна падумала, ці не вырашыла яна зрабіць гэта спачатку дзеля выкліку і хвалявання. Яна занадта добра ведала, як разбураны будуць яе бацькі, калі з ёй што-небудзь здарыцца. Джэф амаль кожны дзень выконваў бамбардзіроўкі. Рычард таксама, што яе таксама непакоіла. Самы эфектыўны ўрон, які яны маглі нанесці немцам, на сушы ці ў паветры, быў нанесены на іх роднай тэрыторыі. Але калі што-небудзь пойдзе не так, пакуль яна там, яна ведала, што брытанская разведка яе не выратуе. Розныя чыноўнікі SOE паўтаралі гэта зноў і зноў. Спроба выратаваць яе паставіла б пад пагрозу занадта шмат іншых жыццяў.
  
  Яны адпраўлялі яе з рознымі дастаўкамі на грузавіку некалькі разоў на тыдзень, пакуль яна чакала, калі яе выклічуць на наступную місію. Яна і Рычард бачыліся кожны раз, калі ў яго быў вольны вечар і ён мог паехаць у горад. Яна нічога не бачыла з Джэфам. Ён надта забаўляўся з дачкой мясніка каля базы. Яна ведала, што ён забіў бы яе, калі б ведаў, што яна робіць. Уяўная невінаватасць і маладосць Алекс не выклікала ў яе падазрэнняў сярод знаёмых людзей, якія не працавалі ў SOE, і Рычард ніколі не дапытваўся ў яе. У камандзіра знішчальнай эскадрыллі ў яго былі свае клопаты.
  Адна з рэчаў, якія больш за ўсё спадабаліся Алексу ў яе новым накірунку працы, гэта разнастайнасць жанчын, з якімі яна сустракалася як у навучальным класе, так і ў інтэрнаце, дзе яе пасялілі. Было некалькі жанчын, якія выраслі, як і яна, у рэдкім свеце баляў для дэбютантак, хатніх вечарынак у выхадныя сярод арыстакратаў і гувернантак, якія навучылі іх маляваць далікатныя акварэлі і вышываць і размаўляць па-французску. І ў той жа час яна сустракалася з маладымі жанчынамі, якія выраслі ў значна менш лагодных, а часам і ў больш жорсткіх умовах. Але ўсе яны былі разумнымі, самаадданымі, неверагодна адважнымі і гатовымі супрацьстаяць ворагу і зрабіць усё магчымае, каб вывесці яго з ладу на варожай тэрыторыі, рызыкуючы жыццём, не задумваючыся. Жанчыны прымалі новыя выклікі па ўсёй Англіі, працуючы на фабрыках, кіруючы аўтобусамі і грузавікамі, выконваючы мужчынскую працу, а таксама выконваючы традыцыйныя ролі медсясцёр, настаўніц і сакратарак.
  Ёй падабалася размаўляць з дзяўчатамі, з якімі яна жыла, усе яны былі афіцыйна кіроўцамі грузавікоў, а некаторыя з іх усё яшчэ афіцыйна ўваходзілі ў службу медсясцёр першай дапамогі, як і яна, хаця насамрэч іх асноўная праца была ў аддзеле спецыяльных аперацый, які цесна супрацоўнічаў з ваеннай разведкай. Фактычна, яны былі домам, поўным сур'ёзных, маладых, высокакваліфікаваных шпіёнаў, якія былі сапраўды небяспечнымі жанчынамі, незалежна ад таго, з якой сферы жыцця яны паходзілі. Усе іх бацькі былі б у жаху ад таго, што яны ўмелі рабіць цяпер. Але SOE пашырыла кругагляд Алекс і яе свет, і яна больш не была абмежавана правіламі і традыцыямі, на якіх вырасла. Калі яна думала пра гэта, як мага радзей, яна не ўяўляла, як яна зможа калі-небудзь вярнуцца да свайго мірнага вясковага жыцця ў Гэмпшыры пасля вайны. Яе жыццё стала такім захапляльным, што яна ніколі не магла сабе ўявіць, і яна адчула сябе свабоднай, незалежнай жанчынай, калі яны з Рычардам лепш пазналі адзін аднаго. Жанчына, у якую ён закахаўся, была зусім не той жанчынай, якой яна выхоўвалася, ці якой была крыху больш за год таму, калі пачалася вайна. Яна расквітнела, як кветка ўлетку, пасля гадоў, якія раней лічыла бясплоднымі і бессэнсоўнымі. Цяпер у яе жыцця была мэта, і нішто не магло перашкодзіць ёй ажыццявіць яе. І Рычард не спрабаваў, бо нічога не ведаў ні аб яе шпіёнскай дзейнасці, ні аб яе сапраўднай працы.
  
  Пасля яе місіі ў Германіі Алекса перавялі ў больш прасунуты клас аператара бесправадной сувязі, да чаго ў яе, здавалася, былі прыродныя здольнасці. Яна таксама вельмі добра ўмела расшыфроўваць коды.
  Яна толькі што ўзламала асабліва складаны код у офісе на Бэйкер-стрыт, калі яе паклікалі дапамагчы ім і папрацаваць разам з некаторымі ваеннымі дэшыфравальнікамі, усе мужчыны, і яе адправілі перадаць паведамленне самому прэм'ер-міністру. Яе ўласны ўзровень бяспекі ў SOE быў дастаткова высокім, каб зрабіць яе правам на выкананне даручэння.
  Ёй сказалі ісці ў Новыя дзяржаўныя офісы, урадавы будынак на рагу Horse Guards Road і Great George Street, недалёка ад Парламентскай плошчы. Яна разлічвала знайсці нармальны офісны будынак, а вялікі канверт ад начальства пакінуць сакратарцы каля кабінета прэм'ер-міністра. Даверыць гэта было гонарам. Яна магла лёгка ўявіць містэра Чэрчыля ў прыгожым кабінеце, абабітым дрэвам, які паліць цыгару, пакуль ён прымае важныя рашэнні. Замест гэтага, калі яна прыбыла, салдат, які стаяў на варце, адправіў яе ў падвал, і яна спусцілася па многіх лесвічных пралётах да перапоўненай пад зямлёй калекцыі офісаў і канферэнц-залаў з афіцэрамі высокага рангу з арміі, флоту і авіяцыі , уваходзячы і выходзіць з пакояў для сустрэч. Яна хутка ўбачыла велізарны пакой з картамі, пакоі сувязі з незлічонымі аператарамі бесправадной сувязі, якія сядзелі перад складанымі панэлямі, і ўбачыла самога прэм'ер-міністра, калі хтосьці адчыніў яго дзверы, а потым гэтак жа хутка іх зачыніў. У Алекса імгненна ўзнікла адчуванне, што ўся вайна і ўрад кіруюцца з гэтага вельмі эфектыўнага перанаселенага падвальнага памяшкання, з якога, па сутнасці, прэм'ер-міністр кіраваў удзелам Вялікабрытаніі ў вайне.
  
  Спытаўшы дарогу некалькі разоў, Алекса нарэшце накіравалі да сур'ёзнай на выгляд жанчыны, старэйшай за сябе, якая забрала ў яе канверт і паабяцала даставіць яго. Ён утрымліваў важную новую інфармацыю аб кодах, вельмі адчувальных і звязаных з нацыянальнай бяспекай. Алекс была ўсяго толькі пасланцам, але яна адчувала сябе святой місіяй, каб яе адправілі ў цэнтр урадавай ваеннай палаты. Складаны падвальны комплекс знаходзіўся далёка пад зямлёй, таму ён быў бяспечны падчас паветраных налётаў і бамбёжак, і таму кожны мог працаваць кругласутачна без клопатаў. Яе гэта захапіла, і яна хацела расказаць пра гэта Рычарду, калі сустрэнецца з ім за вячэрай у той вечар, але яна не магла і ніколі не парушыць таямніцы, якія цяпер ведала. І ён ніколі не зразумеў, чаму валанцёра з медсясцёр першай дапамогі Йоманры адправілі з такім даручэннем. Ёй самой было цяжка ў гэта паверыць.
  
  «Дык што ты рабіў сёння?» - спытаў Рычард, калі яны ўладкаваліся за невялікі кутні столік у індыйскім рэстаране, які ім абодвум падабаўся. Яна заўважыла, што ён выглядаў стомленым, і адчула, што ў яго быў цяжкі дзень.
  «Мы збіралі смецце з вуліц і вывозілі яго на ўзлётна-пасадачныя паласы, якія яны будуюць», — сказала яна нявінна. Столькі будынкаў разбурылася ў выніку пастаянных бамбёжак, што многія вуліцы цяпер былі непраходнымі, а некаторыя жылыя раёны ўяўлялі сабой лабірынт перакрытых вуліц, і час ад часу яны знаходзілі целы, калі бульдозеры расчышчалі завалы. Гэта была дэпрэсіўная праца, якой яна часта займалася, але не ў той дзень.
  «Хацелася б, каб яны далі табе лягчэйшую працу», — сказаў ён. «Жанчыны павінны былі займацца канцылярскай працай або працаваць на фабрыках. Здаецца, большасць з вас зараз займаецца мужчынскай працай. Некаторыя з іх занадта вялікія для жанчыны, каб фізічна справіцца ". Калі б ён убачыў, як яна трэніруецца з SOE, ён быў бы ў яшчэ большым страху і жаху за яе. «Я чую, што праз некалькі месяцаў усіх грамадзянскіх жанчын паставяць на ўлік, нават бабуль. Я думаю, адрэз будзе шэсцьдзесят. Гэта з разлікам на тое, каб у наступным годзе, калі вайна працягнецца, зрабіць абавязковым прызыў для жанчын». Цяпер ім усім было відавочна, што так і будзе.
  Некалькі амерыканцаў прыехалі добраахвотнікамі ў RAF, і многія амерыканскія жанчыны таксама далучыліся да брытанскіх сіл, нягледзячы на тое, што Амерыка да гэтага часу не далучылася да саюзнікаў, і прэзідэнт Рузвельт, здавалася, быў поўны рашучасці не дапусціць ЗША вайна. Але яны атрымлівалі падтрымку ад асобных амерыканцаў, а таксама канадцаў і аўстралійцаў.
  Некалькі жанчын, з якімі Алекс пазнаёміўся ў SOE, былі іншых нацыянальнасцей: францужанкі, індзейкі, полькі, і Алексу было прыемна сустракацца з імі і знаёміцца з імі. Некаторыя з жанчын, якія працуюць у вышэйшай ахове, трымаліся ў сабе, і ніхто звонку не здагадаўся б, што яны шпіёны, гэтак жа, як яны не здагадаліся б з Алекс, якая выглядала нявіннай маладой жанчынай, якая ніколі больш нічога не бачыла. небяспечней, чым бальная зала. Яна выглядала такой, якой яна была, маладая жанчына добрага паходжання, але Рычард ужо зразумеў, што яна значна больш, чым гэта, яе інтарэсы і страсці былі нашмат глыбей, а яе назіральнасць была больш вострай, чым у многіх мужчын, з якімі ён працаваў. з. Ідэя, што жанчыны не здольныя выконваць тыя ж абавязкі, што і мужчыны, была для яго абсурднай. Фактычна, ён знайшоў многіх жанчын, якіх ведаў, нават разумнейшымі за большасць мужчын. Яго адкрытасць на гэтую тэму спадабалася Алексу. Ён быў надзіва справядлівым і сучасным у сваім мысленні, у адрозненне ад яе бацькі і братоў, якія лічылі, што жанчыны павінны заставацца дома, і што нават кіраваць машынай хуткай дапамогі было занадта цяжка для іх.
  
  У тую ноч яны сядзелі за вячэрай, дзяліўшыся сваімі поглядамі на Ўінстана Чэрчыля. Рычард быў упэўнены, што выйграе вайну за іх, і лічыў яго геніяльным. Алекс не хацела казаць, што яна ўбачыла яго праз адчыненыя дзверы толькі ў той дзень, але не магла. Выключэнняў з правілаў не было, і высокі ўзровень бяспекі, які яна зараз мела, сведчыць пра тое, наколькі яна заслугоўвае даверу. У яе таксама быў дазвол на нашэнне зброі, пра што Рычард не ведаў.
  Сірэны паветранай налёту пачаліся, калі яны выйшлі з рэстарана, і яны паспяшаліся да бліжэйшага сховішча і правялі дзве гадзіны сярод плачучых дзяцей і іх стомленых бацькоў, пакуль бомбы падалі і разбуралі іх дамы. Калі яны выйшлі з прытулку, яны прайшлі міма невялікага гатэля, і Рычард кінуў на яе ўмольны позірк.
  «Я не хачу пакідаць цябе, Алекс. Ці не можам мы проста правесці там некалькі гадзін разам?» Яна хацела гэтага гэтак жа моцна, як і ён, і збіралася адмовіць, але на гэты раз нешта спыніла яе. Што, калі з кім-небудзь з іх нешта здарылася? Цяпер іх жыццё складалася з таго, каб скарыстаць момант. Гэта можа ніколі не прыйсці зноў. З яе працай і яго знішчальнымі місіямі кожны іх дзень быў падарункам. І замест таго, каб адмовіцца, яна кіўнула. Яны бачылі гатэль некалькі разоў, ён выглядаў маленькім і чыстым, а не такім бездакорным месцам, якога яна хацела пазбягаць і куды звычайна бывалі іншыя, якіх яна ведала.
  
  Яна асцярожна пайшла за ім у гатэль, і Рычард загаварыў з клеркам за стойкай. Ён толькі што вярнуўся з прытулку сам, з купкай гасцей. Ён здаваўся такім жа знясіленым, як і яны.
  Рычард ціха загаварыў з чалавекам за сталом, і яго званне было відаць на яго форме. Амаль кожны мужчына ў Лондане цяпер быў у форме, але Рычард быў не простым шараговцам з падлукай на руцэ на ноч.
  «Сёння ўначы наш будынак пацярпеў падчас рэйду. Мне і маёй жонцы патрэбна месца, каб застацца да раніцы, - сказаў Рычард, выглядаючы засмучаным і прабачлівым, і клерк адразу адчуў спагаду.
  "Ў вас ёсць дзеці?" — спытаў прыказчык, заўважыўшы, як паважна выглядае Аляксей. На ёй было простае чорнае паліто і шэрая сукенка, а ў яе валасах быў гіпсавы пыл ад прагулкі па вуліцы.
  «Яны ў Гэмпшыры», — крэатыўна сказаў Рычард, і клерк кіўнула, а Алекс прымусіла сябе не хіхікаць. Клерк перадаў ім ключ, і Рычард заплаціў яму, і яны разам падняліся па лесвіцы.
  «Гэта была хуткая думка пра дзяцей», - прашаптаў Алекс і ўсміхнуўся ёй.
  «Дзеці ў Гэмпшыры, яны проста не нашы», — прашаптаў ён у адказ, калі яны знайшлі пакой, і ён адамкнуў дзверы. Ён быў невялікі і бедна абстаўлены, але чысты. На ложку — белае сінелавае покрыва, а на ложку — ружовыя атласныя фіранкі, крэсла, пісьмовы стол і камода з трэснутым падчас адной з бамбёжак люстэркам. Але будынак усё яшчэ стаяў, і гэта быў іх дом на тое, што засталося ад іх першай сумеснай ночы. У пакоі была ракавіна, а ў калідоры — ванная. І, не чакаючы ні хвіліны, Рычард павярнуўся да яе, узяў на рукі і пацалаваў, асцярожна здымаючы з яе вопратку. Ён ведаў, што гэта яе першы раз, і быў далікатны з ёй.
  
  Праз імгненне яна стаяла ў ніжняй бялізне і ў панчохах, дрыжачы, расшпільваючы яго кашулю, і ён здымаў яе, а потым і штаны. З найвялікшай пяшчотай ён падняў яе на ложак, і яна застагнала, калі яго рукі выявілі яе, іх цела прыціснуліся адно да аднаго. Цяпер Алекс не вагалася, яна прыняла рашэнне, як і ва ўсім, і аднойчы вырашыла рухацца наперад і ніколі не азірацца назад.
  «Я вельмі кахаю цябе, Алекс», - сказаў ён, калі яна выцягнула заколкі, паклала іх на начны столік, і яе светлыя валасы рассыпаліся па яе плячах на спіну, калі ён цалаваў і лашчыў кожны сантыметр яе цела. Ён стараўся быць як мага больш далікатным, калі ўваходзіў у яе, але запал ахапіў іх абодвух, бо Алекс спачатку напружыўся ад страху, а потым расслабіўся ў яго руках. Усё скончылася праз некалькі імгненняў, калі яны, задыхаючыся, ляжалі на ложку, і ён моцна прыціснуў яе да сябе. «Я буду кахаць цябе вечна», — паабяцаў ён голасам, сціплым ад эмоцый, і яна ведала, што ён сапраўды гэта меў на ўвазе. Яна проста спадзявалася, што вечнасць не наступіць занадта хутка для абодвух або для іх абодвух. Ні адзін з іх больш не быў упэўнены.
  «Я таксама кахаю цябе», - прашаптала яна са слязамі на вачах, і ён маліўся, каб яна не шкадавала і каб яна пакуль не зацяжарыла. Яны не чакалі, што паддадуцца запалу той ноччу, і ён не быў гатовы, і яны вырашылі рызыкнуць гэтым разам. Ён хацеў аднойчы мець з ёй дзяцей, але не цяпер, у свеце, разарваным вайной. І ён хацеў, каб іх дзеці былі ў бяспецы пасля нараджэння. Ён ні на хвіліну не сумняваўся, што ажэніцца на ёй, калі яна будзе мець яго. Ён усё яшчэ быў занепакоены тым, што яе бацькі не прымуць яго як падыходнага мужа для яе. Ён адчуваў сябе нявартым, улічваючы розніцу ў іх абставінах, але ён дакладна ведаў, што ніхто ніколі не будзе любіць яе больш. Яна таксама ў гэта верыла і гэтак жа моцна кахала яго.
  
  Яна хацела не спаць усю ноч, каб смакаваць кожны момант з ім, але нарэшце заснула ў яго на руках. Яна прачнулася ад ранняга зімовага сонечнага святла, якое прасочвалася ў пакой, калі ён адчыніў зацямняючыя шторы, калі ён далікатна дакрануўся да яе шчакі, і яна ўсміхнулася.
  «Я марыў мінулай ноччу?» - шапнула яна яму.
  «Калі так, у нас быў той самы сон», — прашаптаў ён у адказ.
  Яны зноў заняліся каханнем яшчэ да таго, як яна цалкам прачнулася, і ён выцягнуўся, каб пераканацца, што не памыліцца, як і ўчора ўвечары. Ён не чакаў, што яна саступіць яму. Яны па чарзе хадзілі на дыбачках у прыбіральню, нервуючыся, не сутыкнуўшыся з іншымі гасцямі, але ў калідорах нікога не было. Калі Алекс вярнуўся, ён любаваўся ёю, калі яна апраналася, і ён назіраў. Гэта было падобна на стрыптыз у зваротным парадку, калі яна надзела пояс з падвязкамі і гэтак жа ўзбудзіла яго. Яму трэба было вяртацца на базу толькі пасля абеду, а ў яе ў гэты дзень не было задання, таму яны не спяшаліся. Але неахвотна яны нарэшце пакінулі пакой з апошнім пацалункам і вярнулі ключ на стол.
  Яны выйшлі паснедаць у суседні рэстаран, а потым ён адвёў яе назад у інтэрнат. Алекс ужо адчуваў, што ўсё змянілася, калі яны заняліся каханнем. Цяпер яна адчувала, што сапраўды належыць яму, і ён выглядаў сумна, калі прыйшоў час пакідаць яе. Большасць жанчын, якія там жылі, да таго часу выйшлі на працу, і яны затрымліваліся на лесвіцы, цалуючыся і стоячы побач, успамінаючы мінулую ноч.
  
  «Я сёння заняты, але я патэлефаную табе заўтра», - сказаў ён, і яна кіўнула і паглядзела яму ў вочы. «Будзь асцярожны, Алекс. Калі з табой што-небудзь здарыцца...» Ён не змог скончыць сказ, але цяпер кожны баяўся за тых, каго любіў. Бомба можа ўпасці з неба ў любы момант, будынак можа абрынуцца, яго самалёт могуць збіць, або яны могуць адправіць яе з місіяй у Германію, адкуль яна ніколі не вернецца, што яна ведала лепш за яго. Здавалася, што яго праца была больш небяспечнай, але гэта ўжо не было праўдай, бо яна пайшла працаваць у SOE.
  «Я кахаю цябе», — ціха прашаптала яна, а потым, махнуўшы рукой, пабегла ўверх па лесвіцы, калі ён павярнуўся і пайшоў прэч. Кожны раз, калі ён пакідаў яе, ён адчуваў, што сэрца вылятае з грудзей. Ён ніколі нікога не кахаў так, як яе. Але цяпер немагчыма было прадбачыць будучыню, занадта шмат небяспек і занадта шмат невядомых.
  Калі яна праходзіла міма стала, Алекс заўважыў паведамленне для яе, замацаванае на дошцы аб'яў. Яна адкрыла яго і ўбачыла, што гэта ад Бертрама Потэра. Яна адразу ператэлефанавала яму.
  «Мне трэба сустрэцца з вамі сёння ў тры гадзіны дня», — сказаў ён без дадатковай інфармацыі, якая магла азначаць што заўгодна. Місія, сустрэча, яшчэ адзін клас, які яны хацелі, каб яна прайшла. Яна не павінна была задаваць пытанняў, проста рабіць тое, што ёй загадалі.
  Яна старанна апранулася, думаючы пра Рычарда, разважаючы, што іх чакае будучыня. Яна хацела запрасіць яго правесці Каляды ў Гэмпшыры з яе бацькамі. Джэф ужо сказаў, што ў гэтым годзе ў яго няма адпачынку на Каляды, таму яна застанецца з імі сам-насам, і яна хацела, каб Рычард сустрэўся з імі і пабачыў, дзе яна вырасла, у сядзібе Уікхэм.
  
  Яна прыбыла ў офіс SOE на Бэйкер-стрыт за некалькі хвілін да трэцяй, гатовая да ўсяго, што ёй даручылі. Калі яны тэлефанавалі, заўсёды адчувалася хваляванне. Усе пачуцці былі насцярожаныя, калі яна чакала каля кабінета капітана Потэра, і ён неадкладна паклікаў яе.
  «Вы нам патрэбны ў якасці суправаджэння ў разведвальнай місіі ў Германіі. У нас ёсць разведчык, якога трэба прыслаць. Ён не гаворыць па-нямецку, і ты станеш яго жонкай. Сёння вечарам вы ляціце ў Цюрых. Там вас чакае машына. Вы паедзеце ў невялікі гарадок, дзе ёсць завод боепрыпасаў. Ён зробіць карты. Вы проста ў дарозе, як прыкрыццё».
  «Як гэта будзе працаваць, калі ён не размаўляе па-нямецку?» З калегам-мужчынам яна яшчэ не працавала.
  «Ветэран вайны. Непрыемная рана ў горле. У яго ёсць адпаведны шнар. Ты яго жонка і будзеш гаварыць за яго. Вы туды, каб наведаць сваякоў у Рурскай вобласці, якая з'яўляецца іх галоўным прамысловым цэнтрам. Мы хочам, каб вы хутка ўвайшлі і выйшлі. Ён будзе складаць карты, вы будзеце ездзіць і размаўляць, калі вас спыняць. Вы будзеце ехаць праз швейцарскую мяжу. Уся справа не павінна заняць больш за дзень-два. Вы можаце спыніцца ў гатэлі, калі вам трэба, у тым жа нумары, відавочна ". Гэта нагадала ёй пра тую ноч, якую яна толькі што правяла з Рычардам, і цяпер яна будзе праводзіць ноч у гатэлі з незнаёмым чалавекам у рамках сваёй працы. «У нас ёсць адзенне для вас абодвух. Другі аператыўнік павінен быць тут праз некалькі хвілін. Выязджаеце праз гадзіну. Ніякіх імёнаў, калі ласка, акрамя тых, што ў пашпартах чакаюць вас у Цюрыху. Вы можаце здаць усе свае брытанскія дакументы агенту, які дае вам машыну. І з таго моманту, як вы выходзіце з гэтага кабінета, ён не размаўляе. Гэта зразумела? Мы дамо вам карту раёна, у які вы збіраецеся падарожнічаць. Вы можаце вывучыць яго, апынуўшыся ў машыне. Паездка з Цюрыха ў Эсэн зойме каля васьмі гадзін. Вы жывяце ў Берліне, вы настаўніца, ён да вайны быў юрыстам. Цяпер ён атрымлівае ветэранскія льготы. Ён таксама кульгае». Яна не ведала, праўда гэта ці не, і не пыталася. «У вашага чамадана фальшывае дно, у ім пісталет з глушыцелем. Вам можа спатрэбіцца. У яго аўтамат».
  
  Тое, што ён сказаў ёй, дало зразумець, што місія небяспечная. Пісталет у яе была ў схаванай кішэні сумачкі, і калі яны выходзілі з офіса, у яе на сцягне быў прывязаны нож камандас. Гэта таксама было ў яе ў сумачцы, калі Рычард распрануў яе напярэдадні вечарам, разам з яе пісталетам, які яна заўсёды насіла з сабой.
  Калі яна выйшла з кабінэту капітана пераапрануцца, яна мінула ў калідоры высокага худога чалавека. Ён не ўсміхнуўся ёй, і яна заўважыла, што ён кульгаў, калі ўвайшоў у кабінет за ёй і зачыніў дзверы.
  Марлен сказала ёй, што ў Цюрыху ім дадуць нямецкія маркі, калі яны атрымаюць пашпарты і праязныя паперы. Аляксей зноў пераапрануўся ў нямецкае адзенне. На ёй было цьмянае карычневае паліто, капялюш у тон, пацёртыя чаравікі на тоўстым абцасе, шэрая кашуля і швэдар. Абшэўкі паліто былі пацёртыя, і было відаць, што гэта не людзі з грашыма. Марлен працягнула ёй заручальны пярсцёнак патрэбнага памеру, і Алекс надзеў яго ёй на палец, і на імгненне яна пашкадавала, што ён належаў Рычарду і каб ён быў у яе напярэдадні, калі яны засяляліся ў гатэль. SOE зняла ўсе яе вымярэнні і мела ўсе яе памеры. Калі Алекс скончыла апранацца, яна была падобная на школьную настаўніцу, са светлымі валасамі сабрана ў строгі пучок, без макіяжу і ў акулярах. Яна ўсё яшчэ была прыгожай, але значна менш прыкметнай. Яна выглядала проста.
  
  Яе партнёр па місіі далучыўся да яе праз дзесяць хвілін. Гэта былі Генрых і Урсула Шміт. Мянушка яе была Ушы. Яна ўжо запомніла падрабязнасці іх біяграфіі. Ён выглядаў такім жа маркотным, як і яна, у шырокіх штанах, цяжкім шэрым ваўняным паліто і патрапаным капелюшы. І, як і ў яе, яго чаравікі былі пацёртыя. Накульгваючы, ён нёс кій, а ў ім быў радыёперадатчык. У схаванай кішэні ў яго была папера для карты.
  Яны выйшлі з офіса з чамаданамі. Генрых, ці як там было яго сапраўднае імя, кіўнуў ёй, і пасля гэтага яны селі на аўтобус у аэрапорт і паспелі на рэйс у Цюрых, непрыкметная, дрэнна апранутая і не асабліва прывабная пара. Непрывабны капялюш, суровая прычоска, адсутнасць макіяжу і акуляраў перакрэслілі нават звычайна яркую прыгажосць Алекса.
  Рэйс прайшоў без прыгод і са спазненнем на некалькі хвілін. Алекс заўважыла, што Генрых накідаў невялікія малюнкі ў кішэнным нататніку ў палёце, і яна задумалася, ці быў ён у рэальным жыцці мастаком. Малюнкі былі вельмі добрыя, некалькі кветак у дэталях і пейзаж, усё ў мініяцюры.
  Яны селі на аўтобус у аэрапорце Цюрыха, выйшлі на першым прыпынку, прайшлі чвэрць мілі да рэстарана, дзе іх чакаў агент з дакументамі і машынай. Увесь абмен брытанскіх дакументаў на нямецкія заняў менш за хвіліну. Атрымалі ключы ад старога абрыдлага нямецкага аўтамабіля, а праз імгненне з'ехалі з Алексам за рулём. Яны з Генрыхам дагэтуль не абмяняліся ні словам, і яна ведала, што не павінны былі.
  Калі яны ад'язджалі, яна павярнулася да яго і загаварыла з ім па-нямецку, спытаўшы, ці ўсё ў парадку. Ён зразумеў сутнасць і кіўнуў. Яны ехалі ў ноч і спыніліся ў маленькай карчме адразу пасля поўначы. Яна патлумачыла карчмару, што ім з мужам патрэбны пакой. Ён не праяўляў да іх ніякай цікавасці. Алекс заплаціў за нумар і перадаў ёй ключ, а Генрых, пакульгаючы, падняўся па лесвіцы, каб далучыцца да яе ў пакоі, у якім пахла затхлым вузкім ложкам. Прасціны былі чыстымі, але астатняя частка пакоя была бруднай. Яна легла на ложак у адзенні, а Генрых паказаў на яе і паківаў галавой. Калі б улады зайшлі ў пакой, каб праверыць іх, яны палічылі б падазроным, што яна была цалкам апранута, незалежна ад таго, наколькі брудным быў пакой. Яна кіўнула і неахвотна апранула начную кашулю, а Генрых пераапрануўся ў піжаму. Ён не быў прывабным спадарожнікам, і выгляд у яго быў кіслы. Яна бачыла на яго шыі шнар, нібыта ад ваеннага ранення, і не ведала, сапраўдны ён ці не, але гэта было пераканаўча.
  
  Яна асцярожна села ў ложак побач з ім, трымаючыся як мага бліжэй да краю, каб не выпасці. І яе калега-аператыўнік зрабіў тое ж самае і паводзіў сябе так, быццам яе і няма. Ён яе цалкам праігнараваў.
  Яна праляжала без сну да канца ночы, устала і апранулася ў шэсць раніцы. А сёмай яны спусціліся ўніз і паснедалі эрзац-каўбаскамі і вадзяністай фальшывай кавай. Немцы былі пад жорсткай пайкай. Неўзабаве пасля гэтага яны выехалі ў прамысловую зону ў Рурскай вобласці, калі пачаў ісці лёгкі снег. Быў мароз. Яны ехалі ўвесь дзень, з-за надвор'я гэта заняло больш часу, і яны дабраліся да месца прызначэння ўвечары, але было занадта цёмна, каб Генрых мог вывучаць мясцовасць або складаць свае карты. Яны засяліліся ў іншы гатэль, які быў такім жа непрывабным, як і той, што быў учора ўвечары, і ім пашанцавала на гэты раз атрымаць двухспальны ложак. На наступную раніцу на дарозе іх спынілі двое салдат і праверылі дакументы.
  У Генрыха былі ўсе неабходныя дакументы, якія пацвярджалі, што ён ветэран, паранены на вайне і больш не служыць. Салдат, які чытаў ягоныя паперы, кіўнуў і махнуў імі далей, а Алекс моўчкі выдыхнуў і ў халодным ранішнім паветры пахіснуў іней. Пасля гэтага яны паехалі ў месца пад патрэбным вуглом, каб ён зрабіў свае карты. Паблізу нікога не было, і яны былі недалёка ад заводаў, і ніхто іх не спыняў і не пытаўся, што яны там робяць. Генрых амаль скончыў, калі з ніадкуль з'явіўся салдат і наблізіўся да іх, бо Алекс выглядала нязмушана, але ёй перахапіла дыханне. Ён папрасіў паглядзець, чым займаецца Генрых, і працягнуў яму блокнот з палогімі пагоркамі і царкоўным шпілем, усё, што яны бачылі перад сабой, без фабрык. Карта, над якой ён працаваў, была ўжо ў кішэні паліто. Ён уручыў яму і пасведчанне ветэрана.
  
  Салдат хвіліну разглядаў блокнот, кіўнуў і вярнуў яго Генрыху, а потым уважліва ўгледзеўся ў Алекса. Ён думаў, што яна была б амаль прывабнай, калі б яны не былі такімі беднымі і яе адзенне не было такім паношаным. Ён бачыў, што яна маладая, але ў вачах у яе была стомленасць старой жанчыны. Яму прыйшло ў галаву, што шлюб з нямым інвалідам не можа быць для яе прыемным жыццём, але ён нічога не сказаў і махнуў рукой. Аляксей падзякаваў, уключыў хуткасць і паехаў. Яна зірнула на Генрыха і як мага прасцей спытала ў яго, ці скончыў ён, і ён кіўнуў. У яго было ўсё неабходнае. Астатняе ён запомніў. Яна ўбачыла, як ён паклаў скрупулёзную мапу ў свой полы кій, і яны моўчкі паехалі тым шляхам, куды прыехалі, і позна ўвечары дабраліся да швейцарскай мяжы. Двое салдат выйшлі праверыць іх дакументы, і Алекс патлумачыла, што яны едуць да лекара ў Цюрых з нагоды горла яе мужа. У іх быў дазвол Рэйху на гэта, які яна ім таксама паказала, бо вайсковыя лекары не змаглі яму ні дапамагчы, ні аднавіць галасавыя звязкі. Два салдаты адышлі ад машыны і хвіліну параіліся, а потым, кіўнуўшы, прапусцілі іх.
  
  Па дарозе ў Цюрых яны пад'ехалі да дома на праезнай дарозе, абмянялі дакументы на брытанскія, і агент паехаў за імі ў аэрапорт на ровары і забраў у іх машыну, калі яны прыехалі туды праз гадзіну. Яны адышлі, не азіраючыся. Разам з дакументамі былі два білеты на самалёт з Цюрыха ў Лондан. Яны селі, не звяртаючы на сябе ўвагі, паклалі свае маленькія чамаданы на стэлаж над галавой са зброяй у іх, якой, на шчасце, ім не прыйшлося карыстацца, хаця яны былі гатовыя забіць усіх салдат, якія іх спыняць, калі спатрэбіцца. Кій Генрыха знік, апусціўшыся ва ўнутраную кішэню паліто, і калі ён выйшаў з самалёта ў Лондане, ён больш не кульгаў, а пасля паходу ў прыбіральню на яго горле не засталося і следу ад шнара. Алекс ціхенька зняла акуляры і паклала іх у кішэню, і выглядала імгненна прыгажэй без цяжкай аправы.
  У Лондане яны паехалі ў горад на аўтобусе, трымаючы каля сябе валізкі. Яны выйшлі на прыпынку, бліжэйшай да Бэйкер-стрыт, і прайшлі рэшту шляху, не кажучы ні слова адзін аднаму, а Генрых ішоў звычайнымі доўгімі крокамі, і Алексу прыходзілася спяшацца, каб не адставаць. На гэты раз, нягледзячы на позні час, капітан Потэр чакаў іх і чакальна глядзеў на Генрыха.
  «Ну?»
  Чалавек, якога Алекс ведаў толькі тады, калі Генрых працягваў яму кій. «Гатова. Я атрымаў тое, што вы хацелі». Напружаны твар капітана Потэра расплыўся ў шырокай усмешцы. Алекс лічыў, што інтэнсіўнасць яго працы пастарэла яго. У яго не было ні маладосці, ні нават яго сарака гадоў. У яго была душа старога і свет на плячах.
  
  «Яны чакаюць гэтага ў ваенным ведамстве. Дзякуй абодвум, - сказаў Потэр, калі абодва агенты прыкметна расслабіліся. "Няма праблем?"
  «Не вельмі. Пару разоў нас правяралі салдаты, памежнік уважліва разглядаў мяне, але тут Уршуля супакоіла іх, сказаўшы, што мы едзем да доктара для майго горла. І ў нас быў дазвол на гэта». — звярнуўся ён тады да Аляксея. "Добра зроблена." А потым зноў звярнуўся да Бертрама Потэра. «Між іншым, машына была лайном. Я не ведаю, як яна дайшла так далёка». Ён усміхнуўся, і Алекс заўважыў, што ў яго глыбокі голас і цяжкі шатландскі гук. «Яна была выдатным партнёрам, ніколі не паслізнулася і не парушыла правілаў, а яе нямецкая мова бездакорная. Я гэта разумею, але мой акцэнт - чысты Глазга, а не Берлін». Ён засмяяўся, а Алекс усміхнулася кампліменту, калі капітан Потэр адсалютаваў яму, і яна зразумела, што яе напарнік вышэйшы за капітана. Яе таварыш па камандзіроўцы быў высокапастаўленым афіцэрам ваеннай разведкі, і капітан Потэр, здавалася, быў уражаны яго пахвалой і кінуў на яе цёплы позірк, што для яго было рэдкасцю.
  Тады яна пайшла пераапранацца ў сваю вопратку, а «Генрыха» не было, калі яна вярнулася. Іх місія была выканана. Капітан Потэр з'ехаў у ваеннае ведамства, нягледзячы на позні час, а Алекс пакінуў Бэйкер-стрыт у спакоі, думаючы пра апошнія два дні, зноў разумеючы, наколькі па-іншаму ўсё магло пайсці. Заўсёды было такое адчуванне, што яны вырваліся з ільвіных сківіц за шкуру зубоў. Але ў іх атрымалася.
  Яна паехала на аўтобусе ў інтэрнат, і не было ніякага паведамлення ад Рычарда, калі яна прыехала туды. Яна зноў знікла без папярэджання і тлумачэнняў, але ёй не трэба было вынаходзіць праўдзівую прычыну, калі яна размаўляла з ім на наступны дзень, бо ён не тэлефанаваў. Яна была ўпэўнена, што ён таксама заняты.
  
  Ён не патэлефанаваў і на наступны дзень, а ў канцы дня яна набрала нумар, які ён ёй даў, каб даведацца, ці з ім што-небудзь здарыцца. Яна адчула сябе крыху па-дурному, калі тэлефанавала без прычын для турботы, але ён не звязваўся з ёй тры дні, што не было падобна на яго. Яго місіі былі карацейшыя за яе і доўжыліся ўсяго некалькі гадзін.
  Яна нерашуча папрасіла інфармацыю пра яго, і ёй сказалі чакаць, што яна і зрабіла, вельмі доўга. Прайшло цэлых пяць хвілін, перш чым голас з базы вярнуўся на лінію і паведаміў, што самалёт капітана Мантгомеры быў збіты падчас задання. Ён не вярнуўся з астатнімі, і да гэтага часу ад яго не было паведамлення. Яна ведала, што ў яго быў невялікі перадатчык, каб адпраўляць паведамленні, калі ён знаходзіўся на варожай тэрыторыі.
  «Хто-небудзь бачыў… гэта ён…» — яна захлынулася ад слоў, жадаючы даведацца, ці бачыў хто-небудзь з іншых пілотаў, як яго застрэлілі.
  «Гэта ўсё, што мы ведаем, мадам», - фармальна сказаў голас. «Ён прапаў без вестак. Ён можа з'явіцца праз некалькі дзён ці тыдняў, у залежнасці ад таго, паранены ён ці трапіў у палон». Ён быў парэзаны і сухі.
  «Дзякуй,» сказала яна шэптам, калі жах падняўся ў яе горле. Самалёт Рычарда ўпаў, і ён прапаў без вестак, але, па меншай меры, ніхто не бачыў, як ён загінуў. Яна проста малілася, каб, дзе б ён ні быў, ён знайшоў дарогу з варожай тэрыторыі. Яго збілі над Германіяй, і ён быў недзе там, мёртвы ці паміраючы, можа, цяжка паранены, ці адзін. Яе рука дрыжала, калі яна клала тэлефон. Яна перажыла сваю місію, і цяпер Рычард згубіўся. Яе зноў уразіла, як іх жыццё можа змяніцца ў адно імгненне, а яе жыццё проста змянілася.
  
  Яна пайшла ў свой пакой, які дзяліла з тузінам іншых жанчын, легла на ложак і ўсхліпнула як мага цішэй. Яе жыццё не каштавала б жыцця без яго. Яна ўжо страціла брата, і цяпер ёй заставалася толькі маліцца, каб не страціць адзінага мужчыну, якога калі-небудзь кахала. Або што ён яшчэ не памёр.
  
  
  Глава 6
  Шэсць тыдняў паміж момантам збіцця Рычарда і Калядамі былі самымі доўгімі ў яе жыцці. Яна старалася не тэлефанаваць на базу занадта часта, і нарэшце папрасіла капітана Потэра патэлефанаваць у ваеннае ведамства і паглядзець, што ён можа даведацца. Ён паведаміў, што яны ведаюць не больш, чым яны ўжо сказалі ёй. На дадзены момант Рычард прапаў без вестак і лічыўся мёртвым. Але Алекс ведаў, што іншыя выжылі, калі іх збілі над Германіяй. Магчыма, яго схапілі і адправілі ў лагер для ваеннапалонных, а можа, ён памёр ад атрыманых раненняў. Іншыя ішлі пешшу па Германіі і пешшу перасеклі швейцарскую мяжу.
  Яна мела яшчэ дзве місіі ў Германіі ў лістападзе і адну ў Францыі ў пачатку снежня, пераследуючы інфармацыю і дакументы. Кожны раз яна была ў здранцвенні і хацела паспрабаваць знайсці яго сама, але ведала, што не зможа выцягнуць яго адна, без дакументаў, нават калі і выцягне, асабліва калі ён паранены. І яна ведала, што спроба зрабіць гэта будзе парушэннем аднаго з самых строгіх правілаў SOE. Асабістых камандзіровак не было. Кожны раз, калі яна пакідала Германію, у яе разрывалася сэрца, ведала, што яна пакідае яго там ці жывым, ці мёртвым. Ёй вельмі хацелася ведаць, што гэта такое, але ад яго не было ніводнага паведамлення ў любой форме.
  
  Яе сэрца было як камень, калі яна села на цягнік у Гэмпшыр на Каляды. Калі яна прыйшла туды, у яе быў яшчэ адзін шок. Яна ведала, што яе брат Джэфры не прыедзе дадому на Каляды і не змагла атрымаць адпачынак, але яна не была гатова да таго, наколькі моцна пастарэлі яе бацькі пасля смерці Вілі ў жніўні. Яе маці выглядала спустошанай і раптам стала старой жанчынай, а бацька выглядаў яшчэ горш. Яны плакалі кожны раз, калі гаварылі пра Вілі, і настойвалі на тым, каб паказаць Алексу новы мармуровы надмагілле на іх могілках, як толькі яна прыехала. Ва ўсякім разе, яны здаваліся больш прыгнечанымі, чым калі гэта здарылася ўпершыню. Рэальнасць, нарэшце, патанула ў тым, што Уільям ніколі не вернецца. Яе бацька кіраваў маёнткам, і гэта стала цяжарам, а не радасцю. Яго дух быў зламаны.
  Тое ж самае яна адчувала цяпер адносна Рычарда. Яна больш не магла расказваць сабе казкі, якія яны пачуюць ад яго ў любы дзень, ці ён пабяжыць, поўзае ці пойдзе з Германіі праз швейцарскую мяжу. Аказалася, што аднясенне яго да катэгорыі «меркавана загінуўшых» было правільным меркаваннем. Думка пра гэта разбівала яе сэрца, і яна не магла з кім пагаварыць пра гэта, бо ніхто пра іх не ведаў. Яна моўчкі смуткавала і аплаквала яго кожны дзень. Да Калядаў Алекс страціў надзею і спрабаваў сустрэць сваю смерць як мага мужней. Яна нават расчаравалася, калі даведалася, што не цяжарная. Яна з радасцю перажыла б ганьбу пазашлюбнага дзіцяці, каб нарадзіць яго дзіця, але і гэтага не было.
  Яна ніколі не сказала пра яго сваім бацькам ні слова. Цяпер не было сэнсу, калі б ён быў мёртвы.
  Адзінае, што радавала яе, гэта дзеці з Лондана. Гэта было іх другое Каляды з імі, і гэта быў цяжкі год для Уікхэмаў пасля страты Уільяма. Але дзеці, у якіх яны жылі, заўсёды выклікалі ўсмешку на твары яе маці, і яе бацька спрабаваў навучыць некаторых крыху старэйшых хлопчыкаў гуляць у крыкет. Яе маці да таго часу зрабіла ўсім ім калядныя падарункі, і ўрад зноў настойліва не рэкамендаваў дзецям ісці дадому на Каляды, баючыся, што іх бацькі не расстануцца з імі зноў пасля святаў, і гэта было бяспечней для іх у Краіна. Бацькоў прасілі не наведваць іх ці як мага радзей, каб не мучыць дзяцей, калі іх не прыводзяць дадому. А большасць бацькоў усё роўна не маглі сабе дазволіць прыехаць. Многія з іх ведалі, што яны цяпер сіроты, бацькі якіх загінулі падчас бамбёжак у Лондане, або бацькі, якія загінулі на вайне.
  
  Гэта былі ціхія Каляды для Алекс і яе бацькоў, без яе братоў. Уласны настрой Алекса пагаршаўся без навін пра Рычарда і з амаль упэўненасцю, што ён памёр пасля паўтара месяца ў тыле ворага. Наўрад ці ён выжыў.
  Яна спрабавала падбадзёрыць сваіх бацькоў, пакуль была там, але гэта быў знясільваючы адпачынак, спроба падняць іх настрой без поспеху, і хто мог іх вінаваціць. Яны былі расчараваныя, не ўбачыўшы Джэфры, і пастаянна перажывалі за яго. Алекс правёў увесь адпачынак, спрабуючы супакоіць іх наконт Джэфа і шукаючы цікавыя тэмы для размовы, каб адцягнуць іх. Яна не мела поспеху ні ў адным.
  Яна адчувала сябе пераможанай у дзень Новага года, калі з'язджала, каб вярнуцца ў Лондан, і яны выглядалі такімі ж сумнымі, як і тады, калі яна прыехала. Былі рэчы, якія вы не маглі кампенсаваць ім, страта іх любімага старэйшага сына была адной з іх. Яны таксама любілі Алекса, але гэта было па-іншаму. Усе іх надзеі і будучыня сям'і ўскладаліся на Уільяма. Алекс не мог сабе ўявіць, каб яны зноў былі шчаслівыя. Ці яна сама, калі Рычард сапраўды быў мёртвы. Яна спрабавала прыняць гэта, але ўсё, пра што яна думала, што калісьці яе цешыла, зрабіла яе сумнай. Яна баялася вяртацца на працу пасля вакацыяў і выконваць яшчэ адну місію ў Германіі. Немцаў яна цяпер страсна ненавідзела. Яна ведала, што яе праца не павінна была быць асабістай помстай, але гэта станавілася такім пасля смерці Уільяма і збіцця Рычарда.
  
  Яна магла сесці толькі на павольны цягнік назад у Лондан, і ўспомніла, што сустрэла яго ў такім жа цягніку.
  Інтэрнат быў пусты, калі яна туды прыехала, жанчыны або спалі пасля занадта вялікай весялосці напярэдадні вечарам, або былі на вуліцы з сябрамі. У той дзень ніхто з іх не працаваў, і яна была ўдзячная, што не працаваў.
  Яна паклала вопратку, якую прывезла з Гэмпшыра, і не паклапацілася аб спакаванні прыгожай сукенкі, якую маці падарыла ёй на Каляды. Гэта быў адзін з яе. Аляксею пакуль не было з кім апрануць, з кім выйсці. Апошняе, што яна хацела зрабіць, гэта святкаваць што-небудзь з тым, што Рычард амаль напэўна мёртвы.
  Яна ляжала на нарах, гледзячы ў столь. Джэф сказаў, што можа прыйсці, але ён не патэлефанаваў ёй, і яна ўсё роўна хацела, каб яе пакінулі адну. Цэлы тыдзень яна не рабіла нічога, акрамя як падбадзёрыць бацькоў, а цяпер хацела проста паляваць і ні з кім не размаўляць.
  Была амаль вячэра, калі адна з дзяўчат вярнулася дадому, высунула галаву ў дзверы і загаварыла з Алексам.
  «Джэнтльмен унізе жадае бачыць вас», - сказала яна. «Значыць, Джэф усё ж прыйшоў да яе», — падумаў Алекс. Яна спадзявалася, што ён прыйшоў не сказаць ёй, што дачка мясніка цяжарная і што ён ажэніцца, ці ўжо ажаніўся. Гэта заб'е іх бацькоў, калі б ён гэта зрабіў. Яна спусцілася па лесвіцы, адчуваючы сябе пабітай, і адчыніла дзверы ў пакой для спатканняў. У ім быў толькі адзін чалавек. Чалавек з павязкай на галаве, у гіпсе на руцэ і абапіраючыся на кій. Яму спатрэбілася секунда, каб зразумець, хто ён такі, а потым яна паляцела яму на рукі і ледзь не зваліла яго. Гэта быў Рычард!
  
  "О Божухна! Божа мой... ты жывы! Я думаў, ты памёр...» - задыхаючыся, сказала яна, усхліпваючы, калі цалавала яго, і ён прыціскаў яе да сябе. Ён адсутнічаў на працягу сямі тыдняў, і яна адчувала сябе як у сне.
  «Спакойся, супакойся», — сказаў ён, асцярожна апусціўшыся ў крэсла. «Я ўсё яшчэ крыху пабіты». Ён пацягнуў яе да сябе на калені, яна абняла яго рукамі і пацалавала.
  "Дзе ты быў?"
  «Катацца на лыжах у Альпах», — падражніў ён яе і паглядзеў на яе так, быццам не мог паверыць, што ён таксама там, і гэта быў не сон. «Я спусціўся пасля таго, як мы разбамбілі некаторыя заводы». Насамрэч, яна ўсвядоміла, што была недалёка ад яго падчас адной са сваіх нядаўніх місій. «Я моцна ўдарыўся і стукнуўся галавой, калі прызямліўся. Забраў мяне фермер і схаваў пад сваім хлявом. Прывезлі ўначы, а то да раніцы я замерзла б. Уладкавалі нават доктара з іншай вёскі. У мяне была непрыемная шышка на галаве, і я не ведаў, дзе я знаходжуся некалькі дзён, і ў рэшце рэшт стала лепш. Я зламаў руку і шчыкалатку, доктар уставіў іх, але яны яшчэ не цалкам зажылі. Фермер даставіў мяне да мяжы, дзе я сядзеў у іх сяброў, пакуль не падужэў. Доктар зрабіў добрую працу, і як толькі мая шчыкалатка ўмацавалася, я пайшоў праз перадгор'і і лясы ў бок Швейцарыі. Яны давалі мне дастаткова асноўных запасаў ежы, каб я ішоў, і я піў расталы снег. Не думаў, што атрымаецца, але трэба было паспрабаваць». Яна бачыла, чаго яму гэта каштавала. Ён выглядаў на дзесяць гадоў старэйшым. «У мяне гэта заняло каля месяца. Два дні таму званіў са Швейцарыі, учора прыехалі і забралі. Я буду ў шпіталі некалькі дзён на абследаванні, мая рука яшчэ не зажыла, але я хацеў цябе бачыць. Я не хацеў табе тэлефанаваць. Я хацеў цябе здзівіць». Яна смяялася і плакала адначасова, і ён таксама. Гэта быў цуд, што ён выжыў і дайшоў так далёка ў такім стане, у якім быў. Ніхто яго не спыніў і не дапамог. Ён не бачыў іншага чалавека месяц. Ён спаў у пячорах і жыў сваім розумам і чыстай цягавітасцю. Ён сказаў ёй, што адмовіўся паміраць і ўсё, што ён хацеў, гэта вярнуцца да яе. Гэта трымала яго жывым, калі ён хацеў здацца. Ежы, якую даў яму фермер, было дастаткова, каб накарміць яго, хоць ён страціў шакавальную колькасць вагі. А твар у яго быў цёмны і скураны ад непагадзі. "Я хачу вярнуцца і пабачыць іх пасля вайны, каб падзякаваць ім", - сказаў ён, выглядаючы глыбока кранутым. А потым ён панізіў голас, каб задаць ёй пытанне. «Ты цяжарная?» Яна паківала галавой, відавочна расчараваная.
  
  «Я спадзяваўся, што калі цябе збілі. Да гэтага я баяўся, што магу быць. Але я не быў».
  «Мы гэта выправім у патрэбны момант. Але не толькі пакуль. Нам трэба спачатку выйграць вайну». Ён усміхнуўся ёй.
  «Калі вы вернецеся да актыўнай службы?» Яна хвалявалася, яна бачыла стомленасць яго вачэй, і ён ледзь мог падняцца. Ён цяжка абапёрся на кій. Ён сказаў, што апошнія дні былі самымі цяжкімі.
  «Як толькі я змагу кіраваць самалётам. Падазраю, нядоўга». Ногі ў яго здранцвелі ад холаду. Усе яны моцна націскалі і рызыкавалі. Такая была прырода часу, у якім яны жылі. «Я зараз крыху адпачну. Я спадзяюся, што яны не пашлюць вас ездзіць па ўсёй Англіі. Можа, ты прыедзеш да мяне ў бальніцу, пакуль я там». Яна кіўнула, пытанне больш заключалася ў тым, ці збіраюцца яны неадкладна адправіць яе назад у Германію з місіяй, што было магчыма ў любы дзень.
  
  «Я буду, калі не працую», — паабяцала яна. Ён правёў з ёй гадзіну, а потым мусіў вярнуцца на базу. Яму далі машыну і маладога лётчыка ў якасці кіроўцы, каб ён мог прыехаць да яе, бо іншай сям'і ў яго не было. Яны доўга цалаваліся і размаўлялі. Яна піла ад радасці, ведаючы, што ён жывы і не загінуў, калі яго збілі.
  Яна дапамагла яму сесці ў машыну, і ён вярнуўся на базу. Яна абяцала наведаць яго на наступны дзень і малілася, каб яе не адправілі на місію. Але на наступны дзень пасля Новага года ёй з дзяржпрадпрыемства ніхто не тэлефанаваў. Яна паехала на аўтобусе на авіябазу і гадзінамі правяла з Рычардам пасля таго, як яны аднавілі яго руку. Шыкалатка, як той казаў, зажыла правільна. Яны сказалі яму, што ён не можа лятаць на працягу месяца, пакуль ён не адужэе і не паправіцца. Некалькі пілотаў, якімі ён камандаваў, прыйшлі да яго і былі ў захапленні ад таго, што ён жывы. Цяпер ён быў героем эскадрыллі.
  Калі Алекс вярнулася ў свой інтэрнат той ноччу, грэючыся ад радасці ад вяртання Рычарда, для яе было паведамленне. Яна павінна была з'явіцца на Бэйкер-стрыт апоўдні наступнага дня. Яна не ведала, што сказаць Рычарду, але ёй трэба было нешта прыдумаць. Яна думала папрасіць, каб яе вызвалілі ад місіі, але і гэтага не хацела рабіць. Яна не адмовілася ні ад аднаго задання з таго часу, як далучылася да іх, і не думала, што павінна. Яна была з SOE, каб дапамагчы выратаваць сваю краіну і выйграць вайну. Яна павінна была вярнуцца на працу.
  Яе заданнем на наступны дзень, калі яна пайшла ў офіс SOE, было паехаць у Парыж для збору інфармацыі. Нямецкае вярхоўнае камандаванне планавала нанесці двухбаковую атаку на Англію, і ваенная разведка хацела даведацца пра гэта больш. Яна была ідэальным кандыдатам, каб даведацца. Як толькі яны даставілі яе ў Парыж, яны хацелі, каб яна наведала некалькі вечарынак, пагутарыла з жонкамі і каханкамі нямецкіх афіцэраў і сустрэлася з самімі афіцэрамі. Яны ведалі, што яна можа сыграць ролю дасканала. Яна была відавочным выбарам. Для яе збіралі гардэроб і збіраліся спыніцца ў элегантным гатэлі. Парыж быў поўны прыгожых жанчын, многія з іх імкнуліся супрацоўнічаць з немцамі, і Алекс збіраўся быць адной з іх.
  
  «Калі я паеду?» - спытала яна, незадаволеная тым, што вымушана пакінуць Рычарда так хутка пасля яго вяртання. Але афіцыйнай ролі ў яго жыцці яна не мела, бо не была яго жонкай.
  «Вы з'язджаеце заўтра. Мы збіраемся даставіць вас на парашуце да аператыўніка ў ваколіцах Парыжа. Астатнюю дарогу ён правядзе». Яна раней не скакала з парашутам і хвалявалася з гэтай нагоды. Што, калі яна пацярпела? Або ўткнуўся ў дрэва, і яго збілі немцы. У сувязі з цудоўным бяспечным вяртаннем Рычарда, яна не хацела ўзнаўляць гэта сама. "Ёсць праблема?" Капітан Потэр паглядзеў на яе, адчуваючы яе нежаданне.
  «Не, ніякай», - сказала яна без дрыготкі ў голасе.
  Прынамсі, яна магла ўбачыць Рычарда ў тую ноч і растлумачыць яму, што яе не будзе на некалькі дзён. Яна магла сказаць яму, што едзе ў Шатландыю, і ёй спатрэбіцца час, каб вярнуцца. Яны хацелі, каб яна была ў Парыжы на тры дні, і не хацелі, каб яна затрымлівалася занадта доўга. І калі нешта пойдзе не так, яна магла пакінуць Парыж раней. Яны хацелі сабраць як мага больш інфармацыі, не рызыкуючы і не губляючы добрага агента. Яна стала для іх каштоўным супрацоўнікам у Германіі, а цяпер і ў Францыі. Яе моўныя навыкі аказаліся такімі ж карыснымі, як яны і спадзяваліся.
  
  —
  У той вечар яна паехала на аўтобусе, каб пабачыць Рычарда ў бальніцы на базе, і ён быў рады яе бачыць. Яго твар заззяў, калі яна ўвайшла ў пакой. Амаль уся яго эскадрылля завітала за апошнія два дні, у тым ліку некалькі новых асоб, якія прыйшлі пакланіцца легендарнаму камандзіру эскадрыллі. І цяпер ён стаў яшчэ большым героем пасля нядаўніх уцёкаў і доўгага шляху назад.
  
  Алекс мімаходам сказала яму, што яе чакае доўгая дарога ў Шатландыю і назад у бліжэйшыя некалькі дзён.
  «Што, у Шатландыі камянёў мала, ім і нашы патрэбныя?» — падражніў ён яе. Яму было шкада, што яна павінна была пайсці, але яна хутка вернецца, і ён не турбаваўся пра яе. Ён быў бы такім, калі б ведаў, што яна насамрэч збіраецца рабіць.
  На наступны дзень яна вылецела з маленькага аэрапорта на маленькім ваенным самалёты, каб не звяртаць на сябе ўвагу, калі яны прыляцяць. Яна несла ўсю сваю вопратку ў цяжкім рюкзаку на спіне, але на трэніроўках несла больш, а для скачка апранула лётны касцюм і баявыя чаравікі. У яе была ўся неабходная зброя, арсенал стралковай зброі пры сабе, нож камандас, пісталет Стэн у заплечніку, таблетка цыяніду ў кішэні і гардэроб, варты жонкі ці каханкі любога высокапастаўленага афіцэра СС. уключаючы белую норковую куртку, якую можна надзець на ноч. Іх крыніцы адзення зрабілі ўсё, каб знайсці яго, і пазычылі яго ў жонкі брытанскага палкоўніка, якая была францужанкай і набыла яго ў Парыжы перад вайной. Яе папярэджвалі, што ён можа не вярнуцца, але гэта было па добрай справе, таму яна пагадзілася пазычыць яго. Аляксей прымерваў яго. Ён ідэальна падыходзіў, і ёй гэта спадабалася.
  «Ці магу я атрымаць грошы норкай на гэты раз?» - спытала яна, калі ўбачыла гэта, і капітан Потэр засмяяўся. Тое, што ёй плацяць штомесяц, не пакрые гардэроб. Аплату працы дзяржпрадпрыемстваў трымалі сціпла, каб не выклікаць падазрэнняў заўважным прытокам сродкаў.
  «Чалавек, які пазычыў яго нам, хоча яго вярнуць. Дык верніся лепш цэлай, з норкай, — падражніў яе капітан. Ён стаў любіць і паважаць яе. Яна была смелай, і не было нічога, чаго б яна не зрабіла для іх.
  
  «Мне спадабаецца быць супрацоўнікам. Яны так добра апранутыя, - пажартавала яна, прыхарошваючыся, усё яшчэ ў пінжаку. У яе мамы яшчэ да вайны была такая чорная. Але белы быў больш стыльным.
  «Мабыць», — сказаў ён і перайшоў да больш сур'ёзных аспектаў місіі, і даў ёй спіс усёй патрэбнай інфармацыі. Яны чакалі, што гэта зойме некалькі дзён. І калі яна будзе гатовая, яны выцягнуць яе, выкарыстоўваючы таго ж агента за межамі Парыжа, каб дапамагчы ёй уцячы. Яны збіраліся забраць яе на самалёце, гэта было рызыкоўна на зямлі, але яны давяралі сваім агентам, і даставіць яе і вывезці было хутчэй, як толькі яны ачысцілі радыус дзеяння зенітных гармат у гэтым раёне. Аляксей добра ўсведамляў рызыку. У пэўным сэнсе гэта было больш небяспечна, чым тое, што яна рабіла ў Германіі дагэтуль, але нашмат больш захапляльна. Ёй падабалася роля, якую ёй даводзілася гуляць, і яна адчувала сябе Матай Хары або вельмі гламурнай сучаснай шпіёнкай.
  
  —
  Калі самалёт адрываўся ад зямлі, несучы Алекс у бок Францыі, яна была напружаная, калі думала пра сваю місію і пра тое, як яе выканаць. Надвор'е і бачнасць былі дрэннымі, што давала ім пэўную долю прыкрыцця. І ім не спатрэбілася шмат часу, каб дабрацца да сельскай мясцовасці каля Парыжа. Яны дакладна ведалі, дзе іх агент чакае, што яны высадзяць яе, і ў той самы момант другі пілот самалёта адчыніў дзверы, калі яны страцілі вышыню, наколькі маглі, і сказаў ёй скакаць.
  «Чорт!» было апошняе, што яна сказала па-ангельску. Яна не скакала з парашутам з часоў трэніровак, і тады гэта яе жахала, як і цяпер. Яна скінулася на невялікай адлегласці ў купу дрэў, і праз некалькі хвілін яе парашут зачапіўся за галінку дрэва, і яна боўталася, як папяровая лялька, і яе біў вецер. Гэта было тое, колькі іх аператыўнікаў у іншых месцах было застрэлена, і Алекс ведаў, як важна было хутка сысці.
  
  «Ало?» Тут унізе яна пачула шэпт. «Пампадур?» Гэта была яе кодавая назва місіі ў гонар мадам дэ Пампадур, куртызанкі.
  «Ой», — сцвярджальна адказала яна. «Я злоўлены». Яны гаварылі па-французску, і, як і яе місіі на нямецкай, англійскай не было. У яе французскіх дакументах гаварылася, што яна нарадзілася ў Ліёне, а раней жыла ў Парыжы, у шаснаццатай акрузе, адным з самых шыкоўных раёнаў. Нібыта яна была маладой удавой, цяпер жыве на поўдні Францыі.
  «Я падыду і вазьму цябе», — сказаў ён, але Алекс была хутчэйшай, яна выцягнула свой нож камандас з рукава і выняла яго з похваў, паскакала на дрэва, моцна трымаючыся адной рукой, як малпа, і пачаў рэзаць шнуры парашута вострым лязом. За лічаныя секунды яна апусцілася да апошняга шнура і паглядзела ўніз. Усё, што яна магла бачыць, гэта цьмяную постаць у цемры.
  "Злаві мяне!" — сказала яна, пераразаючы апошні шнур. Яе злавіў аператыўнік, і абедзве цэлыя ўпалі на траву. «Нам трэба дастаць парашут», — хутка сказала яна, калі яны абодва ўскараскаліся на дрэва, пацягнулі яго да сябе, скруцілі ў тугі клубок і ўзялі з сабой. Ён павёў яе праз нейкія кусты, якія хутка рухаліся, і яны прайшлі значную адлегласць пешшу, пакуль яна не ўбачыла сялянскі дом. Усё святло было выключана, але яна ведала, што там знаходзіцца ячэйка Супраціўлення, і яны збіраюцца там сёння вечарам. Мясцовыя агенты чакалі яе і ведалі, што раніцай яна паедзе ў Парыж. У хляве яе чакала машына, украдзеная з гэтай нагоды, з памененымі нумарамі. Алекс бы ўвайшоў у Парыж са стылем.
  
  Яна пайшла за аператыўнікам у сядзібу, і ён павёў яе праз дзверы ў падлозе кухні ў склеп, дзе яна правядзе ноч. Потым ён вярнуўся наверх і паставіў на месца дыван і стол. Ён спадзяваўся, што сёння вечарам там не будзе занадта шмат пацукоў. Ён пакінуў ёй што-небудзь паесці і бутэльку віна, і не пачуў ні гуку знізу, пакуль не лёг спаць, і павёў Алекса назад раніцай пры першым святле дня.
  «Дзякуй за віно, я спаў як камень». Яна ўсміхнулася яму.
  «Няма пацукоў?» Ён усміхнуўся ёй.
  «Божа, не кажы мне цяпер». Ён быў прыкладна яе ўзросту, хударлявы, у цяжкім чорным швэдры і шырокіх цёмна-сініх штанах, і ён запаліў цыгарэту і паклаў яе паміж вуснаў, а затым прапанаваў ёй кубак кавы, злога варыва, якое было адзіным, што яны маглі атрымаць у Англіі цяпер таксама. Яна адмовілася. Напярэдадні вечарам яна выйшла з лётнага касцюма і пакінула яго ў склепе разам з парашутам. На ёй быў заплечнік, яшчэ апранутая ў баявыя чаравікі з вайсковымі штанамі і цяжкім світэрам. Быў мароз, а ў сядзібе не было цяпла.
  Неўзабаве на кухню выйшла старая жанчына. Ён сказаў, што гэта яго бабуля, і што яны дзялілі дом з яго братам, які з'ехаў у Брэтань. Казаў, што бацькі памерлі яшчэ да вайны, засталіся толькі ён з братам і бабуля. Яго бабуля наліла сабе кубак кавы, якую амаль не выпілі, і неўзабаве пайшла ў свой пакой. Яна не цікавілася тым, што яны рабілі, і, верагодна, раней бачыла горшыя рэчы. Гэта была адна з найважнейшых ячэек Супраціўлення за межамі Парыжа.
  
  «Ці магу я паглядзець машыну?» — спытаў яго Аляксей. Яго кодавае імя было Бруйяр, Туман, таму што ён мог так хутка знікнуць. Затым ён завёў яе ў хлеў і з усмешкай адчыніў дзверы. Там стаяў бездакорны, дзіўна прыгожы, бліскучы чорны Duesenberg у выдатным стане. «Божа мой, дзе ты яго ўзяў?» Аляксей аслупянеў.
  «Мы яго скралі», — з гонарам сказаў ён. «У Ніцы на мінулым тыдні. Ён належыць амерыканцу. Ён пакінуў яго тут перад вайной. Я мяркую, што ён калі-небудзь вернецца па гэта. Мы яго тым часам пазычылі. Мой брат ведаў пра гэта. Адно лета працаваў у яго. Мы збіраемся, каб адзін з хлопчыкаў у раёне падвезці вас. У яго чыстая дасье. Вы не можаце выкарыстоўваць для гэтага нікога з нас».
  «Ён умее кіраваць ім?» Гэта была ўражлівая машына для яе трыумфальнага ўезду ў Парыж.
  «Мы яго навучылі. Ён не такі гладкі, але ён вучыцца». Яна засмяялася з таго, што ён сказаў. План ваеннай разведкі заключаўся ў тым, што яна павінна была рэзка ўвайсці, асляпіць усіх людзей, якія яе ўбачаць, даведацца ўсё, што магла ад членаў вярхоўнага камандавання, і хутка сысці, перш чым хто-небудзь яе выкрые. Гэта быў смелы план, і Алексу ён спадабаўся. Гэта павінна было моцна адрознівацца ад яе нямецкіх місій і, спадзяюся, паспяховых. У пэўным сэнсе, чым смялей, тым лепш. Хто б западозрыў яе ў спробах схаваць што-небудзь у такой машыне?
  Бруяр сказаў ёй, што яна зарэзервавала нумар у выдатным, стрыманым невялікім гатэлі. Там жылі некалькі каханак нямецкіх афіцэраў. Le Meurice быў захоплены ў якасці штаба немцамі. Ritz быў прызначаны толькі для афіцэраў высокага рангу, і адзіным цывільным, хто застаўся там, была Габрыэль Шанэль, дызайнер, вядомая супрацоўніца. Меншы гатэль ім падыдзе. Алекс трэба было апрануцца, і Бруйяр сказаў ёй скарыстацца яго спальняй наверсе. Яна ўзяла з сабой цяжкі заплечнік і праз дваццаць хвілін выйшла, як Папялушка, пераўтвораная. На ёй быў вытанчаны цёмна-сіні касцюм Dior, які падкрэсліваў яе постаць, элегантная цёмна-сіняя футравая шапка, чорныя туфлі на высокім абцасе з шаўковымі панчохамі і сумка з алігатара. На ёй былі доўгія цёмна-сінія замшавыя пальчаткі і завушніцы з дыяментамі, якія не былі сапраўднымі, але выглядалі так. Астатняе, што ў яе было, было ў заплечніку, і Бруйяру ўдалося знайсці два белыя валізкі з алігатара, якія яна спакавала са сваім гардэробам, і ён паклаў у багажнік машыны.
  
  Алекс зрабіла макіяж да дасканаласці, нанесла ярка-чырвоную памаду, і яна выглядала асляпляльна, бо хлопчык, якога завербаваў Бруяр, з'явіўся ў чорным касцюме і шапцы шафёра, якія яны знайшлі ў машыне. Алекс выглядаў як кіназорка, калі яны выганялі машыну з хлява, і яна села ў яе, гатовая да свайго трыумфальнага прыезду ў Парыж. Гэта быў дзёрзкі план, але ніхто не западозрыць яе ў тым, што яна нешта хавае. Ёй было весела, калі яна падзякавала Бруйяру, і яны вылецелі ў Парыж, перыядычна стукаючы і скрыгатаючы перадачамі, пакуль яна расказвала свайму шафёру-пачаткоўцу, як кіраваць ім. Сама б паехала, але гэта выклікала б падазрэнні.
  Яны прыплылі прама ў Парыж праз Порт-Дафін, аб'ехалі вакол плошчы Згоды з відам на Трыумфальную арку, а затым праз Вандомскую плошчу да яе гатэля на вуліцы Камбон, адразу за Рыц і побач з Шанэль. У вестыбюлі было некалькі прыгожых, элегантных маладых жанчын, якія балбаталі адна з адной, і яны з цікавасцю назіралі за Алексам, калі яна праходзіла рэгістрацыю. Яна была падобная на адну з іх, але яны яе не ведалі, што іх заінтрыгавала.
  У той дзень Алекс хадзіла ў Chanel, Dior і Cartier і азіралася, пакуль прадаўцы кідаліся яе абслугоўваць, але яна нічога не купіла. Імя ў яе дакументах было Mme. Фларэнцыя дэ Лафайет і адзін з іх лепшых фальсіфікатараў зрабілі іх. Яны былі бездакорнымі. А потым вярнулася ў гатэль адпачыць і пераапрануцца. У тую ноч яны сфальсіфікавалі запрашэнне на вельмі вялікую вечарыну, і яна планавала прыйсці. Яна праляжала ў ванне паўгадзіны і апранула белую вячэрнюю сукенку, якая сядзела на ёй, як другая скура, з белай норкавай курткай і вялікім пярсцёнкам з дыяментам, які быў яшчэ адной падробкай, але падмануў бы любога, хто ўбачыў яго на яе пальцы. . Фларэнцыя дэ Лафайет лёгка была адной з самых прыгожых жанчын у зале, калі яна ўвайшла ў бальную залу, дзе праходзіла вечарына. Гэта было ў гонар Германа Герынга, які наведаў Парыж і лічыў сябе знаўцам усяго прыгожага, асабліва жанчын і мастацтва. Кожны важны генерал быў там, у асноўным са сваімі палюбоўніцамі або ў пошуках новай. «Фларэнцыя» стаяла, гледзячы на сцэну з вяршыні параднай лесвіцы, якая вяла ў бальную залу, і двое мужчын падышлі да яе амаль у той момант, калі яна ўвайшла. Адзін быў генерал, які нядаўна прыбыў з Берліна, другі — палкоўнік, які базаваўся ў Парыжы. імя якога ёй было знаёма. Абодва былі важнымі людзьмі.
  
  Палкоўнік першы падаў ёй руку па параднай лесвіцы. Гэта быў надзіва прыгожы чалавек гадоў пад сорак, вельмі высокі, такі ж бялявы і блакітнавокі, як і Алекс. Ён не адыходзіў ад яе, падаваў ёй келіх шампанскага і запрашаў на танец, як толькі пачалася музыка. Яна грацыёзна кружыла з ім па танцпляцоўцы, калі ён выглядаў зачараваным ёю, і моўчкі дзякавала сваім гувернанткам за бясконцыя ўрокі танцаў, якія яна ненавідзела, і якія нарэшце акупіліся. Генерал урэзаўся вельмі хутка. Ён быў мажны і значна старэйшы. Абодва мужчыны правялі вечар, заляцаючыся да яе і змагаючыся за яе ўвагу, калі яна дражніла іх абодвух і бессаромна фліртавала з імі.
  Генерал запрасіў яе паабедаць з сабой на наступны дзень у Le Meurice і сказаў, што ў яго ёсць цудоўны шэф-повар, якога ён выкраў у Ritz. І палкоўнік запрасіў яе на вячэру ў La Tour d'Argent на наступны вечар, а потым на іншую вечарыну. Большую частку ночы ўсе погляды былі скіраваныя на Алекса. Яна выглядала ашаламляльна і была ашаламляльна гладкай, як жанчына, якая шукае новага палюбоўніка з вышэйшага камандавання. Яе намеры былі ясныя, а вынік, каго яна абярэ, яшчэ не ўпэўнены. А першай гадзіне яна завабліва ўсміхнулася палкоўніку, прашаптала, што ўбачыцца з ім назаўтра, і знікла назад у свой гатэль ва ўкрадзеным Дзюзенбергу з гаспадарскім хлопчыкам за рулём. План разгортваўся так, як хацела яна і яе начальства. Ужо ў тую ноч яна сабрала некаторую цікавую інфармацыю і зрабіла кодавыя запісы, якія на выпадак надзвычайных сітуацый паклала ў падшэўку валізкі, дзе таксама ляжаў яе пісталет Стэн. У аднаго сцягна яна трымала свой малюсенькі пісталет, а да другога - прымацаваны нож камандас. Гэта былі небяспечныя мужчыны, з якімі яна гуляла, і яна гэта ведала. Яны маглі накіравацца на яе ў адно імгненне, і маглі б да таго, як шарада скончыцца.
  
  Абед з генералам на наступны дзень у Le Meurice быў элегантным і пазнавальным. Яна забаўляла яго вясёлымі гісторыямі і дражніла, пры гэтым робячы выгляд, што яе не цікавіць нішто сур'ёзнае. Ён хваліўся некаторымі з іх планаў на Парыж і як хутка яны апынуцца ў Лондане пасля таго, як разгромяць ангельцаў. Ён спрабаваў пацалаваць яе, і яна не дазволіла яму. Калі яна вярнулася ў свой гатэль, яе пакой быў запоўнены кветкамі ад абодвух жаніхоў, а трэцяга яна не заўважыла. Калі палкоўнік прыбыў, каб забраць яе на абед, яна была апранута ў вельмі дзёрзкую срэбную сукенку амаль без спіны, і ён выглядаў неверагодна прыгожа ў сваім мундзіры, ён пакланіўся і застукаў абцасамі, пацалаваўшы руку Алекса, і працягнуў ёй скрынку з Van Cleef & Arpels з дыяментавым бранзалетам. Гэта быў сур'ёзны бізнэс. Ён гуляў на вялікія стаўкі, яна таксама. Ён быў куды больш стрыманы, чым генерал, і не такі ліберальны з інфармацыяй, і да канца вечара ён ясна даў ёй зразумець, што будзе для яго гонарам, калі яна вырашыць стаць яго спадарожнікам на рэгулярнай аснове, і, вядома, эсэсаўцы дадуць ёй кватэру. Ён сказаў, што яны забралі некалькі сапраўды прыгожых, і яна магла выбіраць з іх. Ён зрабіў ёй камплімент наконт Duesenberg і сказаў, што яна, відавочна, жанчына з вытанчаным густам, якая заслугоўвае толькі самага лепшага. Яна расказала яму, як ёй было сумна ў Парыжы пасля смерці мужа, а яна жыла на Кап д'Антыб зусім нядаўна і адчувала, што надышоў час вярнуцца ў Парыж. Яна не дала яму адказу наконт кватэры, але была надзвычай спакуслівай, і ён быў цалкам пад яе зачараваннем, і дастаткова мудры, каб не гаварыць пра гэта груба. Ён не прымушаў яе руку і не прыспешваў яе, што было б у генерала.
  
  У канцы вечара яны больш сур'ёзна пагаварылі пра вайну, і яна падзялілася з ім, што прачытала ўсе творы Адольфа Гітлера, што было праўдай, бо яна лічыла яго вар'ятам, але яна не сказала гэтага і пахваліла Бездакорны талент, густ і смеласць Габрыэль Шанэль даюць яму зразумець, што яна ўхваляе супрацоўніц. Ён дакладна зразумеў паведамленне і злёгку пацалаваў яе ў вусны, калі высаджваў у гатэль. Больш за тое, гэта выклікала б у яе паніку, але пакуль усё можна было кантраляваць, і яна весялілася, здзекавалася з іх і дражніла іх, збіраючы больш інфармацыі, чым яны думалі. У той час як яны абаранялі свае галоўныя сакрэты, пра якія брытанская ваенная разведка даведалася, узламаўшы іх коды, яна выцягвала з іх мілі і мілі больш дробных сакрэтаў, як клоўн выцягвае з рукавоў шаўковыя шалікі або дастае з чыіхсьці вухаў манеты. Яна ведала, што гуляе ў небяспечную гульню, але гэта выклікала прывыканне.
  
  На наступны дзень яна атрымала яшчэ кветкі, і не ведала, што рабіць з дыяментавым бранзалетам. Яна моцна абразіла б палкоўніка, калі б адмовілася прыняць гэта, асабліва калі б хацела, каб ён падумаў, што яна гатовая быць яго каханкай, але яна наўрад ці магла б утрымаць гэта і вярнуцца ў Англію з ваеннай здабычай такой вартасці. Яна сама была тым трафеем, якога хацеў палкоўнік, як і генерал, але ён быў менш гарачым і пераканаўчым залётнікам. Алексу сапраўды падабалася кампанія палкоўніка і іх разумныя размовы. Яна адчувала сябе куртызанкай часоў Людовіка XIV, якая гуляе ў палацавыя інтрыгі.
  Сліва, па якую яна прыйшла, упала ёй на калені ў тую ноч, калі палкоўнік вырашыў, што стаўленне да яе як да сталай каханкі пераканае яе прыняць яго прапанову, і ён падзяліўся з ёй некаторымі больш інтымнымі падрабязнасцямі сваёй працы, у тым ліку пра выбухі ён ведаў, што ў бліжэйшыя месяцы яны плануюць адправіцца ў Еўропу, і што яны плануюць разрабаваць Францыю, перш чым пакінуць яе, таму Герман Герынг быў там. Ён ужо адправіў некалькі цягнікоў з найвялікшымі каштоўнасцямі мастацтва Францыі ў Берлін, і ён быў тут, каб атрымаць яшчэ. Яны збіраліся ў рэшце рэшт спустошыць Луўр і аддаць яго змесціва Гітлеру, хоць ён быў меншым аматарам мастацтва, чым Герынг. Фюрэр хацеў улады і кантролю над усёй Еўропай. Герынг хацеў іх мастацтва. Гэта была смяротная камбінацыя, і кроў Алекса закіпела, пачуўшы гэта. Францыя была ўжо ў іх кіпцюрах, і яны хацелі абадраць яе да касцей. Яе спатрэбіўся ўвесь яе самакантроль, каб не рэагаваць і проста слухаць, і ён дастаткова давяраў ёй, каб хваліцца перад ёй будучымі бамбардзіроўкамі. Ён паважаў яе разважлівасць і інтэлект, і ў рэальным жыцці ён не памыляўся. Але для яе гэта было не рэальна, гэта была гульня.
  У тую ноч Алекс была апранута ў чорную атласную сукенку, якую трымала малюсенькая нітка са стразамі на шыі, і ён папярэдзіў яе, што адным маленькім тузаннем за нітку ён можа пакінуць яе стаяць аголенай у начным клубе, дзе яны танчылі, і размаўлялі гадзінамі, папіваючы шампанскае. Яна піла значна менш, чым ён.
  
  «Чаму вы хочаце, каб я стаяў тут голы?» - сказала яна нявінна, калі ён выглядаў так, быццам мог схапіць яе, ён больш не мог супрацьстаяць яе спакуслівым чарам і дражнілам.
  «Таму што я хацеў бы бачыць цябе голай, мая дарагая. І я не хачу доўга чакаць». Звычайна ён не быў цярплівым чалавекам і прывык браць тое, што хацеў. Яна прымушала яго працаваць дзеля гэтага.
  - Вам не трэба будзе, - ціха сказала яна.
  «Сёння вечарам?» Ён выглядаў так, быццам збіраўся з'есці яе жыўцом, калі яго вочы загарэліся, і яна адчула, наколькі ён небяспечны. Яна гуляла з агнём і ведала гэта, і ў яе ўжо была ўся інфармацыя, якую патрабавала SOE, і многае іншае. Цяпер яна проста здзекавалася з ільва, каб убачыць, як далёка яна можа зайсці. А быў ён небяспечным драпежнікам.
  «Не час», — сарамліва сказала яна, і ён кіўнуў.
  "Я разумею. Я набыў вельмі прыгожую лодку на поўдні Францыі, у Канах. Хочаце далучыцца да мяне? Мы маглі б выбраць вашу кватэру, калі вернемся. Я маю на ўвазе тое, што трэба. Гэта меншы Версаль са сваёй бальнай залай. Вам гэта падыдзе. Ці не паедзем да маёй лодкі праз некалькі дзён?» - сказаў ён, павольна праводзячы пальцам па яе руцэ і ледзь крануўшыся міма яе грудзей, гледзячы ёй у вочы.
  - Я б вельмі гэтага хацела, - прашаптала яна.
  «Мы паляцім у Ніцу ў пятніцу і правядзем некалькі дзён на лодцы».
  «Як вы гэта атрымалі?» Яна не ўтрымалася, каб не спытаць яго, выглядаючы маладой і нявіннай.
  «Ах... у нас ёсць свае спосабы, вы ведаеце .... Яго ўладальнікі павінны былі з'ехаць, і пакінулі ўсё ззаду. Я вельмі люблю мора. Лодку мне далі. Гэта вельмі цудоўна, з экіпажам з дваццаці трох чалавек». Яна выдатна магла ўявіць, як ён гэта атрымаў, і ад адной думкі пра гэта ёй перавярнулася жывот. Цяпер у яе не было ніякіх сумневаў. Час быў ісці. У яе было ўсё неабходнае, і гульня была занадта небяспечнай. Надышоў час Папялушцы пакідаць баль.
  
  Яны яшчэ некаторы час размаўлялі, і яна ўсміхнулася яму і сказала, што стамілася. Яна сказала, што на наступную раніцу была прымерка ў Dior. Многія жанчыны з ліку афіцэраў вышэйшага камандавання куплялі там свае мантыі.
  «У наступны раз я пайду з табой і выберу тое, што я хацеў бы бачыць на табе». Яна кіўнула, быццам была кранутая і задаволеная. І ён лёгенька пацалаваў яе ў вусны, калі адыходзіў ад яе. У тую ноч яна таксама даведалася ад яго, што ў Мюнхене ў яго ёсць жонка і пяцёра дзяцей, што, здаецца, не замарудзіла яго ў Парыжы. Яны былі асаблівай пароды мужчын, заваёўнікаў да глыбіні душы, жанчын і бясцэнных прадметаў і мастацтва. Яны павінны былі ўсім гэтым валодаць. «Я не магу чакаць да лодкі ў пятніцу», - сказаў ён, ледзь стрымліваючы сябе, калі яна з усмешкай і рукой махнула ў гатэль.
  Як толькі яна прыйшла ў свой пакой, яна пачала збіраць халаты і белую норковую куртку. У яе было ўсё неабходнае, яе гардэроб быў ідэальным, і яна добра яго насіла. Яна не апранула адзін шыкоўны чорны касцюм, калі выходзіла з гатэля на наступны дзень, нібыта для прымеркі ў Dior. Пасля таго, як яна спакавала рэчы, яна запісала ўсю інфармацыю яшчэ раз, у шыфрах, і паклала яе ў чамадан, які Бруйяр набыў ёй са складанай падкладкай, якая адпавядала яе мэтам.
  Яна разлічылася па рахунках у гатэлі на наступную раніцу ў дзевяць гадзін, пакуль ніхто не ўстаў, а хол быў пусты. Яна пакінула пакаёўцы добрыя чаявыя і праз дзесяць хвілін села ў машыну з усімі сваімі рэчамі і хлопчыкам з фермы за рулём. Яна папрасіла кансьержа не паведамляць нікому, што яна сышла, да той ночы, і падсунула яму велізарныя чаявыя. Ён сказаў, што разумее, а яна была ўпэўненая, што не. Ён паняцця не меў, з кім мае справу.
  
  Яна прыбыла ў дом Бруйяра да дзесяці раніцы ў сваім шыкоўным касцюме, і ён загадаў хлопчыку паставіць машыну ў хлеў. Яна дала Бруйяру зашыфраванае паведамленне, якое азначала забраць яе гэтай ноччу, і ўсміхнулася яму.
  "Час, каб пайсці."
  «Прайшло добра?» Яна была ў Парыжы тры дні.
  «Так, але я не хачу навязваць сабе поспех». Хітрасць спрацавала, але вы павінны былі ведаць, калі спыніцца.
  Яна паклала свае рэчы ў заплечнік, а закадаваную інфармацыю ў мяшочак на целе і загадала хлопчыку пакласці пусты багаж з алігатара ў Duesenberg. Яна пераапранулася ў лётны скафандр і баявыя чаравікі і цэлы дзень чакала ў склепе. Бруяр пайшоў на іншую ферму, каб адправіць закадаванае паведамленне, і вярнуўся з адказам, які яна расшыфравала і кіўнула яму.
  «Прыбыццё ў дзевяць гадзін».
  «Мы будзем гатовыя», — запэўніў ён яе. Чатыры-пяць яго аператыўнікаў павінны былі б свяціць факеламі, каб накіраваць самалёт, і яна была гатовая бегчы за ім з-за лесу. Місія не была скончана, пакуль яна не вярнулася ў Лондан, а іх там яшчэ не было, ні ў якім разе. Яна працягнула яму скрынку ад Ван Кліфа, а затым лісток з гатэля.
  «Ці ёсць у вас кур'ер, які можа вярнуць гэта Ле Мэрысу заўтра пасля таго, як я пайду, не прычыняючы вашаму чалавеку ніякіх праблем? Там нейкаму палкоўніку нешта вяртаю».
  «Мы з гэтым справімся», - сказаў ён, выглядаючы абыякавым. Яна не была ўпэўненая, бравада гэта ці праўда, але працягнула яму. У запісцы гаварылася проста: «Аказваецца, у рэшце рэшт, я проста гараджанка. Вяртаюся ў правінцыю, дзе мне і месца. Дзякуй за цудоўны час! Фларэнцыя». Гэта была элегантная жаночая рэч, нягледзячы на тое, што ён быў немцам і афіцэрам СС, а яны былі ворагамі. Яна не збіралася красці брыльянтавы бранзалет, каб даказаць сваю правату, і аднаму Богу вядома, каму ён належаў і як ён яго атрымаў. Яна адрасавала пакет палкоўніку Клаўсу фон Мейсэну і ведала, што запомніць яго. Яна магла б быць высокааплатнай каханкай, калі б захацела. Гэтая думка выклікала ў яе ўсмешку. Гэта была гісторыя, якую яна аднойчы расказала сваім унукам.
  
  Гэта быў доўгі дзень чакання ў склепе, і, нарэшце, у восем трыццаць гэтай ночы яны выйшлі на паляну сярод дрэў, куды павінен быў прыляцець самалёт. У іх былі падрыхтаваныя факелы, калі яны пачуюць самалёт. Прыйшлі чацвёра яго сяброў, і на Алекса быў цяжкі заплечнік. У тую ноч было холадна, усе яны дрыжалі, і яна раптам задумалася, ці ведае Клаўс, што яе няма. У той вечар яны павінны былі абедаць, а яна выпрасіла абед з генералам. Гэта былі незвычайна дзіўныя дні ў параўнанні з яе рэальным жыццём і ў рэзкім кантрасце з пакутамі вайны, якія яна бачыла кожны дзень.
  Яны пачулі набліжэнне самалёта, калі супрацоўнікі Бруйяра запалілі свае факелы, і якраз у гэты момант магутныя рукі выцягнуліся, схапілі Алекс і пацягнулі яе назад, закрыўшы рот рукой, і Бруйяр убачыў, як гэта адбылося. Нямецкі салдат падкраўся да іх і назіраў з кустоў. Алекса нейкае імгненне змагалася, хацела б схапіць яго, але заплечнік быў на яе шляху. Пры набліжэнні самалёта малады салдат выцягнуў з кабуры пісталет. Без папярэджання аб тым, што нешта не так, і адным рухам запясця Алекс высунула свой нож камандас з рукава, выцягнула яго з ножнаў і, не вагаючыся, тыцнула яго назад у жывот немца. Ён ахнуў, выпусціў пісталет, гледзячы дзікімі вачыма. Бруйяр зразумела, што здарылася і што яна зрабіла, калі салдат упаў мёртвы на зямлю.
  
  - Мне вельмі шкада, - сказала яна Бруйяру, чысцячы лязо аб траву і зноў кладучы яго ў ножны, сунуўшы ў рукаў. «А цяпер што ты будзеш рабіць?» Яна ненавідзела пакідаць яго з нямецкім трупам на ўспамін пра свой візіт.
  «Не хвалюйцеся, адзін Boche больш-менш. Мы аб гэтым паклапоцімся. Яны яго не знойдуць. Ён проста знікне». Самалёт прызямліўся, як ён сказаў, і ёй прыйшлося бегчы. «Вы сапраўды жанчына». Ён усміхнуўся ёй. «Ці можна зрабіць гэта ў вячэрняй сукенцы і на высокіх абцасах?»
  «Я ніколі не спрабаваў, але ўпэўнены, што змагу. Дзякуй. Беражы сябе. Машыну пакінуць?»
  «На некаторы час». Яна засмяялася ў адказ, памахала рукой і пабегла да самалёта, перш чым іншыя салдаты выявілі іх са сваімі факеламі. Яны выключылі іх, калі пілот зацягнуў яе, і яна ўпала на падлогу самалёта, калі ён зачыніў дзверы. Яны ўжо імчалі па паляне і праз хвіліну ўзняліся. Гуку страляніны не было. Малады салдат быў адзін. Самалёт набраў вышыню і накіраваўся ў Лондан, у халодную французскую ноч і неба, поўнае зорак. Гэта быў п'янлівы вопыт і некалькі дзіўных дзён. Гэта быў першы раз, калі мужчына падарыў ёй дыяментавы бранзалет, і яна ўпершыню кагосьці забіла. І ў сваёй цяперашняй працы, магчыма, не апошняя. Салдат быў малады, але ён быў яе ворагам, і яна зусім не адчувала сябе вінаватай.
  
  
  РАЗДЗЕЛ 7
  Рышар атрымаў пуцёўку з бальніцы, і яны з Алексам абедалі праз два дні пасля таго, як яна вярнулася з Парыжа, і ён спытаў яе, што яна рабіла з таго часу, як ён бачыў яе ў апошні раз.
  - Звычайна, - сказала яна, усміхаючыся яму. Капітан Потэр быў вельмі задаволены вынікамі паездкі ў Парыж. «Проста ганяю камяні».
  «Чаму я часам адчуваю, што вы робіце значна больш, чым гэта, і не кажаце мне?» Але і ён таксама. Усе яны павінны былі быць сакрэтнымі.
  «О, вядома, — адказала яна з ухмылкай, — як правесці некалькі дзён у Парыжы, прымеркаваць у Dior і заказаць новую вопратку, хадзіць на вечарынкі, апранаць бальныя сукенкі, танцаваць з прыгожымі афіцэрамі, атрымліваць дыяментавыя бранзалеты ад сваіх прыхільнікаў. » Яна дасканала падсумавала місію ў Парыжы, і ён засмяяўся, калі яна гэта сказала.
  «Добра, добра. Я не прапаноўваў нічога такога экстрэмальнага. Я проста думаю, што яны павінны выкарыстоўваць твае таленты лепш, чым яны. Нам патрэбны кіроўцы грузавікоў, але вы здольныя на значна большае».
  «Я рады, што вы так думаеце. Прынамсі, я не затрымаўся ў Гэмпшыры, вяжучы. Я вазьму гэта ў любы дзень».
  
  «Павінна быць нешта сярэдняе».
  «Можа, і так», - сказала яна, і яны перайшлі да іншых прадметаў. Яго выпісвалі са шпіталя раней, чым яны меркавалі першапачаткова. Ён быў здаровы і малады, нягледзячы на свой доўгі шлях, і ён дамовіўся пазычыць невялікую кватэру ў сябра, каб яны маглі правесці яшчэ адну ноч разам. Магчымасцяў для гэтага было мала. Адзін з іх заўсёды працаваў, і большую частку часу выконваў начныя палёты. Ёй трэба было пакрываць свае прагулы па неацэнных прычынах. Часам яна задавалася пытаннем, ці быў ён падазроным, але, здавалася, не.
  
  —
  Авіяўдары, якімі палкоўнік Клаўс ван Мейсэн хваліўся ёй, калі яна была ў Парыжы, аказаліся рэальнымі. Дзякуючы ёй, яны былі папярэджаны, таму значна лепш да іх падрыхтаваліся. Яе начальства ў SOE было здзіўлена, колькі інфармацыі яна атрымала. Авіяўдары працягваліся, у той час як Лондан атрымаў збіццё, і RAF адпомсцілі. Былі пастаянныя бамбардзіроўкі, і Алекс ведаў, што Джэф удзельнічаў у многіх з іх. Кожны раз, калі яна яго бачыла, ён выглядаў напружаным і стомленым. Вайна ўсіх знясіліла. Гэта працягвалася васемнаццаць месяцаў, калі ёй патэлефанавала маці ў інтэрнат, і, на шчасце, яна не была ў камандзіроўцы. Яе маці ледзь магла гаварыць, яна была ў такой істэрыцы, і Алексу спатрэбілася цэлых пяць хвілін, каб зразумець, што ваеннае ведамства паслала кагосьці сказаць ім, што Джэф быў забіты падчас адной з іх бамбёжак Германіі.
  Навіна таксама ўразіла Алекса, як бомба. Абодва яе браты былі мёртвыя. І яны з Джэфам заўсёды былі такімі блізкімі. Уільям быў больш стрыманым і адказным, ідэальным старэйшым братам. Джэф быў яе лепшым сябрам і партнёрам у злачынстве, калі яны былі маладзейшыя. Яна не ўяўляла жыцця без яго. Яна папрасіла неадкладна пакінуць SOE і распавяла капітану Потэру пра свайго брата. Ён быў вельмі спагадлівы і вельмі добры да яе, калі яна сядзела і плакала ў яго кабінеце. Ён вельмі палюбіў яе. Да гэтага часу яна была выключным агентам і заслужыла яго павагу.
  
  «Ведаеце, цяпер у вас ёсць магчымасць адмовіцца, гонар», — ціха сказаў ён. «Як апошняму выжыўшаму дзіцяці ў вашай сям'і, вам больш не трэба выконваць небяспечныя місіі для SOE. Для тваіх бацькоў было б велізарнай цяжкасцю, калі б з табой таксама нешта здарылася. Магчыма, вам трэба падумаць пра гэта і вырашыць, што вы хочаце рабіць. Я ведаю, што твае бацькі не ведаюць, што ты зараз працуеш на разведку. Але вы гэта ведаеце. Магчыма, вам трэба папрацаваць на фабрыцы ці ў чымсьці больш прыдатным, чым выязджаць на дыверсійныя заданні на варожую тэрыторыю, дзе на карту пастаўлена ваша жыццё. Падумай, Алекс». Яна прызналася капітану Потэру ў забойстве нямецкага салдата, калі пакідала Францыю ў студзені, і ён паставіўся да гэтага спакойна і з разуменнем. Ён сказаў, што першы раз, калі ты пазбавіў чалавека жыцця, гэта быў шок. Але ён адзначыў, што калі б яна гэтага не зрабіла, ён расстраляў бы пяць чалавек у ячэйцы Супраціўлення, якая ёй дапамагала, і расстраляў бы яе. У яе не было іншага выбару, акрамя як прымяніць да яго свой нож камандас. «І нават калі б вы пакінулі яго без прытомнасці і ўсё яшчэ жывым, ён паведаміў бы пра гэта ўладам, як толькі вы сышлі».
  "Я ведаю. Я ведаў, што гэта адзінае, што можна зрабіць. Я проста хацеў, каб вы ведалі, што я гэта зрабіў. Гэта было дзіўнае пачуццё. Я думаў, што павінен адчуваць сябе вінаватым, але гэтага не было».
  «Вось чаму вы добры агент. Вы ведаеце, што вам трэба зрабіць, і робіце гэта, што б вам ні спатрэбіцца. Усе мы калі-небудзь рабілі нешта падобнае. Гэта звязана з тым, якую працу мы выконваем. Часам нам даводзіцца забіваць людзей, каб выратаваць сябе ці іншых. Гэта частка прыроды вайны. І тады мы павінны памірыцца з гэтым і пакінуць гэта ззаду». Ён не адчуваў сябе ў гэтым, але ён быў абсурдным і разумным, што таксама задавала тон для яе. Ён быў яе ўзорам для пераймання, і яна ведала, што не хоча кідаць працу ў SOE зараз, таму што Джэф памёр. Немцы забілі абодвух яе братоў, і яна таксама ведала, што тое, што казаў капітан Потэр пра яе бацькоў, было праўдай. Гэта заб'е іх, калі што-небудзь здарыцца і з ёй. І яна не магла сказаць ім і спытаць парады ў іх ці нават у Рычарда. Пра сваю шпіёнскую працу яна нікому не магла расказаць. Гэта была адна з умоваў яе працы. Яна паклялася дваццаць гадоў маўчаць аб сваім вопыце вайны і SOE.
  
  Яна ўзяла двухтыднёвы водпуск, каб пабыць з бацькамі ў Гэмпшыры, пакінула паведамленне Рычарду і з'ехала ў той жа дзень, адчуваючы сябе ашаломленай. Апынуўшыся дома, яна больш не адчувала сябе шпіёнам. У той абстаноўцы, дзе яны выраслі, яна была дзяўчынкай, якая страціла абодвух сваіх братоў.
  Яе бацькі былі яшчэ больш спустошаныя, чым на Каляды, аплакваючы толькі Уільяма. Яны страцілі двух сыноў і выглядалі знішчанымі. У іх было яшчэ адно пахаванне без цела і труны для пахавання. На няхітрую службу, якую яны зладзілі для другога сына, сыходзілася ўся акруга, і Аляксей усімі сіламі дапамагаў маці. Яна думала, што дваццаць дзяцей з Лондана цяпер для яе занадта шмат, але Алекс таксама лічыў, што яны падбадзёрылі яе. Пра ўсё гэта яна паспрабавала пагаварыць з бацькам праз некалькі дзён пасля пахавання, калі яны разам гулялі.
  «Ты хочаш, каб я вярнуўся дадому, тата?» - адважна прапанавала яна.
  «А што б вы тут рабілі?» - сказаў ён, сумна ўсміхаючыся сваёй дачцэ, апошняму дзіцяці. Ён чакаў, што яго сям'я складзецца зусім не так, бо іх сыноў няма, а Алекс жыве ў Лондане. Гэта была высокая цана вайны для іх усіх. «Цяпер вы правялі большае жыццё. Ці магла б ты вярнуцца сюды і вечар за вечарам вязаць са сваёй маці? У акрузе не засталося ніводнага працаздольнага юнака. Яны ўсе на вайне. Ты быў бы з намі адзін і быў бы няшчасны, Аляксей. Мы страшэнна сумуем па табе, але з нашага боку было б эгаістычна чакаць, што ты вернешся дадому». Яе вочы напоўніліся слязьмі пры думцы пра тое, які ён быў шчодрым, і ён меў рацыю. Яна ненавідзела б цяпер вяртацца дадому. Можа, пасля вайны, але і тады было б цяжка. А пакуль вяртацца дадому не было да чаго, акрамя бацькоў. Гэта было не жыццё для дзяўчыны яе ўзросту, і яе бацька таксама гэта ведаў. Ёй было дваццаць чатыры гады, і Гэмпшыр стаў бы для яе магілай. Дом яе дзяцінства цяпер быў прысвечаны стратам, а не дзеянням, дзе яна ведала, што сапраўды робіць розніцу ў ваенных намаганнях.
  
  Тады яна вырашыла закрануць з ім іншую тэму, яна не была ўпэўненая, ці падышоў час, але яна адкладвала гэта месяцамі.
  «Ёсць нехта, з кім я хацеў бы, каб ты калі-небудзь сустрэўся, тата. Сябар у Лондане. Можа быць, ён мог бы прыехаць і наведаць калі-небудзь ". Гэта быў першы раз, калі яна згадала ім Рычарда.
  «Малады чалавек?» Ён паглядзеў на яе вочы, і яна кіўнула. «Ён важны для вас?»
  «Так, ён ёсць».
  «Тады мы павінны сустрэцца з ім. Што вы пра яго ведаеце?» Гэта было добрае пытанне, і яе бацька хацеў ведаць. Ён думаў, што Алекс недасведчаны ў свеце і ў мужчынах. Джэф таксама так думаў.
  «Ён любіць кіраваць самалётамі з дзяцінства». Яна ўсміхнулася бацьку. «Ён далікатны, добры і разумны. Ён пайшоў у школу-інтэрнат у Шатландыі, а пасля ў Кембрыджы. Ён баіцца, што ён табе не спадабаецца, таму што яго паходжанне не такое... - яна шукала патрэбнае слова, - сацыяльнае, як наша. Ён думае, што таму, што я дэбютаваў на балі каралевы Шарлоты і быў прадстаўлены пры двары, вы не падумаеце, што ён дастаткова добры для мяне. Яго бацька быў фермерам, але я думаю, што гэта была даволі маленькая ферма ".
  
  « Вас хвалюе, што ён менш арыстакратычны, чым мы?»
  "Не, я не", сказала яна. "Я кахаю яго. Ён добры да мяне, і ён будзе клапаціцца пра мяне».
  «Вы хочаце выйсці за яго замуж?» Яе бацька выглядаў здзіўлена. Ён не думаў, што яна так сур'ёзна ставіцца да каго-небудзь. Яны нічога пра яго не чулі.
  «Не цяпер, на вайне. Мы абодва хочам, каб вайна скончылася, перш чым думаць пра гэта. Цяпер усё занадта няўпэўнена. Яно афарбоўвае ўсё».
  «Так, так», — згадзіўся ён з ёй, думаючы пра сваіх сыноў. Без іх сям'я назаўжды змянілася. «Гэта мудра з вашага боку. Гэтая вайна ўсё зменіць пасля таго, як скончыцца. Апошні таксама зрабіў. Вялікая вайна ўскалыхнула ўвесь сацыяльны лад брытанскай арыстакратыі і разбурыла эканоміку. Але гэтая вайна звяла разам людзей, якія ніколі раней не сустрэліся. Ад старога засталося зусім няшмат, а можа, калі скончыцца вайна, з гэтага нічога не застанецца. Раней людзі жаніліся ў межах свайго знаёмства, выходзілі замуж за людзей, з якімі выраслі, заставаліся ў сваіх акругах і выходзілі замуж за сыноў і дачок сяброў сваіх бацькоў. Цяпер так шмат маладых людзей сыдзе пасля вайны, і вы сустракаеце нашмат больш розных людзей, чым калі б вайны не было. Сын джэнтльмена-фермера цяпер для мяне гучыць не так дрэнна. Дваццаць гадоў таму мне б гэта не спадабалася. Але цяпер? Што засталося? Нічога ад старога парадку і старых правілаў. Я хацеў бы пазнаёміцца з вашым маладым чалавекам. Скажы яму, калі ты вернешся дадому, калі ён можа атрымаць адпачынак». Эдвард разумна ставіўся да гэтага і ведаў, што ніякіх баявых змен не было, і хацеў, каб яна была шчаслівая.
  
  - Дзякуй, тата, - сказала яна, удзячная за яго адкрытасць. «Як вы думаеце, мама таксама будзе так адчуваць? Я ведаю, што яна хацела, каб я ажаніўся, калі я выйшаў, і яна хацела б, каб я меў тытул. Але я ніколі не сустракаў нікога, у каго закахаўся. А тытул мне пляваць».
  «І вы сапраўды закаханыя ў гэтага маладога чалавека?» Ён усё яшчэ выглядаў здзіўленым, так як ён чуў пра гэта ўпершыню.
  - Я, - ціха сказала яна.
  «Тады мы павінны сустрэцца з ім у бліжэйшы час. Ён палічыць нас дзікунамі, калі я не сустрэну чалавека, у якога закахана мая дачка. З якой камандай ён? Я мяркую, што ён RAF, калі ён любіць лётаць.
  «Ён камандзір знішчальнай эскадрыллі ў RAF».
  Яе бацька паківаў галавой. «Скажы яму, каб стараўся дажыць да канца вайны. Нам хапіла гора ў гэтай сям'і, нам больш не трэба. І я думаю, што твая маці таксама зразумее. Яна хацела б бачыць цябе замужам за графам або герцагам. Але добры чалавек - усё, што вам трэба. Тытулу не трэба, — ён зірнуў на зямлю вакол сябе, — і ўсё гэта аднойчы стане тваім. Ты ўсё атрымаеш у спадчыну, — сумна сказаў ён, бо гэта азначала, што абодвух яго сыноў ужо няма, але ён кахаў і яе. «Ці падабаецца яму зямля?»
  «Я так думаю, тата. Я неўпэўнены. Ён любіць неба і ўсё, што ў ім».
  «Можа, ён таксама палюбіць зямлю», — сказаў ён з надзеяй, калі яны ішлі назад да дому, ціхія і паглыбленыя ў свае думкі. Ён думаў пра Уільяма і Джэфа і пра тое, наколькі рознымі былі б рэчы, калі б яны былі жывыя.
  
  —
  
  Гэта быў мірны візіт, хоць і сумны, і ім было шкада бачыць, што яна вяртаецца ў Лондан праз два тыдні. Яна не вырашыла сваю дылему наконт дзяржпрадпрыемства, калі было занадта нядобразычліва да яе бацькоў працягваць працаваць на іх і рызыкаваць сваім жыццём. Але яна магла загінуць і ў выніку бамбёжкі ў сваім інтэрнаце ў Лондане. Больш ніхто і ніякае месца не было цалкам бяспечным.
  Яна ўсё яшчэ змагалася з сумленнем аб тым, што ёй рабіць з SOE, калі ёй патэлефанаваў сам капітан Потэр з яе інтэрнату. У гэты час яна была ў сваім пакоі і спусцілася ўніз, каб пагаварыць з ім па тэлефоне ў холе.
  «Вы ўжо прынялі рашэнне?»
  «Я не», - сказала яна. «Я хачу працягваць гэта. Але ты таксама маеш рацыю, калі са мной нешта здарыцца, гэта можа забіць маіх бацькоў. Страта другога брата была вельмі цяжкай для іх, для ўсіх нас», — прызналася яна.
  «Баюся, што я зраблю вам яшчэ цяжэй», — сказаў ён. Яму было шкада яе, але яна яму была патрэбна. Алекс стаў адным з іх лепшых аператыўнікаў, і ў іх была складаная сітуацыя. «Што б вы ні абралі ў рэшце рэшт, вы мне патрэбныя для вялікай місіі праз некалькі дзён. Не маглі б вы зайсці і пагаварыць са мной пра гэта заўтра?» Ён не будзе абмяркоўваць гэта па тэлефоне, і яна не чакала ад яго гэтага.
  На наступны дзень яна сустрэлася з ім у кабінеце, і ён расказаў ёй, пра што ідзе гаворка. Яны хацелі атрымаць разведвальныя звесткі аб фабрыцы боепрыпасаў у Германіі. Ён ведаў, якая яна акуратная і старанная. Ёй не патрэбны быў напарнік, але калі нешта пойдзе не так, яна можа лёгка апынуцца ў Германіі, забіць ці адправіць у лагер для зняволеных, першае было больш верагодна. Было жорстка прасіць яе аб гэтым пасля смерці брата. Бертрам Потэр быў гатовы паважаць усё, што яна хоча рабіць. Але вайна не чакала. Яна ніколі не адмаўлялася ад місіі, і ён меў патрэбу ў ёй як ніколі. Гэта заданне патрабавала б дакладнасці да долі секунды, інакш яна б не выйшла. Яны хацелі, каб яна перадала нейкую крытычную інфармацыю, а потым збіраліся неадкладна ўзарваць завод боепрыпасаў. Яе збіраліся даставіць па паветры, як гэта было ў Францыі. І гэта не была вытанчаная місія. Гэта быў хардкор, і яна гэта ведала, калі ён гэта ёй апісваў. Але ў яго не было нікога іншага, хто мог бы заняцца гэтай працай. Ён ёй цалкам давяраў.
  
  «Ці магу я падумаць пра гэта сёння вечарам?» — спытала яна яго.
  «Так, і я буду паважаць усё, што вы вырашыце. Калі ты не хочаш гэтага рабіць, я не буду цябе падштурхоўваць, і мы знойдзем кагосьці іншага, хоць, можа, і не такога добрага». Яна ніколі не падводзіла. Ён усміхнуўся ёй. Яна ператварылася ў таго, на каго можна спадзявацца. Ён спадзяваўся, што яна пагодзіцца выканаць працу. «Магчыма, пасля гэтага ты зможаш выйсці на пенсію».
  - Напэўна, не захачу, - сур'ёзна сказала яна. «Такая праца становіцца залежнасцю. Я думаю, што я ўжо зачапіўся». Але гэта было не тое задавальненне, якое яна атрымала ў Парыжы, гуляючы з ворагам, атрымліваючы асалоду ад кожнай хвіліны і хадзячы на вечарынкі ў гламурных сукенках. Гэта было б выкарыстаннем яе розуму з таго моманту, як яна ўпала на зямлю. Яна сказала капітану Потэру, што патэлефануе яму раніцай. Яна хацела спаць на ім.
  У той вечар яна павінна была паабедаць з Рычардам, і адчула палёгку, калі яму давялося адмяніць. Двое яго пілотаў захварэлі, і ён сам збіраўся выканаць місію, якую не планаваў. Яна хацела час падумаць.
  
  Большую частку ночы яна не спала, а раніцай патэлефанавала капітану Потэру.
  - Я зраблю гэта, - проста сказала яна. «Калі я паеду?»
  «Праз два дні, у пятніцу. Мне трэба, каб вы зайшлі і заўтра правялі інструктаж на працягу ўсяго дня. Мы атрымліваем указанні непасрэдна ад прэм'ер-міністра і ваеннага ведамства». Гэта было вельмі важна, і яна павінна была сказаць Рычарду, што не можа бачыць яго на працягу наступных некалькіх дзён. Яна сказала, што вяртаецца ў Шатландыю.
  Усё, што яна сапраўды ведала, гэта тое, што яна збіралася скакаць з парашутам у Германію, і яны падлічылі, што яна прабудзе там пяць дзён, а потым ёй трэба было выбірацца. Гэта была місія, з якой людзі часта не вярталіся. Яна ведала, што павінна была гэта зрабіць, калі не дзеля бацькоў. І яна не адчувала, што можа адмовіць капітану Потэру ці сваёй краіне. Ёй трэба было гэта зрабіць, нават калі яна потым выйшла на пенсію.
  Увесь наступны дзень яна правяла на брыфінгах, асабліва вывучаючы спіс запытаў ваеннага ведамства. Яна бачыла запіску самога прэм'ера. Гэта была немалая місія. Ён быў велізарны. І было гонарам, што яны хацелі, каб яна гэта зрабіла.
  
  —
  Яна вячэрала з Рычардам вечарам перад ад'ездам. На наступную раніцу яна ад'язджала рана раніцай і сказала яму, што не можа паехаць з ім у атэль, але паедзе, калі вернецца, і хоча спланаваць з ім паездку ў Гэмпшыр, калі яны абодва сыдуць у адпачынак. Ён быў крануты тым, што яна гаварыла з бацькамі пра яго, і палічыў, што гэта добры знак. Яна казала, што яе бацька ўсведамляў, што свет мяняецца, і не вінаваціў Рычарда ў тым, што ў яго няма тытула, што было нейкай палёгкай.
  «Ці будзеш у парадку, калі заўтра паедзеш у Шатландыю?» - далікатна спытаў ён яе. «Вы выглядаеце напружаным». Ён заўсёды заўважаў кожны яе настрой і нюанс і звяртаў на гэта пільную ўвагу.
  
  "Я, напэўна," сказала яна выпадкова. «Вы ведаеце, якія дарогі. У іх поўны беспарадак туды і назад».
  «Каб я думаў, што вас хвалююць толькі дарогі. Але як бы там ні было, проста беражыце сябе. Ты патрэбны мне і тваім бацькам». У тую ноч яна кіўнула і сказала вельмі мала. Яна не магла. Яна занадта шмат думала. У яе былі падробленыя дакументы, яна будзе пераключацца паміж трыма пашпартамі, праязнымі дакументамі, якія таксама былі падробленымі, картамі, якія трэба вывучаць, сігналамі, якія трэба адпраўляць і расшыфроўваць, дыверсіяй, калі магчыма. Гэта было вялікае заданне, і вельмі далікатнае.
  Яна ў літаральным сэнсе ўпала на зямлю, калі на наступны дзень скакала з парашутам. Усё прайшло гладка, і яна сустрэла свой першы кантакт у тым месцы, куды ёй было прызначана, і атрымала неабходныя дакументы. Усе пяць дзён яна збіралася правесці ў ваколіцах зброевага завода і не хацела, каб яе пазналі, а таксама стала знаёмым тварам, што было б небяспечна для яе тады і ў будучыні.
  Яна спала са сваім пісталетам Sten пад падушкай у гатэлі, і ўвесь час насіла пісталет у кішэні. У яе быў нож камандас, і яна была напагатове дзень і ноч. Яна мала спала і адпраўляла зашыфраваныя паведамленні праз кур'ераў, якіх дасылаў мясцовы агент. Гэта былі вельмі скаардынаваныя сумесныя намаганні, і на чацвёрты дзень яна сабрала ўсю неабходную інфармацыю ў баявой пакоі. На наступны дзень яе павінны былі вывезці на верталёце.
  У тую ноч на фабрыцы боепрыпасаў выбухнула бомба, пастаўленая выпадковай групай, якая спрабавала сабатаваць фабрыку, і пачаўся пекла. Яна звязалася з Лонданам праз мясцовага аператара і спытала, што яны хочуць ад яе. Яны сказалі, каб яна ўсё роўна сыходзіла. У іх былі ўсе ўласныя дыверсійныя механізмы на месцы, і яны адчувалі, што іх аперацыя можа працягвацца. Ім было ўсё роўна, што бомбу заклаў яшчэ нехта. Але гэта прыцягнула незлічоныя нямецкія войскі ў гэты раён і ўзмацніла пільнасць.
  
  Яна паехала да месца сустрэчы самалёта, які павінен быў яе забраць. Яна паспела дакладна і пачула, як удалечыні мурлычуць рухавікі, і калі самалёт падышоў дастаткова блізка, каб прызямліцца, зенітная ўстаноўка ззаду яе прарвала яго, самалёт упаў, і пілот і наводчык загінулі. Яна знікла ў кустах і накіравалася да далёкіх пагоркаў, перш чым вярнуцца да свайго кантакту. Немцы яе не знайшлі, але яна не ўяўляла, як цяпер выбрацца і вярнуцца ў Англію. У яе былі сапраўдныя, хоць і падробленыя нямецкія праязныя дакументы, каб яна магла перамяшчацца па Германіі, але ёй трэба было абмяняць брытанскі пашпарт, каб вярнуцца ў Англію. І яна не магла ісці дадому. Звяртацца да мясцовых аператыўнікаў пасля выбуху было занадта небяспечна. Немцы будуць прыкрываць кожную пядзю тэрыторыі ад дыверсантаў, якія гэта зрабілі.
  Яна схавалася ў пагорках і чакала, пакуль назаўтра па раскладзе не выбухне завод боепрыпасаў. Яго разнесла ўшчэнт, і вынік працы Алекса быў завершаны, але ўцячы на дадзены момант не здавалася магчымым. Яна затрымалася, схаваўшыся ў лесе. Пасля выбуху яна адступіла ў горы на чатыры дні і схавалася ў пячоры з некаторымі запасамі, якія яна мела з сабой, якія падтрымлівалі яе. Яна ўвесь час сядзела, прыслухоўваючыся і спрабуючы не спаць і быць пільнай. А потым яна вярнулася ў горад і звязалася з адным з іх аператыўнікаў, выкарыстоўваючы тэлефон і код. Ён быў ашаломлены, што яна ўсё яшчэ была там. Яны дамовіліся, што самалёт забярэ яе ў тую ноч, і ў той раз гэта спрацавала без праблем. Немцы абшуквалі мясцовасць, і ёй прыйшлося хавацца аж да таго часу, як яна выйшла ў дзесяць гадзін вечара. Алекса не было дзевяць дзён замест пяці, і яны былі напружанымі. Але яна спрытна не трапіла ў нямецкі палон.
  
  Вярнуўшыся ў Лондан, яна звярнулася ў офіс SOE на Бэйкер-стрыт, і капітан Потэр чакаў яе, каб павіншаваць з незвычайна паспяховай місіяй. У яе было шмат часу, каб падумаць, хаваючыся ў пагорках, пра тое, чым яна хоча займацца.
  «Ці збіраецеся вы цяпер на пенсію?» — ціха спытаў ён. Ён спадзяваўся, што яна не будзе. Яе спакойны сон пад ціскам меў вялікую каштоўнасць для SOE.
  - Не, - сказала яна з уздыхам. «Я мяркую, што я ў назаўжды. Што робяць шпіёны, калі старэюць?» Яна пачынала здзіўляцца.
  «Яны працягваюць шпіёніць, пакуль не перастануць успомніць, хто ў якой камандзе. Некаторыя аператыўнікі застаюцца назаўжды. Напэўна, я буду, - сказаў ён, усміхаючыся ёй, удзячны, што яна засталася. Яна выканала сваю місію з бясконцай дакладнасцю.
  «Магчыма, я таксама. У любым выпадку, я зараз іду спаць. Прынамсі, гэтым разам я нікога не забіў». Але яны абодва ведалі, што аднойчы нешта падобнае паўторыцца. Гэта была прырода іх працы, а таксама вынаходлівасць і смеласць. І таго і іншага ў яе было ўдосталь.
  
  —
  «Дык як было ў Шатландыі?» - спытаў яе Рычард, калі яна сустрэлася з ім за абедам на наступны дзень. Пасля добрага сну яна выглядала больш адпачылай. Не было прыкмет таго, што яна перажыла на працягу дзевяці дзён.
  «О, ведаеце, даволі стомна, звычайна… адно і тое ж».
  «Я акажу вам гонар, не пытаючыся ў вас больш аб гэтым, - усміхнуўся ён ёй, - і пазбаўлю вас ад няёмкасці хлусіць чалавеку, якога вы кахаеце».
  Яна не спрабавала пераканаць яго ў адваротным. Яна проста адпусціла гэта. Яна была занадта стомленая, каб кагосьці ў чым-небудзь пераканаць. Усё, што ёй хацелася, гэта спаць. Яна правяла поўдзень у ваенным ведамстве, расказваючы ім аб тым, што здарылася ў драбнюткіх дэталях, і ўсе былі задаволеныя канчатковым вынікам і тым, як яны яго дасягнулі. Фабрыка па вытворчасці боепрыпасаў была цалкам разбурана другім выбухам, місія, якой яна кіравала, была амаль правалена. Сакратар прэм'ер-міністра належным чынам зафіксавала асобу агента, які прыляцеў з парашутам у Нямеччыну і заставаўся там да таго часу, пакуль усе яе мэты не былі дасягнуты.
  
  «Ці магу я ўгаварыць цябе легчы са мной у ложак?» — спытаў яе Рычард пасля абеду, але яна выглядала змучанай.
  «Можам крыху адкласці? Я занадта стамілася, каб рухацца, - сказала яна, усміхаючыся яму.
  «Я думаю, што ты сышла з мяне», — дражніў ён яе.
  «Я абяцаю, што не рабіў. Я проста стаміўся».
  «Гэта тое, што вы атрымліваеце, катаючы камяні па ўсёй Вялікабрытаніі».
  «Я мяркую, што так», - сказала яна і растала ў яго абдымках, калі ён яе пацалаваў.
  
  
  Раздзел 8
  Рычарду і Алексу нарэшце ўдалося паехаць у Гэмпшыр тым летам, у жніўні. Гэта была першая гадавіна смерці Уільяма, таму сям'я правяла трохі часу на могілках, і Рычард далучыўся да іх. Там быў маркер і для Джэфа. Але астатнія выхадныя прайшлі лёгка і прыемна. Алекс паказала Рычарду ўсе яе любімыя месцы, дзе яна гуляла з братамі, кожнае дрэва, на якое яна лазіла, ці амаль дом на дрэве, які яны пабудавалі разам, калі Вілі было пятнаццаць, Джэфу трынаццаць, а ёй адзінаццаць.
  Ён праводзіў час з яе бацькамі і доўга шпацыраваў з яе бацькам. Эдвард не пытаўся ў яго, якія ў яго намеры, ён ужо ведаў ад Алекса, але ён хацеў зразумець чалавека, за якога яна хацела аднойчы выйсці замуж, і ён яму спадабаўся. Рычард быў ветлівы, добра выхаваны і добра адукаваны. Ён не паходзіў з важнай сям'і і не меў шмат грошай, але ён быў джэнтльменам і добрым чалавекам, і ён любіў Алекса. Яе бацькі маглі гэта бачыць. Яе маці ўсё яшчэ была крыху расчараваная тым, што Алекс не клапаціўся аб шлюбе з арыстакратыяй, але Алекс сказаў, што для яе гэта нічога не значыць. І большасць мужчын, якіх яна ведала, калі раслі, былі мёртвыя.
  
  Яна была шчаслівая з Рычардам, і яны настойвалі, што не будуць заручаны да заканчэння вайны. Яны не хацелі нарабіць сябе, будуючы планы, перш чым усё скончыцца. Вайна ў Еўропе ішла амаль два гады.
  
  —
  Амерыканцы ўступілі ў вайну ў снежні таго ж 1941 года пасля нападу японцаў на Пэрл-Харбар на Гаваях. Іх уступленне ў вайну дало саюзнікам свежую энергію, і яна ім была патрэбна.
  Алекс і Рычард правялі Каляды з яе бацькамі ў Гэмпшыры, што было інакш, калі цяпер не было ніводнага з яе братоў, але Рычард дадаў новы мужчынскі элемент, і ён быў цудоўны з дзецьмі з Лондана.
  Алекс быў здзіўлены тым, наколькі яны выраслі за апошнія два гады. Некаторыя са старэйшых былі цяпер падлеткамі. Рычард шчыра падзякаваў яе бацькам за тое, што яны дазволілі яму далучыцца да іх, і яны вярнуліся ў Лондан на Новы год, як заўсёды рабіў Алекс.
  Вясной Аляксей яго амаль не бачыў.
  Тысяча бамбардзіроўшчыкаў была адпраўлена бамбіць Кёльн у траўні, яшчэ тысяча бамбіць Эсэн у чэрвені, а крыху пазней у гэтым месяцы яшчэ тысяча бамбілі Брэмен і авіязавод Фоке-Вульфа. Бамбёжкі працягваліся ўвесь 1942 год, а ў 1943 годзе брытанцы сканцэнтраваліся на знішчэнні нямецкай прамысловай базы. У той час як Рычард змагаўся з імі з паветра, Алекс часта наведваў і выязджаў з Германіі для SOE. У лістападзе 1943 г. саюзнікі пачалі чатырохмесячную кампанію бамбардзіровак з мэтай знішчэння Берліна.
  У сакавіку наступнага 1944 года Алекс саскочыў з парашутам у Германію, каб дапамагчы жменьцы афіцэраў RAF выратавацца з нямецкага лагера для ваеннапалонных Stalag Luft III, які знаходзіцца ў ста мілях на паўднёвы ўсход ад Берліна, і разам з трыма з іх паспяхова перасек мяжу. З дапамогай некалькіх аператыўнікаў яна вярнула іх у Англію. Семдзесят шэсць вязняў уцяклі з лагера, з якіх пяцьдзесят былі забітыя, дваццаць тры былі схоплены і зноў кінуты ў турму, а трое выбраліся на волю і вярнуліся. Лагер лічыўся бяспечным для ўцёкаў. Алексу ўдалося выратаваць толькі трох з іх.
  
  Праз два месяцы яна была частым госцем у баявой пакоі і стала знаёмым тварам, калі пачаліся планы наконт дня Д, уварвання ў Нармандыю. Яна дала ўсю інфармацыю, якую магла, двойчы спусцілася на парашуце ў Францыю і паспяхова вярнулася ў Англію. Калі сапраўдная бітва пачалася 6 чэрвеня, эскадрылля Рычарда была задзейнічана з паветра, а марская пяхота ЗША і армія высадзіліся на пляжы.
  Алекс больш не апраўдвалася перад Рычардам за яе частыя знікненні. Ён ужо прывык да іх. Нават кароль і каралева не бывалі ў Шатландыі так часта, як сцвярджаў Алекс. Ён клапаціўся толькі аб тым, каб яна была ў бяспецы і хутка вярталася кожны раз пасля знікнення. У іх абодвух былі часткі працы, якія яны не маглі абмяркоўваць адзін з адным, але іх мэты былі аднолькавымі: выйграць вайну і скончыць яе.
  Да таго часу, як у дзень Д пачалося ўварванне ў Нармандыю, Алексу было дваццаць восем, Рычарду - трыццаць шэсць, і яны былі закаханыя амаль чатыры гады. Яе бацькі ўжо прывыклі да яго, і ім падабалася яго кампанія. Нават Вікторыя перастала шкадаваць аб тым, што Аляксей не збіраецца ажаніцца на равесніцы па царстве і мець тытул. Яна была цалкам задаволена тым, што Алекс аднойчы стане жонкай Рычарда, калі яны абодва перажывуць вайну.
  
  На наступны год пасля Нармандыі большасць місій Алекса былі ў Францыі, а не ў Германіі. Яна сустрэлася з ячэйкамі Супраціўлення ў сельскай мясцовасці і набыла вопыт працы з выбухоўкай. Да таго часу ёй часта даводзілася абараняцца, калі трапляла ў складаныя сітуацыі, і яе нож камандас апынуўся больш карысным, чым яе пісталет, у якога таксама было сваё прызначэнне. Яна ніколі не абмяркоўвала з Рычардам зброю, якой карысталася, хоць аднойчы, у момант кахання, ён засунуў руку пад яе спадніцу ў пояс падвязак і зняў яго, трымаючы яе пісталет. Ён не распытваў яе пра гэта. Ён ведаў лепш, але характар небяспекі, з якой яна сутыкнулася, і рызыкі, якія, як ён падазраваў, яна ішла на сябе, пастаянна непакоілі яго. Калі ён знайшоў пісталет у яе поясе з падвязкамі, ён працягнуў яго ёй са здзіўленнем.
  «Я мяркую, што вы выкарыстоўваеце гэта, каб дапамагчы вам кіраваць аўтамабілем. Вы страляеце ў іншых кіроўцаў грузавікоў, калі яны вам перашкаджаюць?» — спытаў ён, падняўшы брыво.
  «Штосьці падобнае». Яна ўсміхнулася яму і не прапанавала больш ніякіх тлумачэнняў.
  «Аднак даволі маленькая зброя. Такое маленькае. Гэта сапраўды працуе?»
  «Хочаш, я табе пакажу?» - іранічна сказала яна.
  «На самай справе не, я б не стаў.» Аднойчы ён наткнуўся на яе нож камандас і нічога пра гэта не сказаў. Ён ніколі не бачыў пісталета-кулямёта, які яна хавала ў сваіх рэчах, і гэта яго сапраўды шакавала б. Нядаўна яна набыла новы пісталет з глушыцелем, апошнюю мадэль пісталета Стэна, які быў вельмі карысны. Калі яны аднойчы дурэлі на лужку падчас візіту да яе бацькоў у Гэмпшыр, яна перакуліла яго на спіну, зрабіўшы рух дзюдо, які збіў з яго дух, і пакінула яго на некалькі хвілін без дыхання на траве, пакуль ён глядзеў на яе ў здзіўленні. «Ты небяспечная жанчына, Алекс Уікхэм».
  
  "Я стараюся не быць", сказала яна сціпла.
  «Ці вучылі вас гэтаму, калі вы кіравалі машынай хуткай дапамогі або калі атрымлівалі правы на кіраванне грузавікамі?» Яму было цікава, што яна зрабіла, але не націскаў на яе. Ён ведаў, што не варта падкопвацца.
  «Патроху таго і іншага». На працягу некалькіх гадоў ён адчуваў, што ёсць рэчы пра яе, якія ён не хацеў і не мог ведаць. Гэтак жа, як былі рэчы ў яго місіях, якімі ён не мог з ёй падзяліцца. Гэта не мела значэння. Яны дастаткова ведалі адзін пра аднаго, і іх каханне з кожным годам мацнела. Яны цалкам давяралі адзін аднаму.
  У апошнія дні вайны абодва яны ўвесь час бегалі з задання на заданне. Алекс цесна супрацоўнічаў з ваеннай разведкай, усё яшчэ атрымліваючы заданні ад SOE, і эскадрылля Рычарда была ў паветры больш, чым на зямлі.
  Праз адзінаццаць месяцаў пасля ўварвання ў Нармандыю яно нарэшце скончылася 8 мая 1945 г. І яна, і Рычард сыгралі важную ролю ў апошнія дні вайны, і праз тыдзень пасля капітуляцыі Германіі камандзір Рычарда паведаміў яму, што ён павінен быць узнагароджаны Заслужаным лётным крыжам. Алекса надзвычай ім ганарылася, а сама не чакала прызнання. Тое, што яна рабіла за апошнія пяць гадоў, яна рабіла дзеля любові да радзімы і дзеля таго, каб паскорыць канец вайны. Гэта было даўно, пасля амаль шасці гадоў вайны ў Еўропе. Яна не атрымала прызнання за сваю таемную шпіёнскую дзейнасць, у адрозненне ад Рычарда, які быў героем вайны.
  Яе маці тады была занятая пошукам бацькоў, якія некалькі гадоў не наведвалі дзяцей. У некалькіх было, але не так шмат, або пасля рэкамендацый урада, або таму, што яны не маглі сабе гэта дазволіць, або гэта было занадта цяжка. І многія загінулі, пра што яны ведалі. Вікторыя больш за ўсё падтрымлівала сувязь з бацькамі, але ў канцы вайны адзінаццаць з дваццаці дзяцей засталіся сіротамі, і толькі дзевяцёра мелі сем'і і дамы, куды трэба было вярнуцца.
  
  Вікторыя доўга абмяркоўвала гэта з Эдвардам, і яны параіліся з Алексам. Яны хацелі працягваць прапаноўваць дом адзінаццаці дзецям, якія практычна выраслі там і больш не мелі сем'яў. Аляксей згадзіўся. Гэта падалося правільным, і дзеці былі ў захапленні. Малодшаму споўнілася васемнаццаць праз сем гадоў, і Вікторыя адчувала, што клопат пра іх будзе займаць яе, бо абодвух яе сыноў ужо няма, і яна сумнявалася, што Алекс паедзе з Лондана нават цяпер. Яна была шчаслівая, што Рычард і Алекс наведваліся так часта, як маглі.
  Дзевяць дзяцей, чые бацькі былі яшчэ жывыя, вярнуліся ў Лондан праз два тыдні пасля абвяшчэння міру, і ўсе плакалі, калі яны ад'язджалі. Абяцалі часта пісаць і наведвацца. Уікхэмы былі цудоўныя для іх. Дзеці называлі сваіх дабрадзеяў цёткай Вікторыяй і дзядзькам Эдам.
  У апошнія дні пасля заканчэння вайны Алекс сустрэўся з Бертрамам Потэрам, і яны падзялілі сэндвіч у яго кабінеце. На стале ў яго ляжалі паперы, складзеныя амаль да столі.
  «Што цяпер адбываецца?» — спытала яна яго. Пасля пяці гадоў сумеснай працы ён усё яшчэ быў яе начальнікам, але яны таксама былі сябрамі.
  «Я мяркую, што яны ў рэшце рэшт нас закрыюць», - сказаў ён. «Мы дасягнулі сваёй мэты. Вайна скончылася».
  «Шпіёнаў мірнага часу няма?» - сказала яна, усміхаючыся яму.
  «Ёсць, але гэта ўсё ў вайскоўцаў. Мы былі асобныя і незалежныя, хоць і супрацоўнічалі з імі. Нам было весела, ці не так?» Ён выглядаў настальгічным з гэтай нагоды.
  
  «Часам, — прызналася яна, — часам я была напалохана да смерці». Алекс рабіла тое, на што яна ніколі не лічыла сябе здольнай, але праца ў SOE заўсёды здавалася правільным. Яна толькі ненадоўга паставіла пад сумнеў гэта пасля смерці Джэфа дзеля бацькоў, але ўсё роўна засталася. Яна была гатовая памерці за сваю краіну.
  «Што ты цяпер будзеш рабіць? Вярнуцца ў Гэмпшыр?» – спытаў яе Бертрам.
  «Думаў на лета паехаць, маме дапамагчы. Яна вырашыла пакінуць адзінаццаць дзяцей. Яны ўсе сіроты. Астатнія дзевяць проста пайшлі дадому. Праз шэсць гадоў яны не будуць адчуваць сябе дома. У любым выпадку, пасля лета, я мяркую, я буду шукаць працу, спадзяюся, у Лондане. Гэмпшыр занадта ціхі для мяне. Так заўсёды было. І ты?" Яна ведала, што ў яго няма ні жонкі, ні дзяцей. Усё яго жыццё — гэта яго праца, і людзі, якіх ён там ведаў.
  «Мне спатрэбіцца каля года, каб аформіць дакументы і прывесці ўсё ў парадак, перш чым мы зможам афіцыйна зачыніць свае дзверы». Ён агледзеў свой кабінет, і Алекс мог лёгка паверыць, што яму спатрэбіцца год, каб прайсці праз усё гэта, а можа, і два. «Вы заўсёды можаце дапамагчы мне ў канцылярскай працы, калі хочаце. Хопіць, каб заняць дзясятак чалавек».
  "Я мог бы." Яна выглядала так, быццам гэтая ідэя ёй спадабалася, ёй падабалася працаваць на яго, і Бертраму відавочна таксама спадабалася гэтая ідэя. «Я патэлефаную вам у верасні, калі буду гатовы вярнуцца. Я таксама хачу прымусіць Рычарда застацца ў Гэмпшыры на некаторы час.
  «Што ён будзе рабіць без эскадрыллі знішчальнікаў? Ён ляціць у крыві. Ён лёгка ад гэтага не адмовіцца».
  «Гэта добрае пытанне. Сам ён яшчэ не знайшоў адказу. Урокаў палётаў недастаткова, каб заняць яго. А лятаць цяпер умеюць амаль усе, прынамсі, тыя, хто хоча. Астатнія спадзяюцца больш ніколі не пачуць гук самалётаў. Гэта ім будзе нагадваць вайну».
  
  —
  
  Праз два тыдні, калі яна гатавала барановыя адбіўныя на вячэру ў кватэры, якую яны час ад часу пазычалі ў сябра, яна абярнулася і ўбачыла ззаду Рычарда, які стаяў на адным калені на падлозе з рашучым выразам твару.
  "Ты ў парадку?" Яна паняцця не мела, што ён робіць, і тут да яе дайшло. На яго твары быў знарочысты выраз. «Цяпер? Пакуль я рыхтую?”
  «Так, зараз. Я чакаў дастаткова доўга. Я чакаў гэтага моманту амаль пяць гадоў». Яна кінула тое, што рабіла, зняла фартух, выключыла печ. «Аляксандра Вікторыя Эдвіна Уікхэм, ты акажаш мне гонар выйсці за мяне замуж і стаць маёй жонкай?» Яна не чакала, што гэта так на яе паўплывае, але яе вочы адразу напоўніліся слязьмі, яна кіўнула і адказала.
  «Так, буду», — урачыста сказала яна, і тады ён здзівіў яе яшчэ больш. Ён пацягнуўся да яе рукі і надзеў ёй на палец заручальны пярсцёнак з невялікім дыяментам. Гэта было прыгожа, і яна глядзела на яго з недаверам. «Божа мой, калі ты гэта зрабіў?»
  — Учора, — з гонарам сказаў ён. «Я пайшоў у Аспрэй. Гэта антыкварыят». Ён ідэальна пасаваў, і тады ён устаў і пацалаваў яе. Яна нешта прыдумала пасля яго. «Вы пыталіся ў майго бацькі?»
  «Гады тры-чатыры таму. Я яму сказала, што мы не будзем заручацца да вайны». Рычард выглядаў вельмі задаволеным сабой, і пра барановыя адбіўныя забыліся.
  Ён яшчэ жыў на базе, а яна ў інтэрнаце і ведала, што хутка трэба будзе з'ехаць. Яны выкарыстоўвалі кватэру свайго сябра, калі хацелі правесці ноч разам і не хацелі ехаць у гатэль. Кватэра адчувалася больш як дом. Муж і жонка, якія там жылі, разводзіліся і пакуль ім не карысталіся. Яна сустрэла кагосьці, калі ён быў у іншым месцы.
  
  Аляксей зноў разагрэў барановыя адбіўныя, і яны селі вячэраць за стол на кухні. Кватэра сапраўды была занадта малая для іх, але яны любілі час ад часу праводзіць ночы разам. Да вайны такое ў Аляксея не атрымалася б. Але пасля шасці гадоў свабоды, паветраных налётаў і дыверсій ніхто не звяртаў увагі на тое, што рабілі іншыя, і большасць старых правілаў адышлі на другі план. Яны не маглі жыць разам, не будучы жанатымі, але яны маглі праводзіць ночы разам, пакуль яны былі стрыманыя і ніхто не ведаў.
  «Калі ты хочаш ажаніцца?» — спытала яна яго, калі яны абедалі.
  «Хутка. Учора. Чатыры гады таму, - сказаў ён, усміхаючыся ёй. «Хочаш тут ажаніцца?»
  «Давайце зробім гэта ў Гэмпшыры з маімі бацькамі. У ліпені?»
  «Ідэальна. Я павінен быў выйсці з RAF да таго часу. А потым я павінен знайсці працу. У мяне ёсць некаторыя ідэі».
  «Мне трэба ўзяць сукенку», - сказала яна летуценна, і ён усміхнуўся ёй. Ён быў рады, што яны дачакаліся. Цяпер яны маглі планаваць сваю будучыню разам, не клапоцячыся аб тым, хто памрэ на наступны дзень, або калі яна аўдавее ў першы месяц іх шлюбу.
  У тую ноч яны патэлефанавалі яе бацькам і паведамілі ім навіны. Яны былі ў захапленні. Вянчалі ў царкве, а дома гасцявалі ў суседніх сяброў. Рычард думаў, што некалькі яго сяброў з каралеўскага флоту таксама прыедуць. Ён хацеў, каб адзін з іх стаў яго шаферам. Алекс хацела, каб яе бацькі былі сведкамі, і бацька праводзіў яе па праходзе.
  
  Яна хацела знайсці сукенку перад ад'ездам у Гэмпшыр, і маці прапанавала сваю сукенку трыццаці чатырох гадоў таму, што значыла для яе больш. Вікторыя спусцілася па параднай лесвіцы ў бацькоўскім доме ў 1911 годзе. Пасля гэтага яны пераехалі ў сямейны дом Эдварда, а яго маці ў той час яшчэ жыла ў пасагным доме. Цяпер ён быў незаняты. Аднойчы яны захоўвалі яго для Алекса, але ў рэшце рэшт увесь маёнтак стане яе, а яе братоў не будзе.
  Рычард па-ранейшаму валодаў фермай свайго бацькі, але здаў яе ў арэнду фермерам-арандатарам і не быў там шмат гадоў. Фермер быў вельмі адказным, і Рычарду падабалася атрымліваць ад гэтага невялікі прыбытак, хоць ён і не хацеў там жыць. І, як і Аляксей, цяпер гэта было яго, як адзінага, хто выжыў. Аднойчы Алекс будзе валодаць усім маёнткам бацькі. Вайна знішчыла іх сем'і і загінула ўсіх братоў і сясцёр. Гэта здарылася з многімі.
  
  —
  Праз два тыдні Алекс з'ехаў у Гэмпшыр. Яна спустошыла тое, што мела ў інтэрнаце, і везла гэта з сабой у цягнік у Гэмпшыр у двух чамаданах. Рычард збіраўся далучыцца да яе туды праз тыдзень. Яны павінны былі ажаніцца ў канцы ліпеня, і Рычард сказаў, што яму ёсць з кім сустрэцца ў Лондане наконт іх будучыні. Ён быў трохі загадкавы з гэтай нагоды, і Алекс дазволіў яму. Яна ведала, што ён скажа ёй, калі будзе гатовы.
  У вясельнае падарожжа яны збіраліся на поўдзень Францыі. Яны гаварылі пра тое, каб адправіцца ў Венецыю, але Італія ўсё яшчэ была ў бязладзіцы, хоць Венецыя прайшла праз вайну адносна цэлай. На іх напалі толькі аднойчы, калі сто самалётаў разбамбілі гавань і знішчылі там усе нямецкія караблі, але горад застаўся некранутым. У іншых раёнах многія дарогі былі разбамбілі, і паўсюль былі завалы. Частка Італіі была ў руінах. Замест гэтага яны збіраліся ў Каны на Рыўеры, каб паляжаць на пляжы тыдзень і папесціцца на сонейку разам, а потым вярнуцца ў Гэмпшыр на рэшту лета. Алекс запэўніў яго, што заслужыў гэта пасля шасці гадоў кіравання знішчальнікамі і камандавання эскадрылляй.
  
  Яна адчувала сябе прынцэсай, калі вярнулася дадому. Яе маці мітусілася за яе і падрыхтавала іх лепшы пакой для гасцей для яе і Рычарда. Пакой яе дзяцінства быў для іх замалы. А ў пакоі для гасцей яны былі б у супрацьлеглым крыле ад яе бацькоў.
  Наступныя два тыдні яны з маці рыхтаваліся да вяселля. Выбралі кветкі ў гадавальніку, склалі меню, нанялі кейтэрынга на абед. Яны запрасілі паўсотні сяброў з суседніх дамоў і ферм і некалькі добрых сяброў з Лондана. З нармаваннем па-ранейшаму дзейнічала, яны не маглі зладзіць вялікае вяселле або абслугоўваць больш людзей. Але яны былі шчаслівыя з блізкімі сябрамі. Яны абодва страцілі столькі. А вясельную сукенку на Аляксею перарабіла маці. Падышло ідэальна.
  Вікторыя наняла невялікую мясцовую групу, каб былі танцы. Нарэшце яны зладзілі свята. Падзяліцца з сябрамі было чым радасным, а не трагедыяй. Скончылася вайна, нарэшце Аляксей ажаніўся. Яна толькі шкадавала, што там былі яе браты.
  
  
  Раздзел 9
  , якое яе бацькі зладзілі для іх, было менавіта тым, чаго хацелі Рычард і Алекс. Маленькія, элегантныя, інтымныя, але больш нефармальныя, чым большасць вяселляў мінулага. Быў цудоўны сонечны дзень для прыёму на адкрытым паветры ў садзе яе бацькоў. Музыка ў царкве была выбраная імі. Вікторыя сама расставіла кветкі, а Аляксей нёс вытанчаны букецік з малюсенькіх белых архідэй і ландыша, якія раслі ў аранжарэі бацькоўскай сядзібы.
  Ежа была смачная. Некаторыя рэчы ўсё яшчэ было цяжка дастаць, але іх было дастаткова, і гэта было прыгожа прыгатавана і пададзена, а танцавальная музыка была цудоўнай рамантычнай. Рычард танцаваў з Вікторыяй, а Алекс з яе бацькам, і ён бачыў, якая яна шчаслівая. Іх адзінаццаць прыёмных дзяцей былі адзінымі даглядчыкамі Алекса, усе апранутыя ў белае. Вікторыя пашыла іх вопратку, і яны ганарыліся тым, што сталі часткай цырымоніі. Яны ўвайшлі ў царкву перад ёй і выглядалі чароўна. Напрыканцы дня, калі сышоў апошні госць, нацешыўшыся вялікай колькасцю шампанскага, соладавага віскі і выдатнай ежы і танцуючы амаль да паўночы, жаніх і нявеста пайшлі ў свой пакой, які Вікторыя ўпрыгожыла белымі архідэямі. .
  
  На наступны дзень пасля сняданку пара села на цягнік, які ў канчатковым выніку даставіў іх у Ніцу на поўдні Францыі на мядовы месяц. Рычард забраніраваў для іх нумар у «Карлтане» з балконам і відам на Міжземнае мора. Элегантны гатэль на набярэжнай Круазэт падчас вайны выкарыстоўваўся ў якасці ваеннага шпіталя, а цяпер аднаўляецца ў першапачатковым выглядзе і ўжо адкрыты як гатэль. На працягу наступнага тыдня яны елі ў інтымных рэстаранах, шпацыравалі па набярэжнай Круазет, купаліся ў моры, ляжалі на пляжы і цешыліся тым, што нарэшце сталі парай у мірны час. Алекс старанна зачыніла ўсю баявую зброю ў куфар і перанесла яе на гарышча ў Гэмпшыры перад іх вяселлем. Цяпер гэта было мінулае.
  Іх мядовы месяц быў усім, пра што Алекс марыў і заўсёды хацеў, і яны вярнуліся ў Гэмпшыр загарэлымі і расслабленымі. Алекс насіла простае залатое кольца з заручальным, і Вікторыя і Эдвард былі рады іх бачыць.
  Праз некалькі дзён пасля іх вяртання, за вячэрай з бацькамі Алекса, Рычард падзяліўся сваімі планамі на будучыню. Ён быў у Міністэрстве замежных спраў перад тым, як прыехаць у Гэмпшыр на вяселле. Ён спрабаваў думаць пра тое, у чым бы ён быў добры, і забяспечыў бы цікавае жыццё для іх. Ні адзін з іх не хацеў пасяляцца ў Гэмпшыры, прынамсі пакуль, і ён не мог уявіць сябе ні банкірам, ні нават настаўнікам. Адзінае навучанне, якое ён праходзіў, было ў якасці пілота, і ён не мог уявіць сябе, каб утрымліваць сям'ю за кошт таго, што ён зарабіў, даючы ўрокі да вайны. Ён не хацеў быць камерцыйным пілотам і ўвесь час знаходзіцца ўдалечыні ад Алекса. Думка аб камерцыйных палётах прымусіла яго адчуць сябе кіроўцам аўтобуса.
  «Гэта можа здацца вам вар'яцтвам, - сказаў ён асцярожна, - але я думаў, што дыпламатычны корпус можа быць цікавы. Нас накіравалі ў чужую краіну на чатыры гады, а потым пераехалі ў іншае месца. І ў рэшце рэшт я меў бы паважаную пасаду ў Міністэрстве замежных спраў». Ён паглядзеў на Алекс пасля таго, як прапанаваў ідэю, і яна ўсміхнулася. Ён сказаў гэта з вялікім трапятаннем. Тое, што яны апісалі яму, гучала вельмі экзатычна, і з дарам Алекса да моваў яна была б ідэальнай жонкай дыпламата, і ён адчуваў, што яна будзе прыгожа забаўляць, пасля таго, як ён бачыў, як Алекс вырас. Яна мела вопыт і падрыхтоўку. "Што думаеш?" Гаворачы гэта, ён паглядзеў на жонку. «Вы не супраць пажыць некалькі гадоў па ўсім свеце, перш чым мы пасялімся ў Англіі?»
  
  - Мы спадзяваліся, што ты захочаш вярнуцца ў Гэмпшыр, - расчаравана сказаў Эдвард. «Гэта цудоўнае месца для выхавання дзяцей».
  «Я ўпэўнены, што мы ў канчатковым выніку апынемся тут, — ветліва сказаў Рычард, — але гэта таксама было б незвычайным вопытам для дзяцей расці ў розных краінах і культурах да гэтага, і для нас таксама».
  "Мне падабаецца гэтая ідэя", - сказаў Алекс, калі яна загаварыла. «Нам ніколі не будзе сумна, і мы сустрэнем столькі цікавых людзей». Гэта быў ідэальны кантрапункт яе апошнім пяці гадам у якасці шпіёна, ад якіх яна з некаторымі сумненнямі адмовілася. Без яе пакутлівых місій жыццё здавалася б вельмі ціхім, нават сумным. Рычард быў у захапленні ад таго, што ёй спадабалася яго ідэя, і ён не збег з крыкамі з пакоя. Яна была ідэальным партнёрам для такой авантуры. У яе была прага новых уражанняў, людзей, месцаў і моў.
  «Яны сказалі, што я правяду шэсць-дзевяць месяцаў у Міністэрстве замежных спраў, праходжу навучанне, а потым нам дадуць першае заданне. Гэта можа быць незвычайнае месца». Бацькі Алекса былі здзіўлены, ім і ў галаву не прыходзіла, што яны захочуць катацца па свеце, мяняючы дом і краіну кожныя чатыры гады. Але Вікторыя павінна была прызнаць, што гэта ім пасавала, і яна падумала, што Рычард падумаў пра гэта вельмі прадпрымальна. Алекс таксама была поўная захаплення ад яго, і яна не магла прыдумаць нічога лепшага або што хацела б большага.
  
  «Ты геніяльны!» — сказала яна яму, калі крыху пазней яны засталіся адны ў спальні.
  «Ці будзе цяжка выхоўваць дзяцей у розных краінах і пераязджаць кожныя чатыры гады?» Гэта было яго адзінае ваганне, і яны абодва хацелі дзяцей.
  «Я так не думаю», - сказаў Алекс, падумаўшы. «Гэта значна пашырыла б іх жыццёвы вопыт. І нам вельмі дапамаглі б амбасады. Мы б вельмі сапсаваліся». Яна ўсміхнулася яму. Гэта быў ідэальны план.
  «Калі вы згодныя, я пачну працаваць у Міністэрстве замежных спраў у верасні, і наступнай вясной яны адправяць нас на першы пост. Калі хочаш, мы маглі б завесці дзіця зараз, і тады яно народзіцца да нашага ад'езду, - сказаў ён з бляскам у вачах. Ён вельмі хацеў мець дзяцей.
  «Я думаю, што гэта было б цяжка, вазіць зусім маленькае дзіця ў нейкае экзатычнае месца. Давайце спачатку абжывемся і пазнаёмімся з краінай, а потым будзем нараджаць дзяцей». Для яе гэта падалося значна лепшым планам, чым везці нованароджанага ў нейкую далёкую краіну, якая можа быць прымітыўнай ці нават варожай. «Аднак мне падабаецца ідэя быць у дыпламатычным корпусе. Дарагая мая, ты геній!» Яна абняла яго за шыю і пацалавала, а праз некаторы час яны знайшлі шлях да ложка і заняліся каханнем. У іх быў час і магчымасць цяпер, летам, калі ніхто з іх не павінен быў працаваць, і яны былі жанатыя. Алекс ніколі не быў такім шчаслівым, і Рычард быў у захапленні ад таго, што ёй спадабаўся яго план на іх будучыню. Праблема была вырашана.
  
  —
  
  Была сярэдзіна жніўня, калі Аляксей адкрываў пошту, якую ёй пераслалі з інтэрната. Яна атрымала ліст афіцыйнага выгляду, і, прачытаўшы яго, яе вочы расплюшчыліся ад здзіўлення. Яе бацькі толькі што прыйшлі з прагулкі, Рычард збіраўся лавіць рыбу, а Алекс паабяцаў пайсці пагуляць з дзецьмі.
  «Я атрымаю два медалі», — сказала яна са здзіўленнем, гледзячы на іх з лістом у руцэ. Георгіеўскі медаль і OBE. Гэта былі грамадзянскія медалі, а не ваенныя, таму што SOE афіцыйна не ўваходзіла ў Ваенную разведку.
  «Для чаго?» — спытала маці.
  - Мая ваенная праца, - сказала яна, усміхаючыся Рычарду.
  «За кіраванне грузавіком?» Яе бацька глядзеў скептычна.
  «Ну, не зусім так. Я зрабіў крыху больш за гэта». Рычард усміхаўся ёй, успамінаючы пісталет і нож камандас, якія ён знайшоў, і ён падазраваў на працягу некалькіх гадоў, што яна робіць больш, чым яна прызнавала для ваенных намаганняў, верагодна, значна больш, хоць ён нават не мог падумаць. здагадацца, наколькі гэта, або навучанне, якое яна атрымала для гэтага.
  «Наколькі больш за гэта?» — спытала яе маці. Двума медалямі за нязначны ўклад ёй не далі.
  «О, не так шмат», — няўцямна сказаў Алекс, нават цяпер не ў стане сказаць больш. «Рычард — герой вайны, я — не». Яна добра ведала пра сваё абяцанне не раскрываць сваю шпіёнскую дзейнасць на працягу дваццаці гадоў. Гэта была ўрачыстая клятва.
  
  «Вы, напэўна, нешта зрабілі, калі вам даюць медаль». Яе бацька быў збянтэжаны, але яна не магла расказаць ні ім, ні каму-небудзь пра разведвальныя і дыверсійныя місіі, якія яна выконвала, і пра частыя заданні ў тыле ворага, дапамагаючы групам Супраціўлення ў акупаванай Еўропе і Германіі. Бертрам нядаўна нагадаў ёй аб яе клятве. Яна гэта добра запомніла.
  «Я пераклала шмат дакументаў для Yeomanry», - сказала Алекс, калі Рычард уважліва назіраў за ёй і адчуваў, што ў гэтай гісторыі было значна больш, чым яна магла ім расказаць ці калі-небудзь расказала б. Ён успомніў яе частыя адлучкі, нібыта дастаўляючы камяні ў іншыя часткі Вялікабрытаніі. Ён падазраваў, што праўда іх здзівіла, але не настойваў. Яе бацькі былі здзіўлены, і пасля яна з удзячнасцю паглядзела на Рычарда.
  «Дзякуй, што не ціснуў на мяне», — сказала яна яму.
  «Я разумею, і я ганаруся табой», - сказаў ён пяшчотным голасам. Не ведаючы дэталяў, ён падазраваў, што ў яго жонцы было значна больш, чым хто-небудзь з іх мог бы ведаць. Ён мог толькі здагадвацца і думаў, ці працавала яна ўсю вайну ў ваеннай разведцы. А калі так, то яна ніколі не зможа ім сказаць. «Усе тыя разы, калі ты знік, Алекс, гэта было часткай гэтага, ці не так?» Яна кіўнула, але не магла сказаць больш. - Я так і думаў, - ціха сказаў ён.
  Зброя ў яе яшчэ была зачыненая на гарышчы. Яны не прасілі яе вярнуць. Яна хацела захаваць іх, калі б яны ёй дазволілі. Капітан Потэр не казаў ёй вяртаць іх, таму яна гэтага не рабіла.
  - Я проста ўдзячны, што цябе не забілі, - з пачуццём сказаў Рычард. І яна таксама, пра іх абодвух. Рычард толькі шкадаваў, што яна не магла расказаць ім больш. «Я думаў, што ты задумаў нейкае свавольства, я проста спадзяваўся, што гэта не занадта сур'ёзна», - сказаў ён з палёгкай. «Я не ведаю, якія табе медалі даюць, — урачыста сказаў ён, — але я ўпэўнены, што ты іх заслужыў, Аляксей, і ты іх заслужыў». Яна кіўнула і была ўдзячная, што ён паважаў яе маўчанне і не падштурхоўваў яе з гэтай нагоды.
  
  «Я спадзяюся, што я,» сказала яна з сур'ёзным выглядам.
  «Я іду на рыбалку», - сказаў ён, адпускаючы яго. Ён пацалаваў яе, і яны разам выйшлі з дому, каб яна магла пагуляць з дзецьмі, як і абяцала.
  «Як вы думаеце, што яна зрабіла, каб атрымаць гэтыя медалі?» — спытала Вікторыя ў Эдварда, калі яны разам сядзелі ў бібліятэцы пасля таго, як двое маладых людзей выйшлі.
  «Магчыма, мы не хацелі б ведаць», - мудра сказаў ён. «Падчас вайны было шмат сакрэтнай дзейнасці».
  «Я спадзяюся, што яна не зрабіла нічога небяспечнага», - сказала Вікторыя, але, прынамсі, яна перажыла гэта і вайна скончылася.
  Па дарозе на рыбалку Рычард думаў пра тое, як мала яны ведаюць Алекса. Яна была адважная жанчына, ён заўсёды адчуваў гэта пра яе.
  І калі Вікторыя зірнула ў акно, яна ўбачыла Алекса, які гуляе з дзецьмі ў садзе, як і любая маладая жанчына яе ўзросту. Яна задумалася, чаго яны не могуць здагадацца пра яе, і вырашыла, што лепш не ведаць.
  
  
  Раздзел 10
  Невялікая вераснёвая цырымонія ўзнагароджання Алекс двума медалямі, якія ёй уручылі, была сціплай падзеяй у офісе SOE пад старшынствам Бертрама Потэра і прысутным другарадным чыноўнікам з ваеннага ведамства. Бертрам вымавіў кароткую прамову, і яго павага да Алекс і любоў да яе ззялі. Прадстаўнік ваеннага ведамства начапіў на яе медалі і паціснуў ёй руку. Больш нікога не было, каб убачыць гэта, і ёй было шкада, што Рычард і яе бацькі не могуць быць там. Пасля Марлен падала портвейн і печыва, якое Бэтрам набыў сам, каб зрабіць свята больш святочным.
  Ён казаў пра мужнасць і страсць Алекс да сваёй краіны, яе рашучасць выканаць кожную місію, незалежна ад таго, наколькі яна небяспечная і складаная. Ён сказаў, што яна ніколі не адмаўлялася і не адмаўлялася ні ад аднаго даручэння, і зноў і зноў ішла ў тыл ворага ў страшных умовах, ні хвіліны не вагаючыся. Ён сказаў, што яна была адным з іх лепшых аператыўнікаў і цалкам заслужыла медалі і ўдзячнасць сваёй краіны. Ён казаў пра яе вернасць, яе адвагу і гатоўнасць зрабіць усё, што ў яе сілах, каб дапамагчы выйграць вайну. Аляксей быў глыбока крануты тым, што ён сказаў.
  
  Бертрам прызнаў, што было занадта шмат такіх неапетых і невядомых герояў, як яна, якія дзейнічалі таемна, выконвалі кожны загад, рызыкавалі жыццём і ў занадта многіх выпадках гублялі іх ворагам. Гэта была дарагая вайна для ўсёй краіны.
  Алекс ужо пагадзіўся заходзіць у офіс два разы на тыдзень, каб дапамагчы Бертраму ўпарадкаваць яго гору папер, так што не было патрэбы з ім развітвацца. І ёй было сумна пачуць, што ўжо ідзе гаворка пра закрыццё офіса. Не было прычын для існавання SOE пасля заканчэння вайны, і далейшых прызначэнняў не прадугледжвалася. Іх аператыўнікі былі ўжо расфармаваныя. З гэтага часу MI5 будзе кантраляваць любыя разведвальныя місіі ўнутры краіны, а MI6 будзе займацца ўсімі міжнароднымі. SOE састарэла ў мірны час, таму ўсім, хто на іх працаваў, было сумна ўсведамляць, што яна хутка знікне ў аналах гісторыі. Гэта зрабіла нашмат больш важным змяшчэнне дакументаў Бертрама ў архіў, і Алекс быў рады дапамагчы яму ў гэтым.
  Пасля цырымоніі, на якую Рычард не змог прысутнічаць, ён адвёў яе на абед у Рулз, дзе яны не былі з часоў вайны. Гэта быў іх любімы рэстаран. Яны толькі што знайшлі невялікую кватэру ў Кенсінгтане і знялі яе мэбляваную на паўгода, бо ведалі, што вясной паедуць на першае прызначэнне Рычарда. Яны яшчэ не ведалі, дзе гэта будзе. Краіна з цяжкасцю ўставала на ногі, чакаючы масавых праектаў рэканструкцыі і рэстаўрацыі. У многіх раёнах горад быў разбураны, як і іншыя ў Еўропе. Германія была ў руінах, і Італія не нашмат лепш. Францыя панесла меншы ўрон, так хутка капітулюючы перад ворагам. Іх мастацкія скарбы былі разрабаваны і скрадзены ў велізарных колькасцях акупацыйнай арміяй і членамі вярхоўнага камандавання СС, якія прыбылі ў Парыж выключна з гэтай мэтай. Цяпер было вядома, што французы спрытна схавалі многія свае скарбы пад зямлёй, а Супраціўленне дапамагло ім капаць тунэлі і пячоры, дзе захоўвалася іх самае каштоўнае мастацтва. Але многае было страчана і вывезена на варожую тэрыторыю, і было б цяжка адсачыць і яшчэ цяжэй вярнуць. Супрацоўнікі французскага музея былі поўныя рашучасці зрабіць гэта, і многія артэфакты ўжо былі дастаўлены з тунэляў і вернуты ў Луўр.
  
  Алекс успомніў, як палкоўнік фон Майсэн згадваў пра шматлікія паездкі Герынга ў Францыю, каб прывезці цягнікі са скарбамі французскага мастацтва назад у Германію. Гэта было занадта рэальна цяпер, калі вайна скончылася і выявіліся велізарныя страты, якія яны панеслі. Аляксей пацікавіўся, ці жывы яшчэ палкоўнік, перажыў вайну? Яна таксама задавалася пытаннем, ці падумаў ён яе сарамлівай, бязвольнай маладой жанчынай, ці зразумеў, што яго падманулі. Яна ведала, што выбралася якраз своечасова, але гэта была адна з яе самых займальных місій, адзіная ў сваім родзе і паспяховая. Яна атрымала ўсю інфармацыю, якую патрабавала ваеннае ведамства.
  
  —
  Да кастрычніка Рычард уладкаваўся на працу ў Міністэрстве замежных спраў, рыхтуючы яго да ролі ў пасляваеннай дыпламатыі. Ён уважліва сачыў за сусветнымі навінамі, спрабуючы здагадацца, куды яго накіруюць на першае заданне, і заставаўся адкрытым для ўсіх магчымасцей. Яны з Алексам абмяркоўвалі сусветную палітыку да позняй ночы. Еўропа ўсё яшчэ была ў мітусні, і кожная краіна была моцна адзначана вайной. Харчаванне ў Англіі па-ранейшаму было дэфіцытным, пасевы абмежаваныя, а эканоміка пакутавала ад таго, што трэба было шмат аднаўляць. У Азіі былі свае праблемы. Рычард не думаў, што яго туды адправяць. Расія захапіла ўсходнюю Германію, прарэзаўшы Берлін. Пасада ў краінах Усходняга блока была б складанай задачай. Яны таксама былі знішчаныя вайной і галоднымі, людзі галадалі. І праблемы былі ва ўсёй Брытанскай імперыі.
  
  У Індыі былі праблемы з таго часу, як віцэ-кароль у той час, калі была аб'яўлена вайна, непрыемны і непапулярны лорд Лінлітгаў, аб'явіў вайну ад імя Індыі, не параіўшыся з індыйскімі нацыяналістычнымі палітыкамі. У выніку іх левыя кангрэсмены выступілі супраць вайны, і самы гучны з іх, Джавахарлал Неру, быў адпраўлены ў турму на тры гады і толькі нядаўна быў вызвалены. Імперскую Індыю раздзіралі пастаянныя бітвы паміж індусамі і мусульманамі з патрабаваннямі раскалоць краіну, частыя кровапраліцці і рызыка грамадзянскай вайны. Два мільёны індыйцаў служылі ў брытанскіх узброеных сілах, большасць з якіх зараз вернецца ў Індыю, каб дадаць нязгоды і блытаніны. Гэта здавалася невырашальнай праблемай, і пакуль яны былі сканцэнтраваны на вайне ў Еўропе, брытанцы страцілі ўладу і кантроль у іншых частках імперыі. Здавалася, што дні Брытанскай Індыі палічаны, што Рычард уважліва вывучаў.
  Быў люты 1946 года, калі Міністэрства замежных спраў нарэшце паведаміла Рычарду аб яго прызначэнні намеснікам дарадцы віцэ-караля, паважнай пасадзе, якая дасць яму месца ў першым шэрагу перад зменамі, непазбежнымі ў бліжэйшыя месяцы, і каштоўнай пасадай. палігон для яго. За месяц да гэтага адбыўся мяцеж Каралеўскіх ВПС Індыі. А за некалькі тыдняў да гэтага ў Калькуце адбыліся дэманстрацыі, у якіх многія ўдзельнікі былі забітыя, а потым на працягу дня пачаліся новыя забастоўкі ў знак пратэсту супраць іх смерці. Яны толькі што былі апавешчаныя ў Міністэрстве замежных спраў таксама пра мяцеж каралеўскага індыйскага флоту і пра яшчэ адну забастоўку ў Бамбеі, дзе было забіта дзвесце чалавек.
  
  «Гэта неспакойныя часы ў імперскай Індыі, Мантгомеры. У вас будзе няпростая задача. Мы лічым, што незалежнасць Індыі будзе непазбежнай, і мы хацелі б, каб гэта адбылося з як мага меншым кровапраліццем, што можа быць невыканальным. Падзел таксама можа быць непазбежным. Нэру будзе важным гульцом у будучыні. Крышна Менон - парушальнік спакою найгоршага гатунку, а Махатма Гандзі - іх духоўны лідэр. Там ёсць надзвычайныя эканамічныя магчымасці, Карачы і Бангалор квітнеюць, а ў іншых раёнах яны галадаюць. Вы, вядома, праінфармуеце пра ўсё гэта цяпер, калі мы ведаем, куды вы едзеце», — усміхнуўся яму прадстаўнік МЗС.
  «Умовы жыцця выключна добрыя, як заўсёды, шмат прыслугі. У нас ёсць для вас даволі прыемны дом, і ёсць мноства грамадскіх мерапрыемстваў у брытанскай і міжнароднай супольнасцях. Гэта заўсёды была пасада, якая падабалася нашым людзям. Я ўпэўнены, што вы таксама. І шмат іншых жанчын, каб пацешыць вашу жонку. Вы адпраўляецеся праз чатыры тыдні на караблі. Гэта доўгі шлях, але пасажырскія караблі вяртаюцца ў строй ваенна-марскім флотам і пераабсталяваны для выкарыстання ў мірны час. Гэта будзе прыгода, Мантгомеры. Поспехаў вам. Вашы брыфінгі пачынаюцца праз тры дні.
  «Віконт Уэвэл — віцэ-кароль, ён добры хлопец. Я сам з ім працаваў, вельмі сумленна. Ён той чалавек, з якім вы можаце пачаць сваю кар'еру. Чатыры гады ў Індыі, асабліва ў гэты час, шмат чаму навучаць вас. Я ўпэўнены, што вы станеце амбасадарам у наступным туры. Чатыры гады праходзяць хутчэй, чым можна сабе ўявіць. Часу дастаткова, каб асвоіцца і па-сапраўднаму пазнаёміцца з краінай, але не так доўга, каб не захацелася пераходзіць да наступнай пасады». Рычард кіўнуў, спрабуючы засвоіць усё, што яму сказалі.
  Яму ўспомнілася тое, што яны ад'язджаюць праз чатыры тыдні, і ён хацеў паведаміць Алекс, каб яна пачала рыхтавацца. Ён ведаў, што яна хоча правесці час з бацькамі ў Гэмпшыры, перш чым яны ад'едуць. У яго было шмат спраў, і ён хацеў паведаміць свайму арандатару на яго ўласнай ферме, што ён будзе ў Індыі на наступныя чатыры гады. Зараз гэта гучала як цэлае жыццё. Але яго арандатар быў цвёрдым і надзейным, так што на адзін клопат менш. Рычард усміхнуўся, разважаючы, колькі ў іх будзе дзяцей да таго часу, як яны пяройдуць да наступнай пасады. І калі не лічыць палітычных пытанняў, якія будуць займаць яго, гэта будзе камфортнае жыццё для іх, куды больш камфортнае, чым у іх малюсенькай кватэрцы ў Лондане ці нават жыццё ў маёнтку яе бацькоў. Пасля вайны атрымаць дапамогу было амаль немагчыма. Больш ніхто не хацеў быць прыслугай. Усе яны аддавалі перавагу рабоце на заводах і ў ведамствах, а таму многія юнакі не вярнуліся з вайны.
  
  Ён чакаў Алекс, калі яна вярнулася дадому з працы з Бертрамам той ноччу. Яна засталася пазней, чым звычайна, з усіх сіл, каб стварыць для яго архіўную сістэму. Ён быў бліскучым лідэрам, але не ўмеў ствараць запісы або абнаўляць файлы, і ім трэба было шмат чаго нагнаць, бо яны вельмі добра ведалі гульцоў і заданні.
  Як толькі Алекс убачыла хваляванне ў вачах Рычарда, яна зразумела, што ёсць навіны. Ён сказаў ёй, як толькі яна зняла капялюш і паліто, перш чым яна нават паспела сесці.
  «Праз чатыры тыдні вылятаем», — выпаліў ён, як школьнік, які павінен нешта важнае далажыць. «Мы едзем у Індыю. Я буду намеснікам дарадцы віцэ-караля, а гэта не важная пасада. Але мне трэба шмат чаму навучыцца». Яна бачыла, як ён быў шчаслівы, калі ён абняў яе рукамі і падняў з зямлі.
  «Гэта вельмі захапляльна!» Яна таксама была шчаслівая. Індыя гучала захапляльна, яна шмат пра гэта чытала. «Цікава, ці атрымаюць яны незалежнасць, пакуль мы там».
  
  «Гэта гучыць так, хаця гэта не будзе простай зменай у індуістаў і мусульман. Мусульмане хочуць падзелу і сваёй дзяржавы. З-за гэтага амаль напэўна будзе пралітая кроў. Але мы будзем у бяспецы ў Нью-Дэлі. Яны сказалі, што ў нас вельмі добры дом. Такім чынам, мы бяжым. У вашага мужа-пілота ёсць сапраўдная праца, і нас чакаюць цікавыя гады. Дзякуй за тое, што ты такі добры від спорту, - сказаў ён і пацалаваў яе. «Пойдзем на вячэру, каб адсвяткаваць». Яны зайшлі ў суседні паб, у які часта бывалі, і пачаставалі бангерамі і пюрэ. Каўбаскі былі яшчэ крыху тонкія, але смачныя.
  Алекс ужо думала пра ўсё, што ёй трэба зрабіць у бліжэйшыя тыдні, і што яна хацела б спакаваць. Тое, што ёй не трэба, яна збіралася пакінуць з бацькамі. Яна ведала, што ёй спатрэбіцца вячэрняя вопратка ў Індыі, для грамадскага жыцця, якое яны там вялі, і хацела быць апранутай належным чынам і прымусіць Рычарда ганарыцца ёю. Яе вячэрнія сукенкі з лонданскага сезона адзінаццаць гадоў таму выглядалі стомленымі і састарэлымі. З таго часу новых не купляла. Яе маці сказала, што дасць Алексу ад яе. Яна павінна была паведаміць Бертраму, што з'язджае, каб ён мог наняць кагосьці іншага, каб дапамагчы з файламі. Марлен была ўражана. Яны па-ранейшаму называлі яе кодавым імем, хоць яе сапраўднае імя было Вівіан Спенс.
  Калі на наступны дзень Алекс паведаміў Бертраму гэтую навіну, той выглядаў прыгнечаным. Ён ведаў, што яны чакаюць замежнага прызначэння Рычарда, але ён спадзяваўся, што гэта будзе не так хутка.
  «Праз чатыры тыдні?» Ён быў прыкметна збянтэжаны.
  «Я ненавіджу гэта рабіць, але мне сапраўды трэба сысці праз два. Мне трэба ўсё спакаваць і арганізаваць, і я хачу правесці час з бацькамі. Да іх яшчэ далёка, і я не ўпэўнены, як часта яны будуць выбірацца туды, каб убачыць нас. Ім будзе цяжка, калі мы зьедзем». Яна баялася гэтага за іх, цяпер, калі яна была іх адзіным дзіцем. Але яна павінна была ісці за Рычардам, як яго жонка, і яны не скардзіліся. Аднак гэта было б балюча для іх. Яна была яшчэ больш удзячная цяпер, калі ў іх былі прыёмныя дзеці, каб адцягнуць іх.
  
  «Тады нам давядзецца працаваць хутчэй і зрабіць усё магчымае ў бліжэйшыя два тыдні», — сказаў Бертрам з выглядам рашучасці, змяшанай з панікай. Столькі заставалася зрабіць. І яму толькі што паведамілі, што офіс SOE закрыецца ў чэрвені, праз чатыры месяцы. Ён не бачыў, як яны могуць скончыць да таго часу, але яны павінны былі б. SOE было гісторыяй, яна скончылася.
  Алекс старанна працавала за сваім сталом у малюсенькім кабінеце, які ёй прызначылі, і яна старанна закрывала файл за файлам, і ў храналагічным парадку пакавала іх у скрынкі, калі заканчвала. Усё гэта павінна было быць перададзена ў архіў ваеннага ведамства пасля закрыцця SOE.
  Бертрам увайшоў у яе кабінет з сур'ёзным выглядам, калі яна паклала чарговую папку ў скрыню, якая была ўжо напалову запоўнена. Любому было б лёгка зразумець яе сістэму, калі б яны калі-небудзь захацелі выкапаць файлы з архіваў, і яна рабіла дбайную інвентарызацыю для галоўнага спісу з імёнамі кожнага аператыўніка, і кожнае заданне мела нумар файла, які яны маглі Перакрыжаваная спасылка.
  «Мне вельмі непрыемна вас перапыняць, але не маглі б вы зайсці ў мой кабінет на хвілінку?» – спытаў яе Бертрам.
  «Вядома», — сказала яна, спыняючы тое, што рабіла. «Штосьці не так? Я нешта забыўся?»
  "Зусім не. Тут нехта жадае цябе пабачыць». Яна пайшла за ім у кабінет, і высокі хударлявы мужчына з сівымі валасамі стаяў ля акна, глядзеў вонкі і ўсміхаўся ім, калі яны ўваходзілі. Бертрам прадставіў іх. Яго звалі Лайл Брыджэс, ён быў вельмі вытанчанага выгляду і меў вочы, якія ўспрымалі ўсё. Алекс адчула, што ён уважліва яе разглядае, калі яна села за стол насупраць Бертрама, а Лайл Брыджэс сеў у крэсла побач з ёй. Ён дакладна зразумеў сутнасць і мэту свайго візіту.
  
  - Я шмат чуў пра вас, місіс Мантгомеры, і капітан Потэр дазволіў мне прачытаць ваш файл. Гэта вельмі ўражвае. Хацелася б, каб вы ўсе гэтыя гады працавалі ў нас у ваеннай разведцы, але вы гэта рабілі ўскосна. Дзякуючы такім аператыўнікам, як вы, мы выйгралі вайну». Яна ўсміхнулася таму, што ён сказаў. «Краіне трэба больш такіх людзей, як вы. Часам я думаю, што жанчыны - нашы лепшыя агенты. Яны больш практычныя, чым мужчыны, а часам і больш бясстрашныя. Яны не гавораць пра гэта, яны проста заходзяць і робяць працу. Я разумею, што вы хутка паедзеце ў Індыю», — сказаў ён.
  «Мой муж далучыўся да дыпламатычнага корпуса», - асцярожна сказала яна. «Індыя будзе нашым першым прызначэннем. Мы вельмі рады гэтаму».
  «Там цяпер цікавы час, набліжаецца незалежнасць і, магчыма, падзел. Вам не будзе сумна». Ён усміхнуўся ёй. Яна ўсё яшчэ не ведала, чаму Бертрам іх пазнаёміў і чаго ад яе хоча Лайл Брыджэс. Вайна скончылася, як і яе праца ў SOE, і яны з'язджалі праз чатыры тыдні. Яна разумела, што ў час вайны ён быў у ваеннай разведцы, але цяпер усё гэта скончылася. Ва ўсякім разе для яе гэта была гісторыя. «Вам напэўна цікава, чаму я хацеў сустрэцца з вамі. Для большасці людзей вайна скончылася. Але мы вартавыя, якія ніколі не спяць. MI5 адсочвае нацыянальную бяспеку ўнутры краіны, а MI6 з'яўляецца замежным аддзяленнем. У нас ёсць аператыўнікі па ўсім свеце, нават у мірны час. І ваша паездка ў Індыю зараз - гэта вельмі цікавая сітуацыя, для вас і для нас, і магчымасць для вас працягваць служыць вашаму каралю і вашай краіне, а таксама абараняць нашых суайчыннікаў ад пагроз любога роду, часам нават да таго, як яны адбудуцца .
  
  «Я бачыў і чытаў пра тое, якую адданасць вы праявілі ў сваёй працы ў SOE, і вы прыцягнулі ўвагу некаторых маіх калег падчас сесій, на якіх вы прысутнічалі ў ваеннай зале, асабліва перад днём D. Там нічога не праходзіць бясследна». Ён усміхнуўся ёй, і яго вочы былі вострымі, назіраючы за яе рэакцыяй на тое, што ён сказаў. «Калі б вы далучыліся да нас, мы не чакалі б ад вас актыўнай ролі, як на вайне. Але ў вас ёсць магчымасць збіраць інфармацыю ад людзей, якіх вы сустракаеце, тое, што вы чуеце або назіраеце. Індыя далёкая ад Лондана, часам людзі маюць тэндэнцыю быць больш адкрытымі ў калоніях, нават калі Індыя збіраецца не быць ёю і стаць незалежнай нацыяй, што робіць яшчэ больш важным трымаць руку на пульсе. Вы сустрэнеце многіх індыйскіх чыноўнікаў, якія нас цікавяць, у выніку працы вашага мужа з віцэ-каралём. Мы хацелі б спытаць вас, калі б вы былі нашымі вачыма і вушамі ў Індыі і проста паведамлялі нам, што вы бачыце і з кім сустракаецеся, што чуеце, хто наведвае вячэры, на якія вы ходзіце, ці каго вы запрашаеце да сябе дадому . Магчыма, вы нават атрымаеце ад нас указанне на гэты конт. Абед з жонкай важнага чыноўніка можа даць вам масу інфармацыі. Нас гэта ўсё цікавіць», — прызнаўся ён.
  «І як я магу падзяліцца з вамі інфармацыяй?»
  «Мы дамо вам невялікі радыёперадатчык, замаскіраваны пад аптэчку, і вы можаце дасылаць нам паведамленні ў кодах. Ніякай рызыкі для вашай перадачы няма, цяпер няма небяспекі, што яе хтосьці перахопіць і расстраляе, як гэта было падчас вайны ў тыле ворага. Гэта проста інфармацыйны паток паміж вамі і MI6 і спосаб працягваць служыць сваёй краіне, калі вы пагаджаецеся гэта рабіць. Рызыкі няма. Але ваш допуск да бяспекі застанецца такім жа, як і цяпер, у выпадку, калі вы сустрэнеце канфідэнцыяльную інфармацыю. Вы яшчэ не былі дэактываваны ў нашых файлах, так што рабіць больш нічога не трэба. Вы можаце звяртацца да нас раз на тыдзень, калі нічога не адбываецца, або пасля кожнага грамадскага мерапрыемства, каб даць нам спіс тых, каго вы сустрэлі. Гэта вельмі стрымана ў параўнанні з тым, што вы рабілі апошнія пяць гадоў. І гэта зойме ў вас вельмі мала часу. Я мяркую, што ваш муж будзе займаць вас усімі мерапрыемствамі, якія вы павінны наведваць у рамках яго працы. Таму ваша цяперашняя сытуацыя будзе нам такая цікавая». Яна кіўнула і нічога не сказала, разважаючы пра гэта.
  
  «Ці змагла б я сказаць мужу?» — спытала яна. Яна не хацела зноў хаваць ад яго таямніцы, таму што павінна была пра ГП і не магла нават сказаць яму цяпер. Адкрыты паток інфармацыі і сумленны абмен паміж імі падаваліся важнымі.
  «Баюся, што не», - адказаў Брыджэс. «Каб быць у бяспецы. Мы лічым гэта строга сакрэтным, на выпадак, калі вы сутыкнецеся з чымсьці важным для нацыянальнай бяспекі. Лепш за ўсё, насамрэч абавязкова, каб ён не ведаў». Аляксей зноў кіўнуў. «Вы падумаеце?»
  - Я буду, - ціха сказала яна. Чаго ён хацеў ад яе, было зразумела. Нават калі стаўкі і наступствы не былі такімі цяжкімі, ён хацеў, каб яна працягвала заставацца шпіёнам, а яна не была ўпэўненая, што хоча гэтага рабіць. Апошнія восем месяцаў яна лічыла гэты раздзел свайго жыцця закрытым. І цяпер яны хацелі, каб яна зноў адкрыла яго і схлусіла Рычарду. Тое, што яны хацелі, не гучала складана, але гэта паставіла яе ў няёмкую сітуацыю. Ёй вельмі падабалася ідэя мець нешта больш важнае, чым проста абедаць з іншымі жанчынамі і хадзіць на вечарынкі з Рычардам уначы. Пакуль дзяцей у іх яшчэ не было, час у яе быў на руку.
  «Гэтым разам табе заплаціла б MI6. Не багацце. Штомесяц мы плацім вельмі сярэднюю суму на банкаўскі рахунак. Занадта шмат грошай прыцягне ўвагу, таму мы захоўваем іх у суме, якую вам не трэба тлумачыць, як мы рабілі раней».
  
  Усё круцілася ў яе галаве, калі чалавек з МІ-6 паціснуў ім руку і выйшаў, а яна паглядзела на Бертрама праз яго стол.
  «Вы з імі звязваліся, ці яны гэта ініцыявалі?» — спытала яна, зацікавіўшыся гэтым.
  «Мне ўчора патэлефанавалі з MI6. Гэта была цалкам іх ідэя. Напэўна, яны бачылі дасье Рычарда ў Міністэрстве замежных спраў. Яны ўсё бачаць».
  «Як ты думаеш, што мне рабіць?» Яна хвалявалася.
  "Я думаю, што вы павінны гэта зрабіць", - сказаў ён без ваганняў. «Вы не тая жанчына, якая марнуе ўсё жыццё на тое, каб прыбірацца, наносіць макіяж і размаўляць з іншымі жанчынамі. Вам трэба зрабіць нешта больш важнае. І гэта не толькі пра цябе, Аляксей. Вы любіце сваю краіну, я таксама. Такія людзі, як мы, павінны знайсці спосаб служыць. Што яшчэ ёсць? Дзе была б Англія без нас?» Ён усміхнуўся ёй.
  «Не можа быць так важна сказаць ім, з кім я сустракаюся на вечарынках».
  «Ніколі не ведаеш. Яны б не спыталі вас, калі б гэта было не так, а Індыя зараз з'яўляецца рассаднікам інтрыг і палітычных канфліктаў. Гэта можа ператварыцца ў сапраўдны беспарадак, калі яны не справяцца з гэтым належным чынам, асабліва з падзелам. Мусульмане хочуць кавалак Індыі, каб стварыць сваю краіну, Пакістан. Індыя ў асноўным індуісцкая, і яны таксама хочуць, каб мусульмане выйшлі». Алекс чытаў пра гэта некалькі месяцаў. «Там можа быць поўнамаштабная рэлігійная вайна, якой мы ніколі не бачылі».
  "Што ты збіраешся рабіць?" Яна задавалася пытаннем аб гэтым, але ў апошні час не пыталася ў яго.
  «Я вярнуся ў MI5, каб захаваць краіну ў бяспецы дома, — усміхнуўся ён, — пакуль ты катаешся па свеце і маеш тузін слуг, якія апранаюць цябе і падаюць сняданак у ложак. Дрэнна жыць не будзе, — з любоўю сказаў ён. Жыццё ў калоніях заўсёды было раскошным і прыемным.
  
  «У Індыі ёсць больш, чым гэта, нашмат больш», — сказала яна. «Я хачу наведаць святыні і паспрабаваць лепш зразумець рэлігійныя праблемы паміж індуістамі, мусульманамі і сікхамі». Яна прагучала для яго наіўна, але з добрых намераў.
  «Ужо адно гэта справа ўсяго жыцця. Гэта чароўнае месца. Там я служыў у войску гады таму. Але ў гэтым ёсць і жорсткі бок. Будзьце ўважлівыя да гэтага».
  «Як вы думаеце, мне будзе пагражаць небяспека, калі я вазьму працу?» - шчыра спытала яна яго, давяраючы яму быць шчырым з ёй.
  «Не, не ведаю. Гэта ручны бок шпіянажу, што яны вам прапануюць. Вы былі б крыніцай інфармацыі для MI6, не больш за тое. Іх тысячы па ўсім свеце. Яны не чакаюць, што вы вырашыце іх праблемы там. Праблемы занадта вялікія для гэтага. Яны проста хочуць імёны і месцы і тое, што кажуць людзі. Гэта можа быць весела». Яна таксама так думала. Яна проста не была ўпэўненая, ці хоча зноў стаць шпіёнкай. Ёй падабалася не працаваць з таго часу, як быў абвешчаны мір, але яна хацела знайсці чым заняцца ў Індыі, інакш яна ведала, што ёй будзе сумна. «Падумай аб гэтым сёння вечарам», - прапанаваў ён, і яна ўздыхнула.
  «Я ненавіджу хлусіць Рычарду».
  Бертрам засмяяўся. «Большасць жанчын так, пра значна менш вартыя рэчы, чым нацыянальная бяспека. І ты б яму не хлусіў. Ён не будзе пытацца ў вас, ці вы ўсё яшчэ шпіён. Яму гэта ніколі не прыйдзе ў галаву». Гэта была праўда. Магчыма, ён нешта падазраваў пра яе ваенную дзейнасць, але ніколі не пытаўся і не пытаўся. Калі ён і падазраваў, то ведаў, што яна не магла сказаць яму. «Заспіце сёння ўвечары. MI6 вельмі хоча вас мець. Гэта ж яны сказалі, калі мне патэлефанавалі. Яны пачакаюць».
  Пасля гэтага Алекс пайшла дадому, яе думкі былі напоўнены размовай з прадстаўніком MI6 у той дзень, і Рычард заўважыў, што яна, здавалася, рассеяная. Яна сказала, што ў яе балела галава ад таго, што яна цэлы дзень перабірала запыленыя файлы.
  
  «Ну, гэта амаль скончана». Ён усміхнуўся ёй. «Неўзабаве ты будзеш дамкай для вольнага часу з арміяй слуг». Ён ганарыўся тым, што можа забяспечыць ёй гэта праз сваю працу.
  «Гэта гучыць грэшна бязвольна», - збянтэжана сказала яна. «Мне трэба будзе чымсьці заняцца».
  «Нараджайце дзяцей», — сказаў ён, зноў пяшчотна ўсміхаючыся ёй. «Там табе было б лягчэй з такой дапамогай». Яна кіўнула. Ёй таксама спадабалася гэтая ідэя, як толькі яны пасяліліся, што і было іх планам. Яна пацікавілася, ці ёсць у шпіёнаў дзеці. Яна меркавала, што яны зрабілі. Яна адчувала сябе менш вінаватай, калі думала пра гэта цяпер. Яе любоў да роднага краю не паменшылася і з заканчэннем вайны. І працаваць на MI6 было б спосабам быць карысным, без вялікай рызыкі для яе, як сказаў Бертрам. Небяспекі для працы не было. І якая шкода будзе, калі яна раскажа ім, каго бачыла на вячэрах і што яны гаварылі? Гэта было так мала, каб зрабіць для сваёй краіны. Яна амаль прыняла рашэнне, калі заснула ў тую ноч.
  На наступную раніцу яна прачнулася ў выдатны дзень. Рычард гаварыў пра палітычную сітуацыю ў Індыі за сняданкам, і цяпер яна знайшла ўсё гэта захапляльным.
  Да таго часу, як яна дабралася да офіса SOE, яна прыняла рашэнне і больш не адчувала сябе вінаватай. Рычард служыў сваёй краіне па-свойму. У яе было сваё, нават калі яно было больш падпольным. Яе сумленне было чыстым.
  Яна зайшла ў кабінет Бертрама, як толькі прыйшла.
  «Я зраблю гэта», - сказала яна на адным дыханні, і ён падняў вочы з усмешкай.
  "Добрая дзяўчынка. Я ведаў, што ты будзеш. Гэта вельмі мала намаганняў, з магчымай карысцю для нацыянальнай бяспекі і без рызыкі для вас». Гэта была і яе выснова.
  
  Праз некалькі хвілін яна патэлефанавала Лайлу Брыджэсу са свайго кабінета, і ён выглядаў задаволеным. «Сардэчна запрашаем у MI6, місіс Мантгомеры. Ты ўвесь час павінен быў быць адным з нашых. Я не ведаю, як мы сумавалі па табе. Мы павінны былі вырваць вас з SOE на пачатку вайны. Нам спатрэбіцца дзень, каб інфармаваць вас. Вам не трэба навучанне ў нас. Прачытаў вашу схему навучання. Цяпер вам нічога з гэтага не спатрэбіцца, але гэта добра ведаць. Я мяркую, што ў вас усё яшчэ ёсць вашыя "аксэсуары". Ён меў на ўвазе яе зброю, і яна зразумела.
  "Так."
  «Трымайце іх. Іх заўсёды добра мець. Мы дамо вам перадатчык, калі вы прыйдзеце на інструктаж». Яны прызначылі дату, калі яна прыйдзе ў іх офіс, перш чым яна ад'едзе ў Гэмпшыр на апошнія два тыдні ў Англіі. Яна вярнулася да Бертрама, каб сказаць яму.
  «Брава, дарагая. Адзін раз шпіён заўсёды шпіён, - сказаў ён і засмяяўся. «Няма прычын не рабіць гэтага», — сказаў ён больш сур'ёзна. «А МІ6 — добрае аддзяленне. Найлепшы."
  «Дзякуй за параду», — сказала яна і ўжо выходзіла з кабінета, калі ён зноў загаварыў.
  «Называйце мяне Берці», - ціха сказаў ён, і яна паглядзела на яго і ўсміхнулася. Ён больш не быў яе начальнікам. Яны былі калегамі, і гэта было прыемнае адчуванне, нібы скончыць, або пасталець.
  «Дзякуй, Берці», - сказала яна і пайшла назад у свой кабінет. Яна села за свой стол, усё яшчэ ўсміхаючыся. Яна зноў была шпіёнкай. Было значна лепш, чым яна думала. Гэта надало яе жыццю асаблівы сэнс. І Берці меў рацыю. Рычарду не трэба было ведаць.
  
  
  Раздзел 11
  Лекс у Гэмпшыры з бацькамі праляцелі незаўважна, і Рычард далучыўся да яе ў апошнія некалькі дзён. Да таго часу ён скончыў усе свае брыфінгі. Яна зрабіла сваё з MI6 за адзін дзень, перш чым з'ехаць у Гэмпшыр, але ніхто не ведаў, акрамя Берці. Яна апошні раз паабедала з ім перад ад'ездам, і ён паабяцаў заставацца на сувязі. Яна будзе сумаваць па ім і па яго мудрых парадах.
  Эдвард і Вікторыя прыйшлі правесці іх на лодцы, калі яны адплылі з Саўтгемптана. Міністэрства замежных спраў замовіла для іх праезд у першым класе на SS Aronda, караблі British India Steam Navigation Company. Яму было пяць гадоў, у першым класе было сорак пяць пасажыраў, у другім — сто дзесяць і дзве тысячы дзвесце семдзесят восем «пасажыраў без палубы». Гэта быў вельмі зручны карабель, хоць і не такі раскошны, як некаторыя еўрапейскія ці нават брытанскія караблі. Вядома, што ежа была цудоўнай, а пасажыры першага класа ўвечары апраналіся модна і афіцыйна. Карабель таксама перавозіў груз, і падарожжа зойме чатыры тыдні, што здавалася доўгім, але яны абодва ўзялі стос кніг і артыкулаў для працы і задавальнення, у асноўным пра Індыю. Трэба было так шмат чаму навучыцца, і Алекс хацела ведаць усё, што магла, калі трапіла туды. Увечары на лодцы таксама збіраліся наведаць грамадскія мерапрыемствы. Алекс прыхапіў з сабой некалькі куфраў, у асноўным з летняй вопраткай, каб насіць яе ў жахлівую спякоту. Яны не планавалі вяртацца ў Англію ў бліжэйшыя некалькі гадоў. Яе бацькі сказалі, што паспрабуюць прыехаць прыкладна праз год, і Алекс спадзяваўся, што так і будзе. Магчыма, да таго часу ў іх нават народзіцца ўнук, і ў гэтым выпадку яна была ўпэўненая, што яны прыедуць.
  
  Іх канчатковае растанне было такім балючым, як і баяўся Алекс. Вікторыя ўсхліпвала, а ў Эдуарда былі слёзы, калі ён абняў Алекса, які ледзь мог гаварыць. Рычард адчуваў сябе востра вінаватым за тое, што забраў яе ад іх, але магчымасці ў дыпламатычным корпусе былі бязмежнымі і занадта спакуслівымі, і Алекс таксама хацеў пайсці. Яна проста ненавідзела пакідаць бацькоў цяпер, калі яе братоў няма. Яна была іх апошнім выжылым дзіцём, што ім усім было немагчыма ўявіць. І такім свежым здаваўся боль страты.
  Прагучаў гудок лодкі, і яе бацькі злезлі і махалі з прычалу, пакуль Алекс магла іх бачыць, а потым яна павярнулася да Рычарда, які стаяў ля парэнчаў побач з ёй на рэзкім сакавіцкім ветрыку.
  "Ты ў парадку?" — занепакоена спытаў ён, абняўшы яе рукамі. «Прабач, Алекс». Ён адчуваў сябе так, быццам скраў яе ў іх.
  «Не будзь. У нас будзе цудоўнае жыццё ў Індыі, - шчодра сказала яна, выціраючы апошнія слёзы са шчок насоўкай, якую падарыла маці. Пахла яе парфумай.
  Пасля гэтага яны адправіліся даследаваць карабель і зарэзервавалі столік у сталовай. Мора было неспакойным, калі яны выязджалі з Саўтгемптана, а неба было шэрым. Гэта быў прыдатны спосаб з'ехаць з Англіі, але пасля гэта разгладзілася, і ў тую ноч Алекс апранула просты чорны вячэрні сукенка сваёй маці, а Рычард пасля гуляў у більярд. Для іх гэта было падобна на мядовы месяц.
  
  Большую частку дзён яны ляжалі на шэзлонгах і чыталі, накрываючы іх коўдрамі і прысутнымі сцюардамі, якія падавалі ім булён і печыва для тых, хто хварэў на марскую хваробу, хоць пасажыраў было няшмат. Да гэтага часу гэта было гладкае падарожжа. Кожны вечар яны вячэралі ў сталовай, а ўдзень гулялі ў шаффлборд. Яны размаўлялі з іншымі парамі, якія ехалі ў падарожжа, і праз чатыры тыдні адчувалі сябе старымі сябрамі, калі прычалілі ў Індыі.
  Алекс амаль не мог спаць мінулай ноччу, чакаючы, пакуль раскрыюцца таямніцы Індыі, а Рычард вельмі хацеў узяцца за працу і сустрэцца з віцэ-каралём і саветнікам, сваім непасрэдным начальнікам, чалавекам, на якога ён будзе працаваць.
  Двое англа-індыйскіх памочнікаў прыехалі сустрэць іх у док у Калькуце з аўтамабілем, прадастаўленым Домам урада, і іншым транспартным сродкам для іх багажу. Калі Рычард глядзеў, як здымаюцца іхнія куфры, Алекс азіраўся на людзей, жанчын у сары з самацветамі, з накрытымі галовамі і біндзі на ілбах. На вуліцах каля дока былі жабракі і дзеці з адсутнымі канечнасцямі, якія рвалі ёй сэрца. І сярод іх цягнуліся рознакаляровыя вазкі, веласіпеды, удалечыні палац, цяжкі пах кветак і спецый у паветры. Гэта было ўсё, што яна думала, што гэта будзе. Дарогі былі перапоўнены людзьмі, калі яны ад'язджалі ад прычала, і яна глядзела ў акно на славутасці, якія праходзілі міма. Яна амаль не размаўляла з Рычардам, яе так заінтрыгавала ўсё вакол, і ён таксама ўважліва назіраў.
  Іх адвезлі з прыстані на цягнік, а затым на працягу дзевяцісот міль да Нью-Дэлі, дзе яны будуць жыць. Купэ першага класа было зручным і раскошным. Наперадзе іх чакаў трыццацігадзінны шлях.
  
  Паездка ў Нью-Дэлі была доўгай і стомнай, і калі яны нарэшце прыбылі, іх адвезлі ў раён маёнтка Лодзі, недалёка ад садоў Лодзі. Гэта быў апошні жылы раён, пабудаваны падчас брытанскага праўлення, дзе жылі ўрадавыя чыноўнікі. Яны ўвайшлі ў вароты і праехалі па вузкай дарозе міма буянства рознакаляровых кветак, саду і газона, якія былі ідэальна дагледжаныя. Вялікія дрэвы зацянялі дом, які выглядаў як невялікі віктарыянскі палац, і яго называлі «бунгала». Паўтузіна слуг стаялі на вуліцы, усе апранутыя ў белае, і чакалі, каб сустрэць іх, калі яны прыбылі. Гэта было нават прыгажэй, чым усё, што ўяўляў сабе Алекс. Хлопцы прыбеглі з задняга боку дома, каб дапамагчы кіроўцам з багажом, і індыйскі мужчына ў заходнім адзенні выйшаў наперад і глыбока пакланіўся.
  «Я Санджай, ваш дварэцкі, сэр. Мая жонка Іша і я да вашых паслуг». Ён зноў пакланіўся Алексу, і зграбная з выгляду жанчына падышла да яго. Ён прадставіў яе сваім новым гаспадарам, яна таксама пакланілася.
  Хуткімі тэмпамі несьлі ў хату Алексавы куфры, як зьявілася чарада юнакоў і дзяўчат. Іх было не менш за тузін, і чацвёра мужчын даглядалі бездакорны сад. Рычард і Алекс зайшлі ў дом, і ад прыгажосці ў яе перахапіла дух. У дзвюх вялікіх прыёмных і сталовай, у кожнай з якіх быў шырокі балкон, столі былі не менш за пятнаццаць футаў у вышыню. Водар экзатычных кветак быў цяжкі ў паветры дома, і вялізныя вееры ляніва кружылі на столі, рухаючы вельмі мала паветра, але ў пакоях было адносна прахалодна. Прыгожая лесвіца збоку вяла ў спальні. На другім паверсе былі дзве вялізныя спальні з гардэробнымі для кожнай, а паверхам вышэй — паўтузіна гасцей. Іша растлумачыў, што слугі размяшчаюцца ў асобным будынку. Затым яна прапанавала паказаць Алексу кухню, і Алекс спусціўся за ёй па задняй лесвіцы на галоўны паверх і праз вузкі праход у вялізны пакой, дзе працавала паўтузіна чалавек, а кухар аддаваў ім загады на хіндзі, мову, якой Аляксей яшчэ не спрабаваў авалодаць. Часцей за ўсё тут выбіралі хіндзі, урду або панджабі. І было мноства іншых дыялектаў па ўсёй краіне.
  
  Шэф-повар быў апрануты ў белую індыйскую вопратку і нізка пакланіўся Алекс і загаварыў з ёй на хуткай хіндзі, запэўніўшы яе ў сваёй глыбокай павазе і адданасці, як перакладала Іша.
  «Калі ласка, скажыце яму дзякуй». Алекс не прывыкла размаўляць праз перакладчыка, але тут у яе не было іншага выйсця, і Рычард таксама планаваў выкарыстоўваць перакладчыкаў.
  «Колькі людзей працуе тут, у доме?» — спытаў Аляксей у Ішы.
  «У доме толькі чатырнаццаць, мэм, але ў многіх з іх ёсць дзеці або сем'і, якія прыходзяць на дапамогу ўдзень». Аляксей налічыў не менш за дваццаць чалавек, якія кідаліся да гэтага часу. І яна падазравала, што ўсім ім дрэнна плацяць, але яны выглядалі шчаслівымі, вясёлымі і ўдзячнымі, што былі там. Там не было ніводнага кіслага, незадаволенага твару, усе былі чыстыя і акуратныя, і дом быў бездакорны.
  Іх спальня была аздоблена бледна-блакітным атласам, з фіранкамі ў тон покрыва і мэблі, велізарнымі вокнамі, якія выходзілі на балконы, і аканіцамі, калі дні былі занадта гарачымі. Было ўжо цёпла, а быў толькі красавік, яна магла ўявіць, як горача можа быць у жніўні. Алекс чытаў, што мужчыны заўсёды скардзіліся на свае смярдзючкі і фракі, а таксама на цяжкую зімовую форму, якую ім даводзілася насіць на дзяржаўных мерапрыемствах і афіцыйных мерапрыемствах, асабліва ў выпадку наведвання каралеўскай сям'і, што дагэтуль здаралася часта і, магчыма, будзе адбывацца радзей. яны дамагліся незалежнасці, якая станавілася ўсё больш верагоднай. Незалежнасць павінна была паўплываць на жыццё людзей у Індыі, калі яна больш не была калоніяй Брытанскай імперыі. Тады яны будуць прытрымлівацца індыйскіх традыцый, а не брытанскіх, як гэта было апошнія дзвесце гадоў.
  
  Калі Алекс паднялася наверх, яна знайшла Рычарда на балконе іх спальні, які любаваўся наваколлем. Усё навокал было экзотыкай, і нават з першага погляду было лёгка зразумець, чаму людзі любяць тут жыць. Амаль дваццаць дамавікоў і прыгожы дом для намесніка саветніка віцэ-караля здаваліся незвычайнымі. Але гэта было тое, пра што яны чулі раней.
  «Я павінен пайсці ў офіс і прадставіцца», - сказаў ёй Рычард.
  «Дом такі прыгожы», — прашаптала яна, калі стаяла побач, і ён абняў яе. «І так шмат слуг, што я не ведаю, што з імі рабіць». Іша растлумачыла, што ёсць дзве прачкі, адна для яе і адна для Рычарда, пылавік, тры прыбіральшчыцы ў доме, кухар і два яго памочнікі, а часам і шмат іншых, калі яны прымаюць, два лакеі, якія абслугоўваюць за сталом толькі для яе. і яе муж, і жанчына, чыя бабуля вучылася пакаёўкай у Лондане, каб дапамагаць Алекс апранацца, калі яна гэтага пажадае, і Іша і Санджай. І гэта без уліку чатырох садаводаў і шафёра, а таксама дадатковых людзей, якія былі дададзеныя для асаблівых выпадкаў. Увогуле, іх чакала дзевятнаццаць чалавек, і Алекс мог лёгка зразумець, чаму людзі, якія пражылі ў Індыі большую частку свайго жыцця або працяглы перыяд часу, мелі праблемы з адаптацыяй, калі вярталіся ў Англію. Такога багацця і сэрвісу не было ў Англіі паўстагоддзя.
  
  Да таго часу кухар падрыхтаваў для іх лёгкую ежу, і Іша павяла іх у сталовую, дзе чакаў Санджай, і пазнаёміла з двума лакеямі, Аві і Рамам.
  Два месцы былі накрыты за сталом з вышытай бялізнай, срэбрам і крышталем, і праз імгненне Аві і Рам падалі ім лёгкую індыйскую ежу пад строгім наглядам Санджая, вартую любога англійскага дварэцкага. Ён ужо растлумачыў Рычарду, што ў дзяцінстве працаваў у палацы віцэ-караля. Рычард мог толькі ўявіць, як гэта выглядала, калі б у намесніка быў такі дом з дзевятнаццаццю слугамі.
  Рычард хутка сышоў пасля абеду, каб сустрэцца з віцэ-каралём і першым саветнікам, а Алекс падняўся наверх і ўбачыў трох жанчын і яе пакаёўку, якія разам з Ішай распакоўвалі яе куфры. Алекс хацела зрабіць гэта сама, але баялася іх пакрыўдзіць, таму, вывучыўшы шафы, яна сказала ім, куды яна хоча пакласці рэчы, і загадала ім пакінуць апошні зачынены чамадан для яе. Рычард не ведаў, што яна іх прынесла, але ў яе была зброя. Яна не насіла іх амаль год, але, атрымаўшы новае заданне ў MI6, яна іх прынесла. Вельмі маленькі радыёперадатчык, які яны ёй далі, быў у такім жа футарале. Яна знайшла ў шафе замкнёную шафу з ключом у замку. Пасля таго, як яна зачыніла за сабой дзверы шафы, каб ніхто не мог назіраць за ёй, яна паклала туды зброю, замкнула дзверы і паклала ключ у кішэню. Яна не хацела, каб хто-небудзь наткнуўся на яе пісталет Стэн, асабліва Рычард.
  Рычард вярнуўся дадому ў той вечар, задаволены двума сваімі начальнікамі, як і Алекс выдатным домам, які ім выдзелілі. Рычард сказаў ім, наколькі зручныя і раскошныя іх жылыя памяшканні, а дарадца Обры Уотсан-Сміт з шырокай усмешкай сказаў, што іх яшчэ больш, а яго жонка зусім сапсавалася. Ён сказаў, што яна не пераставала нараджаць дзяцей з таго часу, як яны прыехалі туды, і калі яны вернуцца ў Англію, яна будзе груба прачынацца, і ёй давядзецца самой клапаціцца пра чатырох дзяцей, што выклікала ў Рычарда ўсмешку. І, сказаў ён, яна чакала іншага.
  
  "Мы спадзяемся зрабіць тое ж самае", - сказаў ён пад голас. Алекс сказала, што хоча пачакаць, пакуль яны ўладкуюцца, але Рычард не бачыў, што гэта зойме шмат часу, улічваючы, як яны будуць жыць.
  У яго была сур'ёзная сустрэча з віцэ-каралём, якога Рычард палічыў вельмі ўражлівым, і яму спадабаўся Обры, яго непасрэдны начальнік, які запрасіў яго далучыцца да мясцовай каманды па крыкеце, якая складаецца з брытанцаў, якія там працавалі. На наступным тыдні павінна была адбыцца ўрачыстая вячэра ў палацы віцэ-караля, і чакалася, што яны з Алексам будуць там і сустрэнуцца з усімі. Пачалося іх жыццё ў Індыі.
  
  —
  На працягу наступных трох месяцаў іх грамадскае жыццё было пастаянным кругам вечарынак і афіцыйных абедаў. Ва ўсякім выпадку, свецкія сходы былі нават больш афіцыйнымі, чым тыя, што праходзілі ў Лондане, наколькі Рычард ведаў пра гэта. Людзі ў Англіі страцілі большасць сваіх слуг пасля вайны і не маглі замяніць іх. Стыль надзвычай фармальнага жыцця ў цяперашні час пачаў крыху паслабляцца, нават сярод вышэйшых класаў, у той час як у Індыі нічога не змянілася. Тыя, хто жыў там, хацелі паказаць, што яны больш брытанцы, чым брытанцы, таму ўсё было раскошна, прыгожа зроблена, надзвычай афіцыйна і элегантна. У іх была армія слуг, якія дапамагалі ім падтрымліваць лад жыцця, які хістаўся або знік усюды. Алекс адчувала сябе сваёй маці ў былыя часы, бо яна кожны вечар апраналася ў вячэрнюю сукенку, а Санджай раскладваў Рычарду смокер і чорны гальштук, бо Санджай выконваў абавязкі дварэцкага і камердынера.
  
  «У мяне ніколі ў жыцці не было камердынера», - сказаў Рычард, увайшоўшы ў гардэроб Алекс, калі яна наносіла памаду. Яна была апранута ў вытанчаную бледна-ружовую вячэрнюю сукенку і выглядала маладой каралевай.
  «І ў цябе, верагодна, больш ніколі не будзе камердынера, — дражніла яна яго, — ні ў мяне пакаёўкі. Я адчуваю сябе персанажам рамана дзевятнаццатага стагоддзя. Але гэта весела, ці не так?» Ён усміхнуўся, задаволены тым, што яна так атрымлівае асалоду ад іх новага экзатычнага жыцця. І ёй падабаліся жанчыны, з якімі яна да гэтага часу сустракалася. Яна пазнаёмілася з Самантай Уотсан-Сміт, жонкай дарадцы, і спадабалася ёй, але яна была на восьмым месяцы цяжарнасці і сказала, што хутка схаваецца. Яна з цяжкасцю рухалася і баялася, што народзяцца двайняты. Яна сказала, што яна ў два разы большая, чым з мінулым. Яна мела чатырох хлопчыкаў і спадзявалася на дзяўчынку.
  Афіцыйная вячэра і прыём у палацы віцэ-караля былі захапляльнымі і вельмі брытанскімі. На наступны дзень Алекс паслухмяна даслала спіс усіх гасцей, з якімі яна памятала сустрэчу, з кароткім апісаннем іх размоў. Яна рабіла гэта кожную раніцу, пасля свецкіх мерапрыемстваў напярэдадні вечарам. Яна скарысталася сваім радыёперадатчыкам, як толькі Рычард пайшоў на працу.
  У траўні Джавахарлал Нэру быў абраны лідарам Партыі Кангрэсу, пра што яна неадкладна паведаміла свайму начальству ў MI6, хоць яны самі даведаліся б пра гэта з іншых крыніц. Алекс паведаміла пра гэта, калі яна сустрэлася з ім на наступным дзяржаўным абедзе ў Доме віцэ-караля ў чэрвені, і ў яе была магчымасць пагутарыць з ім. Нэру казаў ёй пра канец брытанскага панавання і важнасць незалежнасці для Індыі. Ён таксама згадаў падзел. Ён цвёрда адчуваў, што мусульман у Індыі трэба перамясціць у тое, што стане дамініёнам Пакістана, а чатыры мільёны індуістаў у Пакістане павінны вярнуцца ў Індыю, што з'яўляецца маштабнай і складанай задачай. Яна даслоўна перадала тое, што ён сказаў, свайму кантакту ў MI6, якога яна ведала толькі па кодавым нумары, а не па імені. Сустрэча з Нэру была самай важнай сустрэчай, якую яна мела да гэтага часу. Яна пачакала, пакуль не атрымае пацвярджэнне, што яны атрымалі яе паведамленне, якое яна адправіла ў кодавым выглядзе, а потым паклала перадатчык у замкнёную шафу. Рытуал ніколі не займаў шмат часу, і ўсе яе перадачы былі дабраякаснымі. У тым, што яна павінна была перадаць ім, не было нічога актуальнага, як у вайне. Гэта было так проста, як і казаў Лайл Брыджэс, і амаль не заняло часу. Яе паведамленні MI6 былі простымі.
  
  Усё ў іх жыцці ў Індыі было лёгкім і надзвычай прыемным да жніўня, калі гвалт паміж індуістамі і мусульманамі прывёў да таго, што ў выніку крывавай лазні ў Калькуце загінулі па меншай меры чатыры тысячы чалавек, пра што Алекс неадкладна паведаміла ў MI6 разам з усім, што яна пра гэта чула. Яны былі далёка ад гвалту ў Нью-Дэлі, у дзевяцістах мілях ад Калькуты.
  Яна была ў гасцях у Саманты Уотсан-Сміт і яе новых дзяцей, хлопчыкаў-блізнят, як яна баялася, калі пачула гэтую навіну. Саманта пракаментавала, што Обры баіцца, што ў бліжэйшай будучыні будзе больш гвалту. Індускае насельніцтва баялася надзвычайнага гвалту, калі брытанцы пагодзяцца на незалежную Індыю і занадта хутка выйдуць. Блізнятам тады было тры месяцы, і, перадаючы іх двум індыйскім амахам, яна сказала Алексу, што ім сапраўды трэба спыніцца. Зараз у іх было шасцёра хлопчыкаў, і яна ніколі не змагла б з імі справіцца, калі б Обры калі-небудзь перавялі назад у Англію. Аляксей засмяяўся, калі яна гэта сказала. Здавалася, што гэта меркаванне большасці жанчын, якіх яна там сустракала, якія любілі лад жыцця, якога не маглі мець нідзе. І нават у Індыі гэта жыццё павінна было знікнуць, або ў рэшце рэшт, з канцом брытанскага панавання.
  
  «Я бачу, як тут можна неверагодна сапсавацца», — прызнаўся Алекс. Яна падрабязна апісала гэта сваёй маці, якая сказала, што хацела б, каб у яе было штосьці з гэтага дома. Яна кіравала ўсімі адзінаццаццю прыёмнымі дзецьмі, і цяпер ёй дапамагала толькі адна дзяўчынка, бо другая з'ехала ў Лондан шукаць больш аплачваную працу.
  
  —
  Праз два тыдні пасля гвалту ў Калькуце быў сфарміраваны часовы ўрад, і Нэру стаў віцэ-прэзідэнтам, што выклікала яшчэ большы гвалт праз два дні паміж індуістамі і мусульманамі ў Бамбеі.
  Восенню па ўсёй краіне панавала атмасфера хваляванняў, пастаянна адбываліся сутычкі паміж індуістамі і мусульманамі. Алекс і Рычард гаварылі пра гэта ўначы, і любую інфармацыю, якую яна здабывала, або інфармацыю аб праблемах, яна хутка перадавала ў МІ-6 у бесперапынным патоку штодзённых каментарыяў аб праблемах у Індыі, якія тычыліся канчатковай незалежнасці Індыі, і магчымы аддзяленне ад Пакістана.
  Некалькі разоў Рычард выказваў занепакоенасць тым, што ў Нью-Дэлі будзе гвалт, і, нічога яму не кажучы, Алекс зноў пачала насіць свой нож камандас і насіць свой малюсенькі пісталет у сумачцы. Сама яна не баялася гвалту, але паведамленні аб беспарадках выклікалі занепакоенасць, калі індуісты і сікхі валодалі шаблямі і мячамі, і масавае кровапраліцце на вуліцах. Сікхі не былі ні мусульманамі, ні індуістамі, а цалкам асобнай рэлігіяй. Яны былі монатэістамі, верылі ў адзінага Бога, паходзілі з рэгіёна Пенджаб і адышлі ад індуізму з-за адмовы ад каставай сістэмы.
  
  Але ў іх брытанскіх колах усё было мірна. Калядная вечарына віконта Уэвэла была самай незвычайнай падзеяй, на якой Алекс калі-небудзь прысутнічаў: сланы выстраіліся па дарозе да палаца віцэ-караля, а бенгальскія тыгры ў клетках упрыгожвалі газон перад домам. Яна апісвала ўсё гэта ў сваіх лістах да сваёй маці і адпраўляла спісы і справаздачы ўсіх, каго сустракала і з кім размаўляла, у МІ-6 па сваім радыёперадатчыку. Усе, з кім яна размаўляла і хоць трохі дасведчаныя ў тэме, былі ўпэўненыя, што паміж індуістамі і мусульманамі будзе яшчэ больш кровапраліцця, а таксама яшчэ больш забастовак і беспарадкаў, перш чым Індыя атрымае незалежнасць, і Рычард быў упэўнены, што яны маюць рацыю.
  
  —
  Напрыканцы года адзінае расчараванне, якое яны перажылі з моманту прыезду ў Індыю восем месяцаў таму, было тое, што Алекс беспаспяхова спрабаваў зачаць дзіця амаль з таго часу, як яны прыбылі, і да гэтага часу гэтага не адбылося. Рычард быў менш заклапочаны гэтым, чым яна. Аляксей баяўся, што нешта не так. Яна наведала доктара, які рэкамендавала Саманта Уотсан-Сміт, добрага старога англічаніна, які нараджаў усіх дзяцей Саманты, і ён сказаў Алексу расслабіцца, што прыезд у Індыю быў вялікай зменай, і калі ён пачуў што-небудзь пра яе вопыт вайны, ён сказаў што яе арганізму патрэбны час, каб адаптавацца да мірнага часу і новага асяроддзя. Яна перажыла шэсць гадоў стрэсу і траўмаў падчас вайны, а таксама страту двух братоў. Цяпер яна жыла ў чужой культуры з барабанным дробам гвалту на заднім плане. Наўрад ці гэта была адпаведная атмасфера для зачацця дзіцяці, што не тлумачыла, чаму Саманта была цяжарная без перапынку амаль з самага прыезду, але ў яе не было нічога іншага ў галаве. Яна была мілай жанчынай, але вечарынкі, нашэнне прыгожай вопраткі і спакушэнне мужа, а потым нараджэнне дзіцяці былі яе адзінай клопатам. Алекс быў куды больш уцягнуты і зацікаўлены ў мясцовай палітыцы, хаця выглядала, што не так, і ўважліва сачыць за навінамі было для яе больш цікава. Ёй падабалася размаўляць з мужчынамі на вечарынках, на якія яны хадзілі, не для таго, каб фліртаваць з імі, як гэта рабіла большасць жанчын, а каб пачуць, што яны скажуць, і потым паведаміць пра гэта ў ваенную разведку дома.
  
  Але незалежна ад прычыны, на канец года Алекса ўсё яшчэ не была цяжарная. Яна падзялілася сваімі клопатамі са сваёй маці, якая сказала тое ж самае, што і доктар, і сказала ёй расслабіцца, што таксама было тэорыяй Рычарда.
  Сутыкненні паміж індуістамі і мусульманамі працягваліся і ўспыхнулі ў сакавіку ў Пенджабе. А незадоўга да гэтага, у лютым, віконт Уэвел пакінуў пасаду віцэ-караля і быў заменены віконтам Маўнтбатэнам Бірмскім, праўнукам каралевы Вікторыі, дзядзькам прынца Філіпа і пратэжэ Ўінстана Чэрчыля. Яго вельмі любілі і шанавалі, і спадзяваліся, што ён дапаможа зрабіць пераход да незалежнасці Індыі больш гладкім і пакласці канец гвалту, які распаўсюджваўся па ўсёй краіне. У яго былі цёплыя адносіны з многімі князямі Індыі. У яго таксама была абсалютна асляпляльная жонка Эдвіна, якая зачаравала ўсіх, стала блізкім сябрам віцэ-прэзідэнта Нэру і яе часта бачылі з ім. Здавалася, што віконт Маўнтбатэн пачаў добра з моманту прыбыцця. Людзі любілі іх абодвух і захапляліся імі.
  Гэта прынесла вялікія змены Рычарду, таму што яму падабалася працаваць на віконта Уэвэла, а віконт Маўнтбатэн прад'яўляў больш жорсткія сацыяльныя патрабаванні да ўсіх іх. Ён і неверагодна прыгожая і чароўная Эдвіна пастаянна забаўлялі, і Рычард і Алекс павінны былі быць там. Нягледзячы на тое, што праз некаторы час Рычард палічыў гэта стомным, Алекс палічыла гэта вельмі карысным і пазнаёмілася з мноствам новых людзей і ўплывовых людзей у палітыцы, пра што яна старанна паведамляла ў MI6. Яны рэдка пыталіся ў яе дадатковай інфармацыі. Яна так шмат расказала пра людзей, палітыку і ключавых гульцоў, што яны атрымалі вельмі дакладнае ўяўленне пра стан Індыі на месцы.
  
  Калі яна прыехала, Алекс хацела правесці некаторы час у святынях Індыі, але з-за ўзмацнення хваляванняў Рычард папрасіў яе не рабіць гэтага, і яна правяла большую частку часу ў грамадскіх справах, на сустрэчах з людзьмі, на начных прагулках з Рычардам. , і напісанне зашыфраваных справаздач для MI6. Аднойчы раніцай, калі яна апраналася, пакаёўка яе дамы ўбачыла на туалетным століку яе пісталет і нож камандас, паказала на іх і сказала Алексу, што яна вельмі мудрая. Алекс прыклаў палец да яе вуснаў, заклікаючы не казаць, і жанчына адразу ж кіўнула. Яна разумела, але ў гэтыя дні індыйцы былі занепакоеныя тым, чаго будзе каштаваць ім незалежнасць і колькі жыццяў загіне ў выніку гэтага.
  
  —
  Вялікі момант нарэшце надышоў пасля гадоў перамоваў і месяцаў гвалту і беспарадкаў. Чатырнаццатага жніўня 1947 года, праз пятнаццаць месяцаў пасля прыезду Рычарда і Алекса ў Індыю, Індыя атрымала незалежнасць і стала Дамініёнам Індыі, свабодным ад брытанскага панавання, а пятнаццатага жніўня Пакістан стаў незалежным ад Індыі і стаў панаванне. Індыя была пераважна індуісцкай, а Пакістан мусульманскай. Шматмільённага абмену паміж дзвюма краінамі не адбылося і практычна немагчыма ажыццявіць.
  Джавахарлал Нэру стаў першым прэм'ер-міністрам індыйскага дамініёна, і ў дзень абвяшчэння незалежнасці ён стаяў на валах Чырвонага форта і разгарнуў індыйскі трохкаляровы сцяг, каб адзначыць канец брытанскага каланіяльнага панавання, і лорд Маўнтбатэн з'ехаў. Дома віцэ-караля, пра ўсё гэта Алекс паведаміў MI6. Гэта быў канец двухсотгадовай брытанскай гісторыі і пачатак свабоды Індыі як незалежнай краіны. А віконт Маўнтбатэн, ужо не віцэ-кароль, па просьбе новых індыйскіх лідэраў стаў генерал-губернатарам Індыйскага Саюза.
  
  Махамед Алі Джына стаў генерал-губернатарам Пакістана, а Ліякат Алі Хан - прэм'ер-міністрам.
  На працягу наступных трох месяцаў адбываліся масавыя забойствы і міграцыі індусаў і мусульман паміж Індыяй і Пакістанам. Гвалт быў невыказна жорсткім, з забойствамі, падпаламі, масавымі выкраданнямі і згвалтаваннямі. Семдзесят пяць тысяч жанчын былі згвалтаваныя і большасць з іх знявечаныя або расчленены ў працэсе. Вёскі былі спалены дашчэнту. Старых жанчын, немаўлят і дзяцей жорстка забівалі і секлі на кавалкі. Жорстка забівалі цяжарных жанчын, падпальвалі і забівалі немаўлят. Гвалт быў неймаверны і неймаверны для цывілізаваных людзей, з надзвычайнай жорсткасцю. Фактычна гэта была рэлігійная вайна, якую ніхто не мог спыніць.
  Ішлі месяцы, пятнаццаць мільёнаў чалавек, у асноўным мусульмане, былі вымушаны пакінуць свае дамы, і каля двух мільёнаў загінулі.
  Будучы віцэ-каралём, віконт Маўнтбатэн пагадзіўся на незалежнасць Індыі за дзесяць месяцаў да таго, як гэта было папярэдне запланавана, і людзі задаваліся пытаннем, ці быў бы гвалт менш экстрэмальным, калі б брытанцы заставаліся ва ўладзе даўжэй і рабілі пераход павольней, усе пра што Алекс паведаміў MI6.
  У верасні, праз месяц пасля абвяшчэння незалежнасці і падзелу Пакістана, прэм'ер-міністр Нэру папрасіў вывезці чатыры мільёны індусаў з Пакістана і адправіць у Індыю, а таксама чатыры мільёны індыйскіх мусульман перасяліць у Пакістан. Абедзве краіны былі ў стане хвалявання, і ў канцы кастрычніка паміж Індыяй і Пакістанам пачалася вайна. Цяпер Алекс увесь час насіла і пісталет, і нож камандас, калі выходзіла. Хоць больш за ўсё гвалту было ў Пенджабе, Індыя станавілася небяспечным месцам. Яна трымала свой пісталет Стэна там, дзе магла хутка яго дастаць, на той выпадак, калі ёй спатрэбіцца абараняць сябе ці іх дом. Да гэтага часу ім не пагражала небяспека ў Нью-Дэлі, і яны былі далёкія ад большасці гвалту, але гэта заўсёды можа змяніцца. Яе бацькі перажывалі за яе, і яна заўсёды запэўнівала іх, што яны ў бяспецы.
  
  Таксама праз месяц пасля абвяшчэння незалежнасці Уотсан-Сміт быў пераведзены, і Рычард стаў дарадцам, а не намеснікам, што для яго было важным павышэннем.
  Хваляванні ў Індыі працягваліся ў 1948 г. У студзені краіна была ўзрушана, калі быў забіты яе духоўны лідэр Махатма Гандзі. На працягу астатняга года розныя княжацкія дзяржавы аддзяліліся ад Індыі, каб далучыцца да Пакістана, ці наадварот. Індыйска-пакістанская вайна працягвалася безвынікова. У чэрвені віконт Маўнтбатэн адмовіўся ад пасады генерал-губернатара Індыйскага Саюза пасля менш чым года знаходжання на пасадзе. Пасада віцэ-караля знікла з набыццём незалежнасці, а пасаду генерал-губернатара заняў індзеец, у той час як Джавахарлал Нэру цвёрда заставаўся прэм'ер-міністрам, моцна трымаючы ў руках краіну.
  Становішча Рычарда ў Індыі стала больш далікатным пасля сыходу віконта Маўнтбатэна, і Рычард спакойна заставаўся па-за радарам, робячы сябе даступным для брытанскіх падданых, якія ўсё яшчэ жывуць у Індыі, і спрабуючы выліць нафту на каламутную ваду ўсюды, дзе гэта магчыма. Але жыццё ў Індыі не было такім прыемным, як калі яны прыбылі. Яны па-ранейшаму мелі тыя ж прадметы раскошы і заставаліся ў адным доме, але ў Алекс увесь час была пры сабе стралковая зброя, і Рычард аднойчы ўбачыў яе, калі яна апраналася.
  
  «Як даўно вы іх носіце?» — спытаў ён яе, здзіўлены, што зноў іх бачыць. Ён думаў, што яна іх прыбярэ пасля вайны.
  "Нейкі час", - ціха сказала яна. «Старыя звычкі цяжка паміраюць. Я насіў іх дзень і ноч пяць гадоў». Але ён ведаў, што яна перастала насіць іх яшчэ да таго, як яны прыехалі ў Індыю.
  «Табе тут страшна?» Ён быў заклапочаны і давяраў яе меркаванням і ацэнцы сітуацыі.
  - Не зусім, - задуменна сказала яна. «Але я люблю быць асцярожным. У рэлігійных войнах справы могуць накаляцца». Баявыя дзеянні былі геаграфічна далёкія ад іх, але яны больш не мелі статусу ў Індыі, які яны мелі калісьці, цяпер, калі каланіяльнае панаванне скончылася.
  Годам пазней Нэру змяніў гэта ці некалькі змяніў, заявіўшы, што, нягледзячы на тое, што яны сталі рэспублікай, яны могуць заставацца часткай Брытанскай Садружнасці. Індыйцы і пакістанцы дамовіліся аб спыненні агню ў студзені і падпісалі мірны дагавор у ліпені. А ў лістападзе быў пакараны чалавек, які забіў Махатму Гандзі. Індыя нарэшце вярталася да нейкага падабенства парадку больш чым праз два гады пасля здабыцця незалежнасці. Рычард і Алекс спакойна правялі Каляды, і лепшым калядным падарункам было тое, што за тры дні да Каляд доктар пацвердзіў тое, што яна падазравала. Алеся нарэшце зацяжарыла.
  
  
  Раздзел 12
  Лекс была здзіўлена тым, як дрэнна яна сябе адчувала ў першыя месяцы цяжарнасці. Гэта было горш, чым яна чакала, і яна выходзіла радзей, чым за тыя больш чым тры гады, што яны былі там. Яны прыехалі ў Індыю ў гістарычны час, і гэта было катанне на амерыканскіх горках, але цяпер усё гэта было азмрочана радасцю, якую яна адчувала з-за дзіцяці, якое выношвала, і захапленнем Рычарда. Яе ўласная радасць была трохі азмрочана няшчасцем пачуцця хваробы з таго моманту, як яна прачнулася, і пакуль яна не заснула ўначы. Яна хадзіла з Рычардам увечары, калі гэта было магчыма, але ў астатні час яна заставалася ў ложку, і Іша паспрабавала ўсе індыйскія сродкі, якія яна ведала, ад млоснасці падчас цяжарнасці, і пакуль нічога не падзейнічала. Аляксей увесь час адчуваў сябе дрэнна.
  Дзіця павінна было нарадзіцца ў ліпені 1950 года, і яны павінны былі быць перададзены раней. Іх чатыры гады ў Індыі амаль скончыліся, і Алекс быў занепакоены тым, што яму прыйдзецца пераехаць на іншае прызначэнне і ў іншую краіну незадоўга да нараджэння дзіцяці. Яны яшчэ не здагадваліся, куды пойдуць. Рычард атрымаў водгук ад МЗС у Лондане, што яго начальства задаволена ім і паабяцала яму добрую пасаду ў наступным туры. Ён і Алекс любілі Індыю і людзей, і яны былі разбітыя сэрцам з-за гвалту, які каштаваў столькі жыццяў.
  
  У студзені Алекс адчула сябе лепш, і толькі праз некалькі дзён пасля таго, як моцная млоснасць пачала слабець, яна атрымала ліст ад маці, які яе ўразіў. Яе бацька памёр на наступны дзень пасля Каляд, і Вікторыя выглядала разбітай. Яму было ўсяго шэсцьдзесят тры гады, ён перанёс сардэчны прыступ і імгненна памёр. Аляксей быў упэўнены, што смерць сыноў скараціла яму век. Яна была прыгнечаная стратай. Алекс быў у гасцінай і чакаў Рычарда, калі той вярнуўся дадому.
  "Ты ў парадку?" Яна была такая бледная, што ён занепакоіўся, хоць ужо прывык да гэтага. Яна была смяротна хворая з лістапада, хоць спачатку хавала гэта ад яго, пакуль не пераканалася, што цяжарная. І цяпер яна зноў стала белай прасцінай.
  «Мой бацька...» - сказала яна і не змагла скончыць фразу. Да таго часу ён быў мёртвы ўжо амаль месяц, а яна гэтага не ведала. Пакуль яны святкавалі Каляды і радаваліся нараджэнню дзіцяці, яе маці пахавала бацьку на сямейных могілках, зусім адна, без дзяцей, каб падтрымаць яе. «Мне трэба ісці дадому, каб быць з ёй», - сказала Алекс, ашаломленая смерцю бацькі і перажываючы за маці.
  - Ты не можаш, - горача сказаў Рычард. «Табе недастаткова».
  «У мяне няма малярыі». Яна слаба ўсміхнулася яму. «Я цяжарная».
  «Ты страціш дзіця», а яны так доўга чакалі, што гэта адбудзецца. Тры гады спрабавалі.
  «Не, не буду. Жанчыны на працягу многіх стагоддзяў ездзяць на караблях, пакуль яны цяжарныя». Але гэта было б доўгае падарожжа, і да яго спатрэбіліся б тыдні. «Магчыма, я мог бы лятаць».
  
  «Спытайцеся ў лекара. Гэта можа быць горш, з вышынёй ". Ён зусім не хацеў, каб яна ехала.
  «Ляцець было б хутчэй. Я хачу правесці некалькі тыдняў з маці. Я павінен, Рычард. Яна зусім адна. Здаецца, яна прыгнечаная ўсім, з чым ёй цяпер трэба займацца». Гэта быў першы раз, калі Алекс па-сапраўднаму пашкадаваў аб тым, што пакінуў Англію. Раней яны былі адзін у аднаго. Цяпер яе маці была адна, ёй было шэсцьдзесят адзін, і яна не чакала, што застанецца ўдавой. Ісці дадому, каб пабыць з ёй некаторы час, здавалася, што Алекс мог зрабіць найменшае. Яна была адзіным дзіцем, якое засталося ў Вікторыі.
  На наступны дзень яна пайшла да доктара і растлумачыла яму сітуацыю. Яму не падабалася думка аб тым, што яна падарожнічала так далёка, але першы трыместр скончыўся, і ён думаў, што палёт можа быць для яе менш траўматычным, чым доўгае падарожжа на караблі.
  Рычард неахвотна зрабіў усё для яе. Яна лётала BOAC і некалькі разоў перасаджвалася. Уся вандроўка заняла б амаль сорак гадзін і была б знясільваючай, але такім чынам у яе было б больш часу з маці, а не марнаваць тыдні на лодку, і яна вырашыла пайсці. Рычард забяспечыў ёй месца ў самалёце на наступны дзень. У тую ноч яны ляжалі разам, пакуль ён трымаў яе на руках, яна плакала па бацьку, і ён баяўся, што яна страціць дзіця з-за доўгай паездкі.
  «Проста беражыце сябе, калі ласка. Я буду хварэць за вас.
  «Не будзь. Я буду добра». Яна ўстала, скончыла пакаваць рэчы і з'явілася ў іх спальні са сваім пісталетам Стэна, і ён здрыгануўся, убачыўшы яго.
  «Што ты з гэтым робіш?» Ён выпрастаўся ў ложку.
  
  «Гэта мой стары сябар». Яна ўсміхнулася яму. «Я думаў, ты павінен мець яго, пакуль мяне няма. Ніколі не ведаеш, калі гэта табе спатрэбіцца».
  «Я замужам за наймітам. Ты адзіная жанчына, якую я ведаю, якая падарожнічае са зброяй і ўласным пісталетам-кулямётам».
  Яна зноў усміхнулася яму. «Куды вы хочаце, каб я гэта паклаў?» Гэта быў яшчэ адзін напамін Рычарду, што, што б ні казала Алекс, падчас вайны яна зрабіла больш, чым везла камяні з Англіі ў Шатландыю, каб будаваць узлётна-пасадачныя паласы. Для гэтага ёй не спатрэбіўся пісталет.
  «Дзе гэта было за апошнія чатыры гады?»
  «Зачынены ў маёй шафе». Яна таксама несла скрыню з кулямі, і ён паківаў галавой.
  «Пакіньце яго там, дзе ён быў, проста дайце мне ключ». Яна пайшла прыбраць яго і працягнула яму ключ, калі прыйшла ў ложак, і ён зноў паківаў галавой, гледзячы на яе. «Часам мне здаецца, што я цябе не ведаю. Ты заўсёды мацней, чым я думаю. Я быў на той самай вайне, што і ты, і я не бегаю з аўтаматам, ці пісталетам, і з тым тваім мярзотным ножыкам».
  «Я спадзяваўся на іх пяць гадоў. Ты быў у самалёце, - проста сказала яна, і ён нахіліўся і пацалаваў яе.
  «Мне не хацелася б бачыць, як ты імі карыстаешся, ты, напэўна, лепш за мяне».
  «Сумняваюся». Ёй было цікава, што б ён падумаў, калі б ведаў, што яна працуе на MI6. Яму б гэта не спадабалася. У той дзень яна патэлефанавала ім па радыё і патлумачыла сітуацыю, што вяртаецца ў Англію на некалькі тыдняў пасля смерці бацькі і ўстановіць з імі сувязь, калі будзе там. Тым часам ёй не было б пра што паведаміць. Усё роўна апошнім часам усё было ціха, і яна вельмі мала выходзіла на вуліцу, адчуваючы сябе вельмі дрэнна.
  
  —
  
  Рычард адвёз яе ў аэрапорт на наступны дзень, на першы этап яе паездкі. Ён пацалаваў яе і доўга трымаў, перш чым адпусціць, і яна махнула рукой, ідучы да самалёта. Яна была сумная, але моцная, і вельмі хацелася ўбачыць маці. Ён назіраў за ёй, пакуль яна не села, а потым глядзеў, як самалёт узляцеў. Ён маліўся, каб яна і дзіця вярнуліся да яго ў бяспецы. Ён не хацеў, каб з імі што-небудзь здарылася. І калі кіроўца адвёз яго ў офіс, ён усміхнуўся пры ўспамінах пра яе, падобнай на маладую дзяўчыну ў іх спальні напярэдадні вечарам, якая трымала ў руках свой стары пісталет. Яна была выдатнай жанчынай, і яму было проста шкада, што яна павінна ісці дадому адна. Але ён не мог пакінуць Індыю зараз, ён быў занадта заняты.
  Палёт у Лондан здаваўся бясконцым, хаця яна шмат спала. Алекс ехаў сорак гадзін, калі прыбыў у Лондан.
  Яна села на аўтобус з аэрапорта на вакзал і села на цягнік да Гэмпшыра. Яе маці не здагадвалася, што яна прыедзе. Алекса ўзяла таксі на вакзале і зайшла ў дом з чамаданам, якраз у той момант, калі яе маці выходзіла на рынак з кошыкам пад рукой. Яна закрычала, калі ўбачыла Алекса, і выглядала так, быццам яна страціць прытомнасць.
  «Што ты тут робіш? Ты ў Нью-Дэлі і цяжарная».
  «Я цяжарная, — усміхнулася яна маці і абняла яе, — але цяпер я тут. Я прыйшоў да цябе». І з гэтымі словамі яе маці расплакалася, і яны зайшлі ў бібліятэку і селі. Яна расказала Аляксею ўсе падрабязнасці таго, як гэта адбылося. У яго раптам адчуўся жудасны боль у грудзях, а потым ён проста ўпаў і знік. Аляксей трымаў маці за руку і абняў яе. Яе маці была агаломшана і ўдзячная, што прыйшла.
  
  «Я не думаю, што тата калі-небудзь ачуняў ад страты Уілі і Джэфа. Для яго гэта было занадта. Ён ускладаў такія вялікія надзеі на іх абодвух, - сумна сказаў Алекс. Ад сваёй дачкі ў яго было значна менш чаканняў, акрамя таго, за каго яна выйшла замуж. Але ў рэшце рэшт Рычард яму спадабаўся, і да таго часу, як яны пажаніліся, ён вельмі любіў яго.
  «Я думаю, вы маеце рацыю. Як справы ў Індыі?» — спытала яе маці.
  «Лепш. Краіна ўладкоўваецца. Нейкі час быў беспарадак. Я думаю, што яны зрабілі ўсё гэта занадта хутка. Мы амаль скончылі. Рычард чакае нашага наступнага задання».
  «Хацелася б, каб яны ненадоўга адправілі цябе дадому», — сумна сказала Вікторыя.
  «Яны не будуць». Яна не хацела ўводзіць маці ў зман і даваць ёй ілжывую надзею. «Яны нас не адпраўляюць дадому паміж заданнямі. Але прынамсі я тут».
  «Вы знясілены? Вы, напэўна, суткамі ляцелі!»
  «Сорак гадзін. І я крыху стаміўся, але я спаў у самалётах. Хочаш, я пайду з табой на рынак?»
  «Я пайду. Я не буду доўга. Вы прыміце ванну і выпіце кубак гарбаты, а я вярнуся як мага хутчэй». Яна выглядала лепш, калі ўбачыла Алекса.
  «Як дзеці?» – спытала Алекса, і яе маці таксама выглядала сумнай.
  «Засталося толькі тры. Астатнія працуюць на заробках у Лондане. Адзін з іх знаходзіцца ў Ліверпулі, а другі ў Манчэстэры. Адзін з іх вучыцца ў Эдынбургскім універсітэце. Яны цудоўныя дзеці. Яны ўсе прыехалі дадому на Каляды». Аляксей усміхнуўся. Гэта было цудоўна. Яе бацькі ніколі пра іх не шкадавалі. «Я хутка вярнуся», - сказала Вікторыя, узяла свой кошык і выйшла за ўваходныя дзверы. Аляксей хацеў наведаць з маці магілу бацькі, але яна яшчэ не была да гэтага гатовая.
  
  Аляксей падышоў да тэлефона, як толькі яе маці пайшла. Яна паслала тэлеграму Рычарду, што шчасна прыбыла і знаходзіцца ў Гэмпшыры. А потым яна патэлефанавала свайму кантакту ў MI6, калі яна была ў краіне. Яна паведаміла, дзе знаходзіцца і як з ёй звязацца, і сказала, што патэлефануе яшчэ раз, перш чым вярнуцца ў Нью-Дэлі. А потым яна патэлефанавала Берці ў МІ-5. Ён быў рады пачуць ад яе і шкадаваць пра яе бацьку. Ён сказаў, што ў яго ўсё добра, і ён атрымлівае задавальненне ад працы. Яна ў двух словах пазнаёміла яго з Індыяй, і нішто з гэтага яго не здзівіла.
  Яна думала патэлефанаваць Саманты Уотсан-Сміт, калі паклала трубку. Яны вярнуліся ў Англію на год, жылі ў малюсенькай кватэры за межамі Лондана без дапамогі, і яна ненавідзела кожную хвіліну гэтага. Яны спадзяваліся атрымаць шыкоўнае прызначэнне, дзе ім будзе камфортна. Яны перапісаліся некалькімі лістамі з таго часу, як раз'ехаліся, але яна была так занята хлопцамі, што рэдка мела час пісаць.
  Тады Алекс паднялася наверх у свой стары пакой і вырашыла застацца там, бо на гэты раз яна была адна. Яна выкупалася і пераапранулася ў чорны швэдар, спадніцу і чорныя панчохі, калі вярнулася маці. Яна была ў чорным з павагі да бацькі.
  Яна пайшла дапамагчы маці з прадуктамі, калі пачула, што яна ўвайшла. Мне было прыемна быць там, каб працягнуць руку.
  «Як вы сябе адчуваеце, дарэчы?» — спытала яе маці.
  «Цяпер лепш. Першыя некалькі месяцаў я быў хворы як сабака».
  «Я хварэў з вамі. Я ніколі не была з хлопцамі». Яна ўсміхнулася Алексу.
  «Гэта павінна быць зроблена ў ліпені. Да таго часу перасадзім».
  «Я спадзяюся, што дзесьці прыстойнае з добрай бальніцай», сказала яе маці, і прыгатавала абед для іх абодвух.
  
  У той вечар Алекс легла спаць рана, знясіленая паездкай, але яна была шчаслівая, што апынулася дома, і ведала, што для яе маці гэта вельмі важна. Яна ўсё яшчэ не магла паверыць, што яе бацькі няма. Яна шкадавала, што ён пражыў дастаткова доўга, каб даведацца пра дзіця. Ён быў занадта малады, каб памерці, але яе браты таксама. І цяпер у яе ўнутры было новае жыццё. Яна думала пра тое, якое дзіўнае жыццё з яго стратамі і дарамі, а потым заснула.
  
  —
  Калі яна прачнулася, ішоў снег, і паснедаўшы, яны з маці выйшлі да месца, дзе пахаваны бацька. Надмагілля яшчэ не было. Яны доўга стаялі, узяўшыся за рукі, снег падаў ім на валасы і плечы, і вярнуліся ў дом па кубак гарачай гарбаты. Алекс развёў для іх агонь у бібліятэцы, і было дзіўна быць дома, але таксама цёпла і ўтульна. Яны так доўга жылі ў Індыі, і іх жыццё там было такім іншым.
  У той вечар яны гулялі ў карты, а на выходных вадзілі дзяцей у кіно. Некалькі суседзяў завіталі праверыць, як Вікторыя, і яны былі здзіўлены і рады для яе, убачыўшы, што Алекс дома.
  Алекс прабыў з ёй тры тыдні, што дало ім час абмеркаваць, хто цяпер будзе кіраваць маёнткам, бо Вікторыя не адчувала сябе роўнай, а Алекс быў так далёка. Чалавек, які дапамагаў Эдварду, быў гатовы гэта зрабіць, і ён збіраўся заставацца на сувязі з Алексам для прыняцця важных рашэнняў. А потым ёй давялося вярнуцца. З'язджаць было яшчэ цяжэй, чым у першы раз. Яе не было дома чатыры гады. Яе бацькі абяцалі прыехаць у Індыю, але так і не прыехалі. І яна ведала, што маці ніколі не прыйдзе адна, таму не ведала, калі ўбачыць яе зноў. Яна не хацела, каб гады не бачыліся з ёй, асабліва цяпер, калі бацькі няма і маці адна.
  
  «Я хачу, каб ты прыехаў пабачыць свайго ўнука», — хрыплым голасам сказала яна, адыходзячы.
  "Я буду. Я абяцаю. А твае лісты цудоўныя», — сказала Вікторыя, а па яе шчоках пацяклі слёзы. Аляксей не пусціў яе ў аэрапорт. Гэта было б занадта цяжка для іх абодвух, і яна не будзе з мужам, каб вярнуцца дадому цяпер. Гэта будзе доўгая самотная паездка на цягніку назад у Гэмпшыр.
  «Я дашлю вам фатаграфіі дзіцяці. Калі будзе хлопчык, назавем яго ў гонар таты». Пачуўшы гэта, Вікторыя яшчэ больш заплакала, і нарэшце Алекс адарвалася і села ў машыну, чакаючы, каб адвезці яе на вакзал, каб дабрацца да Лондана, а адтуль у аэрапорт на аўтобусе. Пачаўся яе доўгі шлях назад.
  Яе маці стаяла ў дзвярах і махала ёй, пакуль машына не знікла з поля зроку, а потым яна села на кухні і заплакала. Яна задавалася пытаннем, ці ўбачыць яна калі-небудзь зноў сваю дачку або дзіця, якое яна насіла. Куды б яны ні пайшлі цяпер, выконваючы наступнае заданне Рычарда, яно ўсё роўна будзе так далёка.
  
  —
  Алекс думаў пра сваю маці ўсю дарогу ў Лондан, разглядаючы тое ж самае. Яна адчувала сябе такой вінаватай, пакінуўшы яе, але ёй трэба было вярнуцца да Рычарда. Цяпер яе дом быў з ім, і ім хутка трэба будзе пераехаць. Яна была рада, што прыехала да маці. На зваротным шляху шлях здаўся яшчэ даўжэйшым.
  Яна адправіла Рычарду тэлеграму з паведамленнем пра час прыбыцця ў Дэлі. Яна не ведала, ці прыедзе ён у аэрапорт, але спадзявалася, што прыедзе. Цяпер вы маглі бачыць невялікі прыпухласць дзіцяці. Яна была на чацвёртым месяцы цяжарнасці. Яна пайшла да свайго старога лекара ў Гэмпшыр, і ён сказаў, што ўсё ў парадку, і дзіця патрэбнага памеру.
  
  Алекс спала ў апошні рэйс, пакуль самалёт не прызямліўся ў Дэлі, і спусцілася па лесвіцы з ручной паклажай. Яе маці звязала для дзіцяці швэдар і шапачку і прывезла іх з сабой у чамаданчыку.
  Яна была ашаломленая ад доўгай паездкі, калі ішла да тэрмінала. Яна ўбачыла Рычарда, як толькі ўвайшла ў яго, і ён падышоў да яе і прыціснуў да сябе сваімі магутнымі абдымкамі.
  «Божа мой, я так сумаваў па табе», — сказаў ён, доўга трымаючы яе на руках, а потым яны разам выйшлі з аэрапорта. Яго машына і кіроўца чакалі, і ён перадаў чамадан Рагава Алекс і сеў у машыну побач з ёй.
  «Вы стралялі ў каго-небудзь з майго пісталета?» - прашаптала яна, і ён засмяяўся.
  «Я ніколі не чапаў. Ты пагроза. Як твая маці?» — спытаў ён.
  «Сумна». Ён кіўнуў. Як інакш яна магла быць? «Мне было жудасна пакінуць яе. Ёй цяпер будзе так самотна. Я спадзяюся, што яна прыедзе, каб убачыць дзіця, дзе б мы ні былі ". Ён выглядаў заклапочаным, калі яна гэта сказала, і ў Алекса было адчуванне, што нешта не так. Ён выглядаў шчаслівым, убачыўшы яе, але як быццам нешта іншае турбавала яго. Яна не пыталася ў яго, пакуль яны не заставаліся адны ў спальні, калі вярнуліся дадому. Іша прынесла ёй паднос з супам і дробязямі, каб спакусіць паесці, і Алекс горача падзякаваў ёй. "Што не так?" — адразу спытала яна яго.
  «Нічога, сапраўды. Я атрымаў новае прызначэнне. Я спадзяваўся на змены адсюль. Магчыма, Еўропа цяпер, калі краіна аднаўляецца». Ёй бы таксама гэтага хацелася, асабліва цяпер адна з маці.
  
  «Што мы атрымалі?» Яна задавалася пытаннем, ці адпраўляюць іх у дзікую тэрыторыю Афрыкі ці куды-небудзь прымітыўнае.
  «Пакістан». Яго расчараванне адбілася на яго твары і ў вачах. «Мы тут даўно, і зменаў няма. Яны адчуваюць, што я настолькі добра ведаю сітуацыю тут, бо быў тут на пераходзе, што яны хочуць перавесці мяне на другі бок. Гэта сапраўды адваротны бок медаля, і ў Пакістане вам будзе не так камфортна, як тут. Кажуць, даюць нам добры дом у Карачы. Прабач, Аляксей. У наступны раз мне абяцалі атрымаць працу. Гэтым разам мяне зрабілі намесьнікам вярхоўнага камісара, гэта крок наперад».
  «Вельмі добры крок уверх». Яна ўсміхнулася яму. Гэта было як быць амбасадарам у іншым месцы. Унутры Брытанскай Садружнасці ў іх былі вярхоўныя камісары, а не амбасадары. «Калі мы едзем?»
  «Май». Гэта было праз тры месяцы. Да таго часу яна была б на сёмым месяцы цяжарнасці. «Вы не супраць нарадзіць дзіця там?»
  «Гэта так жа добра, як і дзе заўгодна». Яе гэта не хвалявала.
  «У амбасады ёсць свой лекар, прынамсі, брытанец. Так што ў вас не будзе хлопца, які размаўляе на урду або на бенгальскай мове, каб нарадзіць дзіця». Яна засмяялася ад гэтай думкі.
  «Я не думаю, што дзіцяці будзе ўсё роўна», - сказала яна, і ён засмяяўся.
  «Ты труны. Мне вельмі шкада, што я не атрымаў больш гламурнага задання».
  «Мне не патрэбны гламур», — сказала яна і пацалавала яго. «Ты мне проста патрэбны».
  «Я шчаслівы чалавек», — сказаў ён і меў на ўвазе гэта. «Нават калі вы носіце з сабой шмат зброі». Яны абодва засмяяліся з гэтага.
  
  Ім было сумна пакідаць сяброў, якіх яны завялі ў Нью-Дэлі, але некаторыя з іх ужо з'ехалі. Дыпламатычная супольнасць заўсёды была групай твараў, якія пастаянна змяняліся, што таксама рабіла жыццё цікавым. Алексу гэта спадабалася, і Рычарду таксама.
  Алексу было асабліва сумна пакідаць Ішу і Санджая, калі яны пакідалі Нью-Дэлі. Яны былі вернымі, далікатнымі і добрымі. Яна паабяцала заставацца з імі на сувязі і даслаць фатаграфіі дзіцяці.
  Большую частку сваіх рэчаў яны ўжо адправілі ў Карачы, і Алекс была прыемна здзіўлена, калі ўбачыла там дом. Ён не быў такім прыгожым і раскошным, як дом у Нью-Дэлі, і не такім багатым персаналам, але ён быў вялікім, прыемным і спакойным, і там працавала дастаткова людзей, каб іх абслугоўвалі добра. Памяшканне для дзіцячай Аляксей выбраў амаль адразу, як прыехалі. На наступным тыдні яна наважылася на рынак са сваім кіроўцам, каб купіць калыску. Яна знайшла прыгожы, выразаны ўручную.
  Рычарду спадабаўся вярхоўны камісар, на якога ён працаваў, сэр Лорэнс Графці-Сміт, які працаваў там пасля падзелу і здабыцця Пакістанам незалежнасці. Ён бы з'ехаў праз год.
  Грамадскае жыццё ў Карачы было значна спакайней, чым у Нью-Дэлі, што на дадзены момант задавальняла Алекса. Як толькі яна прывяла ў парадак іх новы дом, яна была занадта стомленай, каб выйсці. Яна пабывала на некалькіх кактэйльных вечарынах з Рычардам і на адной афіцыйнай вячэры, і да таго часу яна была на восьмым месяцы цяжарнасці і адчувала сябе, як выкінуты на бераг кіт у спякоту. Дзіця было ўжо вялікім, і яна была знясіленая.
  Яна сустрэлася з мясцовым брытанскім лекарам, і ён палічыў, што дзіця вялікае, але ў яе не было ніякіх праблем, акрамя млоснасці ў пачатку. Там была радзільня, якой карысталіся жонкі еўрапейскіх дыпламатаў, і яна збіралася нараджаць там. Усе медсёстры былі англічанкамі або францужанкамі.
  Іх дом у Карачы меў шырокую веранду, з якой ноччу дзьмуў прыемны ветрык. Яна ляжала з Рычардам за тыдзень да родаў, калі ў яе адышлі вады. Яны выклікалі доктара, і ён адправіў іх у паліклініку і сказаў, што прыйдзе пазней. Роды яшчэ не пачаліся, і традыцыйна першыя дзеці з'яўляліся доўга. Рычард сам адвёз яе туды. Ён ужо праверыў, дзе гэта. Калі яны ўвайшлі, клініка была чыстая. Яны агледзелі Алекс і сказалі, што нічога не пачалося, і дазволілі Рычарду пасядзець з ёй некаторы час. Упершыню ёй захацелася быць дома ў Англіі, з маці. Яна раптам адчула сябе далёка ад дому і напалохана. Яна сто разоў вытрымлівала ворага і апынулася ў сітуацыях, з якімі б пабаялася сутыкнуцца большасць мужчын, але цяпер, калі збіралася нарадзіць дзіця, яна не адчувала сябе роўнай гэтай задачы. Ён бачыў страх у яе вачах.
  
  «Вы ўзялі з сабой пісталет?» — шапнуў ён ёй, і яна засмяялася. У яго быў спосаб палегчыць момант і зрабіць так, каб усё выглядала добра, нават калі гэта было не так.
  «Мой пісталет у сумачцы», — прашаптала яна ў адказ.
  «Вы заўсёды можаце застрэліць лекара, калі ён вам не падабаецца».
  «Хацелася б, каб я была дома з мамай», — сумна сказала яна, калі сляза пацякла па яе шчацэ. Яна раптам выглядала маладой і спалоханай.
  «Я хацеў бы, каб яны дазволілі мне застацца з вамі», - сказаў ён, заклапочаны, але яны ўжо прасілі і атрымалі адмову. Была пакой чакання для бацькі, або ён мог пайсці дадому і вярнуцца пазней, пасля нараджэння дзіцяці, што рабіла большасць мужчын. Медсёстры сказалі, што паклічуць яго, калі народзіцца дзіця, але ён паабяцаў Алексу, што не сыдзе.
  Пасля гэтага яна некаторы час задрамала, а прачнулася каля поўначы, калі пачаліся болі. Яны надышлі моцна і хутка, і Рычард заўважыў, што ўсё ідзе хутка, калі прыбыў лекар і выйшаў з пакоя. Ён запэўніў Рычарда, што гэта будзе нядоўга.
  «Медсёстры сказалі мне, што ваш дзіця спяшаецца». Ён усміхнуўся і зачыніў дзверы, і Рычарду здалося, што пасля гэтага ён пачуў, як Алекс крычыць ад болю. Ён гадзіну хадзіў па калідорах у чаканні навін. Алекса адвезлі ў радзільню праз некалькі хвілін пасля прыезду доктара. Нарэшце Рычард у роспачы сеў у прыёмнай. Усё, што сказалі медсёстры, гэта тое, што яны паведамяць яму, як толькі дзіця народзіцца.
  
  Яна прабыла ў радзільні дзве гадзіны, калі доктар прыйшоў і знайшоў яго ў прыёмнай з шырокай усмешкай.
  «У вас прыгожы сын, містэр Мантгомеры. Твая жонка вельмі добра папрацавала. У цябе вялікі хлопчык, дзевяць фунтаў». Рычард ледзь не паморшчыўся, калі сказаў гэта. Гэта прагучала для яго балюча.
  «Калі я магу ўбачыць Алекса?»
  «Яна вернецца ў свой пакой праз некаторы час». Ён не сказаў Рычарду, што толькі што скончыў яе зашываць. Яе моцна разарвала дзіця такога памеру, і роды былі цяжкімі і хуткімі. Медсястра тады прынесла малога паказаць. У яго быў круглы твар і светлыя валасы Алекса. Ён быў падобны на пульхную качку з бледна-персікавым пухам на галаве, і сэрца Рычарда растала ў хвіліну, калі ён убачыў яго. Яго захуталі ў сінюю коўдру, і як толькі бацька ўбачыў, яго аднеслі ў дзіцячы пакой. Доктар на той час сышоў.
  Прайшло яшчэ дзве гадзіны, перш чым Аляксей вярнуўся ў пакой. Яна была дурная ад эфіру, які яны ёй далі, калі зашывалі яе, а пасля ўколу ад болю. Калі Рычард увайшоў у яе пакой, яна была падобная на тое, што яе збіў грузавік, з цёмнымі кругамі пад вачыма.
  «Ты ў парадку?» — спытаў ён, нахіліўшыся, каб пацалаваць яе.
  «Я так думаю». Яна не хацела казаць яму, як усё было дрэнна, але ён мог гэта бачыць. Яны не давалі ёй нічога супраць болю, пакуль не наклалі швы, і гэта было значна горш, чым ёй казалі. Саманта заўсёды казала, што гэта ўсё роўна, што лускаць гарох, што было нахабнай хлуснёй, цяпер яна ведала. Яе маці намякала, што можа быць цяжка ў першы раз, але не хацела яе палохаць.
  
  «Ён такі прыгожы, і ты таксама». Рычард пацалаваў яе і сеў каля яе ложка, трымаючы яе за руку, пакуль яна зноў не заснула. Калі яна ляжала, узышло сонца і залілася ў пакой, і гэта адчувалася як шчасце, калі ён глядзеў на сваю спячую жонку. У іх нарадзіўся сын. І ён ведаў, што гэта быў самы каштоўны момант у яго жыцці.
  
  
  Раздзел 13
  Яны назвалі дзіця Эдвардам Уільямам Джэфры Мантгомеры, як і абяцала сваёй маці. Рычард сфатаграфаваў Алекс, каб адправіць ёй. Алеся праз тыдзень адпусцілі з клінікі. Яна яго карміла, а ён быў галодным дзіцем. Ён выглядаў на тры месяцы, калі яму быў усяго тыдзень.
  Рычард уладкоўваўся на працу і знаёміўся з горадам. Яны ўсё яшчэ займаліся рэлігійнымі пытаннямі, наступствамі падзелу і абменам чатырох мільёнаў мусульман на чатыры мільёны індусаў, велізарнай задачай, якую было амаль немагчыма выканаць і да гэтага часу не было цалкам завершана. Тым, каго яны перасялілі, не было куды падзецца.
  Аляксей быў шчаслівы бачыць яго, калі прыйшоў уначы дадому. Праз некалькі тыдняў яна зноў была на нагах, атрымліваючы асалоду ад дзіцяці, і яна радыкальна скараціла сваё сацыяльнае жыццё ў параўнанні з тым, што было ў Нью-Дэлі. Але яна зразумела, што ёй трэба вярнуцца да гэтага ў бліжэйшы час, каб яна магла паведаміць у MI6. Грамадскае жыццё ў Карачы было не такім насычаным. Яна атрымлівала асалоду ад дома з дзіцем і не хацела выходзіць.
  
  У кастрычніку яна зноў пачала далучацца да Рычарда на дыпламатычных свецкіх мерапрыемствах. Яе вельмі ўразіла сустрэча з прэм'ер-міністрам Ліакватам Алі Ханам. Ён быў адным з найвялікшых лідэраў Пакістана, прыхільнікам незалежнага кіравання. Ён быў дзяржаўным дзеячам, юрыстам, палітычным тэарэтыкам. Ён быў міністрам фінансаў часовага ўрада Індыі, першым міністрам абароны Пакістана і прэм'ер-міністрам, а таксама займаў пасаду міністра па справах Садружнасці і Кашміра. Алекс захаплялася ім і знайшла, што ён быў захапляльным чалавекам, калі яна размаўляла з ім. Яна адправіла справаздачу аб іх сустрэчы ў MI6, высока ацаніўшы прэм'ер-міністра, якога вельмі любілі ў Пакістане.
  Астатняя частка года праляцела без падзей.
  Новы вярхоўны камісар, сэр Гілберт Лейтуэйт, новы начальнік Рычарда, прыбыў пасля першага года. Ён быў брытанскім ірландцам, нарадзіўся ў Дубліне і быў героем Першай сусветнай вайны. Больш за трыццаць гадоў ён працаваў у Індыі ў розных даручэннях індыйскага офіса ў якасці галоўнага асабістага сакратара віцэ-караля. Ён таксама быў намеснікам намесніка дзяржсакратара па справах Індыі і толькі што вярнуўся пасля службы ў якасці амбасадара ў Ірландыі. Цяпер ён быў вярхоўным камісарам у Пакістане. Рычард спадабаўся яму з моманту знаёмства, і ён ведаў, што яму ёсць чаму ў яго навучыцца. Гэта зробіць яго прызначэнне ў Пакістан значна больш карысным. Да гэтага часу гэта было без асаблівых падзей, што ў пэўным сэнсе было палёгкай пасля Індыі.
  У лютым усеагульную ўвагу прыцягнуў няўдалы дзяржаўны пераварот. Пасля адносна мірнага года 16 кастрычніка 1951 года краіна была моцна ўзрушана забойствам прэм'ер-міністра Ліаквата Алі Хана, з якім Алекс сустракаўся і быў вельмі ўражаны. Гэта ўспрынялі як трагедыю, а яго назвалі пакутнікам нацыі. Хан атрымаў двойчы стрэлы ў грудзі, а яго забойца быў забіты на месцы, і, як кажуць, быў прафесійным наёмным забойцам. Краіна моцна аплаквала смерць свайго прэм'ер-міністра. Рычард і вярхоўны камісар некалькі разоў сустракаліся з пакістанскімі лідэрамі.
  
  Адносна спакойны год да гэтага даў Алексу і Рычарду час пацешыцца сваім сынам, якому ў ліпені споўніўся годзік і праз некалькі тыдняў ён пачаў хадзіць. Ён быў шчаслівым, пругкім малым, і Рычард праводзіў кожную хвіліну з ім і Алексам, калі не працаваў. Аляксей спрабаваў пераканаць яе маці прыехаць да яго, але пакуль беспаспяхова. Сама ехаць не хацела, хоць страшэнна сумавала па Алексу і хацела пабачыць унука. Але не настолькі, каб выйсці з дому. І ёй было нядобра. Пасля смерці мужа яна ўсё часцей сыходзіла на пенсію і нават не адважылася ехаць у Лондан, не кажучы ўжо пра Пакістан.
  Маленькаму Эдварду было пятнаццаць месяцаў праз тыдзень пасля смерці прэм'ер-міністра, калі ён захварэў нейкім грыпам і высокай тэмпературай. Алекс не быў упэўнены, што гэта было, але яны адвезлі яго ў бальніцу ў тую ж ноч. Ён быў у трызненні, калі яны прыйшлі туды, а Рычард і Алекс былі ў шаленстве. Доктар, які яго аглядаў, сказаў ім, што ў яго халера, якая ў той час была распаўсюджанай і ў Пакістане, і ў Індыі. Ён быў без прытомнасці праз паўгадзіны пасля таго, як яго даставілі ў бальніцу, і нішто не збівала ліхаманку, пакуль яны сядзелі з ім усю ноч, а Алекс і медсёстры абмывалі яго прахалоднымі тканінамі. Да раніцы ён быў у коме, а Алекс і Рычард сядзелі побач з яго ложкам і трымалі яго на руках. Маленькі Эдвард памёр апоўдні.
  Алекс трымала яго на руках пасля таго, як ён памёр, і доктар запэўніў іх, што нічога нельга было зрабіць для яго. Яны былі няўцешнымі і праз два дні зладзілі яго пахаванне. Пасля гэтага яго крэміравалі, і Алекс захоўвала маленькую урну з яго прахам побач са сваім ложкам. Яна ляжала дзень і ноч з заплюшчанымі вачыма, думала пра яго, круцячы ў галаве фільм яго кароткага жыцця. І апошняя страшная ноч, калі яны нічога не змаглі зрабіць, каб выратаваць яго. Яна адчувала сябе так, нібы сама памерла.
  
  Алекс патэлефанавала сяброўцы сваёй маці ў Гэмпшыр і папрасіла яе пайсці і асабіста расказаць Вікторыі, што здарылася. Яна не хацела, каб маці прачытала гэта ў тэлеграме, калі яна была адна.
  Вікторыя патэлефанавала Алексу ў Карачы, як толькі пачула, і паспрабавала суцешыць, чым магла, бо сама страціла двух сыноў. Ёй было жудасна, што яна не прыйшла да яго, але ёй самой было дрэнна. У яе пачаліся праблемы з сэрцам пасля смерці бацькі Аляксея, і яна баялася далёкай дарогі. А цяпер яна страціла ўнука, якога ніколі не бачыла.
  Аляксей доўга размаўляў з маці і ўвесь час плакаў па тэлефоне. Праз тыдзень Рычард знайшоў яе ў пакоі іх сына, калі ён вярнуўся дадому, пакуючы рэчы дзіцяці. Да таго часу яна не дакраналася да гэтага. Але ён не вяртаўся. Рычард стаяў з ёй, і яны абодва плакалі, складаючы ўсю яго вопратку і клаўшы яе разам з цацкамі ў вялікую скрыню. Яна хацела іх выратаваць, але не магла бачыць іх кожны дзень. І яна акуратна зачыніла дзверы ў яго пакой пасля таго, як усё было спакавана. Яна не заходзіла некалькі месяцаў. Гэта было занадта балюча. Кожны раз, калі Рычард вяртаўся з працы, яна выглядала так, быццам плакала. Яна хадзіла з ім на важныя свецкія мерапрыемствы, але ўсё, чаго магла пазбегнуць, яна рабіла. Яна не магла ўявіць, каб зноў быць шчаслівай. Смерць караля Георга VI крыху адцягнула ўвагу, хоць цяпер усё здавалася ёй далёкім і няважным.
  Праз месяц, праз пяць месяцаў пасля смерці Эдварда, Алекс была ў шоку, калі даведалася, што цяжарная. Яны хацелі яшчэ аднаго дзіцяці калі-небудзь у будучыні, але не так хутка. Яна ўсё яшчэ аплаквала Эдварда і ведала, што будзе заўсёды. Яна яшчэ не адчувала сябе гатовай адкрыць сваё сэрца іншаму дзіцяці. Але лёс прыняў рашэнне за яе.
  
  На гэты раз яна не хварэла, але духу ў ёй не было. Яна паводзіла сябе так, быццам нічога не адбываецца, і ніколі не гаварыла ні пра дзіця, ні пра цяжарнасць. Ёй не хацелася закахацца ў яшчэ адно дзіця і каб лёс яго скраў.
  «Хочаш на гэты раз дадому нарадзіць дзіця?» - далікатна спытаў яе Рычард, і яна пахітала галавой. Яна па-ранейшаму адпраўляла зашыфраваныя паведамленні ў МІ-6 і час ад часу сустракалася з Рычардам, але пасля смерці Эдварда яна была ў дэпрэсіі, і Рычард не ведаў, што рабіць. Ён гаварыў пра гэта з доктарам, і той сказаў, што яна адчуе сябе лепш пасля нараджэння дзіцяці, але Рычард не быў у гэтым упэўнены. За ўсе гады, што ён яе ведаў, ён ніколі не бачыў яе такой. Ён думаў, ці варта яму забраць яе дадому і пакінуць на некаторы час з маці. Аляксей амаль не гаварыў з ім. Дзіця павінна было нарадзіцца ў кастрычніку 1952 года, амаль роўна праз год пасля смерці Эдварда. Яна ўсё яшчэ была ў дэпрэсіі.
  Яны вялі нармальнае жыццё адзін з адным, але Рычард ведаў, што Алекса там няма. Яе не было год.
  Ён узяў яе ў Нью-Дэлі на вечарыну, якую ладзіў Вярхоўны камісар. Ён думаў, што ёй будзе добра пабачыцца са старымі сябрамі, а Нью-Дэлі быў больш ажыўлены, чым Карачы. Вечарына была цудоўнай, і Алекс выглядаў прыгожа, але ён мог сказаць, што яна не клапацілася пра гэта. Штосьці ў ёй памерла разам з маленькім Эдвардам, і Рычард не мог знайсці спосабу вярнуць яе. Ён адчуваў, як дзіця штурхаецца ноччу, калі яны ляжалі побач, і Алекс не сказаў ні слова. Яна ніколі не клала яго руку на свой жывот і не ўсміхалася, калі дзіця штурхала нагамі, як у першы раз. Здавалася, яна была адарваная ад усяго ў сваім жыцці, нават ад Рычарда.
  
  Увесь год Аляксей быў у тумане. Ён думаў, ці будзе яна калі-небудзь ранейшай. Ён неахвотна прымусіў яе дапамагчы яму забаўляць, і яму ледзь не прыйшлося выцягваць яе з ложка, каб зрабіць гэта. Праз два тыдні пасля родаў яна яшчэ нічога не зрабіла для новага дзіцяці. Яны былі абсалютна непадрыхтаваныя. Яны прыбралі калыску Эдварда разам з яго рэчамі, і ў іх нават не было кошыка або ложачка для сну дзіцяці. Яна аддала ложачак Эдварда таму, хто ў ёй меў патрэбу.
  Яна прыбірала нешта ў дзіцячым пакоі, калі ў яе адышлі вады, і яна запанікавала, і раптам вакол яе ног было возера.
  Яна глядзела на Рычарда з жахам у вачах, быццам збіралася кінуцца і ўцячы.
  «Я не гатовая… Я не магу… Я не магу зрабіць гэта зноў», — прашаптала яна яму.
  «Усё будзе добра». Апошні раз дастаўка была добрай. Смерць Эдварда не мела нічога агульнага з родамі.
  Калі Рычард патэлефанаваў доктару дадому, яго жонка сказала, што ён выйшаў, але хутка вернецца. Ён пайшоў расказаць Алекс, а яна ляжала на іхнім ложку і глядзела ў прастору.
  «Нам трэба ў паліклініку, — ціха сказаў ён, — доктара няма, але жонка сказала, што ён хутка вернецца». Ён перажываў за яе.
  «Мне ўсё адно. Я больш туды не пайду». Рычард выглядаў напалоханым тым, што яна сказала, і палкасцю, з якой яна гэта сказала. Ён бачыў, як яна запанікавала.
  
  «Ну, ты не можаш нарадзіць дзіця дома», - сказаў ён разважна, але нічога разумнага ў Алексі не было. Яна была загнанай у кут жывёлай і выглядала так, быццам гатовая напасці на яго або ўцячы.
  «Так, я магу мець яго дома. Тут усе робяць».
  «Усе, каго мы ведаем, ходзяць у тую ж клініку, у якую мы хадзілі раней».
  «Я ненавідзеў гэта. Я не буду. А пакістанскія жанчыны туды не ходзяць. У іх дома дзеці». Ён не хацеў нагадваць ёй, што ў Пакістане і Індыі адны з самых высокіх у свеце паказчыкаў дзіцячай і мацярынскай смяротнасці.
  «Я не дазволю табе гэтага зрабіць. Тут небяспечна ні вам, ні дзіцяці». Па выразе яе твару ён бачыў, што пачаўся боль, і не хацеў марнаваць час на спрэчкі з ёй, але ён не ведаў, як вывесці яе з дому, калі яна адмовілася ісці. «Я таксама магу сказаць пра гэта».
  «Не, не трэба. Гэта маё цела, і я буду рабіць тое, што хачу».
  «Гэта наша дзіця, Алекс. Калі ласка, не рызыкуйце з гэтым. Я б не ведаў, што рабіць, калі нешта пойдзе не так, для вас ці дзіцяці ".
  «Я не хачу вяртацца туды, дзе ён нарадзіўся», - сказала яна, усхліпваючы. «Яшчэ занадта хутка, я чакаю, што ўбачу яго там. Я не гатовая да гэтага дзіцяці, я не магу зрабіць гэта зноў, - і паміж рыданнямі яна курчылася ад болю. «Што, калі гэта дзіця таксама памрэ?»
  - Не будзе, - сказаў ён, яго вочы ўмольна глядзелі на яе яшчэ больш, чым словы.
  «Вы гэтага не ведаеце. Гэта можа захварэць, як і Эдвард. Ён памёр праз некалькі гадзін, і яны нічога не маглі зрабіць.
  «Калі ласка, Рычард… Я хачу, каб усё было па-іншаму… Я не хачу, каб гэта дзіця таксама памерла». Увесь боль, трывога і жах мінулага года выліваліся з яе, як прыліўная хваля, і яна нарэшце пацягнулася да яго, але ён не мог дазволіць ёй мець гэта дома. Што рабіць, калі ўсё пайшло не так? Тады б і гэта дзіця памерла.
  
  Яна не была гатовая да гэтага дзіцяці, і цяпер ён ведаў гэта, але дзіця ўсё роўна з'явіцца. У гэты раз яны нават не спрабавалі зацяжарыць. Гэта адбылося без намаганняў з іх боку.
  «Што, калі я застануся з табой на гэты раз?» - спытаў ён, адчуваючы адчай. Час гублялі, а да паліклінікі хвілін дваццаць.
  - Не дазволяць, - прамовіла яна скрозь зубы. «Мінулым разам адмовіліся».
  «Я адмаўляюся пакінуць цябе. Я клянуся." Сказаўшы гэта, ён падхапіў яе на рукі, і яна не адбівалася. Яна адчувала занадта моцны боль. Гэта адбывалася яшчэ хутчэй, чым у мінулы раз. Ён пабег уніз па лесвіцы, несучы яе, як адзін з іх слуг прыбег, каб дапамагчы яму. «Вазьміце Аміля», — сказаў ён, папрасіўшы кіроўцу, які неадкладна прыехаў. Ён быў на кухні і размаўляў з астатнімі. «Мы едзем у паліклініку», — сказаў ён яму і пабег з Алексам да машыны. Адна са служанак кінулася да яго і працягнула стос ручнікоў. Але да таго часу Алекс перастаў з ім спрачацца, і Рычард не быў упэўнены, што яны паспеюць даехаць да бальніцы да нараджэння дзіцяці. Прайшло менш за гадзіну, як у яе адышлі вады. «Едзі хутчэй», — сказаў ён кіроўцу, які паверыў яму на слова, калі Алекс лёг насупраць яго на заднім сядзенні і ўсміхнуўся яму.
  «Прабачце, мне было так цяжка. Я быў так зламаны».
  - Я ведаю, - пяшчотна сказаў ён, калі яшчэ адзін боль разарваў яе, і яна ўхапілася за яго руку.
  «Я думаю, што ў мяне будзе дзіця», - сказала яна, калі ён у паніцы глядзеў на яе.
  «Цяпер?»
  «Хутка». Але толькі па позірку яе вачэй ён заўважыў, што яна вярнулася. Разбіты сэрцам з-за Эдварда, але зноў здаровы. Яе не было некалькі месяцаў. І ён быў на зыходзе розуму.
  
  Усю астатнюю дарогу да клінікі яна не выдала ні гуку, але трымала яго руку ў цісках. І як толькі яны дабраліся да клінікі, Аміль адчыніла дзверы, Рычард падхапіў яе і кінуўся ўнутр, несучы.
  «Мая жонка вось-вось прыме роды», — сказаў ён медсястры за сталом, і яна кінулася да іх, націснула гудок і на мёртвым ходзе павяла іх у экзаменацыйны пакой, калі на дапамогу ім вылецелі чатыры медсёстры. Ён асцярожна паклаў Алекс на экзаменацыйны стол, а дзве медсястры як мага хутчэй здымалі з яе вопратку. «Вы можаце сысці цяпер», - сказала старэйшая з медсясцёр уладным тонам.
  «Я не збіраюся. Проста так, каб мы гэта ясна. У маёй жонкі быў траўматычны вопыт. Я не адыходжу ад яе ні на хвіліну». Ён люта паглядзеў на старшую медсястру.
  «Яе дзіця было вельмі вялікім. Я была на дастаўцы».
  «Ён памёр год таму. Я не пакіну яе адну». Медсястра была ў шоку і не сказала больш ні слова. Было відавочна, што Рычард нікуды не дзенецца. А Алекса ляжала голая на экзаменацыйным стале і жудасна крычала, калі дзве медсёстры кінуліся паглядзець, што адбываецца, а трэцяя накрыла яе тонкай драпіроўкай і засунула ёй ногі ў страмёны. Але як толькі боль прайшоў, Аляксей паглядзеў на яго і ўсміхнуўся.
  "Дзякуй. Я магу гэта зрабіць, калі ты тут, - ціха сказала яна.
  «Я нікуды не пайду». Яшчэ адзін боль ахапіў яе, і яна пачала штурхацца з выразам пакуты на твары.
  «Стой», — скамандавала ёй адна з медсясцёр. «Доктара яшчэ няма». Алекс не звярнуў на яе ўвагі і працягваў штурхаць, пакуль яна трымала Рычарда за руку. Яна зноў закрычала, і паміж яе ног пачуўся лямант, калі адна з медсясцёр зазірнула пад штору і падняла дзіця са шнуром паміж ног, каб яны не маглі бачыць, што гэта такое, але Рычард напляваць, абы здарова было. Гэта было найпрыгажэйшае відовішча, якое ён калі-небудзь бачыў, і Алекс ляжаў на спіне, усміхаючыся, знясілены намаганнямі, але выглядаючы пераможна ад таго, што яна зрабіла.
  
  «Гэта дзяўчынка!» - сказала адна з медсясцёр, калі ўвайшоў доктар.
  «Што тут адбываецца? А ты што тут робіш?» - нахмурыўшыся, спытаў ён Рычарда.
  - Гляджу, як нараджаецца мая дачка, - сказаў Рычард з шырокай усмешкай. І шок ад нараджэння дзіцяці нарэшце вывеў Алекс з дэпрэсіўнага і амаль кататанічнага стану. Яна плакала, убачыўшы дзіця. Яна зусім не была падобная на Эдварда. У яе былі цёмныя валасы і цёмныя вочы, як у Рычарда, што было палёгкай. Калі б яна выглядала гэтак жа, як Эдвард, гэта было б занадта цяжка, і занадта моцнае дэжавю. На гэты раз усё было інакш, і гэта была дзяўчына.
  «Ці магу я зараз агледзець вашу жонку?» - сказаў ён Рычарду, паказваючы, што той павінен сысці.
  «Можна, але я нікуды не пайду». Доктар павярнуўся, каб агледзець Алекс, і яна была стомленай, але шчаслівай. Рычард быў глыбока крануты тым, што ён убачыў. «Як мы яе называем?» — спытаў ён у Алексы, калі яны засталіся адны, і яна выглядала задуменнай.
  «Як вам здаецца Сафі?»
  «Мне гэта падабаецца», — сказаў ён, нахіліўшыся, каб пацалаваць жонку. «Дарэчы, вы былі захапляльныя. За гэта вы таксама заслужылі медаль». Яна засмяялася з таго, што ён сказаў, і на імгненне ў яе вачах з'явіўся сум, і ён зразумеў, зноў пацалаваў яе і ціха загаварыў з ёй. «Ён таксама быў прыгожы. Але гэта маленькі анёл, які нам прызначаны». Яна кіўнула і сціснула яго руку, калі сляза слізганула па яе шчацэ. Адна з медсясцёр зайшла ў пакой і працягнула ёй дзіця, усё прыбранае і ў ружовай коўдры. Яна была самым прыгожым відовішчам, якое яны калі-небудзь бачылі. Доктар выйшаў з пакоя, і медсёстры пакінулі іх сам-насам з Сафі, якая глядзела на іх так, быццам бачыла іх раней. І калі Аляксей зірнуў у вочы сваёй дачкі, яна ўпершыню за год адчула сябе жывой і спакойнай.
  
  
  Раздзел 14
  Калі ў красавіку 1954 года яны пакінулі Пакістан на наступнае прызначэнне, Сафі было васемнаццаць месяцаў, яна паўсюль бегала і была поўная жыцця. Усе слугі і ўсе, хто бачыў яе, любілі яе. Іх час у Пакістане быў цяжкім для Алекс, яна страціла бацьку і маленькага Эдварда, а потым у яе была дэпрэсія. Але Пакістан быў менш турбулентным, чым іх гады ў Індыі, хоць і менш цікавым. Іх жыццё ў Нью-Дэлі было больш захапляльным і весялейшым. Адным з яркіх момантаў іх знаходжання ў Пакістане была захапляльная вечарына, якую яны зладзілі дзесяць месяцаў таму з нагоды каранацыі каралевы Лізаветы II. Гэта была слаўная падзея, і людзі ўсё яшчэ гаварылі пра вечарыну амаль праз год. Яны прыклалі ўсе намаганні, каб ушанаваць маладую каралеву, і ніхто ніколі не забудзе вечарыну ў амбасадзе з балем у белых гальштуках і хвастах для мужчын, а жанчыны ў вытанчаных вячэрніх сукенках і пышных каштоўнасцях.
  На гэты раз яны былі шчаслівыя, што паедуць у Марока, кудысьці зусім не тое, што было ім вядома. Пасля васьмі гадоў у Індыі і Пакістане, якія былі так цесна звязаны, яны былі гатовыя да чагосьці новага. Алекс паабяцаў наведаць яе маці з Сафі, як толькі яна зможа. Апошнія з прыёмных дзяцей з'ехалі ва ўніверсітэт, калі яны былі ў Пакістане, так што Вікторыя была зусім адна. Марока было дастаткова блізка да Англіі, і Алекс спадзявалася, што яе маці нарэшце наведае іх. Вікторыя ніколі не была ні ў Індыі, ні ў Пакістане за ўсе гады, што яны былі там, і Алекс быў дома, каб убачыць яе толькі тады, калі памёр яе бацька. Яны шмат пісалі адзін аднаму, але гэта было не тое самае, што наведванне было б.
  
  На гэты раз, пасля васьмі гадоў у дыпламатычным корпусе, Рычард збіраўся ў Марока ў якасці амбасадара, што было для яго вялікім крокам наперад, чым Алекс вельмі ганарыўся.
  Яна паведаміла МІ-6 аб іх пераводзе ў Марока, і яны выказалі значную цікавасць да таго, што там адбываецца.
  Зноў ехалі на заданне ў краіну, якая жадала сваёй незалежнасці. У дадзеным выпадку з Францыі і Іспаніі. Марока было падзелена на французскі і іспанскі пратэктарат з 1912 года. За апошнія два гады ў Марока адбываліся значныя нязгоды і хваляванні, перш чым туды дабраліся Рычард і Алекс. У снежні 1952 г. быў забіты туніскі працоўны лідэр, і ў Касабланцы ўспыхнулі беспарадкі. Адказам французскага ўрада была забарона новай Мараканскай камуністычнай партыі і Істыкляль, або Партыі незалежнасці, якая была кансерватыўнай і раялістычнай. Праз год пасля забароны французамі абедзвюх палітычных партый яны яшчэ больш пагоршылі сітуацыю, выслаўшы ў Марока вельмі любімага і глыбока паважанага султана Махамеда V. Яны адправілі яго на Мадагаскар і замянілі на вельмі непапулярнага Махамеда Бэн Арафу. Султан лічыўся рэлігійным лідэрам, і мараканцы катэгарычна пярэчылі супраць яго выгнання. Да таго часу, калі Рычард прыбыў у Рабат, сталіцу, у якасці амбасадара, мараканскія грамадзяне патрабавалі вяртання султана і адказвалі гвалтам на нежаданне Францыі вывезці яго з выгнання. Цяпер яны таксама хацелі незалежнасці.
  
  Усё, звязанае з прыбыццём Алекса і Рычарда ў Марока, было захапляльным. Амбасада ўяўляла сабой вытанчаны будынак з маўрытанскай архітэктурай, які Алекс лічыў экзатычным і прывабным. Рэзідэнцыя брытанскага амбасадара ўяўляла сабой палац, падобны на лабірынт, які яна знайшла захапляльным, і ёй не цярпелася пабавіць час там. Дыпламатычная супольнасць была цёплай і гасціннай, і Рычард любіў яго вельмі эфектыўны персанал. У той жа час яны жылі ў цёплым прыбярэжным горадзе са святочнай атмасферай, куды французы рэгулярна сцякаліся ў якасці месца адпачынку.
  Палац пасла, як амаль кожны дом і віла ў горадзе, быў акружаны прыгожымі садамі з пышнымі кветкамі ў буянні фарбаў. Частка архітэктуры ўзыходзіць да сёмага стагоддзя і першапачаткова была пабудавана іспанскімі мусульманамі, якія былі выгнаны з Іспаніі, адсюль яго маўрытанскі ўплыў. Французы прыйшлі значна пазней, у 1912 годзе.
  Аляксей любіў усё ў горадзе. Медына ў старой частцы горада, у цэнтры горада, уяўляла сабой кангламерат крамаў і невялікіх прывабных рэстаранаў і кавярняў, якія Алексу не цярпелася даследаваць разам з суседнім горадам Сале, які першапачаткова быў пабудаваны рымляне. У многіх раёнах былі рымскія руіны і дзве асноўныя рымскія дарогі. Горад меў багатую гісторыю. Усе размаўлялі па-французску, што было перавагай для Алекс, і яна ўжо вырашыла вывучыць арабскую і дадаць яе ў свой рэпертуар моў. Яна была задаволеная, што Сафі вывучыць тут французскую мову, як толькі загаворыць.
  Алекс купіла кіламетры тканіны сары перад тым, як пакінуць Індыю, і хацела знайсці мясцовую краўчыху, каб ператварыць яе ў шаравары і пышныя сукенкі, каб насіць іх на вячэрах. Яна адчувала, што тут можа быць больш смелай у сукенцы, чым у Пакістане. Абедзве былі мусульманскімі краінамі, але Пакістан быў больш кансерватыўным і традыцыйным. Усё, ад музыкі да гісторыі архітэктуры, прывяло яе ў захапленне ў Марока. Рычард збіраўся быць заняты назіраннем за эвалюцыяй іх патрабаванняў аб незалежнасці ад Францыі і іх намаганнямі аднавіць кантроль над раёнамі, якія ўсё яшчэ кіраваліся іспанцамі.
  
  Першым парадкам справы для мараканцаў было вяртанне султана Махамеда V з Мадагаскара. Ён быў там на працягу года, калі Мантгомеры прыбылі і пераехалі ў палац брытанскага амбасадара.
  Марока забяспечыла менавіта той экзатычны вопыт, на які Алекс спадзяваўся атрымаць, калі Рычард далучыўся да дыпламатычнага корпуса. Ёй гэта спадабалася нават больш, чым Індыі, дзе сітуацыя была такой жахлівай у розныя часы, і было столькі кровапраліцця ў канцы брытанскага панавання, хаця Алекс таксама любіў Індыю. У іх зноў была армія слуг, якія клапаціліся пра іх, і зграя мілых маладых жанчын, якія дапамагалі даглядаць за Сафі.
  У першыя месяцы пражывання Алекс наведала ўсе гістарычныя месцы і распавяла пра іх Рычарду, так як у яго не было часу даследаваць іх з ёй. Яна наведала рымскія руіны, горад Сале і раёны, дзе жылі фінікійцы і карфагеняне на берагах ракі Бу-Рэгрэг, побач з месцам, дзе рымляне пабудавалі Сале. Яна ўжо блізка ведала Медзіну пасля першага месяца іх знаходжання там і знайшла скарбы ў крамах. Яна паслала маці прыгожы старадаўні кафтан, вышыты ўручную, каб насіць яго дома, і знайшла для сябе вясёлыя блузкі са званочкамі, а таксама цудоўныя маўрытанскія скураныя пантофлі са званочкамі.
  Аляксей быў заняты пераносам мэблі і асвяжэннем пасольскага палаца. Яна кожны дзень засыпала яго кветкамі. Рычард пракаментаваў, што ніколі не бачыў яе такой шчаслівай, і яны абмяркоўвалі палітычную сітуацыю, калі сустракаліся ўначы. Рычард быў упэўнены, што ў рэшце рэшт Марока атрымае незалежнасць без кровапраліцця, якое адбылося ў Індыі і Пакістане. Тут сітуацыя была значна больш кіраванай. Гэта было цудоўнае месца для выхавання Сафі ў зацішнае надвор'е большую частку года. Яна з задавальненнем гуляла ў іх садах і тым летам пачала гаварыць свае першыя словы па-французску. Урокі арабскай мовы ў Алекса ішлі добра. Як звычайна, Рычард быў моцна ўражаны здольнасцю Алекса ўскочыць і прыстасавацца да новай культуры і асяроддзя амаль адразу. Яна закахалася ў краіну і цалкам адпавядала патрабаванням дыпламатычнага жыцця.
  
  Рычард закрануў з ёй тэму яшчэ аднаго дзіцяці неўзабаве пасля таго, як яны туды прыехалі. Рабат здаваўся ідэальным месцам для іх нараджэння яшчэ аднаго дзіцяці, а Сафі была такой лёгкай шчаслівай дзяўчынкай, што яшчэ адно дзіця спадабалася Рычарду больш, чым калі-небудзь. Алексу на той момант было трыццаць восем, і ён не меў энтузіязму ў нараджэнні яшчэ аднаго дзіцяці. Яна атрымлівала асалоду ад Сафі, і адчувала сябе занадта старой, каб паспрабаваць яшчэ раз. Рычард сказаў, што гэта смешна. Яна выглядала на дзесяць гадоў маладзейшай, але не адчувала гэтага. Яна так балюча перажывала смерць Эдварда, што не хацела рызыкаваць нараджэннем яшчэ аднаго дзіцяці, калі нешта магло пайсці не так. Сафі адчувала сябе ёй дастаткова і падарункам. Бацькі яе абажалі.
  Яны хадзілі на шматлікія свецкія мерапрыемствы, часта забаўляліся ў рэзідэнцыі і хутка сталі самымі папулярнымі гаспадарамі ў Рабаце. Алексу падабалася жонка французскага амбасадара, які падчас вайны быў у Супраціве, і ў іх было шмат агульнага.
  Праз паўгода пасля іх прыезду Алекс магла валодаць арабскай мовай. Яна яшчэ не валодала свабоднай мовай, але працавала над гэтым і кожны дзень брала ўрокі. Да таго часу Сафі балбатала не толькі па-англійску, але і па-французску.
  
  Яны прабылі там год, калі французскі ўрад нарэшце вярнуў султана Махамеда V з выгнання і аднавіў яго на пасадзе. Рычард стрымана ўдзельнічаў у перамовах, каб пераканаць французаў зрабіць гэта. Незадоўга да трыумфальнага вяртання султана Алекс атрымала зашыфраванае паведамленне ад MI6 з просьбай сустрэцца з высокапастаўленым членам Камуністычнай партыі ў кафэ ў Медыне. Яны хацелі ад яго запэўніць, што ў выпадку вяртання султана не будзе беспарадкаў. Яны арганізавалі сустрэчу праз сваіх аператыўнікаў у краіне і хацелі, каб яна сустрэлася з ім сам-насам. Гэта быў першы раз, калі яны папрасілі яе сустрэцца з кім-небудзь з таго часу, як яна пачала працаваць у іх дзевяць гадоў таму. Яна адчувала, што не можа ім адмовіць. Яна проста спадзявалася, што ніхто не ўбачыць яе з незнаёмым чалавекам у кафэ ў Медыне. У зашыфраваным паведамленні гаварылася, што яна павінна мець пры сабе сінюю кніжку і апрануць чырвоны швэдар, зайсці ў пэўную кавярню і сесці, а ён яе знойдзе.
  Сустрэча была прызначана на наступны дзень, і для гэтага ёй прыйшлося змяніць некаторыя сустрэчы, урок арабскай мовы і стрыжку. На наступны дзень яна была ў вызначаным месцы ў вызначаны час. Калі яна ішла праз Медзіну ў кавярню, гэта раптам нагадала ёй пра яе таемныя сустрэчы ў Германіі, каб атрымаць скрадзеныя дакументы або падробленыя пашпарты, калі працавала ў SOE.
  Непрыкметны мужчына сеў насупраць яе праз дзве хвіліны, і яна здагадалася, што ён глядзеў, як яна прыйшла. Яны абмяняліся ўзгодненым кодавым прывітаннем, каб яна пазнала, што гэта ён, і спытала ў яго, што хоча ведаць MI6. Ён запэўніў яе, што ніякіх праблем не будзе. Беспарадкі два гады таму былі звязаны з забойствам туніскага працоўнага лідэра. У іх не было ніякіх пярэчанняў супраць султана, і яны лічылі, што яго вяртанне да ўлады будзе добрай справай і дапаможа краіне атрымаць незалежнасць ад французаў.
  
  Яна падзякавала яму, і ён сышоў праз некалькі хвілін. Яна замовіла мятную гарбату, а потым пабадзялася па некалькіх крамах, раўнадушна выглядаючы, нічога не купіла і сышла. Гэта было лёгка выканаць заданне, і яна адправіла свой зашыфраваны справаздачу аб сустрэчы ў МІ-6, як толькі вярнулася дадому. Яны пацвердзілі, што атрымалі.
  У той жа дзень яна сутыкнулася ў цырульні з жонкай французскага амбасадара. Яна кінула на Алекс дзіўны позірк, а потым спытала ў яе паўголаса, ці сустракала яна мужчыну ў кафэ ў Медыне той раніцай. Яна ўбачыла яе, і Аляксей засмяяўся.
  «Ледзьве, я спыніўся папіць гарбаты, а ён спрабаваў прадаць мне гадзіннік ці што, напэўна, крадзенае. Я сказаў яму, што мяне гэта не цікавіць, і ён сышоў». Яна адмахнулася ад гэтага, і яе сяброўка-францужанка адчула палёгку.
  «Там у кавярні аднаму хадзіць не варта. Вакол ёсць вельмі дзіўныя людзі, а жанчын часам выкрадаюць у Марока і прадаюць у сферы сэксуальных паслуг. Будзь асцярожны, мой дарагі. Мы не хочам цябе страціць». Яны абодва засмяяліся, але было прыемна ведаць, што яе бачылі. Калі б Рычард спытаў, яна б не ведала, што адказаць. У яе не было прычын хлусіць яму за апошнія гады.
  Султан вярнуўся ў Рабат праз тры дні, і, вярнуўшыся, ён паспяхова дамовіўся аб незалежнасці пры французска-мараканскім супрацоўніцтве і ўзаемазалежнасці. Ён распачаў рэформы, якія ператварылі Марока ў канстытуцыйную манархію з дэмакратычнай формай праўлення.
  У лютым 1956 года Марока ў пэўнай ступені атрымала самакіраванне. А 2 сакавіка была дасягнута поўная незалежнасць з франка-мараканскай дамовай. Мухамед V прыняў актыўную ролю ў мадэрнізацыі ўрада краіны, і ён па-ранейшаму грэбліва ставіўся як да Партыі незалежнасці, так і да камуністаў. У першыя два гады Алекс меў пра што паведаміць MI6. І, як заўсёды, яна выбірала выдатную інфармацыю з абедаў і людзей, якіх сустракала і забаўляла.
  
  Праз месяц пасля франка-мараканскага пагаднення Іспанія таксама прызнала незалежнасць Марока, і на працягу наступных двух гадоў Марока ў выніку аднавіла кантроль над шэрагам тэрыторый, якія кіраваліся Іспаніяй. Пазней у 1956 г. Танжэр быў рэінтэграваны, і ў наступным годзе султан стаў каралём з пышнымі ўрачыстасцямі, на якіх прысутнічалі Рычард і Алекс.
  Зноў жа, яны былі ў рэзідэнцыі ў эпоху вялікіх змен у Марока, усе яны лічыліся пазітыўнымі і адбываліся мірна.
  Рычард адчуваў, што ён шмат чаго дасягнуў і дамогся поспеху ў дапамозе ў далікатных перамовах аб незалежнасці. У яго ўсё было добра, і яны правялі там цудоўныя чатыры гады, калі пакінулі Рабат у 1958 годзе. У іх з'явіліся сябры, якіх яны ніколі не забудуць, як сярод іншых дыпламатаў, так і сярод мараканцаў.
  Алекс змагла правесці месяц у Хэмпшыры са сваёй маці і Сафі, пасля заканчэння пасольства Рычарда ў Марока, перш чым яны адправіліся на сваю новую пасаду ў Ганконг. Маці здавалася яшчэ больш кволай, чым раней, што засмуціла Алексу.
  Алекс мела намер навучыцца размаўляць на мандарынскай або кантонскай мовах, пакуль яна была ў Ганконгу. Мандарын быў самым распаўсюджаным дыялектам у Кітаі, хоць у Ганконгу размаўлялі на кантонскай. Сафі было пяць з паловай гадоў, калі яны пакінулі Рабат, і яна цалкам размаўляла на французскай і англійскай. Да таго часу Алекс валодаў арабскай мовай. Яны купілі шмат скарбаў, пакуль былі там, і цікавыя прадметы, якія яна знайшла ў Медыне. Яе ніколі не прасілі правесці яшчэ адну сустрэчу для МІ-6, але яна задавалася пытаннем, ці прыйдзе яна калі-небудзь зноў, у залежнасці ад таго, дзе будзе камандзіраваны Рычард. Ён быў у захапленні ад Ганконга, як і яна, але нішто не падрыхтавала яе да ажыўленага, шумнага перанаселенага горада, з якім яны сутыкнуліся з моманту прызямлення ў міжнародным аэрапорце Ганконга Кай Так.
  
  Ваенныя гады былі жорсткімі для жыхароў Ганконга, падчас японскай акупацыі. Тыя, хто мог, збеглі, а тыя, хто перажыў гэта, зведалі жорсткае абыходжанне з боку японцаў і недаяданне амаль да галоднай смерці. Камуністы, якія перамаглі ў грамадзянскай вайне і ўзялі кантроль над мацерыковым Кітаем праз чатыры гады, выклікалі прыток у Ганконг перамешчаных імігрантаў, якія ўцякалі ад камуністычнага кіравання. Гэта дадало масы даступнай таннай працоўнай сілы. За трынаццаць гадоў пасля заканчэння вайны насельніцтва Ганконга павялічылася ў чатыры разы і перавысіла два мільёны. Бізнес квітнеў, і брытанская калонія квітнела. Грошы, бізнес і буйныя інвестыцыі пераехалі з Шанхая ў Ганконг. Тыя, хто збег да японскай акупацыі, вярнуліся пасля вайны. Выраслі хмарачосы. Грошай было багата. Тэкстыльная прамысловасць замацавалася, а таксама некаторыя іншыя. Гэта быў цэнтр бізнесу пры брытанскім кіраванні, хаця ўсяго ў двух кроках ад камуністычнага мацерыковага Кітая. Ганконг быў надзвычай каштоўным гандлёвым цэнтрам і вёў справы з новым урадам у Пекіне. Урад імкнуўся зрабіць Ганконг цэнтрам бізнесу, гандлю і вытворчасці. Гэта забяспечыла гандлёвы мост паміж камуністычным Кітаем і астатнім светам.
  За два гады да прыбыцця Рычарда і Алекса адбыліся беспарадкі з-за нізкіх заробкаў, доўгага працоўнага дня і цеснаты беднага насельніцтва, але ў 1958 годзе, калі Рычард быў прызначаны ў Ганконг у якасці вярхоўнага камісара, усё было мірна, і справы усякага роду квітнеў. Ганконг быў супраць камуністычнай палітыкі і вызначаў капіталізм у лепшым выглядзе.
  
  Тыя, хто ва ўладзе, былі ў асноўным брытанцамі або еўрапейцамі з моцным шатландскім уплывам сярод старых фірмаў. У сапраўдным брытанскім стылі клубнае жыццё было надзвычай важным для мужчын, якія вялі бізнес у Ганконгу. Ганконгскі клуб быў самым паважаным і прэстыжным, а Каралеўскі яхт-клуб Ганконга быў амаль такім жа важным. У Рычарда было аўтаматычнае сяброўства ў абодвух. У якасці вярхоўнага камісара Ганконга ён будзе цесна супрацоўнічаць з брытанскім губернатарам Ганконга сэрам Робертам Браўнам Блэкам падчас яго знаходжання там.
  У пэўным сэнсе Ганконг быў больш брытанскім, чым сама Вялікабрытанія, як часам здаралася ў калоніях, і з кітайцамі таксама былі цесныя гандлёвыя адносіны. У адрозненне ад старой гвардыі ў Англіі, якая складаецца з арыстакратаў з хутка змяншаючыміся сродкамі, але якія па-ранейшаму непрыхільна ставіліся да «гандлю» і «камерцыі», незалежна ад таго, наколькі адчайным было іх фінансавае становішча, у Ганконгу грошы і бізнес былі каралём, і велізарная колькасць грошы перайшлі з рук у рукі ў важных здзелках. Свецкія мерапрыемствы былі магчымасцю наладзіць новыя сувязі. Брытанцы ў Ганконгу не баяліся заключаць буйныя фінансавыя здзелкі або назапашваць вялікія багацці, і калі Рычард і Алекс прыбылі, у горадзе было велізарнае багацце.
  Грамадскае жыццё было надзвычай важнае, а дзелавыя матывы былі проста пад паверхняй. Часам людзі хадзілі на дзве-тры вечарынкі за вечар, а час ад часу кактэйль даваў неабходны імпульс для заключэння здзелкі. Горад кіпеў ад эканамічнай, прамысловай і сацыяльнай актыўнасці, і некаторыя бачылі, што будучыня прамысловасці заключаецца ў выкарыстанні таннай кітайскай працоўнай сілы для вытворчасці прадукцыі па кошце, меншым за кошт вытворчасці ў іншым месцы. Сувязь дзелавога і грамадскага жыцця працавала вельмі добра, такім чынам, што ў Англіі, магчыма, не ўспрымалі з непрыхільнасцю, але ў Ганконгу за ім горача праследавалі. Былі спартыўныя клубы, традыцыйныя клубы, рэстараны, начныя клубы, вечарынкі былі пастаяннымі, усе ключавыя гульцы былі брытанцамі, без кітайцаў, бачных на клубнай сцэне Ганконга. Былі таксама цудоўныя рэстараны, і магчымасці пакупкі антыкварыяту, ювелірных вырабаў і адзення былі найвышэйшымі.
  
  Былі кватэры ў высокіх будынках, якія ўзрасталі па ўсім горадзе, і прыгожыя старыя дамы, і некаторыя важныя новыя былі на Піку, дзе Рычард і Алекс павінны былі жыць у рэзідэнцыі вярхоўнага камісара. Была там і сядзіба губернатара.
  Усе свецкія мерапрыемствы, за выключэннем кактэйльных вечарынак, былі чорнымі, і амаль на кожнай вечарыне былі танцы. Жонка амбасадара Францыі ў Марока дала Алексу адрас цудоўнай маленькай краўчышчы, якая магла скапіяваць любую парыжскую сукенку амаль за бясцэнак, і Алекс вельмі хацеў бачыць яе, каб атрымаць вялікі гардэроб, які ёй спатрэбіцца для іх напружанага грамадскага жыцця ў Ганконгу. . Капіраванне парыжскай моды ў Ганконгу было звычайнай з'явай, і кожная жанчына магла парэкамендаваць кваліфікаваную швачку. Іх жыццё ў Рабаце было крыху больш спакойным і менш фармальным, чым каланіяльнае жыццё ў Ганконгу.
  Адзіныя праблемы, якія патрабавалі больш пільнага нагляду, былі праблемы, выкліканыя трыядамі, групамі камуністычных гангстэраў, якія паходзілі з мацерыковага Кітая, якія працавалі суб роза і пранікалі ў Ганконг, калі толькі маглі, дзейнічаючы з пагрозамі і гвалтам для дасягнення сваіх мэтаў. Яны былі крымінальным элементам у Ганконгу.
  Брытанскі Чырвоны Крыж быў вельмі актыўны ў Ганконгу, і было тонка выказана здагадка, што Алекс можа захацець стаць валанцёрам, як гэта зрабілі некаторыя больш сацыяльныя жанчыны. Гэта лічылася мэтазгодным заняткам, бо ні ў адным з клубаў жанчын не віталі, за выключэннем спецыяльных мерапрыемстваў.
  
  У Ганконгу размаўлялі на многіх дыялектах кітайскай мовы, найбольш распаўсюджанай сярод насельніцтва і мясцовых рабочых была кантонская. Мандарын быў больш распаўсюджаны сярод кітайцаў у іншых месцах. Алекс амбіцыйна хацеў паспрабаваць вывучыць абодва. Яна асвоіла арабскую мову і свабодна размаўляла пасля чатырох гадоў у Рабаце. Кітайскі быў бы большай праблемай, але, як заўсёды, яна не спалохалася і падумала, што Рычарду можа быць карысна ў сацыяльным плане і нават для яе самой, калі яна вывучыць кітайскую мову. Ведаючы яе, ён быў упэўнены, што яна імгненна справіцца.
  Яны былі ў захапленні, калі ўбачылі свой дом на Піку, з выглядам на гавань. У іх быў поўны штат, многія з якіх прыехалі з мацерыковага Кітая пасля грамадзянскай вайны, і ўсе яны былі бездакорна навучаны належнай брытанскай службе сваімі папярэднікамі. Усе яны гаварылі па-ангельску. Там былі пакаёўкі, хатнія прыслугі, дварэцкі, выдатны шэф-повар, які працаваў у французскім рэстаране, і няня для Сафі, якая сама выглядала як дзіця і была вельмі мілай маладой дзяўчынай. Абслугоўванне, якое яны аказвалі, было больш вытанчаным, чым Алекс і Рычард раней, але Алексу ўсё роўна не хапала дабрыні і цеплыні Санджая і Ішы ў Нью-Дэлі. Іх дапамога ў Рабаце была менш фармальна падрыхтаваная, але яны былі вельмі добрыя і любілі Сафі. Спачатку яна размаўляла са сваёй новай няняй Ю Лі па-французску. Ю Лі захіхікаў і размаўляў з Сафі па-англійску, і Алекс спадзяваўся, што Сафі таксама вывучыць кітайскую мову. Яна думала, што розныя мовы заўсёды будуць для яе карыснымі, чым бы яна ні занялася ў далейшым жыцці. Да гэтага часу гэта добра служыла Алексу.
  Як заўсёды рабіла, Алекс старанна дакладвала ў MI6 з таго дня, як яны прыбылі, і была здзіўлена, калі яны амаль імгненна папрасілі яе прыняць на сябе больш актыўную ролю. За выключэннем адной сустрэчы з лідэрам камуністаў у Медыне ў Рабаце, яе ніколі не прасілі наладзіць кантакты з мясцовым насельніцтвам, а толькі паведаміць, з кім яна сустракалася і што чула і бачыла. На гэты раз яе кантакт у МІ-6 даслаў ёй спіс людзей, якіх яны хацелі, каб яна была напагатове, трох, з якімі яны хацелі, каб яна паспрабавала сустрэцца, і некалькіх, якіх яны хацелі, каб яна ўключыла ў іх вячэры. Толькі адно з імёнаў было кітайскім, астатнія — брытанскімі, і ўсе яны былі мужчынскімі, што патрабавала ад яе далікатнасці і вынаходлівасці, таму яна не набыла рэпутацыю какеткі або распусніцы. Яна не мела доступу да іх у сваіх клубах. Усё гэта павінна адбывацца на кактэйльных вечарынах, на якія яны хадзілі, або на вячэрах, на якія іх запрашалі, і на тых, якія яны самі ладзілі.
  
  Алекс быў заняты наладжваннем дома так, як яна хацела, і яна ўключыла два імёны ў спіс гасцей на першую вячэру, якую яны планавалі зладзіць праз тры тыдні пасля прыезду. Мясцовыя свецкія львіцы, бізнесмены і дыпламаты з нецярпеннем чакалі сустрэчы з новым вярхоўным камісарам і яго жонкай, і за некалькі дзён пасля прыезду яны ўжо атрымалі тузін запрашэнняў. Рычард хацеў, каб яна прыняла столькі, колькі яны могуць прысутнічаць, часам з кактэйлем або двума перад афіцыйным абедам у іншым месцы. На працягу месяца іх жыццё было грамадскім вірам, і ў Алекса амаль не было часу ні на што іншае. Яна запомніла імёны, на якія трэба было звярнуць увагу, і супрацоўнікі МІ-6 хацелі, каб яна запрасіла.
  Яна сутыкнулася з двума людзьмі, чые імёны былі ў спісе, на першым кактэйлі, на які яны пайшлі. Адзін быў шатландзец, які працаваў у Ганконгскай і Шанхайскай банкаўскай карпарацыі, якую ўсе ў Ганконгу звычайна называюць «Банкам», а другі быў ірландскім вытворцам, які пасля вайны разбагацеў на тэкстылі. Шатландзец Рональд Макдафі быў равеснікам яе бацькі, піў чысты скотч і з цікавасцю глядзеў на яе. Ён не быў асабліва гаваркі, акрамя банкаўскіх спраў. Другі, Патрык Келі, быў экспансіўным ірландцам прыкладна свайго ўзросту. Ён запрасіў яе на абед, калі яны сустрэліся, ад чаго яна адмовілася. Пасля яна стаяла ззаду яго і слухала, як ён размаўляў са сваім сябрам аб здзелцы, над якой ён працаваў у Пекіне. Яна захавала абедзве размовы на памяць і адправіла іх у МІ-6 у кодавым выглядзе той ноччу, а потым далучылася да Рычарда ў ложку, які чытаў справаздачы са свайго кабінета. Ён спрабаваў азнаёміцца з усімі самымі важнымі дылерамі і гульцамі ў Ганконгу, а таксама з палітычнымі праблемамі з камуністычным Кітаем, які быў так блізка.
  
  Двое мужчын, якіх MI6 загадала ёй запрасіць, абодва прыйшлі на іх першую афіцыйную вячэру са сваімі жонкамі, ні адна з якіх не была вельмі цікавай, але прыгожай і модна апранутай. Абодва былі вельмі ўплывовыя ў Ганконгу, жылі там да вайны, вярнуліся ў Англію падчас акупацыі і вярнуліся ў Ганконг, як толькі японцы капітулявалі. У іх былі вялікія інвестыцыі ў Ганконг, і адзін з іх ціха запрасіў Алекса выпіць наступнай ноччу. Яна пагадзілася, грунтуючыся на інстынкце, што гэта было тое, чаго хацела б MI6, і мела рацыю. Калі яна паведаміла ім пра запрашэнне, яны папрасілі яе сустрэцца з ім і паглядзець, што ён скажа. Ёй прыйшлося прыдумаць апраўданне, каб выдаць Рычарду за тое, што ён прапусціў кактэйль, на які яны былі запрошаны ў тую ноч, і сустрэўся з ім пазней за абедам, які яны прынялі ў французскім консульстве. Французы таксама былі актыўныя ў Ганконгу, але не так моцна, як брытанцы.
  Рычард быў настолькі заняты ў офісе, што не стаў сумнявацца ў тым, што яна не магла далучыцца да яго на кактэйлі, пад тонкім апраўданнем, што ў яе была позняя сустрэча ў Чырвоным Крыжы, каб абмеркаваць з імі здачу крыві, на якую яна пагадзілася бегчы.
  
  Яна была апранута ў гладкую чорную вячэрнюю сукенку, калі сустрэла Артура Берынгера ў бары гатэля Peninsula, і ёй крыху нагадала яе кароткае зносіны з палкоўнікам СС у Парыжы. Ён нават быў трохі падобны на яго і быў вельмі прывабным чалавекам. Калі ён прывітаў яе і зрабіў камплімент за яе сэксуальную чорную сукенку, прадастаўленую кітайскай краўчыхай Мары-Лор, якая скапіявала яе з фотаздымка ў часопісе за два дні, быў тонкі сэксуальны адценне. У дадатак да смешнага таннага кошту ў Ганконгу, яны былі хуткімі, а копіі былі бездакорнымі.
  Берынгер замовіў ёй келіх шампанскага, не пытаючыся, што яна хоча. Ён піў джын на скалах.
  «Я ведаю, што вы пачатковец у Ганконгу, але я хацеў паведаміць вам пра некаторыя магчымасці, якія мы маем тут. Ёсць багацці, каб зрабіць. Мы ўсе разбагацеем, калі вернемся ў Англію, калі правільна разыграем свае карты». Ён перайшоў адразу да сутнасці справы, і алегорыя была добрай, бо яна чула, што ён быў сур'ёзным азартным гульцом і ішоў на вялікую рызыку, каб разбагацець. Ён быў бясстрашным інвестарам і, як казалі, меў некалькі сумніўных сувязяў. «Тут ёсць некалькі вельмі цікавых здзелак, калі вы не баіцеся нестандартных альянсаў. Нашы сябры ў Пекіне разумеюць перавагі капіталізму, калі ён вядзецца стрымана». Ён не пабаяўся даць ёй зразумець, што мае справу з кітайскімі камуністамі, што было смела з яго боку. Ён паняцця не меў, можа ён давяраць ёй ці не, але яна выглядала ні ў чым не вінаватая жанчына, і ён бачыў у ёй канал сувязяў, якія яна будзе мець у якасці жонкі вярхоўнага камісара. Звярнуцца да яе было рызыкай з яго боку, але яна магла быць добрай і выгаднай для іх абодвух.
  «Баюся, што мы з мужам не ў стане рабіць інвестыцыі», — сціпла сказала яна, усміхаючыся яму, успомніўшы брыльянтавы бранзалет, які яна аддала ў Парыжы падчас вайны. У пэўным сэнсе гэта не адрознівалася. Артур Берынгер быў апартуністам, які не спыняўся ні перад чым, каб атрымаць жаданае.
  
  - Я так і меркаваў, - мякка сказаў Берынгер. Большасць дыпламатаў не былі багатымі, але вельмі добра звязанымі з людзьмі высокага рангу. «Але ты сустрэнеш шмат людзей. Калі вы накіруеце правільных у мой бок, вам будзе камісія, магчыма, нават вельмі значная сума, у залежнасці ад наступных вынікаў». Ён паклаў свае карты на стол, і яна выглядала заінтрыгаванай, зірнуўшы на яго.
  «І як я растлумачу гэта свайму мужу?»
  «Тут ёсць банкі, якія вядуць сакрэтныя рахункі, з нумарамі або на іншую назву. Пакіньце гэта мне. Паверце мне, вы маглі б стаць багатай жанчынай да таго часу, як пакінеце Ганконг».
  «Мне трэба будзе падумаць, містэр Бэрынджэр, але ваша прапанова, безумоўна, інтрыгуе. Пакуль ніхто ніколі не даведаецца». Яна выглядала нявіннай, прыгожай і даверлівай.
  «У мяне ёсць сябры на нізкіх пасадах», — сказаў ён, усміхаючыся ўласнаму жарту. «Вы не ўяўляеце, наколькі гэта часам можа быць карысным».
  «Трыяды?» - спытала яна, маючы на ўвазе кітайскія банды, якія, як ёй сказалі, займаліся прастытуцыяй, аплачвалі забойцаў і гандлявалі наркотыкамі.
  «Магчыма», — сказаў ён і даў знак, каб прынеслі яшчэ адну чарку. «Вам не трэба турбавацца аб дэталях. Вядзі авечку да мяне, і грошы чароўным чынам з'явяцца на вашым нумарным рахунку. Ніхто не будзе пытацца, і ваш муж ніколі не даведаецца». Ёй было цікава, колькі людзей у іх коле вялі з ім справы. Магчыма, больш, чым яна калі-небудзь падазравала. Ганконг кішыў сумленнымі і несумленнымі людзьмі, якія імкнуліся дабіцца свайго багацця, некаторыя метадамі, падобнымі да тых, пра якія згадваў Берінгер. Усё, што ён прапаноўваў, - гэта камісія для яе, якая магла быць сумленнай, за выключэннем пранумараванага рахунку і таго факту, што яна не магла сказаць свайму мужу, а таксама яго размовы пра «сяброў у Пекіне» і намёку на страшныя трыяды Хонга. Конг. Яна зірнула на гадзіннік, потым павольна ўзяла сваю вячэрнюю сумачку, усміхнулася яму і сказала, што ёй трэба ісці.
  
  «Дайце мне ведаць аб маёй прапанове пасля таго, як вы трохі падумаеце. І, магчыма, мы маглі б паабедаць калі-небудзь». Ён быў занадта мяккім, каб адкрыта дамагацца яе і сэксуальна, але гэта відаць было ў поглядзе, які ён кінуў на яе, і ў тым, як ён дакрануўся да яе голага пляча, перш чым яна сышла. Было ў ім нешта небяспечнае і страшнае, асабліва калі ён быў уцягнуты ў падземны свет Ганконга, а здавалася, што так і было.
  Пасля гэтага кіроўца адвёз яе ў французскае консульства на прадастаўленым ёй ролле, і як толькі яна знайшла Рычарда, яна ўбачыла, як уваходзіць Берынгер са сваёй жонкай. Яна была ў меру прывабная, крыху старэйшая за Алекса, усыпаная дыяментамі, і ўсю ноч фліртавала з французскім консулам. Артур Берынджэр ветліва кіўнуў Алексу і Рычарду, але не падышоў, і нішто не сведчыла аб тым, што яны з Алексам паўгадзіны таму пілі шампанскае ў «Паўвостраве» або што ён цікавіўся ёю, дзелавой ці сацыяльны. Ён быў майстэрскім гульцом у покер, і гэта было відаць.
  Вячэра ў французскім консульстве доўжылася да гадзіны ночы, і Рычард быў стомлены па дарозе дадому, пасля доўгага дня. Яны размаўлялі пра людзей, якіх сустракалі, і яна спытала яго, што ён думае пра Артура Берінгера і яго жонку.
  «Мне ён здаецца сумнявым хлопцам, — сказаў ён без асаблівай цікавасці, — а яна, здаецца, шукае занадта шмат весялосці». Аляксей усміхнуўся яго ацэнцы і пагадзіўся. Рычард лёг спаць, калі яны вярнуліся дадому, і яна не спяшалася ў сваёй грымёрцы, як яна часта рабіла, калі адчувала, што яе паведамленні для МІ-6 былі надзённымі. Распрануўшыся, яна дастала перадатчык, які хавала ў замкнёнай шуфлядзе, і перад абедам адправіла MI6 поўную справаздачу аб сваёй сустрэчы з Берынгерам на паўвостраве. Яны пацвердзілі атрыманне інфармацыі без далейшых каментароў. Яна зрабіла сваю працу, і цяпер ёй заставалася толькі сказаць яму, што яна разглядала яго прапанову, але палічыла за лепшае адмовіцца.
  
  Калі яна ўстала на наступную раніцу, яна атрымала паведамленне ад MI6. Яна заўсёды правярала пасля таго, як Рычард сыходзіў у офіс. Гэта было часткай яе штодзённай руціны, нават калі ёй не было пра што дакладваць ім напярэдадні вечарам. Яна таксама кожны вечар перад сном правярала паведамленні.
  Паведамленне ад яе кантакта было кароткім. «Не адказвайце адразу. Затрымаць яго на некаторы час.» Зрабіць гэта было досыць лёгка. Пасля гэтага яна больш нічога ад іх не чула, і Бэрынджэр сам патэлефанаваў ёй праз тыдзень, у сярэдзіне раніцы, калі ведаў, што Рычарда ўжо няма. Ён разумна разбіраўся ў тым, калі тэлефанаваць замужнім жанчынам, і Алекс падазраваў, што рабіў гэта часта.
  «Ці думалі вы яшчэ аб нашай размове?» - спытаў ён млява і так, быццам гэта не мела для яго ніякага значэння. Але ён, відаць, неяк клапаціўся, інакш ён не стаў бы тэлефанаваць, каб прымусіць яе адказаць.
  "Я", - сказала яна нясмела і няўпэўнена. «Я проста не хачу ствараць праблемы свайму мужу, калі гэта калі-небудзь стане вядома».
  «Не хвалюйся. Я не бестурботны ў справах бізнесу. Ніхто ніколі не даведаецца».
  «А калі яны? Каланіяльнае ведамства даволі цвёрдае ў захаванні антыкамуністычнай палітыкі ў калоніі. Вы згадалі сваіх «сяброў у Пекіне». Мой муж можа страціць працу, калі стане вядома, што я ўдзельнічала ў зьдзелках зь іх удзелам».
  
  «І яго жонка магла б зарабіць багацце. Яму не спатрэбіцца яго праца, калі мы зробім гэта правільна, і вы можаце быць упэўнены, што я буду. Ён ціснуў на яе, што ёй было цікава. Ёй было цікава, ці ў далейшым шантаж стане часткай здзелкі з тым, што яны будуць ставіць на карту. Яна б не прапусціла гэта міма яго. «Падумайце пра гэта яшчэ некалькі дзён». Ён вагаўся на імгненне і зноў паспрабаваў спакусіць яе. «Вы можаце атрымаць мільёны, калі будзеце працаваць над гэтым са мной. Было б разумна не адмаўляцца ад гэтага». Гэта была пагроза? Яна не была ўпэўненая. Яна паведаміла аб размове ў MI6, а потым выйшла на абед. У той дзень пасля ўрока кантонскай мовы яна праверыла адказ ад іх, і паведамленне было ясным.
  «Працягвай марудзіць або сустрэнься з ім зноў. Не дазваляйце рыбе ўплываць. Не адмаўляйцеся ад прапановы і не прымайце, заставайцеся неадназначнымі». Яны хацелі, каб яна пагуляла з ім у гульню, якая, як яна адчувала, можа быць небяспечнай. Ён не выглядаў цярплівым чалавекам. Яна патэлефанавала яму ў кабінет, сказала, што спакушаецца, але баіцца. Яна намякнула, што ёй патрэбна запэўніванне, і ён быў рады яго даць.
  "Паабедай са мной", - сказаў ён пачуццёва і пераканаўча, і яна пагадзілася, удалося прагучаць нявінна і какетліва. Прайшло шмат часу з таго часу, як яна выкарыстоўвала гэтыя хітрыкі ў сваёй працы, і ёй гэта было амаль пацешна, але яна не хацела, каб Рычард адкрыў для сябе яе гульні. Цяпер, калі яна была замужам, яна займалася шпіёнскай працай для ваеннай разведкі. Раней было проста паведаміць, з кім яна сустракалася, але зносіны з такім чалавекам, як Берінгер, станавіліся больш складанымі. Яна не хацела, каб Рычард пацярпеў або даведаўся. Ён ніколі больш не давяраў бы ёй, калі б давяраў.
  На наступны дзень яна сустрэлася з Артурам Берынджэрам на абед у стрыманым рэстаране, які ён прапанаваў. Ён быў апрануты ў бездакорны цёмна-сіні гарнітур, які больш нагадваў Сэвіл-Роў, чым Ганконг, і ні разу не згадаў пра сваю прапанову. Замест гэтага ён паспрабаваў спакусіць яе і некалькі разоў дакрануўся да яе рукі, а потым, нарэшце, за чаем, зноў закрануў ёй сваю дзелавую прапанову, і яна адчула ў яго голасе лёгкі адчай.
  
  «Мне патрэбны нехта, пра каго ніхто не будзе падазраваць, каб працаваць са мной, Алекс». Яны перайшлі да імёнаў. «У вас тут чыста. Я хачу перавесці вялікую суму грошай з Шанхая на тутэйшы рахунак, да якога могуць без праблем атрымаць доступ некаторыя вельмі заможныя людзі. Я гатовы даць вам значны кавалак, калі вы зробіце гэта для мяне, проста ў якасці падарунка. Камісіі прыйдуць пазней». Яна задалася пытаннем, ці будуць камуністычныя чыноўнікі з Пекіна выкарыстоўваць гэты рахунак і атрымліваць аплату ад яго ці кагосьці з трыяд. «Мне трэба зрабіць гэта хутка, у бліжэйшыя некалькі дзён». Яна прыкінула нервовасць, калі ён гэта сказаў, і падумала, наколькі далёка МІ-6 хоча, каб яна зайшла, каб падцягнуць яго. Слухаючы яго, у яе было адчуванне, што на карту пастаўлена вельмі многае і ўцягнуты некаторыя вельмі важныя людзі, якімі, відавочна, была цікавая МІ-6, а не толькі Берінгер.
  «Дай мне яшчэ адзін дзень», — сказала яна, калі ён пацягнуўся да яе рукі пад сталом і пагладзіў яе, а потым паклаў сваю на яе калена, пакуль яна малілася, каб ён не пайшоў далей. Ён быў небяспечна блізкі да краю яе спадніцы, калі яна сустрэлася з ім вачыма. - Я замужам, Артур, - ціха сказала яна з усім, што гэта для яе мела на ўвазе і значыла.
  «Я таксама. Ваш муж занадта заняты, каб звяртаць на вас увагу. І ў яго таксама будзе свая доля прапаноў. Ганконг разбэшчвае людзей. Вы яшчэ гэтага не зразумелі». Яна не хацела. Яна ведала, што Рычард ніколі не будзе безабаронны перад такімі людзьмі, як Артур Берынджэр. «Я хачу легчы з табой у ложак», - сказаў ён занадта ціха, каб хто-небудзь мог яго пачуць. «Ты прыгожая жанчына, і я хачу цябе». Яна хацела сказаць яму, што ён не можа купіць яе, але ведала, што маўчанне было самым мудрым спосабам. Гэта была праца для іх абодвух. Ён хацеў пераканаць яе, і для яе гэта быў шпіянаж, выконваючы загад MI6. Ні для аднаго з іх гэта не было асабістым. А з яго боку гэта была проста хітрасць, каб прымусіць яе рабіць тое, што ён хацеў. Калі б ён адважыўся, то прымусіў бы яе і палічыў за лепшае. Яна бачыла гвалт у яго вачах.
  
  Тады яна падзякавала яму за абед і ўстала, а ён схапіў яе за запясце, калі яна сыходзіла. "Проста зрабі гэта. Не пашкадуеце, — напружана сказаў ён. Яна кіўнула і пайшла прэч, молячыся, каб ніхто не сказаў Рычарду, што бачыў яе за абедам з іншым мужчынам. Яна з цяжкасцю магла засяродзіцца на сваім уроку кітайскай у той дзень, і яна маўчала, калі выходзіла з Рычардам у той вечар. Яна хацела правесці час з Сафі, перш чым яны сышлі, але яны паспяшаліся, і яна была шчаслівая з новай няняй. Алекс адчувала сябе так, быццам амаль не бачыла Сафі з таго часу, як яны былі ў Ганконгу. Да яе, як да жонкі вярхоўнага камісара, было столькі іншых патрабаванняў.
  «Стаміліся?» — спытаў яе Рычард у машыне па дарозе на абед. «Мы тут страшэнна часта ходзім, ці не так?» Але ён атрымліваў асалоду ад разнастайных аспектаў свайго становішча ў Ганконгу і складаных сітуацый, якія ўзнікалі, больш, чым яна, з Артурам Берынджэрам, які дыхаў ёй у патыліцу. Яна была ўдзячная, што ў той вечар яны не былі на адной вячэры.
  Яна адчула шок, калі на наступны дзень за сняданкам прачытала ранішнюю газету. Артур Берінгер быў забіты невядомым забойцам, магчыма, звязаным з трыядамі. У газеце быў вялікі артыкул пра яго, яго непрывабныя сувязі, некаторыя больш падазроныя здзелкі і яго велізарны стан. Паліцыя патэлефанавала ёй пасля таго, як Рычард сышоў у офіс, і папрасіла даць ёй час пасля абеду. Яе сэрца калацілася, калі яна спытала, пра што гэта, і яны сказалі, што хочуць пагаварыць з усімі, хто сустракаўся з ім за апошнія дваццаць чатыры гадзіны яго жыцця, і ў іх ёсць падставы меркаваць, што яны сустрэліся за абедам .
  
  Яна не пацвердзіла і не абвергла гэта, пагадзіўшыся на сустрэчу з імі ў сябе дома ў пяць гадзін і паляцела ў сваю грымёрку, каб адправіць паведамленне ў MI6, і спадзявалася, што яны хутка адкажуць. Яна сказала ім, што паліцыя хацела апытаць яе наконт яе абеду з Берынгерам напярэдадні. Гэта абавязкова выкліча скандал, калі пра гэта даведаюцца. Горад быў невялікі, і ў колах, у якіх яны сяліліся, пастаянна хадзілі плёткі, і было б шмат пра жонку вярхоўнага камісара, калі меркавалася нейкая сувязь з Берынджэрам. Гэта ледзь не прымусіла яе сысці з MI6. Яны ніколі не казалі, што яе будуць выкарыстоўваць у якасці прынады або мець асабістыя сустрэчы з небяспечнымі суб'ектамі. Яна павінна была быць зборшчыкам інфармацыі і не больш за тое. Гэта была іх дамоўленасць, і цяпер яны перавысілі яе ўзровень камфорту. І гэта быў не ваенны час, дзе рызыкаваць жыццём ёй здавалася правільным. Таксама яна не хацела рызыкаваць сваім шлюбам або кар'ерай Рычарда.
  Адказ, які яны ёй даслалі, быў амаль імгненны. «Мы зробім гэта адсюль. Місія выканана». Праз гадзіну ёй патэлефанавала сакратарка начальніка міліцыі, адмяніла сустрэчу, папрасіла прабачэння і сказала, што памыліліся. Яны шчыра пашкадавалі аб прычыненых нязручнасцях, і на гэтым усё скончылася. Праз месяц у газеце з'явіўся артыкул, у якім гаварылася, што Берінгер адмываў грошы як для трыяд, так і для камуністаў, і быў выкрыты ў двайным перакрыжаванні паміж імі, як мяркуецца, за велізарную суму грошай.
  Рычард сказаў, што ў яго было дрэннае прадчуванне наконт яго, і Алекс кіўнула, удзячная, што МІ-6 не падвяла яе і вырвала яе з паліцэйскага расследавання. Гэта было бліжэй за ўсё, што яна калі-небудзь падыходзіла да выкрыцця. Больш яна ніколі не бачыла жонку Берінгера. Было сказана, што яна пакінула Ганконг адразу пасля яго смерці і знікла. І з таго часу MI6 не прасіла яе ні з кім сустрэцца. Здавалася, яны былі задаволены справаздачамі, якія яна дасылала, і толькі час ад часу прасілі яе ўключаць на іх вячэры людзей, якіх яны б не запрасілі інакш, але ўсе яны выглядалі паважанымі бізнесменамі і банкірамі, нягледзячы на цікавасць да іх з боку MI6. На дадзены момант Алекс быў у бяспецы, і яна была рада. Рычард нават не здагадваўся, наколькі блізка яна была да ўдзелу ў буйным скандале. Гэта нагадала ёй, што яе шпіёнская дзейнасць небяспечная нават у мірны час і нават калі ніхто не трымаў нож ля яе горла. Нябачныя рызыкі могуць быць гэтак жа смяротнымі.
  
  
  Раздзел 15
  Праз дзевяць месяцаў пасля таго, як яны прыбылі ў Ганконг, Алекс атрымаў яшчэ адзін запыт ад MI6 аб сустрэчы з кімсьці, на гэты раз з кітаянкай. Жанчына пачала велізарны тэкстыльны бізнес з фабрыкамі недалёка ад Шанхая, і яны хацелі ведаць, наколькі цесна яна звязана з камуністамі. Аляксей быў зачараваны ёю, калі яны пазнаёміліся. Ёй было дзесьці за трыццаць, яе бацька быў буйным землеўладальнікам у мацерыковым Кітаі і ўцёк ад камуністаў, але была заклапочанасць, што яна магла захаваць або аднавіць сувязі з імі. Аляксей сустракаўся з ёй толькі аднойчы, але потым высветлілася, што яна была каханкай важнага члена камуністычнай партыі, які спрыяў яе бізнэсу. У рэшце рэшт ён страціў сваю пасаду і знік, а яна збегла з Кітая і пераехала ў Англію, магчыма, у выніку інфармацыі, якую Алекс атрымаў з размовы з ёй. Яна была надзвычай прыгожая, і ўсё ў ёй крычала аб небяспецы і інтрыгах.
  Прайшлі некалькі месяцаў, перш чым Алекс зноў папрасілі сустрэцца з кім-небудзь, і кожны раз, калі яна гэта рабіла, ёй даводзілася хлусіць і апраўдвацца Рычарду. Толькі аднойчы яна адчула, што апынулася ў небяспечнай сітуацыі, з падазраваным членам трыяд. Яна пайшла на сустрэчу, узброіўшыся пісталетам і нажом, і ёй ніколі не даводзілася імі карыстацца, але ў выпадку неабходнасці яна абавязкова зробіць. Увесь астатні час яна выконвала ролю ветлівай гаспадыні і адданай жонкі, і да другога года іх знаходжання ў ёй надзіва добра авалодала і кантонскай, і мандарынскай мовамі, што ўражвала ўсіх, хто чуў, як яна размаўляе на іх. Толькі Рычард не здзівіўся. Ён ведаў, наколькі яна геніяльная і таленавітая.
  
  І MI6 працягвала прасіць яе час ад часу сустракацца з цікавымі людзьмі. Ганконг кіпеў інтрыгамі.
  
  —
  Праз два гады пасля іх прыбыцця ў Ганконг Вікторыя адчувала сябе дрэнна. Алекс паехаў дадому на месяц і ўзяў з сабой Сафі. Сафі было сумна ў Гэмпшыры. Яна сказала, што там занадта шмат жукоў, і рабіць няма чаго. Яна не любіла верхавую язду, як яе маці ў дзяцінстве, або любыя класічныя англійскія заняткі. Прыёмных дзяцей даўно не было, хаця яны і заставаліся на сувязі з Вікторыяй, але цяпер яна засталася адна, засталася толькі ахмістрыня і чалавек, які дапамагаў па хаце. Чалавек, які кіраваў маёнткам, прыходзіў да яе раз на тыдзень і дасылаў пісьмовыя справаздачы Алексу. І Рычард заўсёды даваў ёй добрыя парады.
  Вікторыі тады было семдзесят два, і здароўе было слабым. Алекс адчуваў сябе вінаватым у тым, як рэдка яна бачылася з ёй, але яна была занятая, бо жонка вярхоўнага камісара і Ганконг былі далёка. Вікторыя была ўдавой адзінаццаць гадоў, і кожны раз, калі Алекс запрашаў яе ў Ганконг, яна казала, што не любіць падарожнічаць без Эдварда. Яна здавалася старэйшай за свае гады. Алекс было сорак чатыры, і яна квітнела ў цікавым жыцці, якое яна вяла з Рычардам. Яны абодва любілі Ганконг і жадалі, каб ім ніколі не даводзілася з'язджаць. Яны гаварылі пра тое, каб аднойчы, калі ён пойдзе на пенсію, вярнуцца туды. Сафі было восем гадоў, і яна ўсё яшчэ валодала дзвюма мовамі на французскай і англійскай мовах. Яе маці размаўляла з ёй па-французску большую частку часу, каб падтрымліваць яго, і Сафі пераняла кантонскую мову ад жанчын, якія даглядалі яе. Знаходжанне ў Гэмпшыры прымусіла Алекс зразумець, што яе дачка не мае ніякіх рэальных сувязяў з Англіяй, акрамя нацыянальнасці. Яна была там усяго тры разы за сваё жыццё, маленькай, і, акрамя бабулі, у яе там нікога не было. Пакістан, дзе яна нарадзілася, Марока і Ганконг былі адзінымі дамамі і культурамі, якія яна ведала. У многіх адносінах гэта было зайздроснае жыццё, асабліва для Алекса і Рычарда, але ў пэўным сэнсе для Сафі было дзіўна расці ў такой колькасці культур, якія не былі яе ўласнымі. Так думала і маці Аляксея.
  
  «Ты атрымаеш усё гэта ў спадчыну ў адзін цудоўны дзень, - сказала яна з тугой пра сядзібу і іх маёнтак, - і, магчыма, тады ты вернешся жыць у Англію і будзеш атрымліваць асалоду ад гэтага. Вы тут выраслі. А Рычард вырас на бацькоўскай ферме і ў шатландскай школе-інтэрнаце. Вы абодва маеце тут карані. Але да чаго будзе прывязаная Сафі? Яна нічога не ведае пра ангельскае жыццё, за выключэннем калоній, а гэта не тое самае». Усе яны ведалі людзей, якія выраслі ў Індыі і іншых месцах і былі больш ангельцамі, чым усе, хто вырас дома, але ў гэтым была фальшывая якасць, калі ты вырас са сланом на заднім двары, або вярблюда, настойвала яе маці. Сафі любіла вярблюдаў, калі яны былі ў Марока, і, верагодна, яна ніколі не вернецца ў Марока. І Гэмпшыр быў для яе больш чужым, чым любое месца, дзе яна жыла.
  «Гэта дзіўны спосаб вырасці. Але я мяркую, што гэта добрае жыццё для ўсіх вас, з вялікімі дамамі і вялікай колькасцю слуг. Але нічога з гэтага не належыць вам. Гэта так, - нагадала яна. Алекс таксама часам думала пра гэта, і ёй гэтага не хапала, але яна не магла ўявіць сабе, што цяпер жыве ў Гэмпшыры, ды і не вельмі доўга. «Спадзяюся, вы не прадасце яго. Яно было ў сям'і твайго бацькі трыста гадоў, і яму так спадабалася». Гэта была вялізная адказнасць, і Алекс ведаў, што нават калі б яна захавала яго, дзе б яны ні жылі ў той час, Сафі можа не захацець маёнтак, калі вырасце. Калі б яна жыла на паўсвету, дом у Гэмпшыры нічога б для яе не значыў. Насамрэч, яна не магла дачакацца вяртання ў Ганконг, які быў ёй больш знаёмы, і Алекс таксама адчуваў гэта. Гэта быў адваротны бок жыцця, якое яны выбралі, якое ім так пасавала. Яны страцілі эмацыянальную сувязь са сваім першапачатковым домам.
  
  Алексу спадабаўся месяц з маці, і ёй было сумна пакідаць яе. Кожны раз, калі яна бачыла яе цяпер, яе маці станавілася ўсё танчэй, старэй і больш далікатнай, і яна баялася, што ніколі больш яе не ўбачыць. Яна спадзявалася, што яе маці будзе яшчэ жывая, калі Рычард выйдзе на пенсію і яны вернуцца ў Англію, але да гэтага было яшчэ шмат часу. Яму было ўсяго пяцьдзесят два гады, і да пенсіі было далёка. Апошнія некалькі гадоў пасля сваёй апошняй пасады ён правядзе ў МЗС. Але яны разлічвалі пражыць за мяжой яшчэ мінімум дзесяць гадоў. Яна не была ўпэўнена, што яе маці пражыве столькі, і спадзявалася, што так і будзе. Яна кінула спробы пераканаць сваю маці наведаць іх, куды б яны ні былі накіраваны, і яна была незнаёмай асобай у жыцці Сафі, бо праводзіла з ёй так мала часу. Цяпер Аляксей быў адзіным дзіцем. Яна ўвесь час адчувала сябе вінаватай перад маці. Лісты і фатаграфіі не замянялі чалавечых зносін. Яна бачыла, што маці захоўвала ўсе яе лісты ў скрынках, і так захоўвала ўсе гады, што яе не было.
  Нягледзячы на смутак, што пакідае маці, Алекс была рада вярнуцца ў Ганконг. Рычард быў заняты, і вечарыны, як заўсёды, павялічыліся. Яна працягвала падпарадкоўвацца MI6 і час ад часу сустракалася па іх просьбе, і яны больш ніколі не ставілі яе ў няёмкае або небяспечнае становішча. Пасля некалькіх сустрэч у МІ-6 у Лондане яны адчулі, што гэта можа апынуцца небяспечным для яе мужа, і вырашылі паважаць гэта, ва ўсякім выпадку, пакуль. Апошнія два гады праляцелі хутчэй, чым Рычард і Алекс чакалі або жадалі.
  
  У іх былі дзесяткі сяброў у Ганконгу, калі яны з'ехалі, і на гэты раз у Алекс быў толькі кароткі тыдзень, каб правесці з маці ў Гэмпшыры. Яны хацелі, каб яны хутчэй уладкаваліся на новай пасадзе. Папярэднік Рычарда сышоў з-за хваробы, і гэта павінна была быць для яго складаная, але вельмі важная пасада, адна з самых важных. Ён збіраўся быць амбасадарам Вялікабрытаніі ў Савецкім Саюзе, жыў у Маскве.
  Ім абодвум гэта падалося вельмі цікавым, хоць Сафі гэта не задавальняла. Яна хацела застацца ў Ганконгу, і Алекс паабяцаў, што яны аднойчы вернуцца. Сафі было амаль дзесяць, калі яны пакінулі Ганконг, і праз тыдзень з бабуляй яна паляцела з мамай у Маскву, дзе іх чакаў Рычард. Ён сказаў Алексу, што дом амбасадара быў рэспектабельным і быў раскошным домам да рэвалюцыі, але праз сорак пяць гадоў стаў сімвалам заняпалай велічы ў камуністычнай краіне з насельніцтвам, якое складалася са збітых, стомленых, бедных. , галадалі, падаўлялі людзей, пад пільным наглядам КДБ. Гэта былі цяжкія, захапляючыя чатыры гады, і калі яны зайшлі ў дом у тым жа раёне, дзе былі ўсе лепшыя амбасады, у раёне Арбата, і ўбачылі патрапаную мэблю, выцвілыя шторы і пацёртыя дываны, Аляксей ведала, што ў яе ёсць праца. У хаце было недастаткова ацяплення, быў халодны, маркотны зімовы дзень, і Сафі, убачыўшы гэта, расплакалася і абрынулася на маці. Яна ненавідзела Маскву з выгляду. Алекс разглядала гэта як важны крок у кар'еры Рычарда і цікавы для яе таксама. Сафі была толькі дзіцём, якому прыстасоўвалася да зусім новага ладу жыцця, зноў жа ў незнаёмай, негасціннай краіне.
  
  «Я ненавіджу цябе за тое, што ты прывёў мяне сюды!» - крыкнула яна бацькам, калі Алекс і Рычард пераглянуліся паверх яе галавы. Гэта было няпроста. Яны ведалі гэта, калі пакінулі Ганконг, які дагэтуль быў жамчужынай яго кар'еры, і гэта магло апынуцца для яго самым вялікім выклікам.
  MI6 была вельмі задаволена тым, дзе прызямлілася Алекс, і яе кантакт сказаў ёй у той дзень, калі яны прыбылі, што ў яе ёсць шмат спраў. Яна задавалася пытаннем, ці апынецца гэта іх гібеллю. Яна спадзявалася, што не, і Рычард таксама спадзяваўся, і маліўся, каб ён справіўся з гэтай задачай.
  
  
  Раздзел 16
  Лекса і Рычарда адправілі ў Маскву ў 1962 годзе, у адзін з самых цікавых часоў пасля рускай рэвалюцыі. Халодная вайна была ў самым разгары, і доўжылася некалькі гадоў, і сітуацыя стала прыкметна больш напружанай з 1960 года, калі расейцы збілі амерыканскі самалёт-разведчык U-2 і захапілі пілота Гэры Паўэрса. З таго часу адносіны паміж ЗША і Расеяй былі напружанымі. Інцыдэнт пагражаў адменай сустрэчы на вышэйшым узроўні, запланаванай праз два тыдні ў Парыжы. Яны ўсё роўна пайшлі наперад, прэм'ер-міністр Хрушчоў запатрабаваў ад амерыканскага прэзідэнта выбачэнняў. Калі прэзідэнт Эйзенхаўэр адмовіўся, Хрушчоў пакінуў сустрэчу.
  Праз два гады, калі Рычард прыбыў у Маскву, адносіны заставаліся напружанымі, а халодная вайна ўзмацнілася не толькі паміж Расіяй і ЗША, але і з Вялікабрытаніяй.
  У Вялікабрытаніі былі ўласныя праблемы з расейцамі, якія завербавалі шэраг добрых англійскіх навукоўцаў і нават дыпламатаў, каб шпіёніць на іх карысць, а падвойныя агенты яшчэ больш ускладнялі справу, шпіёнячы на карысць абодвух бакоў. З брытанскага боку была значная горыч з нагоды здраднікаў і перабежчыкаў, якія прадавалі расейцам усё, ад вельмі канфідэнцыяльных сакрэтаў да ракет.
  
  Шпіянаж быў надзвычай небяспечнай практыкай, як сказалі Алексу ў SOE, а пазней у MI6. Калі злавілі, надзеі на выратаванне не было. А турма або расстрэл былі ў Расеі нормай для схопленых заходніх шпіёнаў. Тыя, хто вырашыў шпіёніць за Вялікабрытаніяй на карысць Саветаў, працуючы на КДБ, іх тайную паліцыю, у Англіі былі прысуджаныя да такіх жа непрыемных пакаранняў, калі іх злавілі брытанцы. Саветы, як вядома, заплацілі высокую цану за здраднікаў, якія ўцяклі на ўсход.
  Кембрыджская пяцёрка была аднымі з самых вядомых шпіёнаў з высокімі пасадамі ў брытанскім істэблішменце, што давала ім доступ да сакрэтаў, якія мелі вялікі ўплыў на нацыянальную бяспеку. За сем гадоў да таго, як Рычард прыбыў у Маскву, ваенна-марскі аташэ брытанскай амбасады ў Маскве быў заключаны ў Англію з васямнаццацігадовым тэрмінам зняволення за шпіянаж на карысць Савецкага Саюза.
  Ядзерная тэхналогія была жыццёва важнай для брытанцаў, амерыканцаў і Саветаў. Багацце пераходзіла з рук у рукі любога, хто пераходзіў на любы бок.
  За год да таго, як Рычард стаў амбасадарам Вялікабрытаніі ў Маскве, агент брытанскай разведкі быў прысуджаны да сарака двух гадоў турмы за шпіянаж на карысць Саветаў і брытанцаў, як двайны агент.
  Асабліва энергічна КДБ спрабаваў скрасці агентаў МІ5 і МІ6, якія лічыліся прэміяй. Ім гэта ўдавалася ў шэрагу выпадкаў. Брытанская ваенная разведка паставілася да гэтага вельмі адчувальна. Гульня ў крадзеж шпіёнаў і агентаў разведкі і перавабліванне іх з аднаго боку на другі стала амаль звычайнай рысай халоднай вайны.
  
  Нягледзячы на гэта, бачнасць дыпламатыі працягвалася: мяч энергічна вялі амерыканцы, чыя амбасада, Spaso House, прымала многія з самых бліскучых грамадскіх мерапрыемстваў у Маскве, і чые запрашэнні цаніліся найбольш. Іх вечарына 4 ліпеня кожны год была легендарнай. У 1935 годзе яны прыбудавалі да дома бальную залу, дзе ладзілі балі, танцы, канцэрты, кінапаказы і адны з лепшых дыпламатычных вечарынаў у Маскве. Прэм'ер Хрушчоў быў сумна вядомы тым, што з'яўляўся і прысутнічаў на кожным мерапрыемстве, на якое яго запрашалі амерыканцы, хоць КДБ нястомна шпіёніў за імі.
  Амерыканскі амбасадар і яго жонка былі першымі наведвальнікамі Рычарда і Алекса на наступны дзень пасля іх прыбыцця. Аляксей разважаў, як зрабіць дом больш прывабным для прыёмаў, якія планавалася там праводзіць. Яна знайшла ў падвале скручаную лішнюю мэблю і дыванкі, і калі прыбылі амерыканцы, Алекс папрасіў прабачэння за тое, як яна выглядала.
  «Вы цудоўна выглядаеце, дарагая», — цёпла сказаў амбасадар, калі яго жонка ўручала Алексу прыгожа запакаваны падарунак, і ён паказаў на вуліцу, размаўляючы з ёй, і Рычард адразу зразумеў і кіўнуў. Амерыканскі амбасадар прыклаў палец да вуснаў, зірнуўшы на Алекса. «Чаму б вам не дазволіць нам паказаць вам ваш раён. Ёсць некалькі чароўных старых дамоў, якія вам спадабаецца бачыць». Ён усміхнуўся ёй, і яго жонка кіўнула, усміхаючыся ім.
  - Я вазьму нашы паліто, - сказаў Рычард і знік, вярнуўся праз хвіліну і працягнуў Алекс яе паліто, калі апрануў сваё. Сафі знаёмілася з маладой дзяўчынай у амбасадзе, якая павінна была яе даглядаць. Яна была рускай мовай, але адносна добра размаўляла па-англійску, і Сафі яшчэ не паспела да яе паспець пагаварыць. Яны распакоўвалі некалькі яе цацак у яе вялікай, прахалоднай спальні наверсе, дзе Сафі прыляпіла да сцен постэры фільмаў.
  
  Праз імгненне яны ўжо былі на вуліцы, быццам ішлі да Арбацкай плошчы. «Прабачце, што выкраў вас», — сказаў амбасадар, усміхаючыся Рычарду, а яго целаахоўнік ішоў за імі на ўважлівай адлегласці. «Я ўпэўнены, што вас папярэджваў ваш уласны ўрад, але нашы дамы прасякнуты праслухоўваючымі прыладамі, усталяванымі КДБ. Мы знайшлі больш за сотню мікрафонаў і камер, калі прачэсвалі гэта, калі пераязджалі. У камінах, у раслінах, пад канапамі, у сценах, у вентыляцыйных адтулінах, у садзе, яны ўсюды. У хаце не скажаш нічога, чаго не хочаш, каб саветы пачулі. Я думаў, што вы павінны ведаць, наколькі гэта шырока». Алекс і яго жонка размаўлялі, пакуль ішлі, і яна запрасіла пачаткоўцаў на афіцыйны абед у Spaso House на наступным тыдні, і Алекс падзякаваў ёй.
  «Яны заўсёды пераследуюць нашых аператыўнікаў з МІ-5 і МІ-6, на жаль, часам даволі паспяхова», — іранічна сказаў Рычард.
  «У нас ва ўсіх аднолькавыя праблемы», - сказаў амерыканец. «У іх будуць жукі ў пакоі вашай дачкі, і не верце нікому са сваіх слуг. Гэта цэлая нацыя людзей, якіх навучылі шпіёніць і даносіць адзін на аднаго. Гэта сапраўды вельмі сумна», але крызіс у Суэцы і катастрофа амерыканскага U-2 узмацнілі халодную вайну. «І яны будуць перабіраць твае асабістыя рэчы некалькі разоў на дзень».
  Дыпляматычную сытуацыю ў Маскве тады абмяркоўвалі на прагулцы. Брытанскія і амерыканскія мэты былі ў значнай ступені аднолькавымі. Прадастаўляць інфармацыю аб савецкай унутранай і знешняй палітыцы, спрыяць брытанскаму гандлю, а таксама амерыканскаму ў іх выпадку, развіваць навуковыя і культурныя абмены, а таксама ўплываць на савецкую знешнюю палітыку па больш шырокіх міжнародных пытаннях. Усё было вельмі проста, але калі да сумесі дадаць шпіянаж і контршпіянаж, усё ўскладнілася. А быць паслом у Савецкім Саюзе, якой бы краіны ні было, было і гонарам, і выклікам.
  
  Каля паўгадзіны яны нетаропка хадзілі па плошчы, пасля чаго амерыканцы іх пакінулі.
  Перш чым яны гэта зрабілі, амбасадар прапанаваў пазычыць ім свайго «дэкаратара», які насамрэч быў цудоўным агентам, навучаным выяўляць падслухоўваючыя прылады і адладжваць дом, калі гэта магчыма. Рычард з удзячнасцю пагадзіўся. Агент прыцягнуў каманду, якая прэтэндавала на тое, каб быць «дэкаратарамі інтэр'ераў», — хітрая хітрасць, якую КДБ не ўхапіў.
  «Дзякуй, што падзяліліся інфармацыяй», - ласкава сказаў Рычард. Ён шмат чуў пра гэта раней, але амерыканскі амбасадар дадаў да гэтага вельмі карысныя рэчы.
  «Вы прывыкнеце. Мы ўсе так. І гэта добрая група тут, у замежнай супольнасці. Усе мы трапілі сюды нездарма. Калі ў нас усюды атрымліваецца дастаткова добра, яны ўзнагароджваюць нас, караючы нас тут». Амерыканец засмяяўся, а Рычард сумна ўсміхнуўся. «Яны любяць добра бавіць час. І яны любяць прыходзіць у амбасаду».
  - У нас ёсць над чым папрацаваць, - сказаў Рычард. Ён ведаў, што Алекс не задаволены станам, у якім яны знайшлі дом, а Сафі гэта ненавідзела. Пераход быў цяжкім, асабліва з-за раскошных выгод і вытанчаных асалодаў Ганконга, які быў бясконца больш цывілізаваным, чым умовы ў Расіі.
  Яны з Алексам ішлі яшчэ некалькі хвілін, застаўшыся адны, і яна старалася не паказаць, наколькі яна знявераная. «Магчыма, ты захочаш схаваць свой пісталет, Алекс, калі яны яго яшчэ не бачылі». Яго гэта хвалявала. «Яны могуць задацца пытаннем, навошта гэта табе».
  «Я таксама пра гэта думаў. Гэта і мой нож у надзейным месцы». Яна ўсміхнулася яму.
  
  «Дзе гэта?» Ён быў збянтэжаны. Нідзе не было бясьпечна, калі ўвесь час абшуквалі іхныя рэчы, як сказаў амэрыканскі амбасадар.
  «На маім целе». Ім не дазвалялася абшукваць жонку дыпламата па ўзаемнай згодзе, калі ў іх не было доказаў таго, што яна шпіёнка, чаго не было.
  «А ваш большы, э... аксэсуар...?» — спытаў ён яе, маючы на ўвазе стрэльбу Стэн, якую яна, па яе словах, захоўвала як сувенір пра вайну.
  «Ён разбіраецца і прыгожа складваецца ў Біблію ў скураным пераплёце». Ён выглядаў уражаным і ўсміхнуўся ёй.
  «Навошта вам яшчэ гэта несці? У ваенны час ты ўжо не добраахвотнік». Ён не ведаў, ці карысталася яна калі-небудзь ім, і лічыў гэта малаверагодным.
  «Ніколі не ведаеш, калі гэта можа спатрэбіцца. Мне гэта дасталася на вайне і я проста ўсё захаваў. Вы можаце быць рады, што аднойчы ў мяне гэта будзе».
  «Ты ж не хочаш, каб рускія думалі, што ты шпіён», — папярэдзіў ён яе.
  «Я не шпіён, — хлусіла яна яму, — я проста асцярожная».
  «Толькі глядзі, каб ніхто не знайшоў. Напэўна, я павінен быць удзячны, што ты пакінула свой другі пісталет-кулямёт сваёй маці, - перадражніў ён яе. Ён ніколі не верыў гэтаму, калі яна гэта казала. І як яна магла мець адзін? Пісталет Стэна, які быў у яе з сабой, быў досыць злавесным і нейкім фетышам для Алекс, разам з яе пісталетам і нажом.
  - Прыкра, што дом так моцна праслухоўваецца, - задуменна сказаў Аляксей. «Я папярэджу Сафі. Як вы будзеце працаваць, калі і ваш офіс праслухоўваецца?»
  «Гэта павінны вырашыць нашы тэхнікі. Гэта тое, за што ім плацяць». І распавёў ёй пра каманду дэкаратараў, якую прапанаваў амерыканскі амбасадар. «Тут усё вялікая гульня, хто за кім шпіёніць». І ўсё, што яны маглі даведацца ці падслухаць, ішло проста ў сакрэтную паліцыю ў Маскву, у КДБ.
  
  У тую ноч яны выявілі, што іх кухар быў на здзіўленне добрым, хоць ён ніколі не пакідаў Расію. Яны смачна паелі і рана леглі спаць. Рычарду было над чым думаць і чытаць да позняй ночы, спрабуючы ўвайсці ў нагу. Яго пасада ў Маскве стала найвялікшым выклікам у яго дыпламатычнай кар'еры. На наступную раніцу Алекс атрымаў паведамленне з MI6. Гэта дало ёй час і кодавае імя для сустрэчы, а таксама кодавую фразу, якая магла сказаць ёй, што гэта брытанскі аператыўнік, але не згадала месца сустрэчы. Яна вырашыла пачакаць, што будзе.
  Роўна ў адзінаццаць гадзін раніцы , калі яна сядзела за сваім сталом у невялікім кабінеце, які збіралася выкарыстоўваць у рэзідэнцыі, адна з рускіх пакаёвак прыйшла сказаць ёй, што наведала жонка фінскага амбасадара. Імя супадала з тым, якое яна атрымала ад MI6. І яна спусцілася ўніз, каб прыгожая бялявая жанчына ўручыла ёй букет кветак.
  «Я люблю рамонкі зімой, а ты?» — з цёплай усмешкай сказала яна Алексу. Гэта была кодавая фраза, і Алекс з цікавасцю ўсвядоміла, што яна таксама была брытанскім агентам MI6. Яна была англічанкай і жонкай амбасадара. У іх было шмат агульнага.
  "Так. Гэта так міла з вашага боку». Алекс усміхнуўся ёй, калі паміж імі праляцеў разумны позірк. Абмяняліся ласкавасцямі і жаноцкімі звесткамі пра Маскву, дзе Алекса магла зрабіць прычоску, дзе лепшы шопінг. Сафі збіралася на рэпетытарства ў амбасадзе, а Аляксей планаваў браць урокі рускай мовы. Многія з дыпламатычных сем'яў не прывозілі сваіх дзяцей у Расію, але Алекс не хацеў пакідаць Сафі з маці, дзе яна была б адзінокай і няшчаснай, ні аддаваць яе ў інтэрнат, таму яны прывезлі яе. Аляксей хацеў браць з ёй урокі рускай мовы. Гэта заняло б іх абодвух.
  
  Пасля таго, як яны крыху паразмаўлялі, Алекс праводзіў жонку фінскага амбасадара да яе машыны. Па дарозе Прудэнс Мікі ціха сказала: «Не давярай нікому і нічому, нават сваёй машыне. Я думаю, што нашы сябры ў Лондане займуць вас. Яны робяць мяне. Тут ёсць чым заняцца». Алекс не каментавала, але спадзявалася, што не будзе. Савецкая Расія была апошнім месцам на зямлі, дзе яна хацела зрабіць памылку і трапіць у турму як шпіён. Думка пра гэта прымусіла яе здрыгануцца. Яны пацалаваліся ў абедзве шчакі, і Алекс махнуў рукой з усмешкай, калі Прудэнс адвёз яе шафёр, і Алекс паклікаў яе ўслед, падзякаваўшы за кветкі. Прынамсі, у яе тут была сяброўка.
  
  —
  Алекс змагла набыць тканіну на рынку, пра які ёй распавяла сакратарка Рычарда, і пашыла новыя шторы для прыёмных, і яна выявіла, што на складзе ёсць яшчэ мэбля. Апошняму паслу гэта не спадабалася, і яны прывезлі сваіх. Тое, што захоўвалася, было бясконца лепшым, чым тое, што было цяпер у рэзідэнцыі. Яна склала спіс рэчаў, якія трэба папрасіць у маці. Яна разгарнула знойдзеныя дываны, прынесла ў дом запасную мэблю і папрасіла аканомку заказваць ім кветкі два разы на тыдзень. Рэзідэнцыя пачала выглядаць лепш. Яна папрасіла ў сакратара Рычарда апошнія спісы гасцей амбасады і запланавала іх першую вячэру. Як і ў Ганконгу, MI6 дала ёй спіс тых, каго яна хацела прыняць. Спіс тут быў доўгі. Алекса не сумнявалася, проста дапісала прозьвішчы, і ведала, што копію сьпісу КДБ усё роўна ўбачыць. Яна планавала запрасіць на першую вечарыну большасць членаў дыпламатычнай супольнасці, і ў іх было месца для танцаў, калі яны пасунулі мэблю. Жонка амэрыканскага амбасадара сказала, што Алекс можа скарыстацца іхным гуртом. Здавалася жыццёва важным сустрэцца з самымі важнымі людзьмі як мага хутчэй, хоць забавы тут здавалася больш нязграбнымі і больш нязграбнымі, чым у Ганконгу, дзе ўсе былі такімі таварыскімі, і ўсё ішло гладка. Ганконг быў значна больш дасканалы, чым Савецкі Саюз, але яна гэтага чакала.
  
  За тыдзень да вечарыны MI6 дадала ў спіс яшчэ два прозвішчы. У той вечар Рычард і Алекс збіраліся на вечарыну ў амерыканскую амбасаду, і яна з нецярпеннем чакала гэтага, і Рычард сказаў, што ён таксама, калі прыйшоў дадому пераапрануцца.
  Калі яны прыбылі, два вельмі прыстойныя кітайскія дварэцкія засялялі гасцей, вартыя Букінгемскага палаца сваёй дакладнасцю і прыстойнасцю. Пра іх ёй расказала жонка амбасадара. Яны былі кітайцамі, жанатымі на расіянках і не маглі атрымаць візы для выезду з краіны, таму апынуліся там у пастцы і працавалі на амерыканцаў. Іх добра ведалі ў Маскве, і Аляксей зайздросціў таму, наколькі яны гладкія і прафесійныя. Дапамога ў брытанскай рэзідэнцыі была значна менш эфектыўнай і, здавалася, больш імкнулася выслухоўваць іх і шпіёніць за імі, чым забяспечваць належныя паслугі.
  Атмасфера вечарыны ў Spaso House была глытком свежага паветра. Дом быў прыгожа аформлены ў элегантным сучасным амерыканскім стылі. Амбасадар і яго жонка прывезлі свае карціны, і ўсе выглядалі расслабленымі, быццам і не былі ў Расіі. Гэта стала прыкладам, на які Аляксей хацеў раўняцца. Яна хацела паказаць мясцовым жыхарам і астатняй дыпламатычнай супольнасці, як выглядаў сапраўдны брытанскі дом і як ім кіравалі. Яна вырашыла арганізаваць серыю чаяванняў, правільных абедаў для жанчын і кактэйльных вечарынак, як у Ганконгу, а таксама афіцыйных вячэр для важных гасцей. У яе быў тузін новых ідэй, калі яны пакінулі вечарыну ў тую ноч, і яна любіла іх гурт і планавала гэта выкарыстаць. Была спявачка, якая спявала джаз, як Білі Холідэй.
  
  - Ты выглядаеш шчаслівым, - задаволена сказаў Рычард. Яму спадабалася сустрэцца з вялікай колькасцю сваіх калег-амбасадараў у адным пакоі і з шэрагам важных савецкіх чыноўнікаў, з якімі ён хацеў сустрэцца.
  «Я планую наша грамадскае жыццё на наступныя паўгода», — сказала яна. Больш яны ніколі не гаварылі ні пра што больш важнае, калі не ішлі па вуліцы. Яны стараліся шпацыраваць разам кожны дзень, каб яны маглі нагнаць тое, што сапраўды важна. «Я любіў спевака».
  «Я таксама. Магчыма, нам варта паспрабаваць нешта больш брытанскае», — прапанаваў ён, і Алекс адхіліў гэтую ідэю.
  «Калі амерыканцы робяць гэта правільна, яны сапраўды робяць». Гэта быў цудоўны вечар.
  Яна была ў выдатным настроі, пакуль не атрымала закадзіраваныя паведамленні і не назвала імя чалавека, з якім яна хацела сустрэцца на працягу наступных некалькіх дзён. Ёй прыйшлося наняць яго экскурсаводам у музей. Гэта было ўсё, што яна ведала, гэта і яго імя. Яна выглядала значна менш шчаслівай, калі легла спаць. Рычард быў ужо паўсонны. Мужчына, з якім яна павінна была сустрэцца, меў расейскае імя. МІ-6 падключала яе да працы, і тут гэта было далікатна. Пасля інцыдэнту з Берінгерам яны не дамагаліся ад яе шматлікіх сустрэч у Ганконгу, але ў Маскве ім патрэбна была актыўнасць усіх іх агентаў. Яны папярэдзілі яе аб гэтым, калі Рычарда перавялі, і ўжо пачалі дзейнічаць.
  На наступны дзень яна пайшла ў музей і спытала, ці ёсць у іх гіды, якія гавораць па-ангельску, перш чым спытаць яго па імені. Яны патэлефанавалі камусьці па тэлефоне, і з'явіўся невысокі хударлявы мужчына, назваў сваё імя, і гэта было тое самае імя, якое ёй далі ў МІ-6, што здавалася шчаслівым. Ён нёс у руцэ запісваючую прыладу, патлумачыў ён пасля таго, як яна прадставілася. І ён сказаў, што ўвесь тур быў запісаны на машыне на англійскай мове, але ён будзе суправаджаць яе, каб растлумачыць гэта. Яна кіўнула, і яны пачалі экскурсію па музеі, і ён уключыў для яе машыну, калі яны дайшлі да першага пакоя, і яна надзела навушнікі. Усё мастацтва было паслябальшавіцкай рэвалюцыі і мела тэматыку працы. Большасць з іх была ў грубым стылі, і нішто з гэтага не было прыгожым. І як паглядзела на першыя карціны, пачаўся запіс. Гэта не мела нічога агульнага з мастацтвам. Гэта было доўгае паведамленне для MI6 аб сустрэчах па ядзернай зброі, якія адбываліся ў парушэнне нядаўняй дамовы. Яна не паказала ніякай рэакцыі або здзіўлення і працягвала слухаць запіс і глядзець на мастацтва, пакуль яны хадзілі з пакоя ў пакой. Запіс скончыўся задоўга да таго, як яны скончылі тур, і яна зрабіла выгляд, што ўсё яшчэ слухае, і калі яны дайшлі да апошняга пакоя, яна падзякавала яму і працягнула яму апарат і навушнікі. Яна захавала ўсё гэта на памяць, як яе вучылі рабіць, і экскурсавод сцёр паведамленне, як толькі яна аддала машыну. Яна праслухала гэта другі раз, каб быць упэўненай, што запомніць усё. Відавочна, што ён быў адным з расейцаў, якія шпіёнілі на карысць брытанцаў, і нават мог быць падвойным агентам. Хаця яна была ўпэўненая, што МІ-6 ведае, што ён у бяспецы, калі яна сустрэнецца з ім, улічваючы яе далікатнае становішча з-за Рычарда.
  
  Ёй належала не ацэньваць інфармацыю, а толькі перадаваць. Яна пакінула музей, вярнулася ў рэзідэнцыю і даслоўна закадзіравала ўвесь запіс, які захавала на памяць, перш чым назвала крыніцу. Ён прапанаваў ёй даць запіс, але яна адмовілася, таму замест гэтага ён сцер яго. Трымаць яго было занадта небяспечна. Яе навучалі гэтаму, перадачы інфармацыі. Гэта тое, што яна рабіла падчас вайны, і гэта было не больш і не менш небяспечна, чым гэта.
  
  Яна чакала адказу пасля адпраўкі. Яна адкрыла краны ў сваёй ваннай пакоі, нібы запускаючы ванну, каб заглушыць любы нязначны гук, які яна стукае па перадатчыку. Адказ прыйшоў праз дзве хвіліны.
  «Атрымана. Добра зроблена. Дзякуй." Яна хвіліну глядзела на перадатчык, ненавідзячы тое, у што ўвязалася, але ўсё яшчэ была вымушана гэта зрабіць.
  «Хрэн і з табой», — ціха сказала яна, прыбіраючы маленькую машынку ў футляр, падобны на аптэчку. Ніхто б не здагадаўся, што ў ім, што гэта такое і што ён можа рабіць. Як і сама Алекса, гэта выглядала цалкам нявінна і было чым заўгодна. Жыццё людзей, пацярпелых ад гэтага, і яе ўласнае, былі на коне кожны дзень. Цяпер яна зразумела, што іх знаходжанне ў Маскве будзе значна больш небяспечным, чым яна чакала.
  
  
  Раздзел 17
  Разумеючы , наколькі далікатнай была яе сітуацыя, і не жадаючы, каб яна звальнялася, МІ-6 не прасіла яе выконваць занадта шмат місій для іх. Менш, чым у іншых. Сапраўды важныя сустрэчы і запыты яны захавалі для яе, каб не марнаваць яе на неістотныя рызыкі. У асноўным яны прытрымліваліся сваёй дамоўленасці аб тым, каб яна збірала інфармацыю, якую яна атрымала ў дыпламатычных колах, але час ад часу яны адпраўлялі яе на сустрэчу з кімсьці, як яна лічыла супрацоўнікам MI6. Чалавека з музея яна больш не бачыла. Але былі і іншыя. Ёй прыйшлося сустрэцца з адной жанчынай у мясной краме і гадзінамі стаяць з ёй у чарзе, і яна спазнілася на вячэру, на якую яны збіраліся ў турэцкай амбасадзе. Рычард раздражняўся на яе за тое, што яна спазнілася і мусіла пераапрануцца, калі яна вярнулася дадому. Яна сказала, што сама пайшла да мясніка, каб забраць іх мяса, бо кухар сам купіў такія бедныя кавалкі. Ён паскардзіўся, што яна магла зрабіць гэта раніцай, і яна не спрачалася з ім. Ён быў стомлены і напружаны шмат часу, спрабуючы захаваць баланс паміж абаронай інтарэсаў Вялікабрытаніі і не дадаючы варожасці халоднай вайны, якая была ў лепшым выпадку жангліраваннем, асабліва ведаючы, што КДБ увесь час сачыў за імі. . Гэта было пастаяннай крыніцай стрэсу, нават для Сафі.
  
  На працягу шасці месяцаў Алекс размаўляла па-руску, што было яшчэ больш карысна для праслухоўвання, якое яна вяла для MI6. Рычард не мог разабрацца, і з ім пастаянна быў перакладчык. Ён выкарыстаў некалькі з іх, усе прысланыя з Англіі з рускімі навыкамі, але ніколі не давяраў ім цалкам. Ён лічыў, што яго сакратар заслугоўвае даверу, але кожны ў Расеі можа быць двайным агентам, і многія такімі былі. Ён нават не зусім давяраў там брытанцам, што дадавала пастаяннага стрэсу яго працы. Ён бачыў, чаму захварэў яго папярэднік. Кожную хвіліну дня і ночы трэба было быць напагатове. Аляксей таксама адчуваў гэта. МІ-6 была ў пастаянным кантакце з ёй, і яна ненавідзела чуць іх тут. Кожны раз, калі яна выконвала для іх даручэнне, якім бы невялікім яно ні было, яна адчувала цяжар адказнасці на сваіх плячах, і разрывалася паміж абавязкам перад краінай і адказнасцю перад мужам, і баялася нашкодзіць яму нейкім нябачным чынам, што б падарваць ім у твар пазней. але, што дзіўна, нічога не атрымалася. Усё прайшло гладка, як бы ні было напружана.
  Праз год пасля іх прыбыцця, у лістападзе 1963 года, забойства Джона Кенэдзі шакавала свет, і мары разбіліся, калі ён памёр. Нявіннасць была страчана, калі яна калі-небудзь існавала. Дні Камелота цяпер больш чым калі-небудзь здаваліся ілюзіяй. Алекс плакаў разам з астатнім светам перад трагічным тварам Жаклін Кенэдзі за вэлюмам яе ўдовы, калі яна трымала за рукі сваіх маленькіх дзяцей.
  Гэта нагадвала ўсім пра злыя сілы, якія кожны дзень уступалі ў гульню. Нават Саветы былі глыбока ўзрушаныя яго забойствам. Цяжка было не быць. Амерыканскі амбасадар з жонкай адправіліся на пахаванне ў Вашынгтон.
  
  Іх час у Расіі, здавалася, праляцеў хутчэй, чым на іншых іх пасадах, таму што дні былі напоўнены, стаўкі былі такімі высокімі, напружанне было такім пастаянным. Гэта было як жыць на мінным полі, і Алекс быў рады, калі прыйшло іх чарговае прызначэнне, і Рычард прызнаўся, што ён таксама. Расія была адной з самых важных пасадаў, якую магло прызначыць Міністэрства замежных спраў, і ён ведаў, што быў блізкі да сваіх апошніх, перш чым яго вярнулі дадому. Яго роўна дваццаць гадоў перастаўлялі з адной замежнай пасады на другую. Алексу толькі што споўнілася пяцьдзесят, а Рычарду - пяцьдзесят восем. Ён здагадаўся, што ў яго будзе яшчэ адно прызначэнне, а потым яны прызначаць яго на некалькі гадоў працаваць у офісе ў Міністэрстве замежных спраў, прапаноўваючы мудрыя парады, заснаваныя на вопыце, пакуль ён не пойдзе на пенсію. Але ў іх быў яшчэ адзін пост, і ён усміхнуўся, калі прачытаў камюніке. Ён гэта заслужыў, і быў рады, што начальства гэта прызнала. За чатыры гады жыцця ў Расіі ён заслужыў іх удзячнасць і павагу. Яго наступным і, напэўна, апошнім прызначэннем быў Вашынгтон, акруга Калумбія. Ён сказаў Алексу пасля абеду, калі яны штодня шпацыравалі па плошчы.
  «Мне трэба табе сёе-тое сказаць», — сказаў ён, моцна ўціскаючы яе руку ў сябе. Ён любіў іх нешматлікія асабістыя моманты разам і цаніў яе парады.
  «Ты закаханы ў свайго сакратара», — сказала яна, усміхаючыся яму.
  «Прашу Бога, не. Вы на яе глядзелі?»
  «Вы далучаецеся да рэлігійнага ордэна?»
  «Я хацеў бы, калі б мы заставаліся тут значна даўжэй. Не, мы едзем у Вашынгтон».
  «На свята?» Яна выглядала задаволенай, а ён засмяяўся.
  «Думаеце, я зноў паступіў сюды?» Яны ўсё роўна не маглі гэтага зрабіць, але ён бы памёр першым. Чатырох гадоў хапіла. «Не, дарагая. Я думаю, што гэта наша апошняе заданне, улічваючы мой узрост, і лепшае яны пакінулі напрыканцы. Ці адзін з лепшых. Гэта выдатны пост, і ён будзе смакам раю пасля Масквы, халоднай вайны і КДБ».
  
  «Вы збіраецеся быць амбасадарам Вялікабрытаніі ў Вашынгтоне?» Яна ледзь не закрычала, калі ён кіўнуў, спыніўся і абняў яе. Нягледзячы на ўсе цяжкія моманты, а часам і страшныя часы і выпадковыя расчараванні, яны былі бліжэй, чым калі-небудзь, і іх шлюб заставаўся трывалым. Дыпламатычны корпус разарваў не адзін шлюб. Гэта было нялёгкае жыццё, і няслушнасць была звычайнай з'явай, але Алекс добра падыходзіў да кар'еры Рычарда, і з гадамі яны палюбілі яе.
  «Я буду амбасадарам у Вашынгтоне. І мы будзем есці гамбургеры і хадзіць на гульні ў бейсбол, і, магчыма, час ад часу хадзіць на абед у Белы дом. Шчаслівыя дні зноў тут». Ён заззяў на яе, і яны вярнуліся ў дом, каб сказаць Сафі. Рычард не хацеў, каб КДБ даведаўся да таго, як пра гэта будзе афіцыйна абвешчана, таму Алекс напісаў гэта на аркушы паперы і працягнуў Сафі, а яна закрычала, калі прачытала. Ёй было амаль чатырнаццаць гадоў, і яна лічыла Амерыку самым крутым месцам на зямлі, хоць ніколі там не была. Яна любіла Элвіса і мела ўсе яго запісы, хоць яна таксама любіла Бітлз, Нэта Кінг Коўла і Фрэнка Сінатру, Рока Хадсана і Дорыс Дэй.
  "Калі?" - прашаптала Сафі.
  «Я думаю, праз некалькі тыдняў».
  «І я хоць раз размаўляю на гэтай мове, дзякуй Богу». Сафі ўсё яшчэ памятала сваю кантонскую мову, яе руская мова была нязручнай, і яна яе ненавідзела, а яе французская была ідэальнай. Яна спадзявалася больш ніколі не выкарыстоўваць нічога з гэтага, акрамя, магчыма, французскай. Яна выхапіла паперу з рук маці і хутка накрэмзала на ёй. «Ці магу я пайсці ў звычайную амерыканскую сярэднюю школу?»
  
  «Так». Яе маці ўсміхнулася ёй і вярнулася да Рычарда. Сафі хацела пачаць збіраць рэчы гэтай ноччу. Расія не заваявала яе сэрца.
  «У вас вельмі шчаслівая дачка», - сказала яна.
  "Яна ніколі не захоча сыходзіць, як толькі мы туды прыедзем", - сказаў ён, выглядаючы заклапочаным. «Я хачу, каб яна была з намі ў Англіі, калі мы паедзем дадому».
  «Гэта не будзе праблемай. Яна англічанка, а не амерыканка».
  «Яна ніколі там не жыла», - сказаў ён.
  «У рэшце рэшт усе каланіяльнікі вяртаюцца «дадому». Яна таксама будзе».
  «Не будзь такім упэўненым. Але прынамсі яна будзе весяліцца наступныя чатыры гады». Для ўсіх іх Расія была маркотнай. Алекс пакідаў рэзідэнцыю ў лепшай форме, чым яна знайшла яго, і ён зрабіў добрую працу ў якасці амбасадара, але яны былі вельмі гатовыя пакінуць.
  У тую ноч Алекс накіравала паведамленне ў МІ-6, каб паведаміць ім, што яны неўзабаве пераедуць у Вашынгтон, яна не была ўпэўненая, што МІ-6 яшчэ была апавешчана. Іх адказ прыйшоў хутка.
  «Віншую амбасадара. Добра зроблена."
  У тую ноч яна легла спаць, марыўшы пра Вашынгтон і пра радасці, якія чакалі іх там.
  
  —
  Ва ўсіх амбасадах перад ад'ездам для іх былі незлічоныя абеды. Гэта была закрытая супольнасць, асабліва ў Маскве, і ўсім было шкада, што Рычард і Алекс сыходзяць.
  Расійскія чыноўнікі прыязджалі да яго адзін за адным і дзякавалі за дапамогу ў спробах разрадкі. Ён не мог прасіць большага. І ён горача падзякаваў усяму персаналу, калі сыходзіў. Яго паважалі і шанавалі ва ўсім. Ён правёў два дні з новым амбасадарам, каб інфармаваць яго, пакінуў усё ў парадку, а потым яны з'ехалі.
  
  Яны прыляцелі з Масквы ў Лондан, правялі там некалькі дзён, каб Рычард мог праінфармаваць МЗС, і засталіся з Вікторыяй у Гэмпшыры на некалькі дзён. Алекс здзейсніў шопінг у Лондане з Сафі, а затым яны паляцелі ў Нью-Ёрк на BOAC. Усім тром гэта было як сон.
  Амбасада на Масачусэтс-авеню, спраектаваная Лютыенсам з шырокімі садамі, была цудоўнай. Ён быў пабудаваны ў 1930 годзе з пераважна брытанскіх матэрыялаў, мармуру, дрэва, шклення, з новымі офісамі ў будынку перад ім, завершаным толькі за два гады да іх прыбыцця. Персанал быў цудоўны. Рычард наведаў прэзідэнта Джонсана з афіцыйным візітам, і Белы дом быў нават больш уражлівым, чым ён сабе ўяўляў. Папярэдні амбасадар пакінуў усё ў бездакорным парадку. Размясціліся ў рэзідэнцыі пасла. Алекс выказаў здагадку, што ў наступныя чатыры гады ёй будзе вельмі мала чаго рабіць для MI6. Англічане не шпіёнілі за амерыканцамі, ім і не трэба было. Яны шырока дзяліліся інфармацыяй. Было велізарнай палёгкай не апынуцца ў варожай краіне, акружанай небяспекай і рызыкай.
  Алекс і Сафі пайшлі глядзець школы праз некалькі дзён пасля прыбыцця. Яна не вучылася ў належнай школе з Ганконгу і чатыры гады навучалася ў Маскве настаўнікам ангельскай мовы, замужам за расейцам.
  Яна закахалася ў Sidwell Friends School, адну з найлепшых прыватных школ у Вашынгтоне. Рычард таксама пайшоў паглядзець. Ён хацеў быць упэўнены, што яна пайшла ў школу, якая падрыхтавала б яе да брытанскай універсітэцкай сістэмы, калі яны вернуцца. Але ўсе сыходзіліся на тым, што гэта цудоўная школа, і яна без праблем здала зараўняльныя і ўступныя экзамены па ўсіх прадметах. Яе прынялі, нягледзячы на тое, што раней яна не была звычайнай школай. У верасні яна пачне навучанне ў «сапраўднай амерыканскай сярэдняй школе», як і хацела. Бацькі ніколі не бачылі яе больш шчаслівай, і Алекс быў такім жа шчаслівым. Яна адчувала сябе так, быццам скінула са сваіх плячэй тысячу фунтаў цяжару, калі яны пакідалі Расію. Яна перажывала за кожную сваю місію там і баялася быць злоўленай і арыштаванай як шпіён. Але яна ўсё роўна высунулася. Яна планавала пакінуць MI6 праз чатыры гады, калі яны вернуцца ў Лондан пасля трыццаці гадоў шпіёнскай працы. Гэта была больш чым годная кар'ера шпіёна.
  
  Скончыўся час яе дваццацігадовай клятвы маўчання аб яе працы ў SOE, пакуль яны былі ў Расіі. Тэхнічна яна магла расказаць Рычарду і была спакуса, але паколькі яна ўсё яшчэ працавала на MI6, яна вырашыла не рабіць гэтага, каб не выклікаць у яго падазрэнняў.
  Як і ў Ганконгу, яны адразу ж трапілі ў сацыяльны вір Вашынгтона і амаль кожны вечар хадзілі на абеды ў амбасады, дзяржаўныя мерапрыемствы, вечарыны рознага роду. Галоўным момантам іх грамадскага жыцця стала запрашэнне на вяселле Люсі Джонсан, дачкі прэзідэнта, з Патрыкам Нуджэнтам праз два тыдні пасля іх прыбыцця. Прыём ва Ўсходнім пакоі для сямісот гасцей быў ашаламляльным, і Рычарду і Алексу гэта вельмі спадабалася.
  Яны лёгка пасябравалі ў міжнароднай супольнасці ў Вашынгтоне і сярод мясцовых жыхароў, некаторыя з іх былі бацькамі дзяўчынак, з якімі Сафі вучылася ў школе. Сафі добра вучылася ў амерыканскай школе. Гэта было як узнагарода за дзіўнае выхаванне, якое яна атрымала ад Пакістана да Марока, Кітая і Расіі. Яна ніколі не казала пра гэта сваім сябрам. Яна сказала Алексу, што хоча забыцца пра гэта і пасяліцца ў адным месцы на ўсё астатняе жыццё.
  Праца Алекса ў MI6 у Вашынгтоне была амаль нязначнай, што таксама было палёгкай і адчувалася як адпачынак. Яна распавяла ім пра палітыкаў і дыпламатаў, з якімі сустракалася, а таксама пра абеды ў Белым доме. Усё было вельмі спакойна, без крызісу, вырашэнне якога залежала ад яе.
  
  Яны мелі гонар прысутнічаць на сваім другім вяселлі ў Белым доме, калі дачка прэзідэнта Джонсана Лінда Берд выйшла замуж за Чарльза Роба праз шаснаццаць месяцаў пасля вяселля яе сястры адразу пасля прыезду Алекса і Рычарда. Было шэсцьсот пяцьдзесят гасцей, і Алекс і Рычард ужо ведалі большасць з іх. Яны былі частымі гасцямі ў Белым доме, на дзяржаўных абедах і меншых, больш інтымных.
  Час ішоў занадта хутка. У іх была каралеўская бітва з Сафі, калі яна вучылася ў старэйшай школе, і Рычард хацеў прайграць не ў ёй. Яна хацела паступіць у амерыканскі каледж, як і яе сяброўкі. Яна не хацела вяртацца з бацькамі ў Англію і паступаць там ва ўніверсітэт. Яна сказала, што цяпер адчувае сябе амерыканкай і хоча застацца.
  «Гэта абсурд», - спрачаўся з ёй бацька. «Ты не амерыканец, ты ангелец. Вы тут толькі тры гады».
  «Мне ўсё адно. Я хачу застацца тут. Я нікога не ведаю ў Лондане. Я не хачу жыць з бабуляй у Гэмпшыры. Я не хачу паступаць у англійскі універсітэт. Я хачу паступіць тут у каледж. Я павінен падаць заяўку ў гэтым годзе, тата. Яна прасіла яго і прасіла маці пераканаць яго. Але Алексу таксама не спадабалася ідэя пакінуць яе ў Штатах.
  «У нас тут няма сваякоў. Што рабіць, калі вы захварэеце?» Сафі была наравістая. Алекс хацеў быць побач, каб накіроўваць і назіраць за ёй.
  «Тады вы можаце прыйсці і быць са мной. Калі ласка, не прымушай мяне вяртацца, мама. Я хачу тут застацца». Да таго часу ў яе было мноства непаўналетніх хлопцаў, але гэта не было прычынай яе застацца. Яна любіла сваіх сяброў і ўсё, што звязана з Амерыкай, і ўсе яе сябры падавалі дакументы ў каледжы ў Штатах. Яна думала, што Англія сумная, і не адчувала да яе ніякай сувязі, бо ніколі не жыла там. Англічанка была для яе проста пашпартам і не больш за тое.
  
  Алекс і Рычард пастаянна размаўлялі пра гэта, і ён прапанаваў кампраміс.
  «Вы можаце паступіць у каледж тут, калі паступіце. Але пасля таго, як вы скончыце, вы вяртаецеся ў Англію і ідзяце працаваць там без пытанняў. Я не хачу, каб ты заставаўся тут, і я не збіраюся жыць за тры тысячы міль ад маёй адзінай дачкі ў старасці, - цвёрда сказаў ён, і пасля таго, як Сафі выйшла з пакоя, вішчаючы ад захаплення, Алекс павярнуўся да яго з сур'ёзны выраз.
  «Так зрабіла мая маці. Яна была адна, за тысячы міль ад сваёй адзінай дачкі, дваццаць тры гады, і зусім адна з таго часу, як памёр мой бацька. Ёй стала сумна, калі яна гэта сказала.
  «Праз год мы будзем дома. Ты можаш загладзіць яе, - далікатна сказаў ён. Але Алекс ведаў, што яна не можа вярнуць маці гады назад. Яе і Рычарда ўвесь гэты час не было ў дыпламатычным корпусе. Гэта было добрым рашэннем для іх, але не для яе маці, і яна адчувала сябе жудасна з гэтай нагоды.
  Апошнія месяцы праляцелі. Яны з'язджалі ў чэрвені, адразу пасля заканчэння сярэдняй школы Сафі. Яна планавала падарожнічаць па Каліфорніі з сябрамі і правесці жнівень з адным з іх у Мартас-Він'ярд. Там быў дом у бацькоў дзяўчыны.
  Яе прымалі практычна ва ўсіх школах, куды яна падавала дакументы, і яна вырашыла паступіць у Барнард у Калумбійскім універсітэце ў Нью-Ёрку. Яна збіралася жыць у інтэрнаце. Ёй споўніцца семнаццаць, калі яна паступіць у каледж у верасні, і васемнаццаць споўніцца ў снежні. Яна вярталася ў Англію на Каляды і свой васямнаццаты дзень нараджэння, і Алекс збіраўся наведаць яе ў школу восенню на выхадныя для бацькоў. Яна ўжо сумавала па ёй і ненавідзела думку аб тым, што яна знаходзіцца за тры тысячы міль. Гэта дало ёй адчуць, якім было жыццё яе маці.
  
  Рычард і Алекс апошні раз павячэралі ў Белым доме. Рычард Ніксан стаў прэзідэнтам, і ў Рычарда былі з ім добрыя адносіны.
  Выпуск Сафі быў горкім для іх, але радасным для Сафі. Яна не цярпелася з'ехаць з сябрамі ў Каліфорнію. Яна пакінула Вашынгтон раней за іх, і раніцай, калі яна паехала, Алекс звярнулася да Рычарда. Яны збіраліся пакавацца, каб з'ехаць.
  «Мне здаецца, што я страціў яе», - сказала Алекс са слязамі на вачах, і ён абняў яе.
  «Вы не. Яна вернецца дадому пасля ўсяго гэтага, як добрая англічанка». Алекс падумала, ці сказаў яе бацька гэта маці, калі яны з Рычардам ад'язджалі ў Індыю. Але яна была замужам, што было іншым. Ёй прыйшлося ісці за мужам. Сафі ішла за сваімі марамі, што было больш небяспечна.
  
  —
  Праз два тыдні яны пакінулі Вашынгтон і паляцелі ў Лондан. Яны з Рычардам заставаліся ў Кларыджа на некалькі дзён і знайшлі кватэру. Лета ў яго было адпачынак, перш чым ён павінен быў з'явіцца ў МЗС, і Алекс паабяцаў сваёй маці, што яны правядуць з ёй лета, за выключэннем некалькіх кароткіх паездак, якія яны хацелі здзейсніць па Англіі, каб наведаць старых сяброў, і, магчыма, кароткая паездка ў Італію ці Францыю. Рычард не бачыў сваёй фермы шмат гадоў і нават больш не ведаў арандатараў. За яго гэтым займалася служба кіравання мясцовага рыэлтара. Ён думаў яго прадаць. Маёмасць не была каштоўнай, і ён ніколі не збіраўся там жыць. Не было сэнсу трымацца за гэта.
  Яны паехалі ў Гэмпшыр, і Алекс была ў шоку, калі ўбачыла сваю маці. Яна была худая, бледная, схуднелая і ледзь магла хадзіць. Відаць было, што яна хворая. Алекс пайшла да ўрача сваёй маці, які сказаў Алексу, што ў яе рак страўніка. Яна не хацела казаць Алексу і хваляваць яе, і хварэла адна на працягу некалькіх месяцаў. Яна гаварыла пра гэта з маці, калі вярнулася дадому.
  
  «Чаму ты мне не сказаў? Я б прыйшоў дадому». Яе маці, здавалася, спакойна паставілася да гэтага, з любоўю глядзела на дачку.
  «Ты не мог пакінуць Рычарда і Сафі адных у Вашынгтоне», — велікадушна сказала яе маці. Значыць, яна была тут адна. Аканомка клапацілася пра яе, але яна была адна ноччу і настойвала, што не супраць.
  Яна шмат спала, калі Аляксей быў дома. Яны разам гулялі ў садзе, наведалі магілу бацькі і братоў. Яе маці было восемдзесят два гады, і большасці яе сяброў ужо не стала. Але хаця б Аляксей быў дома. Нарэшце. Яе маці так доўга чакала гэтага, і цяпер гэта было так блізка да канца. Яны прапусцілі разам больш за два дзесяцігоддзі. Гэта было найбольшае шкадаванне Алекса аб яе жыцці. Гэта і маленькі хлопчык, якога яна страціла. Акрамя гэтага, гэта было добрае жыццё.
  Вікторыя памерла ў сне, мірна, праз тры тыдні пасля таго, як Алекс вярнуўся дадому. Нібы чакала яе. І як толькі яна ўбачыла яе зноў, яна магла сысці.
  Алекс патэлефанаваў Сафі, каб сказаць ёй, і яна прыляцела з Каліфорніі на пахаванне сваёй бабулі. У невялікай царкве было ўсяго некалькі чалавек. Сафі заставалася, пакуль яе сябры не дабраліся да Martha's Vineyard, а потым паляцела ў Бостан, каб далучыцца да іх. Аляксей адвёз яе ў аэрапорт і моцна абняў перад адлётам.
  "Будзь асцярожны. Я кахаю цябе, Сафі». Гледзячы, як яна ляціць, каб паспець на свой самалёт, а яе цёмныя валасы разляталіся ззаду, Алекс упершыню ўсвядоміла, што найвялікшым падарункам маці было дазволіць сваім дзецям ажыццявіць свае мары, куды б яны іх не вялі. Бачыць, як Сафі сыходзіць, было адной з самых цяжкіх рэчаў, якія яна калі-небудзь рабіла. Гэта выклікала ў яе новую павагу да сваёй маці, якая страціла двух сыноў і дазволіла сваёй адзінай дачцэ паляцець на іншы канец свету.
  
  Пасля гэтага Алекс паехаў у Лондан. У яе была сустрэча, на якую яна даўно збіралася. Ёй ужо нічога не заставалася рабіць для іх. За апошнія чатыры гады яна зрабіла вельмі мала. Яна правяла ваенныя гады, працуючы ў SOE, і пасля гэтага працавала ў MI6 на працягу дваццаці чатырох гадоў. Гэта было дастаткова доўга. Грошы, якія яны ёй заплацілі, ніколі не былі асаблівымі, наўмысна. Яна зрабіла гэта з любові да каралевы і радзімы. Іншай прычыны гэта рабіць не было.
  Яна падала заяву аб звальненні, і яе кантакт паціснуў ёй руку і падзякаваў.
  «Вы доўга рабілі для нас добрую працу». Здавалася дзіўным, што трыццаць гадоў шпіёна скончыліся лістом і поціскам рукі, але яна зрабіла сваю справу. Цяпер справа была за іншымі.
  Яна паехала назад у Гэмпшыр з пачуццём настальгіі, але лягчэй, і так, быццам яна прайшла поўны круг. Яна па-ранейшаму сумавала па маці і па ўсіх тых гадах, якія яны не пражылі разам, але яна ішла за Рычардам па яго шляху, і таксама мела свой уласны. Яна справілася з абодвума, а таксама была побач з Сафі.
  Ён якраз вяртаўся з возера са сваёй вудкай, калі яна вярнулася дадому, і ён быў падобны на хлопчыка, які гуляе на кручок, калі яна ўсміхнулася яму.
  «Яе рэйс быў затрыманы?» — спытаў ён у Алексы. Яна позна вярталася дадому.
  «У мяне была сустрэча ў Лондане. Даўно наспеў».
  «Медыцынскі?» Ён выглядаў заклапочаным, і яна пахітала галавой. Прыйшоў час нарэшце быць з ім шчырым. Большую частку іх сумеснага жыцця яна хавала ад яго сакрэты, але ў яе не было іншага выбару.
  «Сёння я сышла з MI6», — сказала яна, чакаючы, што ён будзе выглядаць узрушана. Але ён не здзівіўся. «Я адпрацаваў у іх трыццаць гадоў». Калі яна гэта сказала, у яе вачах бліснулі слёзы. І яна ведала, што будзе сумаваць. Гэта надавала сэнс яе жыццю на працягу столькіх гадоў. Больш за палову жыцця.
  
  «Я заўсёды ведаў». Ён усміхнуўся. «Я проста маліўся, каб цябе не арыштавалі і каб нас не выкінулі з месца, дзе мы жылі ў той час. У Маскве ты некалькі разоў напужаў мяне ў штаны».
  «Я таксама напалохалася», — прызналася яна і засмяялася. Ён ведаў яе лепш, чым яна думала. «Вы ніколі нічога не казалі?»
  «Я лічыў дрэнным тонам пытацца ў жонкі, ці шпіёнка яна. Большасць жанчын не цягаюць з сабой пісталет-кулямёт і не носяць з сабой пісталет. На вайне я нешта падазраваў, але ведаў, што вы мне не скажаце».
  «Я тады працаваў на дзяржпрадпрыемстве. Шпіёнска-дыверсійная дзейнасць у тыле ворага. Гэта было значна больш груба».
  "Мне непрыемна думаць пра гэта", - сур'ёзна сказаў ён. Затым ён падышоў і пацалаваў яе. «Дык ты больш не шпіён?» Яна пахітала галавой. «Ну, гэта будзе па-іншаму. Аднойчы табе прыйдзецца расказаць пра гэта Сафі.
  «Магчыма. Я не ўпэўнены, што яна захоча ведаць». Цяпер у яе было сваё жыццё. Яе ўласныя сакрэты захоўваць.
  «Вы сапраўды жанчына», - сказаў ён, калі яны зайшлі ў дом, які цяпер належаў ёй. Ім трэба было зрабіць рамонт, і некаторыя рэчы Алекс хацеў змяніць. У маёнтку гаспадарыў добры чалавек. Яны планавалі жыць у Лондане на працягу тыдня, а выкарыстоўваць яго ў выходныя. Алекс удзельнічаў у яго кіраванні шмат гадоў, і Рычард таксама зацікавіўся ім. Цяпер, калі яны вярнуліся, было б лягчэй справіцца з ім з блізкай адлегласці. «Табе цяпер трэба знайсці нешта іншае, спадзяюся, без зброі». Яна любіла дом і ўсё жыццё лічыла яго домам, незалежна ад таго, дзе яна жыла ў свеце. Яна шкадавала, што Сафі так і не прывязалася да гэтага. Можа быць, калі яна будзе старэй, яна будзе.
  
  Алекс адчувала, што побач з ёй у Хэмпшырскім доме яе бацькі. У іх з Рычардам было цудоўнае сумеснае жыццё, яны жылі па ўсім свеце, але яна была рада, што яны дома. І яна спадзявалася, што Сафі аднойчы таксама палічыць гэта домам.
  
  
  Раздзел 18
  Лекс адносна яе дачкі былі больш дакладнымі, чым Рычард. Яна скончыла Барнард і не хацела вяртацца дадому ў Англію. Усе яе сябры былі цяпер у Штатах, з Вашынгтона і Калумбіі. Яна хацела застацца ў Нью-Ёрку, хаця б яшчэ на год. Яна закахалася ў хлопца, які скончыў юрыдычную школу Калумбіі, калі яна атрымала ступень бакалаўра, і гэты раман здаўся Алекс сур'ёзным.
  Яны сустрэлі Стыва Бенета на выпускным Сафі і паабедалі з ім і яго бацькамі. Бацька Стыва быў генералам Вест-Пойнта, а Стыў быў адзіным дзіцем і быў армейскім нахабнікам, і таксама вырас па ўсім свеце, і ён ненавідзеў гэта так жа моцна, як Сафі іх падарожжы. Ён толькі што паступіў у юрыдычную фірму ў Нью-Ёрку і цяпер таксама хацеў жыць у адным месцы. Рычарду падабалася размаўляць з Сэмам Бэнэтам, бацькам Стыва, пра іх ваенны вопыт і месцы, дзе яны жылі. А яго маці была цёплай жанчынай, якая па магчымасці хадзіла за мужам па свеце. Сэм усё яшчэ служыў у войску, у цяперашні час служыў у Пентагоне, і яны жылі ў Вашынгтоне, акруга Калумбія. Ён быў на чатыры гады маладзейшы за Алекса і на тузін гадоў маладзейшы за Рычарда, і ён быў жыццёвым, дынамічным чалавекам. Яны абодва любілі яго і яго жонку і любілі яго сына.
  
  Стыў прадстаўляў для Сафі стабільнасць. Яны хацелі аднолькавых рэчаў, трывалага жыцця, назаўжды ў адным месцы. Здавалася, што Стыў быў уражаны сваім бацькам і ненавідзеў тое, што ён бачыў пра вайскоўцаў, што яго бацька асабіста прызнаўся Рычарду, што расчаравала яго. Сэм быў трэцім пакаленнем West Point. Але Стыў добра вучыўся ў юрыдычнай школе і паступіў у выдатную фірму.
  Пасля заканчэння вучобы Сафі ўжо знайшла сабе працу ў Арганізацыі Аб'яднаных Нацый у якасці перакладчыка з французскай і англійскай, а ў якасці моваў, якімі яна добра валодае, назвала кітайскую і рускую мовы. Стыў быў надзвычай уражаны тым, наколькі сталай яна была, як і яго бацькі. Яму было дваццаць сем, і ён два гады працаваў у банку, перш чым паступіць на юрыдычны факультэт. Ён атрымаў сумесную адукацыю па юрыспрудэнцыі і ступень MBA, і, відавочна, быў салідны і сур'ёзны і гэтак жа закаханы ў яе, як і яна ў яго. Яны былі маладыя, але сталыя для свайго ўзросту і без розуму адзін ад аднаго.
  Рычард катэгарычна пярэчыў супраць яе знаходжання ў Нью-Ёрку, але гэта была пройгрышная бітва, і Алекс гэта ведаў. Яна пераканала Рычарда, што яны павінны дазволіць Сафі рабіць тое, што яна хоча. Ёй было амаль дваццаць два, і яна ведала свой розум, як і Алекс, калі яна пакінула Гэмпшыр і пераехала ў Лондан у дваццаць тры, і больш ніколі не вярталася дадому.
  «Гэта было па-іншаму, была вайна».
  «Я не ўпэўнены, што гэта паўплывала б на мяне. Я быў гатовы пакінуць гняздо. Гэта была добрая нагода. Яна таксама гатовая, — з пакорай сказаў Аляксей.
  Стыў і Сафі прыехалі ў Гэмпшыр на два тыдні ў жніўні, і Стыў пагаварыў з Рычардам і папрасіў яго дазволу папрасіць рукі Сафі, і на вачах Рычарда былі слёзы, калі ён даў яму сваё блаславенне. Ён ненавідзеў ідэю, каб яна засталася ў Штатах, але ведаў, што не можа яе спыніць. Ён ненавідзеў, што Алекс меў рацыю.
  
  Яны заручыліся на Каляды і пажаніліся наступным летам у Нью-Ёрку. Алекс і Рычард хацелі, каб яна выйшла замуж у Хэмпшыры, але ўсе іх сябры былі ў Нью-Ёрку, таму яны пагадзіліся дазволіць ім ажаніцца там. Ім падабаліся яго бацькі, яны былі добрымі, самавітымі, паважанымі людзьмі з добрымі каштоўнасцямі. Стыў і Сафі выглядалі такімі маладымі, каб ажаніцца, але Алекс адзначыў Рычарду, што яны таксама пажаніліся б раней, калі б не было вайны.
  «Замест гэтага мы хадзілі па танных гатэлях, прыкідваючыся жанатымі, кожны дзень у жаху, што кагосьці з нас заб'юць. Я б лепш пабачыла іх шчаслівымі ў шлюбе, - сказала яна з уздыхам. «Яна маладая, але розум ведае. Я думаю, што мы напалохалі яе, цягнучы па ўсім свеце, таму што гэта тое, што мы хацелі зрабіць. Усё, што яна хоча, гэта пусціць карані і ніколі больш не рухацца. Гэта тое, што ёй падыходзіць». І Стыў адчуваў гэта таксама пасля ўласнага дзяцінства. Абодва бацькі выбралі жыццё і кар'еру, якія не адпавядалі іх дзецям, нават калі яны былі цікавымі, напоўненымі багатым вопытам.
  "Дыпламатычны корпус быў адзінай працай, пра якую я мог думаць пасля вайны", - прабачліва сказаў Рычард Алексу.
  «Гэта было правільна для нас. Я не думаю, што гэта было для яе. Цяпер яна шчаслівейшая. І Стыў будзе да яе добры. Ён добры хлопчык. Яна не хоча прыгод, якія былі ў нас. І ён не хоча жыцця, якое было ў яго бацькі ў войску». Слухаючы яе, Рычард зразумеў, што яна мела рацыю. Яна так часта была, і добра ведала іх дачку.
  Яны пажаніліся ў чэрвені 1975 года, праз год пасля заканчэння школы. Ёй было дваццаць два, а яму дваццаць восем. Здавалася маладым, але не надта маладым. І хутка пасля гэтага з'явіліся іх дзеці. Стыў і Сафі адчувалі сябе гатовымі да гэтага. Яго бацькі таксама пажаніліся маладымі. У Стыва і Сафі было тры дачкі, Сабрына нарадзілася праз год пасля іх шлюбу. Аляксей прыляцеў у Нью-Ёрк у тую хвіліну, як нарадзілася дзіця. Яна выглядала гэтак жа, як Сафі, і была прыгожым дзіцем, і яны ганарыліся і былі ў захапленні. Алекс плакаў, калі яна трымала яе. Яна не чакала, што будзе так моцна перажываць за ўнука, як адчувала.
  
  Лізавета нарадзілася праз два гады, з бялявай анёльскай знешнасцю, як прынцэса ў казцы. І Шарлота была выпадковасцю, але цёпла сустрэта праз год пасля нараджэння Элізабэт. За чатыры гады ў іх нарадзілася трое дзяцей, і яны пераехалі ў дом у Канэктыкуце. У юрыдычнай фірме Стыву было добра. Сафі не працавала з першай цяжарнасці, і Стыў не хацеў, каб яна гэтага рабіла. Яна была шчаслівая дома са сваімі немаўлятамі і маладой ірландскай дзяўчынай, якая ёй дапамагала. Сафі любіла свайго мужа, сваіх дзяцей і іх дом. Пасля нараджэння Шарлоты яна стала амерыканскай грамадзянкай, што сапраўды разбіла сэрца Рычарда. Але яна захавала падвойнае грамадзянства, што яго некалькі супакоіла.
  Алекс хацеў, каб яны жылі бліжэй, але Нью-Ёрк быў усяго ў некалькіх хвілінах палёту на самалёце. Яна не збіралася рабіць тую ж памылку, якую зрабіла яе ўласная маці, ніколі не наведваючы іх, але яны былі ў больш складаных месцах на паўсвету. Нью-Ёрк быў лёгкім падарожжам. І ёй было цёпла на сэрцы, калі яна бачыла Сафі, якая выглядала шчаслівай і задаволенай. У яе нарэшце было жыццё, якога яна заўсёды хацела, якое ёй падабалася, і яна была ў спакоі.
  
  —
  Сафі кожнае лета паслухмяна прывозіла дзяўчынак да сваіх бацькоў у Гэмпшыр на месяц, а Стыў прыязджаў на два тыдні. Ён шмат працаваў, і ім падабалася бавіць час у Мэн кожны год пасля Гэмпшыра. Алекс любіла праводзіць час са сваімі ўнучкамі, два-тры разы на год наведвала іх у Нью-Ёрку. Ёй вельмі спадабалася, наколькі яны розныя, з рознымі характарамі з самага нараджэння. Сабрына была вельмі сур'ёзнай і здавалася вельмі кансерватыўнай і традыцыйнай, калі расла. Яна была такая ж шалёная, як і Алекс у дзяцінстве. Яна праводзіла столькі часу, колькі магла, на конях, якіх Алекс і Рычард купілі, калі вярнуліся ў Англію. Алекс па-ранейшаму шмат ездзіў сам і ездзіў з Сабрынай, калі яна наведвалася.
  
  Лізавета была прынцэсай у сям'і. Яе сёстры дражнілі яе з гэтай нагоды. Яна любіла прыгожа апрануцца, хадзіць на вечарынкі, весяліцца. У яе заўсёды была зграя хлопцаў і прыхільнікаў, і яна сказала, што хоча выйсці замуж і надзець прыгожую сукенку. Ёй падабалася праглядаць фотаздымкі Алекса з яе прэзентацыі на балі каралевы Шарлоты, якія Алекс лічыў цяпер недарэчна старамоднымі, але Лізі яны падабаліся, і яна хацела зрабіць гэта. Сафі прыйшла на Міжнародны баль у Вашынгтоне на першым курсе каледжа, і яе бацькі прыляцелі на яго.
  Шарлота была шукальніцай прыгод у групе, заўсёды сваволіла, смелая, нічога не баялася, жадаючы даследаваць гарызонты свайго свету. Калі яна стала старэй, ёй падабалася слухаць, як яе дзед расказваў пра месцы, дзе яны жылі. Яна думала, што гэта экзатычна і захапляльна.
  Дзяўчатам было па чатырнаццаць, дванаццаць і адзінаццаць гадоў, калі аднойчы ўлетку падчас штогадовага візіту Рычард сказаў ім і іх маці, што іх бабуля была шпіёнкай на працягу трыццаці гадоў. Яны былі агаломшаныя і зачараваныя і хацелі ведаць пра гэта ўсё. Сафі была ў жаху і зразумела, як мала яна ведае сваю маці. Сабрына была напоўнена ёю захапленнем. Элізабэт падумалася, што гэта прагучала страшна і жудасна, а Шарлота выпіла ўсё і дамагалася Алекса, каб той расказаў ёй пра гэта. Яна хацела падрабязнасці. Іх маці была шакаваная некаторымі гісторыямі, асабліва пра SOE падчас вайны. Яна паняцця не мела, што яе маці была агентам разведкі на працягу ўсёй дыпламатычнай кар'еры яе бацькі, хоць яна крыху ведала пра яе ваенны вопыт. Але Алекс заўсёды недаацэньваў гэта.
  
  «Чаму я не ведаў пра ўсё гэта?» Сафі спытала маці пра гады, якія яна правяла ў МІ-6.
  «Вы не павінны былі. Я дваццаць гадоў нікому не мог сказаць пра ГП. Твой бацька таксама не ведаў, ці я думаў, што не ведае. Я сказаў яму, калі сышоў з MI6 пасля таго, як мы вярнуліся дадому з Вашынгтона, і ён сказаў, што ведаў увесь час. Ён мне ніколі не казаў». Па патрабаванні Рычарда Алекс паказала дзяўчатам свае баявыя медалі, што зрабіла іх больш сапраўднымі.
  Рычарду было восемдзесят два, і ён тады выйшаў на пенсію, але ўсё яшчэ быў здаровы і моцны. Яны захавалі кватэру ў Лондане, але больш не часта ездзілі. Ён аддаваў перавагу жыццю ў Хэмпшыры, і Алекс часам выязджаў у горад адзін, каб пакупацца ці пабачыцца са старымі сябрамі. Берці памёр некалькі гадоў таму, але яны заставаліся добрымі сябрамі і час ад часу абедалі. Цяпер у Алекс быў вольны час, каб заняцца тым, чаго не было гадамі. У свае семдзесят чатыры яна выглядала на дзесяць гадоў маладзейшай. Яна атрымлівала асалоду ад месяца з Сафі і яе ўнучкамі кожнае лета, хоць яна бачыла, што Сафі не мела сапраўднай прыхільнасці да дома ў Гэмпшыры. Гэта было месца, куды яна пабывала і паслухмяна прывяла сваіх дачок да бацькоў. Але яе сэрца было са Стывам і ў Штатах. І яна адчувала сябе больш амерыканкай, чым англічанкай. Гэта была яе краіна па ўласным выбары, і яна жыла там з чатырнаццаці гадоў, пасля таго, як яны пакінулі Маскву.
  
  Гэта была Сабрына, якая любіла прыязджаць у Англію, і ў рэшце рэшт пайшла ў Оксфард. Яна рэгулярна прыязджала да бабулі і дзядулі, праводзіла з імі выходныя і ў рэшце рэшт прывезла з сабой хлопчыка, якога сустрэла ў Оксфардзе і ў якога закахалася. Ён быў класічным брытанскім арыстакратам, і ўсё, што маці Алекса хацела, каб яна выйшла замуж. Для гэтага спатрэбілася яшчэ два пакаленні. Яго бацька быў маркізам, і ў яго была вялікая ўласная сямейная маёмасць і тытул, які ён атрымае ў спадчыну як старэйшы сын.
  Як і яе маці, Сабрына выйшла замуж у маладосці і выйшла замуж у сядзібе Уікхэм, да вялікай радасці Алекса і Рычарда. Калі яна выйшла замуж, ёй было дваццаць два, а Энтані — дваццаць пяць. Іх вяселле ў Хэмпшыры азначала для Алекса ўсё. Рычарду толькі што споўнілася дзевяноста, і ён паступова слабеў, і паехаць у Нью-Ёрк на вяселле было б для яго занадта цяжка. Але ён мог бы быць на вяселлі сваёй унучкі, бо яно было ў Уікхэмскай сядзібе.
  Каб не адстаць, Лізавета праз год выйшла замуж. Яна здавалася менш сур'ёзнай і больш легкадумнай, чым яе старэйшая сястра. Сабрына праходзіла курс магістра археалогіі ў Оксфардзе. Лізавета выйшла замуж за мужчыну на дзесяць гадоў старэй, які абыходзіўся з ёй як з прынцэсай і песціў яе. Яе муж, Мэцью, быў з нью-ёркскай банкірскай сям'і, і Сафі прыйшлося спланаваць вялізнае нью-ёркскае вяселле за чатырыста. Яна атрымлівала асалоду ад гэтага, і больш не было чым заняцца. Элізабэт толькі што скончыла каледж і хацела адразу выйсці замуж, перш чым восенню пайсці працаваць у модны часопіс. Мэцью працаваў у сямейным банку, а Лізі хацела вялікага вяселля. Яны рэгулярна з'яўляліся ва ўсіх часопісах як залатая пара, і Сафі дасылала ўсе выразкі сваёй маці. Элізабэт вырасла вельмі падобная на Сафі ў дзяцінстве.
  Алекс і Рычард абодва пагадзіліся, што ён не быў дастаткова моцны, каб прысутнічаць на вяселлі ў Нью-Ёрку. Светскае вяселле на чатырыста чалавек было б для яго зашмат, і ён настойліва прапанаваў Алексу паехаць да іхняй унучкі замуж.
  
  Яна правяла тыдзень у Нью-Ёрку, дапамагаючы Сафі перад вяселлем, і засталася на два дні пасля. Гэта дало Алексу магчымасць правесці час з Шарлотай, якая толькі што скончыла апошні курс Гарварда і скончыла яго на год раней. Яна ўсё жыццё спяшалася рабіць што-небудзь.
  «Не кажы мне, што ты таксама выходзіш замуж», - сказала Алекс, калі прыехала ў Нью-Ёрк, і Шарлота засмяялася.
  «Няма шанцаў, бабуля. У мяне іншыя планы. Я хачу падарожнічаць. На самай справе, у мяне ёсць ідэя. Вы паедзеце аднойчы са мной у Ганконг? Я хачу паглядзець, дзе вы з дзядулем жылі, і мая мама вырасла, ці адно з тых месцаў. Яна да гэтага часу памятае гэта, і яна любіла яго. Яна ненавідзела Расію».
  «Мы ўсе так», — прызнаўся Алекс. «Аднойчы я паеду з табой, але я не думаю, што мне варта пакідаць твайго дзеда зараз». Шарлота кіўнула. Яму быў дзевяноста адзін год, і на вяселлі Сабрыны ён выглядаў вельмі кволым. Яны з Энтані жылі ў Лондане і ляцелі на вяселле Лізі. «Якія ў вас планы?» — спытаў Аляксей малодшую ўнучку. Шарлота была самай смелай і азартнай са сваіх унучак. Яна атрымала паліталогію ў Гарвардзе.
  «Я хачу ўладкавацца на працу ў Пекіне», — без ваганняў сказала яна. Там адбываліся цікавыя рэчы, і Кітай быў хваляй будучыні. Шарлота вывучала кітайскую мову ў каледжы і вельмі добра валодала мандарынам. «Я хачу паехаць туды і аднойчы ў Ганконг з вамі».
  «Я ніколі не быў у Пекіне, калі жыў там. Тады ён не быў адкрыты. Хацеў бы пабачыць з табой, — задуменна сказаў Аляксей. У свае восемдзесят тры яна ўсё яшчэ хацела падарожнічаць, але Рычарду ўжо было не да гэтага. Ён нават не любіў ездзіць у Лондан. Яны не карысталіся сваёй кватэрай там увесь год, але Алекс падабалася, каб яна была ў яе, на той выпадак, калі яна захоча паехаць у горад і пераначаваць, хоць яна і перажывала, што пакіне Рычарда. Іх ахмістрыня добра клапацілася пра яго, але Алекс не любіў пакідаць яго больш чым на некалькі гадзін.
  
  Затым да іх далучылася Сафі, трымаючы ў руках план рассадкі на вяселле. «Што вы двое задумалі?» - спытала яна іх, выглядаючы рассеяным.
  "Планую паездку ў Кітай", - адказала Шарлота.
  «Цяпер?» Яна выглядала здзіўленай.
  «Я не магу пакінуць твайго бацьку. Мы толькі марым». Аляксей усміхнуўся Сафі.
  «Магчыма, у наступным годзе», - з надзеяй сказала Шарлота, калі яе маці ўважліва паглядзела на Алекса.
  «Ці не супраць сесці побач з маім цесцем, мама?» Яе свякроў памерла годам раней, неўзабаве пасля вяселля Сабрыны. «Вы абодва застанецеся адны. Мне кожную ноч сняцца кашмары пра сядзенне».
  - Гэта было б добра, - лёгка сказаў Аляксей. «Вы можаце пасадзіць мяне, дзе хочаце». Яны арандавалі вялізны маёнтак у Хэмптане і разбівалі газон для прыёму. І былі аўтобусы, каб дастаўляць людзей туды і назад у горад, каб ім не трэба было ездзіць. Матэрыяльна-тэхнічнае забеспячэнне было падобна на планаванне ўварвання. Алекс сказала, што гэта нагадала ёй пра Дзень Д, але Сафі добра трымала яго ў руках і ёй спадабалася.
  Вяселле было такім прыгожым, якім Алекс і ведаў, што яно будзе. На Элізабэт была сукенка, пашытая для яе ў Парыжы, і яна сапраўды выглядала як казачная прынцэса, калі ішла па праходзе пад руку бацькі. У ім не было пачуцця брытанскай вёскі, якое характарызавала вяселле Сабрыны ў Гэмпшыры. Вяселле Лізі было чыстым галівудскім гламурам. На ёй была абліпальная белая атласная сукенка, якая падкрэслівала яе фігуру, з дваццаціфутавым шлейфам ззаду і карункавай вэлюмам. Яна выглядала як кіназорка, і ўсе ахнулі, убачыўшы яе. Vogue асвятляў вяселле. Абедзве яе сястры былі сяброўкамі нявесты ў бледна-блакітных атласных сукенках. Сафі была апранута ў смарагдава-зялёную органзу, а Алекс — у цёмна-сінія карункі, якія таксама падкрэслівалі яе падцятую фігуру, але адпавядалі яе ўзросту. Мама жаніха была больш тэатральнай, у залатым адзенні.
  
  Гэта было вяселле ў сем гадзін вечара, і ўсё было ідэальна. На пачатку вечара быў танцавальны калектыў з дванаццаці чалавек, а потым у асобным намёце была наладжана дыскатэка з удзелам вядомага дыджэя. На ўстаноўку толькі асвятлення і гукавой сістэмы спатрэбілася два дні, а белыя архідэі на кожным стале былі цудоўнымі. Алекс усміхнулася, калі ўбачыла, як Сафі танчыць са Стывам на вяселлі. Яны ўсё яшчэ кахаліся праз дваццаць чатыры гады. Алекс і Рычард пражылі ў шлюбе пяцьдзесят чатыры гады.
  Алексу спадабалася яе месца на вяселлі. Генерал Бэнэт, бацька Стыва і дзед нявесты, быў добрай кампаніяй. Ён сышоў з арміі некалькімі гадамі раней, але па-ранейшаму кансультаваўся ў Пентагоне і быў у шматлікіх ваенных радах. За год да гэтага ён праводзіў заняткі ў Вест-Пойнце, і, як ён сказаў Алексу, гэта яму вельмі спадабалася.
  «Наша ўнучка Шарлота расказала мне нешта цікавае ў мінулым годзе», — сказаў ён, усміхаючыся Алексу, таксама задаволены сваім месцам. Страта яго жонкі годам раней была прыстасаваннем, і ён сказаў, што ўвесь час заняты.
  «Шарлота заўсёды расказвае мне цікавыя рэчы», - усміхаючыся, сказаў Алекс. «Яна спрабавала ўгаварыць мяне паехаць з ёй у Ганконг і Пекін, калі я прыехаў. Мне падабалася ў Ганконгу, калі мы там жылі. Я думаю, што гэта адзінае месца, дзе мы жылі, і падабалася Сафі, акрамя Вашынгтона. У душы яна амерыканка».
  
  «Шарлота сказала мне, што вы былі шпіёнам», - сказаў ён з усмешкай. "Гэта праўда?" Ён не быў упэўнены, перабольшвала яна ці не.
  «Я мяркую, што так», - сказала яна, выглядаючы крыху збянтэжаным. «Я працаваў на SOE падчас вайны, выконваючы шпіёнскія і тайныя місіі ў тыле ворага. І я працаваў на MI6 у брытанскай армейскай разведцы з 1946 па 1970 год».
  - Рычард ведаў? Ён выглядаў глыбока ўражаным. Ён шмат чуў пра SOE у ваенных колах і супрацоўнічаў з MI6.
  «Не тады, калі я працаваў у SOE, ён сказаў, што заўсёды падазраваў, калі я сказаў яму, калі сышоў з MI6. Яны завербавалі мяне, калі я выйшла замуж за Рычарда, і ён далучыўся да дыпламатычнага корпуса. Яны звярнуліся да мяне непасрэдна перад ад'ездам у Індыю, і я пагадзіўся, але ён не ведаў дакладна, пакуль я не выйшаў на пенсію. Я не мог сказаць яму. Ён падазраваў. Ён занадта добра мяне ведае. І я мяркую, што пісталет-кулямёт, які мне вельмі падабаўся, быў падказкай». Яна засмяялася.
  «Цікавы час для працы ў ваеннай разведцы», - пракаментаваў Сэм. «Незалежнасць Індыі і Пакістана, а потым і халодная вайна».
  «Я некалькі разоў напалохала сябе ў Расеі», — з ухмылкай прызналася яна. «Я заўсёды баяўся, што мяне зловяць і расстраляюць як шпіёна. Тады было шмат перабежчыкаў з Англіі, некаторыя з іх працавалі падвойнымі агентамі на расейцаў. Немагчыма было ведаць, каму можна давяраць. Мы абодва адчулі палёгку, калі яго перавялі ў Вашынгтон. Гэта было вельмі весела».
  «Праца ў тыле ворага падчас вайны таксама не была лёгкай».
  «Гэта не было», - пацвердзіла яна, але не прапанавала падрабязнасцяў.
  «Я не думаю, што я калі-небудзь ведаў шпіёна, - сказаў ён, усміхаючыся ёй, - прынамсі, я не ведаў пра гэта. Я заўсёды лічу шпіёнаў людзьмі».
  
  «На вайне было некалькі надзіва добрых жанчын-агентаў», — цвёрда сказаў Алекс.
  «Шарлота кажа, што ў вас два медалі». Аляксей тады збянтэжыўся. Яна не прывыкла гаварыць пра гэта. Яна ніколі раней не мела, акрамя Рычарда, Сафі і яе ўнукаў.
  «Дзесьці валялася ў шуфлядзе», — сказала яна пра свае медалі.
  «Вы павінны вельмі ганарыцца сваёй службай сваёй краіне», — сказаў ён з павагай, і яна была кранутая тым, наколькі шчыра ён гэта сказаў.
  «Зыходзячы з генерала, гэта вельмі шчодра з вашага боку. Я ўпэўнены, што мой уклад быў значна менш уражлівым, чым ваш».
  «Я ў гэтым сумняваюся. Хочаце абмеркаваць гэта на танцпляцы? Хацелася б патанцаваць, перш чым пераключыліся на дыскатэку». Яна засмяялася з таго, што ён сказаў, і далучылася да яго на танцпляцоўцы. Ён быў выдатным танцорам, і яна добра правяла час. Яму было семдзесят дзевяць гадоў, ён выглядаў маладзейшым і быў у выдатнай форме. Яны размаўлялі пра палітыку і шмат дзе яны абодва жылі, і ў той вечар яны разам паехалі на адным з аўтобусаў у горад, і ён высадзіў яе ў таксі ў гатэлі St. Regis.
  "Мне спадабаўся вечар, Алекс", - сказаў ён. «Не так шмат жанчын, з якімі я магу абмеркаваць шпіянаж або якія разумеюць, што трэба жыць у вайне».
  «Гэта ўсё даўно». Яна ўсміхнулася яму, але ёй гэта таксама спадабалася. «Патэлефануйце нам, калі калі-небудзь прыедзеце ў Англію».
  "Я буду." Ён усё яшчэ жыў у Вашынгтоне і любіў кансультаваць яго ў Пентагоне. Гэта трымала яго руку на ваенных справах.
  На наступны дзень быў бранч для сям'і і блізкіх сяброў у Carlyle, які наведаў Алекс. Сэм вярнуўся ў Вашынгтон, і жаніх і нявеста рана раніцай адправіліся ў свой мядовы месяц. Яны ехалі ў Парыж і на поўдзень Францыі. Аляксей павіншаваў Сафі з выдатным вяселлем. На наступны дзень Алекс прыляцеў назад у Лондан і прыбыў у Гэмпшыр якраз у той момант, калі Рычард збіраўся спаць. Напярэдадні яна патэлефанавала яму з усімі падрабязнасцямі.
  
  «Я сумавала па табе», — сказала яна, цалуючы яго, і ён усміхнуўся.
  «З кім ты сядзеў?»
  «Бацька Стыва. Сказаў павітацца. Шарлота расказала яму пра маю працу ў SOE і MI6, таму нам было пра што пагаварыць».
  «У яго не было праблем знайсці аб чым пагаварыць з табой у мінулым годзе на вяселлі Сабрыны. Ён мае вока на вас, мая дарагая.
  «Не будзь дурным. Я старая жанчына. Ён не гоніцца за мной».
  «Я ўпэўнены, што ён бы».
  «Я спадзяюся, што гэта азначае, што вы раўнуеце. Мне гэта было б значна цікавей, - сказала яна, зноў пацалавала яго і дапамагла падняцца па лесвіцы. Ёй не падабалася, наколькі ён стомлены. На працягу некалькіх месяцаў ён павольна выдыхаўся. Ён быў як свечка, якая пачала міргаць, што раздзірала ёй сэрца. Яна дапамагла яму падрыхтавацца да сну, а потым расказала яму яшчэ пра вяселле, калі яны ляжалі разам, і пакуль яна размаўляла з ім, ён заснуў, а яна ляжала побач з ім, трымаючы яго за руку.
  На наступную раніцу яму стала лепш, і яны пайшлі на прагулку. Розум Рычарда ўсё яшчэ быў крышталёва чыстым, але яго цела давала збой. Васьмігадовая розніца ва ўзросце паміж імі цяпер здавалася велізарнай, калі ніколі раней.
  На наступным тыдні ён прастудзіўся і ляжаў у ложку. Яна патэлефанавала доктару, які прыйшоў да яго, і сказала, што з ім усё ў парадку, і каб ён сагрэўся і адпачыў некалькі дзён. Алекс прымусіў яго застацца ў ложку і прынёс яму ежу на падносе. З кожным днём ён нібы слабеў. Яна спалохалася, калі паглядзела на яго. Здавалася, што за некалькі тыдняў ён пастарэў на гады. Яна сядзела каля яго ложка пасля абеду і ціха чытала, пакуль ён спаў, і яна заставалася побач і сачыла за ім, і была побач з ім, калі яму што-небудзь спатрэбілася. Але ў асноўным ён спаў.
  
  «Давай заўтра пагуляем», — сказаў ён аднойчы вечарам, калі яна дапамагала яму вярнуцца ў ложак. «Мне надакучыла ляжаць тут». Ён выглядаў вельмі бледным і худым.
  «Добра. Мы заўтра пойдзем на шпацыр, - сказаў Алекс, калі яна ўкладвала яго. Яна пацалавала яго ў шчаку, і ён трымаў яе за руку, калі яна легла ў ложак. Праз некалькі хвілін яна чула, як ён ціха дыхае. Яна ляжала побач з ім, жадаючы вярнуць яму частку яго энергіі і жыццяздольнасці або аддаць частку сваёй. Яна пяшчотна пагладзіла яго па шчацэ, а потым і сама заснула. Калі яна прачнулася раніцай, ён выглядаў спакойным, і яго не было. Рычард выслізнуў уначы, лежачы побач з ёй. Яна была побач з ім да апошняга моманту і была ўдзячная, што ён не памёр, калі яна была ў Нью-Ёрку на вяселлі Лізі. Яна яшчэ трохі паляжала побач з ім, потым паднялася, пацалавала яго ў шчаку і ціха выйшла з пакоя. Яна ведала, што гэты момант прыйдзе, але не была да яго гатовая і ведала, што ніколі не будзе. Праз пяцьдзесят чатыры гады яна не ўяўляла жыцця без яго. Яны так ідэальна падыходзілі адно аднаму. У яе перахапіла дыханне, калі яна падумала пра тое, каб пайсці без яго.
  Яна села на кухні, патэлефанавала Сафі і расказала ёй, што здарылася.
  Яна была ў шоку, таксама не была да гэтага гатовая.
  «Мне так шкада, мама. Я сёння палячу». Алекс кіўнула, а слёзы пакаціліся па яе шчоках.
  
  «Я не ўяўляю свайго жыцця без яго. Я ніколі не мог». Боль ад гэтага раптоўна нагадаў ёй той, калі яны страцілі Эдварда, але гэта было бясконца горш. Яны былі спадарожнікамі жыцця больш за паўстагоддзя.
  Пасля гэтага Аляксей пазваніў пробашчу і ў пахавальнае бюро. Яна стаяла побач у простай чорнай сукенцы, калі яго забіралі. Пасля таго, як яны сышлі, яна пайшла на доўгую шпацыр аж да возера, і адчувала яго побач. Яна ведала, што ён заўсёды будзе, яны так шмат падзяліліся, і яна будзе так сумаваць па ім. Гэта быў глыбокі боль і страта, як ніхто іншы.
  
  
  Раздзел 19
  Лекс спаў адзін у іх ложку, упершыню за шмат гадоў. Яна ўстала ў шэсць і зрабіла сабе кубак гарбаты. Сафі прыехала праз некалькі гадзін. Яна ляцела начным рэйсам з Нью-Ёрка, і Шарлота была з ёй. Сабрына паабяцала прыехаць з Лондана ўдзень з Энтані. А Лізі і Мэцью ляцелі з Парыжа з мядовага месяца. Стыў прыязджаў з Нью-Ёрка якраз на пахаванне, каб быць з Сафі. І да ночы хата напоўнілася галасамі і людзьмі, яе дачка і ўнучкі, яе зяць і два ўнукі. Яна хацела, каб Рычард таксама быў там. Такім дом павінен быў быць, жывым і яркім ад маладосці. Яна была рада, што яны там. Праз два дні пахавалі яго побач з бацькам і маці і надмагіллямі для братоў. Яна загадала пакласці туды маленькую для Эдварда, калі яны вярнуліся з Пакістана. Былі там і яе бабуля і дзядуля.
  Пасля пахавання вярталіся ў хату і абедалі. Сафія арганізавала гэта з ахмістрыняй, а дзяўчаты дапамаглі. Яны балбаталі і размаўлялі, і ўсе прагуляліся ў той дзень, як і хацеў Рычард непасрэдна перад смерцю. Яны прабылі яшчэ адзін дзень, і дом быў страшэнна пусты, калі яны ўсе разышліся.
  
  На працягу наступных шасці месяцаў Алекс адчувала сябе шарыкам у абутковай скрынцы, катаючыся па пустым доме, не ведаючы, што рабіць з сабой, без яго. Яна паехала ў Лондан і карысталася кватэрай, і гэта таксама адчувала сябе дзіўна. Усё яшчэ было неверагодна, што яго больш няма. Яна не магла прывыкнуць да гэтага і да адсутнасці Рычарда, з якім можна было б пагаварыць. Сафі запрасіла яе ў Нью-Ёрк на Каляды, але яна вырашыла застацца дома з успамінамі пра Рычарда.
  Праз год Шарлота атрымала ступень магістра паліталогіі ў Гарвардзе. Аляксей вельмі ганарыўся ёю і пайшоў на цырымонію.
  Сэм Бэнэт таксама быў там і спытаў, як у яе справы. Ён сказаў ёй, як яму шкада Рычарда.
  - Са мной усё ў парадку, - сказала яна няўцямна.
  «Спачатку дзіўна. І вельмі цяжка. Свет адчувае сябе бязладным без іх, а потым прывыкаеш і працягваеш жыць, - мудра сказаў ён, і яна кіўнула. Ён дасканала апісаў гэта і прайшоў праз гэта, калі два гады таму страціў жонку. Алексу было тады восемдзесят чатыры, а Сэму — восемдзесят. Кожная з іх была паловай таго, што калісьці было цэлым, а цяпер больш не існавала.
  «Калі мы паедзем у Кітай, бабуля?» — спытала яе Шарлота за абедам пасля заканчэння школы, і Алекс выглядаў сумна. Яна падумала, ці не будзе занадта балюча цяпер ісці. «Я пачынаю працаваць у Пекіне ў лістападзе», - сказала яна, і Алекс быў здзіўлены. «Мне трэба патрэніравацца перад ад'ездам. Мы павінны паехаць гэтым летам». Тады было горача, і Алексу было цікава пра яе працу ў Пекіне.
  «Што за работа?» - спытала яна яе.
  - З газетай, - няўцямна сказала Шарлота. «У іх было месца для аднаго замежніка, і я яго атрымаў. Калі вы не хочаце ісці зараз, вы можаце наведаць мяне, калі я буду там, працую. Я мог бы сустрэцца з табой у Ганконгу».
  
  "Я мог бы зрабіць гэта", сказаў Алекс, выглядаючы заінтрыгаваным. «Якое навучанне вы будзеце рабіць?» Адказваючы, Шарлота адвяла позірк.
  «Ведаеце, звычайная справа, перш чым уладкавацца на працу ў чужую краіну».
  «Ваша кітайская мова свабодная», — нагадаў ёй Алекс, гледзячы на твар унучкі. І яна ўбачыла, што Сэм таксама назірае за ёй. Праз хвіліну іх позіркі сустрэліся. Затым Шарлота пайшла паразмаўляць са сваімі сябрамі, а Сэм і Алекс на хвіліну засталіся адны. «Што гэта за работа?» - ціха спытала яна яго, і ён усміхнуўся ёй.
  «Ваш допуск, верагодна, быў вышэйшы за мой, таму я мяркую, што я магу вам сказаць. Яна едзе ў Quantico».
  "Куантыка?" Звінеў званок, але яна хвіліну не ведала, што гэта.
  «ЦРУ», — сказаў ён так, каб іх ніхто не пачуў, і Алекс выглядаў шакаваным. «Там таксама рыхтуюць агентаў ФБР, але яе цікавіць міжнароднае, а не ўнутранае. Як вашы MI5 і MI6».
  «Яна трэніруецца для ЦРУ?» - прашаптала яна, і ён засмяяўся з яе.
  «Вы з усіх людзей павінны зразумець. Я думаю, што гэта генетычна. Яна ідзе па тваіх слядах, - далікатна сказаў ён.
  «Але ж гэта так небяспечна!»
  «І гэта было не для вас? Усе яны павінны ісці сваімі шляхамі, як і мы. Стыў ненавідзеў ідэю Вест-Пойнта, а Сафі ненавідзела расці ва ўсім свеце і не клапацілася пра Англію. Сабрына больш англічанка, чым англічане, і яе дзеці таксама будуць такімі з Энтані. А Лізі хоча гламурнага жыцця ў Нью-Ёрку, якое нас з табой не хвалюе. Цяпер Шарлота хоча быць нейкім агентам, магчыма, шпіёнам, як і ты. І хто ведае, можа, аднойчы ў нас народзіцца праўнук, які паедзе ў Вест-Пойнт. Яны такія, якія яны ёсць, нягледзячы на нас, а не дзякуючы нам. Але з усіх іх Шарлота больш за ўсё падобная на цябе. Яна смелая, адважная, гарачая, неверагодна яркая дзяўчына, і калі яна будзе шпіёнкай, яна будзе па-чартоўску добрай, як і ты. І што б яна ні рабіла ў Пекіне, яна не будзе шмат распавядаць нам пра гэта, як і вы ніколі не расказвалі». Слухаючы яго, Алекс ведаў, што ён меў рацыю, і калі б Шарлота збіралася працаваць у ЦРУ, яна была б выдатным агентам. Алекс ганарыўся ёю ад адной толькі думкі пра гэта. І калі Шарлота вярнулася да стала, Алекс усміхнуўся ёй.
  
  «Я думаю, што я прыеду да вас, калі вы будзеце працаваць у Пекіне. Там цяпер занадта горача. Мы паедзем у Ганконг, калі вы зможаце ўзяць некалькі дзён адпачынку». Яна больш не задавала ёй пытанняў. Цяпер яна ведала.
  Шарлота прыйшла да яе ў той дзень у атэль перад ад'ездам, і Алекс павярнуўся да яе з усмешкай. «У мяне ёсць для цябе падарунак на выпускны». Яна ўжо дала ёй маленькія дыяментавыя завушніцы, якія насіла Шарлота, і Алекс палез у яе сумачку і працягнуў ёй нешта з далоні. Шарлота адразу ўбачыла, што гэта такое, і выглядала шакаванай. «Гэта твой?» Гэта быў пісталет, які Алекс заўсёды меў пры сабе або ў сумачцы.
  «Я нясу яго больш за пяцьдзесят гадоў. Гэта антыкварыят, як і я. Цяпер гэта ваша». Асобна перадала ёй кулі. Яна зняла іх, калі вярнулася ў гатэль. «Поспехаў у Quantico», - ціха сказала яна.
  «Адкуль вы даведаліся?» — спытала ў яе Шарлота, трымаючы ў руцэ маленькі пісталет.
  «Мне твой дзед казаў. Я быў шпіёнам, а не празорцам. Дарэчы, страляе даволі добра. Я заўсёды быў даволі добрым стралком». Яна зноў прамовіла гэта маладой, і Шарлота засмяялася. «І што б ты ні рабіў, не рабі нічога, каб быць падобным да мяне. Ідзі за сваімі марамі і сваім сэрцам».
  
  «Я заўсёды хацеў зрабіць нешта падобнае, асабліва калі дзядуля сказаў нам, што ты шпіён. Я не гатова асесці, як мае сёстры, і не думаю, што буду надоўга. Мне трэба шмат лятаць, і я гатовы расправіць крылы». Потым зноў паглядзела на пісталет і на бабулю. — Табе не трэба, бабуля?
  «Я думаю, што ў маім узросце было б трохі непрыстойна, калі б я хадзіў і страляў у людзей. Маё дзюдо ўсё яшчэ даволі добра». Алекс усміхаўся ёй, ганарыўся тым, што з'яўляецца яе бабуляй.
  «Ты небяспечная, бабуля». Гэта быў камплімент, і Алекс успрыняў гэта так.
  «Я быў. Мне больш не трэба быць небяспечным. Толькі будзьце асцярожныя. Вывучыце ўрокі добра і заўсёды прытрымлівайцеся сваіх інстынктаў». Гэта была добрая парада на ўсё жыццё, а не толькі на шпіянаж. Алекс пацалаваў яе, а Шарлота сышла праз некалькі хвілін з пісталетам і кулямі ў сумачцы. Бабуля па-ранейшаму здзіўляла яе. Яна хацела ведаць больш пра сваё жыццё, але, верагодна, ніхто ніколі не даведаецца. Гэта была яе асоба, і характар яе працы.
  У тую ноч Алекс прыляцеў у Лондан і вярнуўся ў Гэмпшыр цудоўным летнім днём.
  Яна кожны дзень хадзіла на доўгія прагулкі, і да канца лета адчула сябе лепш. Летам унучкі ўжо не прыязджалі. У іх было сваё жыццё, партнёры і кар'ера. Шарлота трэніравалася ў Quantico, пра што яе бацькі не ведалі. Сэм і Алекс былі адзінымі, хто ведаў, і праца ў «газеце» ў Пекіне была прыкрыццём для яе першай працы ў ЦРУ.
  
  Алекс думаў пра гэта аднойчы днём, калі зазваніў тэлефон. Гэта быў Сэм Бэнэт, які тэлефанаваў з Лондана.
  «Што ты тут робіш?» Яна са здзіўленнем пачула яго голас.
  «Я выступаю ў Каралеўскай ваеннай акадэміі аб вайне ў В'етнаме і аб тым, дзе мы памыліліся. Ці магу я купіць табе абед?» Ідэя ёй спадабалася. Яны заўсёды любілі размаўляць адзін з адным на сямейных мерапрыемствах. Ён таксама спадабаўся Рычарду.
  "Ты можаш. Мы можам гандляваць ваеннымі гісторыямі. Вы хацелі б прыехаць у Гэмпшыр пасля гэтага? Вы бачылі маё прыязнае старое месца тут, з сотнямі гадоў сямейнай гісторыі, каб надакучыць вам, добрымі шпацырамі і возерам». Ён быў там на вяселлі Сабрыны, і яму вельмі спадабалася.
  «Гэта здаецца вельмі добрым месцам для двух старых баявых коней, такіх як мы. Я хацеў бы прыехаць. Дзяўчатам гэта падабаецца, і нават Сафі неахвотна прызнаецца, што ёй таксама падабаецца. Заўтра вячэра ў горадзе?»
  «Гэта гучыць цудоўна. У мяне кватэра ў Кенсінгтане, таму я пераначую. Дзе вы спыніліся?"
  «Конаут». Гэта быў вельмі знатны, невялікі, элегантны гатэль, прыдатны для генерала.
  «Я забяру цябе ў гатэлі, калі хочаш», — прапанавала яна.
  «Ідэальна. Восем гадзін?»
  «Цудоўна. І, Сэм, дзякуй. За добрую параду наконт Шарлоты і за тое, што дазволіў ёй расправіць крылы і рабіць тое, што яна хоча… за тое, што ўзяла мяне на абед… Мне тут стала сумна».
  «У нас ёсць пра што пагаварыць», — бадзёра сказаў ён. «Генерал і шпіён. Гучыць як сюжэт для кнігі».
  «Я не ўпэўнены, што ў мяне яшчэ ёсць кніга». Яна засмяялася. «Але, магчыма, раздзел ці два».
  «Мы проста паглядзім, куды пойдзе гісторыя. Я доўга гэтага чакаў. Я сачыў за табой з вяселля Сафі і Стывена, але мая жонка была добрай жанчынай, а твой муж быў добрым чалавекам». Рычард меў рацыю. Ён сказаў, што Сэм прыгледзеўся да яе, і не памыліўся. Яна не ведала, куды гэта прывядзе. Магчыма, нідзе, але ў яго былі пытанні, каб задаць ёй, і ў яе былі гісторыі, каб расказаць, і яна хацела пачуць яго. «Тады заўтра ў восем».
  
  «Я не буду ўзброены. Я падарыў Шарлоце свой пісталет на выпускны. У мяне дзесьці яшчэ ёсць стары пісталет Стэн». Яна смяялася.
  «Я прыходжу з мірам». Ён таксама смяяўся. Яны весяліліся, і нічога страшнага ў гэтым не было.
  «Я таксама», — запэўніла яна яго.
  «Убачымся заўтра, Алекс».
  «Дзякуй, Сэм». Яна ўсміхнулася, паклаўшы трубку.
  
  
  
  Маім дарагім дзецям Біці, Трэвару, Тоду, Ніку, Саманты, Вікторыі, Ванэсе, Максу і Зары,
  Няхай вы заўсёды будзеце шчаслівыя і ў бяспецы, перш за ўсё, няхай вашы прыгоды будуць карыснымі, вашы партнёры - любоўнымі, няхай вы будзеце мудрымі, удачлівымі і блаславёнымі, і няхай вы пражывеце доўгае і шчаслівае жыццё.
  З маёй найвялікшай любоўю,
  Мама/дз
  
  
  
  Даніэль Стыл
  ШПІЁН • ДЗІЦЯЧАЯ ГУЛЬНЯ • ЦЕМНЫ БОК • СТРАЧАНЫЯ І ЗНОЙДЗЕНЫ • БЛАГАСЛАСНЕННЕ Ў МАСКІРАВАННІ • ЦІХАЯ НОЧ • ПЕРАЛОМНЫ МОМЕНТ • БАШАМ ХОЛ • ПА СЛЯДАХ ЯГО БАЦЬКІ • ДОБРАЯ БАЯ • АКТОРЫ • ВЫПАДКОВЫЯ ГЕРОІ • НЕПРАХОД • МІНУЛАЕ ПЕРФЕКТ • КАЗКА • ПАТРЭБНЫ ЧАС • КЕРЦАГІНЯ • НАПРАЦЬ УСЯМ • НЕБЯСПЕЧНЫЯ ГУЛЬНІ • КАХАНІНКА • УЗНАРОДА • БУДУЧЫЯ ВОДЫ • МАГІЯ • КВАТЭРА • УЛАСНАСЦЬ ШЛЯХЦЯНКІ • СІНІ • КАШТОВНЫЯ ПАДАРУНКІ • ПАД ПРЫКРЫЦЦЕМ • КРАІНА • БЛУДНЫ СЫН • ПЕГАС • Ідэальнае ЖЫЦЦЁ • МОЦНАЯ ГУЛЬНЯ • ПЕРАМОЖЦЫ • ПЕРШЫ ПОГЛЯД • ДА КАНЦА ЧАСОЎ • ГРАХІ МАЦІ • СЯБРЫ НАЗАЎСЁДЫ • ЗДРАДА • HOTEL VENDÔME • З ДНЕМ НАРАДЖЭННЯ • ЧАРЛЬЗ-СТРЫТ, 44 • СПАДЧЫНА • СЯМЕЙНЫЯ СУВЯЗІ • СТАЛАЯ ДЗЯЎЧЫНА • ПАЎДНЁВАЕ ЗЯННЕ • ПЫТАННІ СЭРЦА • АДЗІН ЗА ДЗЁНКАМ • ДОБРАЯ ЖАНЧЫНА • ЖАЛАДНІК • ШАНУЙ СЯБЕ • ДЗІЎНАЯ МІЛАСЦЬ • БУНГАЛА 2 • СЕСТРЫ • HRH • ВЫХОД • ДОМ • ТАКСІЧНЫЯ ХАЛАСЦЯКІ • ЦУД • НЕМАГЧЫМА • РЭХА • ДРУГІ ШАНЦ • ВЫКУП • БЯСПЕЧНАЯ ГАВАНЬ • ДЖОНІ АНГЕЛ • ГУЛЬНЯ НА ЗНАёмствы • АДКАЗЫ НА МАЛІТВЫ • ЗАХАД СОНЦА Ў СВ. ТРАПЕЗ • КАТЭДЖ • ПАЦАЛУНК • СКАЧОК ВЕРЫ • САМОТНЫ АРОЛ • ПАДАРОЖЖА • ДОМ НА ВУЛІЦЫ НАДЗЕІ • ВЯСЕЛЛЕ • НЕПЕРАДОЛЬНЫЯ СІЛЫ • БАБУЛЯ ДЭН • ГОРКІ • ЛЮСТРАКАВЫ АДБІР • КЛОН І Я • ДОЎГАЯ ДАРОГА ДОМУ • ПРЫВІД • СПЕЦЫЯЛЬНАЯ ДАСТАЎКА • РАНЧА • ЦІХІ ГОНАР • ЗЛОБА • ПЯЦЬ ДЗЁН У ПАРЫЖЫ • МАЛАНКА • КРЫЛЫ • ПАДАРУНАК • АВАРЫЯ • ЗНІКЛІ • ЗМЕШАНЫЯ БЛАГАСЛАЎЛЕННІ • КАШТОВНАСЦІ • НЯМА БОЛЬШАГА КАХАННЯ • БІЦЦЕ СЭРЦА • ПАВЕДАМЛЕННЕ АД НАМ • ТАТА • ЗОРКА • ЗОЯ • КАЛЕЙДАСКОП • ВЫЯШКІЯ РЭЧЫ • ПАГА Вандровак • САКРЭТЫ • СЯМЕЙНЫ АЛЬБОМ • ПОЎНЫ КРУГ • ЗМЕНЫ • ДОМ ТУРСТАНА • ПЕРАСХОДЫ • АДЗІН У ЖЫЦЦІ • Ідэальны незнаёмец • УСПАМІН • ПАЛАМІНА • КАХАННЕ: ВЕРШЫ • КАЛЬЦО • КАХАННЕ • КАХАЦЬ ЗНОВУ • КАНЕЦ ЛЕТА • СЕЗОН СТРАСЦІ • АБЯЦАННЕ • ЗАРАЗ І НАЗАЎСЁДЫ • АБЯЦАННЕ СТРАСЦІ • ВЯРХАННЕ ДОМУ
  Публіцыстычная літаратура
  PURE JOY: Сабакі, якіх мы любім
  ПАДАРУНАК НАДЗЕІ: Дапамога бяздомным
  ЯГО ЯРКАЕ СВЯТЛО: гісторыя Ніка Трэйны
  Дзецям
  ПРАЎНАЯ МІНІ Ў ПАРЫЖЫ
  ПРАЎНАЯ МІНІ Ў ГАЛІВУДЗЕ
  
  
  
  Пра аўтара
  ДАНІЕЛЬ СТЫЛ прызнана адной з самых папулярных аўтараў у свеце, яе раманы прададзены амаль мільярдам копій. Яе шматлікія міжнародныя бэстсэлеры, у тым ліку « Дзіцячая гульня», «Цёмны бок », «Згубленыя і знойдзеныя», «Замаскаванае дабраславеньне» , «Ціхая ноч », «Паваротны момант», «Башамп-хол» і іншыя раманы, якія атрымалі высокую ацэнку. Яна таксама з'яўляецца аўтарам Яго яркага святла, гісторыі жыцця і смерці яе сына Ніка Трэйны; «Падарунак надзеі», успаміны пра яе працу з бяздомнымі; Pure Joy, пра сабак, якіх яна і яе сям'я любілі; і дзіцячыя кнігі «Прыгожая Міні ў Парыжы» і «Прыгожая Міні ў Галівудзе» .
  Daniellesteel.com
  Facebook.com/DanielleSteelOfficial
  Twitter: @daniellesteel
  Instagram: @officialdaniellesteel
  
  
  Што далей у
  вашым спісе для чытання?
  Адкрыйце для сябе наступнае
  выдатнае чытанне!
  Атрымлівайце персанальны выбар кніг і актуальныя навіны пра гэтага аўтара.
  Зарэгіструйцеся зараз.
 Ваша оценка:

Связаться с программистом сайта.

Новые книги авторов СИ, вышедшие из печати:
О.Болдырева "Крадуш. Чужие души" М.Николаев "Вторжение на Землю"

Как попасть в этoт список

Кожевенное мастерство | Сайт "Художники" | Доска об'явлений "Книги"